11-02-2014، 14:48
حساسيت فصلي يکي از مشکلهايي است که برخي از افراد در فصل بهار به آن مبتلا ميشوند. علايم اين حساسيت که معمولا با خارش، عطسه، سرفه، آبريزش بيني، قرمزشدن چشمها و گاهي ايجاد اشک همراه است، ميتواند در ساعتهايي از روز شديدتر يا خفيفتر شود....
ژنتيک از موثرترين عوامل در ابتلا به حساسيت است. به عبارت سادهتر، اگر يکي از والدين به هر نوعي از آلرژي مبتلا باشد، ابتلاي 1 فرزند از 3 فرزندش به اين بيماري دور از انتظار نخواهد بود. در صورتي که هر دو والد به حساسيت مبتلا باشند، امکان ابتلاي 7 فرزند از 10 فرزند آنها به اين مشکل وجود دارد.
از طرف ديگر، مصرف برخي از موادغذايي هم ميتواند در بهتر يا بدترشدن وضعيت حساسيت فصلي افراد نقش بسزايي داشتهباشد. حالا که ديگر پا به بهار گذاشتهايم و ممکن است اين مشکل، مشکل خيلي از خوانندههاي عزيزمان باشد، به سراغ دكتر محمدرضا وفا، متخصص تغذيه و رژيمدرماني و دانشيار دانشگاه علوم پزشکي تهران رفتهايم تا با موادغذايي مختلفي که ميتوانند علايم حساسيت بهاري را بهتر يا تشديد کنند، بيشتر آشنا شويم.
چطور ميتوان از حساسيت فصلي درامان ماند؟
مهمترين راه براي درمان يا کنترل حساسيتهاي فصلي، از بينبردن عامل ايجادکننده حساسيت است. اگر واکنشهاي آلرژيک و ايمونولوژيک بيش از حد طبيعي، خفيف يا حتي متوسط باشند ممکن است براي درمان آن به استفاده از داروهاي مختلف نياز نباشد. يعني متخصص براي سرکوب سيستم ايمني براي مدتي کوتاه و از بينبردن عوارض حساسيت، دارو تجويز ميکند.
به نظر شما فردي که به حساسيت شديدي مبتلاست، بايد براي معاينه و تجويز دارو به متخصص تغذيه هم مراجعه كند؟
نه، معمولا متخصصان آسم و آلرژي ميتوانند با انجام تستهاي خاصي اين مشکل را تشخيص دهند و آن را درمان كنند. اگر تشخيص دهند مشکل به دليل حساسيت به خوراکي خاصي به وجود آمده است، آن خوراکي را از برنامهغذايي فرد حذف ميکنند. اگر هم تشخيص دهند واکنشهاي آلرژن به دليل قرارگرفتن در شرايط يا محيطهاي به خصوصي بروز كرده است، توصيه ميکنند فرد از قرار گرفتن در چنين شرايط يا محيطهايي دوري کند تا علايم بيماري او هرچه سريعتر تخفيف يابد. بهطور کلي، شناسايي و حذف ماده آلرژن (چه خوراکي و چه غيرخوراکي) از اساسيترين راههاي کنترل و درمان حساسيت فصلي محسوب ميشود.
برخي افراد براي درمان حساسيتهاي فصلي خود مکملهاي غذايي مختلفي مصرف ميکنند. اين كار موثر است؟
به هيچ وجه، مصرف مکملهاي غذايي مختلف از جمله مکمل آهن، روي، کلسيم يا ... نميتواند باعث درمان يا حتي کنترل کامل آلرژيهاي فصلي شود. البته ممکن است برخي از موادغذايي بتوانند در تشديد يا تخفيف علايم حساسيت موثر باشند اما هيچکدام از خوراكيها و عناصر نميتوانند كاملا باعث از بين رفتن اين بيماري شوند. از طرف ديگر ما نميتوانيم خوراکي خاصي را معرفي کنيم و بگوييم که همه افراد مبتلا به حساسيت ميتوانند با حذف آن، بيماري خود را سرکوب کنند چون ممکن است نوع حساسيت به موادغذايي از فردي به فرد ديگر متفاوت باشد.
مصرف کدام يک از خوراکيها باعث تشديد علايم حساسيت فصلي ميشود؟
خوراکيهاي محرک؛ يعني فردي که به حساسيت فصلي مبتلاست يا سابقه ابتلا به آن را دارد، بايد تا ميتواند دور ادويهها، غذاهاي تند، بودار، خوراکيهاي فرآوريشده (مانند سوسيس، کالباس و...) و غذاهاي سرخکردني را خط بکشد. البته به ياد داشته باشيد که اين غذاها اصلا نميتوانند عامل اوليه ابتلا به حساسيت فصلي باشند و مصرف آنها ممکن است فقط شرايط فرد مبتلا به حساسيت را بدتر و علايم حساسيتش را شديدتر کند.
آيا مصرف خوراکيهاي خاصي هم براي فروکشکردن علايم حساسيت فصلي توصيه ميشود؟
بله. بين خوراکيهاي مختلف، مصرف ميوهها و سبزيهاي تازه و آب ميتواند کمي عوارض حساسيت فصلي را كاهش دهد.
آيا درست است که برخي از ميوهها يا صيفيها از موادغذايي آلرژن محسوب ميشوند؟
بله، ممکناست مصرف برخي ميوهها مانند کيوي يا برخي از صيفيها مانند بادمجان يا گوجهفرنگي باعث تشديد واکنشهاي آلرژيک شود. البته اين موضوع به حساسيتهاي فردي هم مربوط است. يعني گاهي برخي مبتلايان به حساسيت فصلي اصلا به ميوه يا صيفيهايي که نام برديم، حساسيت نداشته باشند يا برخي مبتلايان به ميوههاي بيشتري واکنش نشان دهند.
اگر فردي براي اولينبار به حساسيت فصلي مبتلا شود، بايد از کجا متوجه شود که به کدام يک از خوراکيها حساسيت بيشتري دارد؟
آزمونهاي حذف موادغذايي از سادهترين راههاي کنترل و درمان حساسيت فصلي در افرادي است که براي اولينبار به اين بيماري مبتلا شدهاند. يعني اين افراد بايد هر روز يکي از خوراکيهاي فصلي موجود در برنامهغذاييشان را حذف کنند تا به نتيجه موردنظر که همان شناسايي خوراکي آلرژن است، دست پيدا کنند.
برخي افراد ادعا ميکنند مصرف غذاهاي دريايي هم ميتواند در آنها ايجاد آلرژي کند. آيا اين ادعاي درستي است؟
تا حدودي بله، اگر فردي براي اولينبار غذاهاي دريايي مانند ماهي يا ميگو مصرف کند يا پس از سالها اين غذاها را بخورد، ممکن است به آنها حساسيت نشان دهد يا علايم حساسيت او شديدتر شود، بنابراين اين گروه از افراد بايد ماهي يا ميگو را براي مدتي از برنامهغذاييشان حذف کنند تا شرايطشان بهبود يابد.