24-02-2015، 22:17
قتل بر سه نوع است:
الف: قتل عمد:
که قاتل؛ صرف نظر از وسیله ای که از آن استفاده نموده؛ با قصد و اراده، شخصی را بکشد یا اینکه با وسیله کشنده ای به دیگری حمله نموده و منجر به قتل او شود، خواه اراده کشتن او را داشته یا این که هدفش کشتن او نبوده است.[1]
به طور معمول، قتل عمد با انجام عملی انجام می پذیرد ولی در برخی موارد، خودداری از یک عمل نیز ممکن است به قتل عمد بیانجامد. به عنوان نمونه اگر پرستاری از ارائه دارو و غذا به بیمار بستری در بیمارستان خودداری ورزد و در نتیجه بیمار فوت نماید، آن پرستار به قتل عمد محکوم خواهد شد هر چند که کاری انجام نداده است.
در قتل عمد اگر مقتول شخص مؤمنی باشد، علاوه بر مجازات های در نظر گرفته شده، ممکن است که قاتل در آخرت نیز به صورت دائم در جهنم باقی خواهد ماند.[2]
ب: قتل شبه عمد
یعنی شخصی، بدون قصد جنایت؛ کاری را مرتکب شود که منجر به قتل طرف مقابل گردد، همانند پزشکی که عمل جراحی او گاهی منجر به قتل بیمار می گردد.[3]
قتل شبه عمد را می توان در عبارتی دیگر این گونه بیان نمود که رفتار شخص ممکن است به یک نتیجه ضد اجتماعی مانند قتل بینجامد در حالی که مرتکب در انجام رفتار آگاهی و اراده داشته است اما نتیجه ای که رخ داده هرگز مورد خواست وی نبوده است.[4]
در قتل شبه عمدی نمی توان مجازات قصاص را جاری نمود، بلکه تنها می توان درخواست دیه کرد.
ج:قتل خطایی:
که در آن، قاتل هیچ توجه و اراده ای نسبت به مقتول نداشته ولی اتفاقا این قتل انجام پذیرفته؛ یعنی مواردی که عمل ارادی مرتکب هم در فعل و هم در نتیجه حاصله از آن فاقد هر گونه عمد و قصد است[5]؛ همانند شخص شکارچی که به سمت حیوانی تیراندازی نموده ولی بدون اطلاع او و کاملا به صورت تصادفی، انسانی در آن حوالی بوده که تیر به او اصابت کرده و کشته شده است[6] .
اگر اشخاص نابالغ یا دیوانه ای عمدا فردی را به قتل برسانند، این عمد آنان از لحاظ قانونی همانند خطای محض است و عاقله آنان باید دیه را به خانوادة مقتول پرداخت نمایند.[7]
به نقل از سایت اسلام کوئست
------------------------
[1] - خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج 2، ص 508 – 509، انتشارات دار العلم، قم، چاپ دوم؛ و نیز ماده 206 قانون مجازات اسلامی.
[2] - نسا، 93.( و هر کس، فرد باایمانى را از روى عمد به قتل برساند، مجازاتِ او دوزخ است؛ در حالى که جاودانه در آن مىماند؛ و خداوند بر او غضب مىکند؛ و او را از رحمتش دور مىسازد؛ و عذاب عظیمى براى او آماده ساخته است)؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج 29، ص 31، روایت 35074، مؤسسه آل البیت، قم، 1409 ه ق؛ طباطبایی، محمد حسین، ترجمه المیزان، ج 5، ص 62.
[3] - تحریر الوسیله ، ج 2 ، ص 554 ، مسئلة 5؛ و نیز ماده 295 قانون مجازات اسلامی.
[4] - گلدوزیان، ایرج، حقوق جزای اختصاصی، مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ ششم، 1378، ص 108.
[5] - همان ، ص 109.
[6] - تحریر الوسیله ، ج 2 ، ص 554 ، مسئلة 7؛ و نیز ماده 296 قانون مجازات اسلامی.
