26-01-2021، 12:13
فیستول مقعدی از بیماری های عفونی ناحیه نشیمنگاهی و یک تونل است که دو بخش بدن را به هم متصل می کند. معمولاً این بیماری را با آبسه مقعد اشتباه میگیرند. فیستول و آبسه دو بیمار متمایز هستند. البته در اغلب موارد علت فیستول، آبسه مقعدی است. در ادامه به بررسی بیشتر این بیماری می پردازیم.
فیستول مقعد چیست؟
فیستول به هر ارتباط غیر طبیعی میان دو عضو از بدن که در حالت طبیعی باید از هم جدا باشند، گفته میشود. منظور از فیستول آنال یا مقعد، ایجاد یک راه یا ارتباط میان بخشی از روده (معمولاً راست روده) با پوست اطراف مقعد است. این ارتباط غیر طبیعی بیماری است و باید هر چه سریع تر برطرف شود.
علت فیستول چیست؟
فیستول علت های مختلفی دارد. اما مهمترین آن آبسه مقعدی است. در حالت طبیعی غده هایی در اطراف روده وجود دارد. این غده ها موادی ترشح می کنند که نقش بسزایی در سلامت بدن ایفا می کنند. اگر به هر دلیلی خروجی این غدد مسدود شود، آبسه تشکیل می شود. آبسه تجمع چرک و عفونت است. اگر بیمار نسبت به درمان آبسه بی تفاوت باشد و یا عفونت آن به طور کامل تخلیه نشود، ممکن است پیشروی عفونت به ایجاد فیستول بیانجامد. از دیگر علل کمتر شایع ایجاد این بیماری می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
بیماری التهابی روده مثل بیماری کرون
دیورتیکولیت
عوارض جراحی در نزدیکی مقعد
عوارض سل
بیماریهای جنسی نظیر کلامیدیا یا سیفلیس
اچ آی وی
سرطان
آسیب های ناشی از ضربه
علائم
با تشکیل فیستول یک زخم به شکل یک مجرای (سوراخ) روی پوست قابل مشاهده است. دیگر نشانه هایی که همراه با این زخم وجود دارند، عبارتند از :
درد (احساس درد همراه با دفع مدفوع تشدید میشود.)
خونریزی
خروج ترشحات چرکی و خونی
ایجاد برجستگی و تورم در اطراف مقعد
التهاب و قرمزی اطراف مقعد
آبسه های مکرر (آبسه از علل و علائم فیستول به شمار می رود.)
سوزش و خارش
تغییر رنگ پوست اطراف مقعد
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
چه زمانی با پزشک در مورد درمان فیستول مشورت کنیم؟
در صورت تجمع عفونت زیر پوست اطراف مقعد و یا تشکیل آبسه لازم است در اولین فرصت و برای تخلیه عفونت اقدام نمایید.
هرگز خودتان برای تخلیه آبسه اقدام نکنید! این کار موجب عدم تخلیه کامل عفونت می گردد و ریسک ابتلا به فیستول را افزایش میدهد. تقریباً 50% افرادی که آبسه دارند، دچار فیستول میشوند.
در مرحله بعدی اگر هر یک از علائم این بیماری مثل خونریزی یا التهاب اطراف مقعد را دارید، لازم است با پزشک مشورت نمایید. این عارضه در مراحل اولیه سریع و راحت تر برطرف میشود.
همچنین اگر نمی دانید برای درمان فیستول به چه پزشکی مراجعه کنید؟، خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد می کنیم.
عوارض
همان طور که گفتیم فیستول بیماری عفونی است و باید سریعاً درمان شود. بی توجهی به درمان این بیماری عواقب خاص خود را دارد. یکی از این عوارض طولانی تر شدن فیستول است. افزایش طول فیستول یعنی گسترش عفونت و پیچیده شدن درمان. از طرفی دیگر با پیشرفت بیماری ممکن است عفونت به سایر اعضای بدن و خون گسترش یابد و مشکلات بعدی را به همراه داشته باشد. ایجاد علائمی مانند تب و لرز یعنی عفونت بدن را فرا گرفته است.
