کم کاری تیروئید چیست

[bahare_021]

هر نوع اختلال ساختاریی کارکرد تیروئید که باعث شود هورمن های تیروئیدی کمتر از حد لازم ترشح شوند جزو کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم محسوب میشوند. به دو صورت اولیه و ثانویه وجود دارند که در انواع اولیه اشکال در خود غده تیروئید است و در انواع ثانویه، براثر مشکل یا بیماری در نقطه ای دیگر از بدن، این حالت برای تیروئید بوجود میآید. اکثر موارد این بیماری اولیه هستند.

انواع کم کاری تیروئید

3 دسته مهم وجود دارد. در حالت اول خود غده تیروئیدبه اندازه کافی رشد نکرده است، که به آن آتروفی تیروئید میگویند. در حالت دوم، تیروئید وظیفه خود را انجام میدهد ولی هورمن های درست شده توسط تیروئید دچار اشکال هستند به دنبال این حالت تیروئید بزرگ شده و گواتر بوجود میآید، که در این حالت هم گواتر و هم کم کاری تیروئید هر 2 وجود دارند. در حالت سوم، غده تیروئید طبیعی است ولی محرک اصلی برای ساخت هورمون، یعنیT.S.H وجود ندارد.

در مورد کم کاری مادر زادی تیروئید، از هر 4 هزار نوزاد که بدنیا میآیند، یک مورد کم کاری تیروئید وجود دارد. البته متاسفانه در ایران از هر 950 نوزاد متولد شده، یک نفر مبتلا به کم کاری تیروئید است.

کم کاری اکتسابی معمولاً در بزرگسالان بوجود میآید و شیوع آن در 1 تا 2 درصد زنان و 2/. درصد مردان است.

کم کاری اولیه تیروئید و گواتر حدود 95 درصد موارد کم کاری تیروئید راتشکیل میدهند. نوعی از کم کاری تیروئید وجود دارد که پس از درمان پرکاری باید با جراحی و یا تابش اشعه در رادیوتراپی ایجاد میشود و امروزه یکی از شایع ترین دلایل کم کاری تیروئید است.

مصرف بیش از حد ید سبب جلوگیری از ساخت هورمن ها میشود. معمولاً یدی که قبل از جراحی به بیمار داده میشود به صورت قطره لوگول است که 3 مرتبه در روز مصرف میشود و از ساخت و آزاد شدن هورمن جلوگیری کرده، هم چنین پرخونی تیروئید را کاهش داده، آنرا برای جراحی آماده میکند.

داروهای ضدتیروئید مثل متیمازول و پروپیل تیواوراسیل میتوانند باعث کم کاری تیروئید شوند. التهاب تیروئید بر اثر ویروس ها یا پس از زایمان هم میتوانند در نهایت منجر به کم کاری تیروئید گردند.

علائم و نشانه های کم کاری تیروئید

یکی از مهمترین علائم، خستگی و ضعف میباشد. عدم تحمل سرما، تنگی نفس هنگام فعالیت، اضافه وزن، اختلال خلق و خو، یبوست، کند شدن تکلم و فرایندهای ذهنی، کاهش ضربان قلب، از مهمترین علائم کم کاری تیروئید میباشند.

در کم کاری تیروئید به علت رسوب اسیدهیالورونیک و جذب آب، ظاهر بیمار متورم است. تجمع این مواد در پلک چشم، زبان، حنجره و پوست دست میگردد. پوست بیماران خشک بوده و ترشح غدد عرق کاهش مییابد. از طرف دیگر به علت انقباض عروق پوستی، پوست سرد و رنگ پریده است.

از دیگر علائم کاهش ضربان قلب و ریزش مو است. کلسترول در این افراد بالا میرود. 10 تا 20 درصد از این بیماران دچار فشارخون بالا نیز میشوند. کم اشتهایی و یبوست از دیگر شکایات این افراد است. در زنان این حالت باعث اختلال در قاعدگی نیز میشود و عموماًً با افزایش خونریزی همراه است. در برخورد با بیمار مبتلا به کم کاری تیروئید همیشه باید کم کاری غده فوق کلیوی و خطر بروز بحران فوق کلیوی(آدرنال) را مد نظر قرار داد. تغییرات واضح ناخن همانند پرکاری تیروئید وجود ندارد. حدود 40 درصد افراد مبتلا به کم کاری تیروئید، کم خونی دارند.

با اندازه گیریT.S.H , T4 , T3، کم کاری تیروئید مشخص میشود. برای درمان نیز داروی لووتیروکسین تجویز میشود. ممکن است در هفته اول مصرف این دارو افراد دچار ریزش مو، تپش قلب و لرزش شوند. 8-6 هفته بعد از درمان میزان هورمن ها به حد طبیعی میرسد ولیT.S.H بعد از 3 ماه به حد طبیعی خود بر میگردد.

طی حاملگی باید میزان مصرف داروی فوق را 50 تا 100 درصد افزایش داد. متاسفانه پزشکان متخصص زنان و زایمان توصیه به عدم مصرف هرگونه دارویی در زمان بارداری میکنند که این برای جنین خطرناک است. فروس سولفات و بعضی داروهای کاهنده چربی نباید همزمان با این دارو مصرف شوند.