[7] - ماده 221 قانون مجازات اسلامی.
الف: قتل عمد:
که قاتل؛ صرف نظر از وسیله ای که از آن استفاده نموده؛ با قصد و اراده، شخصی را بکشد یا اینکه با وسیله کشنده ای به دیگری حمله نموده و منجر به قتل او شود، خواه اراده کشتن او را داشته یا این که هدفش کشتن او نبوده است.[1]
به طور معمول، قتل عمد با انجام عملی انجام می پذیرد ولی در برخی موارد، خودداری از یک عمل نیز ممکن است به قتل عمد بیانجامد. به عنوان نمونه اگر پرستاری از ارائه دارو و غذا به بیمار بستری در بیمارستان خودداری ورزد و در نتیجه بیمار فوت نماید، آن پرستار به قتل عمد محکوم خواهد شد هر چند که کاری انجام نداده است.
در قتل عمد اگر مقتول شخص مؤمنی باشد، علاوه بر مجازات های در نظر گرفته شده، ممکن است که قاتل در آخرت نیز به صورت دائم در جهنم باقی خواهد ماند.[2]
ب: قتل شبه عمد
یعنی شخصی، بدون قصد جنایت؛ کاری را مرتکب شود که منجر به قتل طرف مقابل گردد، همانند پزشکی که عمل جراحی او گاهی منجر به قتل بیمار می گردد.[3]
قتل شبه عمد را می توان در عبارتی دیگر این گونه بیان نمود که رفتار شخص ممکن است به یک نتیجه ضد اجتماعی مانند قتل بینجامد در حالی که مرتکب در انجام رفتار آگاهی و اراده داشته است اما نتیجه ای که رخ داده هرگز مورد خواست وی نبوده است.[4]
در قتل شبه عمدی نمی توان مجازات قصاص را جاری نمود، بلکه تنها می توان درخواست دیه کرد.
ج:قتل خطایی:
که در آن، قاتل هیچ توجه و اراده ای نسبت به مقتول نداشته ولی اتفاقا این قتل انجام پذیرفته؛ یعنی مواردی که عمل ارادی مرتکب هم در فعل و هم در نتیجه حاصله از آن فاقد هر گونه عمد و قصد است[5]؛ همانند شخص شکارچی که به سمت حیوانی تیراندازی نموده ولی بدون اطلاع او و کاملا به صورت تصادفی، انسانی در آن حوالی بوده که تیر به او اصابت کرده و کشته شده است[6] .
اگر اشخاص نابالغ یا دیوانه ای عمدا فردی را به قتل برسانند، این عمد آنان از لحاظ قانونی همانند خطای محض است و عاقله آنان باید دیه را به خانوادة مقتول پرداخت نمایند.[7]
به نقل از سایت اسلام کوئست
------------------------
[1] - خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج 2، ص 508 – 509، انتشارات دار العلم، قم، چاپ دوم؛ و نیز ماده 206 قانون مجازات اسلامی.
[2] - نسا، 93.( و هر کس، فرد باایمانى را از روى عمد به قتل برساند، مجازاتِ او دوزخ است؛ در حالى که جاودانه در آن مىماند؛ و خداوند بر او غضب مىکند؛ و او را از رحمتش دور مىسازد؛ و عذاب عظیمى براى او آماده ساخته است)؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج 29، ص 31، روایت 35074، مؤسسه آل البیت، قم، 1409 ه ق؛ طباطبایی، محمد حسین، ترجمه المیزان، ج 5، ص 62.
[3] - تحریر الوسیله ، ج 2 ، ص 554 ، مسئلة 5؛ و نیز ماده 295 قانون مجازات اسلامی.
[4] - گلدوزیان، ایرج، حقوق جزای اختصاصی، مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ ششم، 1378، ص 108.
[5] - همان ، ص 109.
[6] - تحریر الوسیله ، ج 2 ، ص 554 ، مسئلة 7؛ و نیز ماده 296 قانون مجازات اسلامی.
[7] - ماده 221 قانون مجازات اسلامی.