تشخیص
در اولین مرحله پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد. بیشتر فیستول ها به راحتی قابل مشاهده هستند. اما برخی از آنها خود به خود بسته میشود و به راحتی قابل تشخیص نیست.
در این مواقع پزشک برای بررسی بیشتر آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن را توصیه می کند. اگر نیاز به بررسی روده باشد، کولونوسکوپی تجویز میشود. در این موارد پزشک یک لوله دارای دوربین را به مقعد وارد می کند تا وضعیت روده را مشاهده کند. کولونوسکوپی تحت بیهوشی انجام میشود.
درمان
درمان فیستول
فیستول درمان های مختلفی دارد که مجموعه ای عظیم از درمانهای خانگی و دارویی تا جراحی لیزری را شامل میشود. استفاده از درمان های خانگی و دارویی در برطرف کردن عفونت بیماری موثر هستند، اما راهکار قطعی به شمار نمی روند. زیرا تاثیری در برطرف کردن خود بیماری یعنی این مسیر غیر طبیعی ندارند. چه بسا که استفاده طولانی مدت از این درمانها باعث پیشرفت بیماری و وخیم شدن شرایط شود.
برای درمان قطعی می بایست این مسیر با روشهای مختلفی برداشته شود. جراحی فیستول از روشهای قدیمی است که بسته به میزان آسیب وارد و موضع قرار گیری فیستول با تکنیک های مختلفی انجام میشود. تا بتوان آسیب وارده به عضله را به حداقل کاهش داد و از بی اختیاری جلوگیری کرد.
درمان فیستول با لیزر یکی از روشهای نوین درمان است که مشکلات و عوارض مربوط به جراحی را ندارد. به طور مثال لیزر سرپایی، بدون درد یا خونریزی و با کمترین میزان آسیب و عفونت انجام میشود.
پیشگیری
راهکار قطعی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد. اما با رعایت یکسری نکات مثل مصرف فیبر برای جلوگیری از یبوست و یا پرهیز از رابطه جنسی مقعدی برای جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری های جنسی می توان خطر فیستول را تا حد زیادی کاهش داد. البته یک راه اصلی دیگر درمان سریع و کامل آبسه های مقعد است. زیرا شایع علت ایجاد فیستول هاَ، آبسه های طولانی مدت و درمان نشده است.
کلینیک عابدیان
فیستول مقعد چیست؟
فیستول به هر ارتباط غیر طبیعی میان دو عضو از بدن که در حالت طبیعی باید از هم جدا باشند، گفته میشود. منظور از فیستول آنال یا مقعد، ایجاد یک راه یا ارتباط میان بخشی از روده (معمولاً راست روده) با پوست اطراف مقعد است. این ارتباط غیر طبیعی بیماری است و باید هر چه سریع تر برطرف شود.
علت فیستول چیست؟
فیستول علت های مختلفی دارد. اما مهمترین آن آبسه مقعدی است. در حالت طبیعی غده هایی در اطراف روده وجود دارد. این غده ها موادی ترشح می کنند که نقش بسزایی در سلامت بدن ایفا می کنند. اگر به هر دلیلی خروجی این غدد مسدود شود، آبسه تشکیل می شود. آبسه تجمع چرک و عفونت است. اگر بیمار نسبت به درمان آبسه بی تفاوت باشد و یا عفونت آن به طور کامل تخلیه نشود، ممکن است پیشروی عفونت به ایجاد فیستول بیانجامد. از دیگر علل کمتر شایع ایجاد این بیماری می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
بیماری التهابی روده مثل بیماری کرون
دیورتیکولیت
عوارض جراحی در نزدیکی مقعد
عوارض سل
بیماریهای جنسی نظیر کلامیدیا یا سیفلیس
اچ آی وی
سرطان
آسیب های ناشی از ضربه
علائم
با تشکیل فیستول یک زخم به شکل یک مجرای (سوراخ) روی پوست قابل مشاهده است. دیگر نشانه هایی که همراه با این زخم وجود دارند، عبارتند از :
درد (احساس درد همراه با دفع مدفوع تشدید میشود.)
