گیوه‌دوزی در چهارمحال و بختیاری

[L²evi]

صنایع دستی بخشی از تولیدات بشری است که برگرفته از ذوق و خلاقیت هنری، مهارت فنی، مواد اولیه طبیعی و بومی و بینش و باور انسان‌ها و متاثر از جهان پیرامون آن‌هاست.

مصنوعات صنایع دستی استان چهارمحال و بختیاری با تکیه بر سابقه تاریخی، ویژگی‌های اقلیمی و طبیعی محیط زندگی و فرهنگ تولیدکننده و مصرف‌کننده ساخته و پرداخته می‌شود.

به همین دلیل این‌گونه مصنوعات را کالاهایی فرهنگی می‌شناسند که علاوه بر عملکرد مادی حامل پیام فرهنگی و ویژگی‌های قومی منطقه‌اند.

در چنین شرایطی لازم است حمایت از تولیدات به منظور حفظ و جذب بازارهای داخلی و خارجی صورت گیرد و یکی از عوامل استمرار تولید و نهایتاً بقای هنرهای سنتی و صنایع دستی و فرهنگ کهن این منطقه باشد.

استان چهارمحال و بختیاری، همان‌گونه که از نامش پیداست، از دو نوع ترکیب جمعیتی یعنی چهارمحالی و بختیاری تشکیل شده است و صنایع دستی از اهمیت خاصی بین مردم این استان به‌ویژه در میان بختیاری‌های این استان برخوردار است.

صنعت گیوه‌دوزی در این استان که بیشتر هنر مردان بختیاری است، سابقه‌ای بسیار طولانی دارد و چه بسا از لحاظ تاریخی به زمان حضور نخستین قوم بختیاری در این استان باز‌گردد.

در طول تاریخ با گرایش مردم به شهرنشینی و صنعتی شدن جوامع و وارد شدن کفش‌های صنعتی و خارجی، از اهمیت این رشته از صنایع دستی در سراسر کشور ایران و به‌خصوص در میان صنعتگران استان چهارمحال و بختیاری کاسته شد.

در گذشته نه‌چندان دور گیوه‌دوزی 4 رشته هنری تخت‌کشی، دوال‌کشی، رویه‌بافی و گیوه‌دوزی(مونتاژ) را شامل می‌شد اما در حال حاضر در شهرکرد و بروجن تعداد معدودی کارگاه گیوه‌دوزی و رویه‌بافی فعالیت دارند.

‌اکنون با وجود تولید بسیار زیاد کفش‌های صنعتی، گیوه‌دوزی فراموش نشده است و صنعتگران و هنرمندان توانایی در استان چهارمحال و بختیاری به فعالیت در این رشته مشغول‌اند.

در استان چهارمحال و بختیاری هنرمندان بسیار ماهری از شهرستان‌های شهرکرد و بروجن نظیر رمضانعلی رزازی، محمود رفیعیان در رشته گیوه‌دوزی سرگرم فعالیت‌اند.

در حال حاضر اداره‌ کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان چهارمحال و بختیاری حمایت‌های بسیاری از هنرمندان این استان می‌کند و به‌نوعی در ایجاد انگیزه برای ادامه فعالیت در رشته‌های مختلف صنایع دستی از جمله گیوه‌دوزی بسیار موثر است.

گیوه‌های تولیدی در این استان از کیفیت بسیار مطلوبی برخوردارند و در حال حاضر در استان چهارمحال و بختیاری گیوه‌ در شهرستان‌های بروجن و شهرکرد به صورت کارگاهی به دست هنرمندان ماهر این استان تولید می‌شود و به فروش می‌رسد.