گورباچف ۸۰ ساله شد

[tyjtfhdhr]

تاریخ ایرانی: میخائیل سرگئی‌ویچ گورباچف، آخرین رهبر اتحاد شوروی هشتاد ساله شد. به گزارش خبرگزاری ریانووستی، گورباچف که اکنون در جایگاه یکی از اصلی‌ترین منتقدان دولت کنونی روسیه قرار گرفته است، در سخنرانی که به مناسبت هشتادمین سالروز تولدش ترتیب داه شده بود از پوتین خواست تا دیگر برای ریاست جمهوری روسیه کاندیدا نشود.



سخنرانی رهبر سابق حزب کمونیست روسیه گرچه به مزاج پوتین خوش نیامد، اما گویی تا حد زیادی مدودف، رییس‌‌جمهور کنونی روسیه را راضی نگه داشت. گورباچف در جشن 80 سالگی‌اش، در سن و سالی که به سیاست‌مداری کهنه کار تبدیل شده، گفت: اگر در جایگاه پوتین بودم، کسی که هم نخست وزیر شده و هم دو دوره رییس‌جمهور، دیگر اقدام به کاندیداتوری ریاست‌جمهوری نمی‌کردم.



این جمله پایانی گورباچف در سخنرانی‌اش بود: "هر دو مرد روسیه (دیمیتری مدودف و ولادیمر پوتین) بدانند که زمان محدود است. هر یک از ما فرصت چندانی نداریم."



گورباچف در مصاحبه‌هایی که اخیرا انجام داده است، ولادیمیر پوتین نخست وزیر روسیه را متهم کرده است که کشورش را به سمت نظام تک حزبی سوق داده، در آن انتخاباتی برگزار می‌کند که نتیجه آن از قبل تعیین شده و رسانه‌ها را سانسور می‌کند.



گورباچف مردی بود که تلاش‌ها و اصلاحات او باعث پایان جنگ سرد شد، اما هم‌زمان یگانگی سیاسی حزب کمونیست اتحاد شوروی را نیز پایان داد و در نهایت باعث فروپاشی شوروی شد. به گزارش دیلی تلگراف گرچه در غرب او به عنوان کسی شناخته شده که به جنگ سرد پایان داد و بانی فروریختن دیوار برلین و وحدت دو آلمان شد، اما کمونیست‌ها از او بعنوان گورکن اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی یاد می‌کنند. نظر مردم روسیه در باره گورباچف چندان مثبت نیست. با اینکه بیست سال از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی گذشته است، همچنان بسیاری از مردم روسیه معتقدند که گورباچف کنترل اصلاحات را در کشورش از دست داد و سبب سقوط یک امپراتوری شد.



مخالفان او نارضایتی خود از مرد تغییرساز تاریخ را اولا در نقش مهم او در فروپاشی شوروی و ثانیا مصائب و مشکلات اقتصادی پس از آن می‌دانند. به گزارش دویچه‌وله، "گنادی زوگانوف"، رهبر کمونیست‌های روسیه، امروز از گورباچف به عنوان خائن و کسی که سیستم اتحاد شوروی را نابود کرد، یاد می‌کند. سیستمی که در آن زمان از یک سو درگیر هزینه‌های میلیاردی جنگ سرد شده بود و در عین حال باتلاق افغانستان گرفتار آمده بود. سیستمی که در آن جای دمکراسی خالی بود و پرولتاریا محروم از حقوق بشر بودند.



گورباچف در روز دوم مارس سال ۱۹۳۱ میلادی به عنوان فرزند یک دهقان در در دهکده "پریولنوی" در جنوب روسیه چشم به جهان گشود. او در جوانی به عنوان مکانیک آغاز بکار کرد و در سال ۱۹۵۰ برای تحصیلات در رشته حقوق عازم دانشگاه مسکو شد. پس از مرگ "کنستانتین چرنینکو" گورباچف در ۱۱ مارس ۱۹۸۵ و در حالی که ۵۴ سال داشت به عنوان دبیر کل حزب کمونیست انتخاب شد. او اولین رهبر حزب بود که در زمان انقلاب اکتبر هنوز به دنیا نیامده بود.