خونریزی
خروج ترشحات چرکی و خونی
ایجاد برجستگی و تورم در اطراف مقعد
التهاب و قرمزی اطراف مقعد
آبسه های مکرر (آبسه از علل و علائم فیستول به شمار می رود.)
سوزش و خارش
تغییر رنگ پوست اطراف مقعد
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
چه زمانی با پزشک در مورد درمان فیستول مشورت کنیم؟
در صورت تجمع عفونت زیر پوست اطراف مقعد و یا تشکیل آبسه لازم است در اولین فرصت و برای تخلیه عفونت اقدام نمایید.
هرگز خودتان برای تخلیه آبسه اقدام نکنید! این کار موجب عدم تخلیه کامل عفونت می گردد و ریسک ابتلا به فیستول را افزایش میدهد. تقریباً 50% افرادی که آبسه دارند، دچار فیستول میشوند.
در مرحله بعدی اگر هر یک از علائم این بیماری مثل خونریزی یا التهاب اطراف مقعد را دارید، لازم است با پزشک مشورت نمایید. این عارضه در مراحل اولیه سریع و راحت تر برطرف میشود.
همچنین اگر نمی دانید برای درمان فیستول به چه پزشکی مراجعه کنید؟، خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد می کنیم.
عوارض
همان طور که گفتیم فیستول بیماری عفونی است و باید سریعاً درمان شود. بی توجهی به درمان این بیماری عواقب خاص خود را دارد. یکی از این عوارض طولانی تر شدن فیستول است. افزایش طول فیستول یعنی گسترش عفونت و پیچیده شدن درمان. از طرفی دیگر با پیشرفت بیماری ممکن است عفونت به سایر اعضای بدن و خون گسترش یابد و مشکلات بعدی را به همراه داشته باشد. ایجاد علائمی مانند تب و لرز یعنی عفونت بدن را فرا گرفته است.
تشخیص
در اولین مرحله پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد. بیشتر فیستول ها به راحتی قابل مشاهده هستند. اما برخی از آنها خود به خود بسته میشود و به راحتی قابل تشخیص نیست.
در این مواقع پزشک برای بررسی بیشتر آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن را توصیه می کند. اگر نیاز به بررسی روده باشد، کولونوسکوپی تجویز میشود. در این موارد پزشک یک لوله دارای دوربین را به مقعد وارد می کند تا وضعیت روده را مشاهده کند. کولونوسکوپی تحت بیهوشی انجام میشود.
درمان
درمان فیستول
فیستول درمان های مختلفی دارد که مجموعه ای عظیم از درمانهای خانگی و دارویی تا جراحی لیزری را شامل میشود. استفاده از درمان های خانگی و دارویی در برطرف کردن عفونت بیماری موثر هستند، اما راهکار قطعی به شمار نمی روند. زیرا تاثیری در برطرف کردن خود بیماری یعنی این مسیر غیر طبیعی ندارند. چه بسا که استفاده طولانی مدت از این درمانها باعث پیشرفت بیماری و وخیم شدن شرایط شود.
برای درمان قطعی می بایست این مسیر با روشهای مختلفی برداشته شود. جراحی فیستول از روشهای قدیمی است که بسته به میزان آسیب وارد و موضع قرار گیری فیستول با تکنیک های مختلفی انجام میشود. تا بتوان آسیب وارده به عضله را به حداقل کاهش داد و از بی اختیاری جلوگیری کرد.
درمان فیستول با لیزر یکی از روشهای نوین درمان است که مشکلات و عوارض مربوط به جراحی را ندارد. به طور مثال لیزر سرپایی، بدون درد یا خونریزی و با کمترین میزان آسیب و عفونت انجام میشود.
پیشگیری
راهکار قطعی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد. اما با رعایت یکسری نکات مثل مصرف فیبر برای جلوگیری از یبوست و یا پرهیز از رابطه جنسی مقعدی برای جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری های جنسی می توان خطر فیستول را تا حد زیادی کاهش داد. البته یک راه اصلی دیگر درمان سریع و کامل آبسه های مقعد است. زیرا شایع علت ایجاد فیستول هاَ، آبسه های طولانی مدت و درمان نشده است.
کلینیک عابدیان