او به عنوان رهبر اتحاد شوروری شروع به اصلاحاتی در حزب کمونیست و اقتصاد دولتی کرد و در کنگره بیست و هفتم حزب کمونیست اتحاد شوروی در فوریه ۱۹۸۶ این اصلاحات را در سه عنوان گلاسنوست (فضای باز)، پروسترویکا (دوباره‌سازی)، و اسکورین (توسعه اقتصادی) عرضه کرد. در مسائل بین‌المللی گورباچف بیشتر سعی در افزایش ارتباطات و تجارت با غرب داشت. او با بسیاری از رهبران غربی همچون مارگارت تاچر، هلموت کهل صدر اعظم وقت آلمان غربی، و رونالد ریگان رئیس جمهور وقت آمریکا روابط حسنه‌ای برقرار کرد.



گورباچف سال ۱۹۸۸ در سازمان ملل اعلام کرد که اتحاد شوروی بطور یک‌جانبه زرادخانه هسته‌ای‌ خود را کاهش خواهد داد و مهم‌تر اینکه نیروهای نظامی‌اش پس از ده سال از افغانستان خارج می‌شوند. سیاستمدار روسی در روابط خود با اروپای شرقی هم بسیار موفق بود. در ۱۹۸۹ در هنگام تظاهرات "تیان آن من" و پیش از اعلام حکومت نظامی در پکن، گورباچف بازدیدی رسمی از چین به عمل آورد. در این سفر وقتی از او در مورد دیوار بزرگ چین پرسیدند، او گفت: "اثر بسیار زیبایی است. ولی به اندازه کافی بین مردم دیوار هست." در این هنگام روزنامه‌نگاری از او پرسید: "دوست دارید دیوار برلین پایین کشیده شود؟" گورباچف بسیار جدی پاسخ داد: "چرا که نه؟"



در روز نهم نوامبر ۱۹۸۹ دیوار برلین که نماد جدایی شرق و غرب اروپا بود، فرو ریخت و گورباچف در روز ۱۶ ژوئن سال ۱۹۹۰ با "هلموت کهل" صدراعظم اسبق آلمان بر سر وحدت دو آلمان به توافق رسید. جهان در همان سال به خاطر خدمات صلح‌دوستانه گورباچف، به او جایزه نوبل صلح اعطا کرد. هرچند گورباچف از کودتای سال ۱۹۹۱ سالم بدر برد، اما در جنگ قدرت با بوریس یلتسین مجبور به کناره‌گیری شد و همزمان جمهوری‌های اتحاد شوروی نیز یک به یک اعلام استقلال کردند.





گورباچف در دوران بازنشستگی



در ۱۹۹۶ گورباچف کاندیدای ریاست جمهوری روسیه شد اما شاید به علت عدم محبوبیتش بخاطر فروپاشیدن اتحاد شوروی حدود یک درصد از آرا را کسب کرد. او در ۲۵ نوامبر ۲۰۰۱ حزب سوسیال دموکرات روسیه را بنیان گذشت. او در می ۲۰۰۴ پس از اختلاف با رییس حزب در مورد موضع حزب در انتخابات دسامبر ۲۰۰۳ از سمت رهبری آن استعفا داد. گورباچف در سال ۲۰۰۵ بخاطر نقشش در اتحاد مجدد آلمان‌ها جایزه "پوینت آلفا" ‌را دریافت کرد. در همین سال دکترای افتخاری از دانشگاه مونستر نیز دریافت کرد. در بیستمین سال فروپاشی دیوار برلین وی از جانب دولت آلمان دعوت شد تا دومینوهای ساخته شده را حرکت دهد و آنها را بیندازد. در فهرست "مایکل هارت" از تأثیرگذارترین چهره‌های تاریخ، گورباچف مکان نود و پنجم را کسب کرد. مرد تاریخ‌ساز روسی در حال حاضر در مسکو زندگی می‌کند.