بیماری بی حالی شما را هم خسته کرده؟

[eɴιɢмαтιc]

راي شما هم بيدار شدن هنگام صبح سخت است؟ هميشه حس ميكنيد، مجبوريد جسم خود را به اين طرف و آن طرف بكشيد؟ بدانيد كه تنها نيستيد. خستگي مزمن يكي از شايعترين عواملي است كه مردم براي درمان آن به پزشكان مراجعه ميكنند.








اگرچه احساس خستگي در بعضي مواقع بهدليل كار زياد يا كمخوابي در انسان بروز پيدا ميكند اما گاهي هم يكي از مهمترين علائم ابتلا به بعضي از بيماريهاي خطرناك است.
البته بايد توجه داشت كه احساس خستگي بهخودي خود يك بيماري نيست ولي ميتواند يكي از علائم مهم ابتلا به بيماري باشد. ما سعي ميكنيم در ادامه با استفاده از تجربيات بهترين كارشناسان و پزشكان، مهمترين بيماريهايي را كه عامل بهوجود آمدن خستگي هستند به شما معرفي كنيم.



اگر خستگي همراه با ضعف و تنگي نفس است


علائم ديگر: ورم كردن قوزك پا، شكم و رگ گردن، درد سينه بعد از خوردن غذاي سنگين يا ورزش كردن.

اين علائم در كنار يكديگر نشانه آن است كه عملكرد عضلات قلب دچار اختلال شده است كه در اصطلاح پزشكي آن را «كارديوميوپاتي» مينامند. در اين بيماري ديوارههاي قلب بهخصوص در سمت چپ كه مسئوليت اصلي پمپاژ خون را بهعهده دارد ضخيم ميشود و در نتيجه قلب نميتواند مانند گذشته خون را به داخل بدن بفرستد. به اين ترتيب اكسيژن كمتري به بافتهاي بدن ميرسد كه اين موضوع خود را با خستگي و درد در ناحيه قفسه سينه نشان ميدهد.

درمان: استفاده از داروهايي كه از آنها با عنوان بازدارنده ياد ميشود ميتواند علائم اين بيماري را بهبود دهد. اين داروها باعث گشادتر شدن رگهاي خوني شده و به اين ترتيب جريان خون راحتتر از قبل به ديگر اعضاي بدن فرستاده ميشود.



اگر گيج هستيد و چشمانتان تار ميبيند


علائم ديگر: خشك شدن دهان، اسهال يا يبوست.

بسياري از مردم تصور ميكنند آلرژيها مانند حساسيتهاي فصلي عامل اصلي خستگيها هستند اما در اصل عامل اصلي بروز اين حالت در بيماران مصرف داروهاي آنتيهيستامين است. اين داروها تاثير زيادي روي گيرندههاي مغز دارند و ميتوانند مدت زيادي شما را در حالت خوابآلودگي قرار دهند.

دقيقا به همين دليل است كه دانشآموزان در روزهايي كه امتحان دارند نبايد از اين داروها استفاده كنند، زيرا سطح هوشياري آنها بسيار پايين ميآيد.

در سال 2007 تحقيقاتي انجام شد كه نشان داد، نزديك به سه چهارم از كودكاني كه بهدليل ابتلا به حساسيتهاي فصلي از داروهايي مانند آنتيهيستامين استفاده ميكنند بايد منتظر كاهش نمرات امتحاني خود باشند.

درمان: نمونههاي قديميتر آنتيهيستامين مانند پيريتون، كه در درمان آلرژيها تاثير زيادي هم دارند، بيشتر از انواع ديگر باعث بروز احساس خستگي در بيماران ميشوند. اگر شما هم مجبور به استفاده از اين داروها هستيد، شايد بتوانيد از انواع جديدتر با نامهاي زيرتك يا كلاريتين استفاده كنيد.



اگر خستگي با درد مفاصل همراه است


علائم ديگر: ريزش موي سر و بدن، كاهش تراكم استخواني، كاهش ميل جنسي و توانايي نداشتن در تمركز كردن.

در مردان اين حالت ممكن است در اثر كاهش ميزان هورمون تستوسترون بهوجود بيايد. در اين مواقع نه تنها بعد از انجام هر گونه فعاليت فيزيكي احساس خستگي ميكنند بلكه بعد از مدتي حجم عضلاني بدن آنها نيز كاهش پيدا ميكند.

تقريبا نيم درصد مردان جهان به اين حالت دچار ميشود اما هنوز دليل اصلي آن كشف نشده است. شايد عوامل ژنتيك در اين ميان نقش داشته باشند.

درمان: اگرچه درمان علت اصلي اين حالت تقريبا غيرممكن است اما شايد بتوان با هورموندرماني و استفاده از تستوسترون علائم اين بيماري را كاهش داده و قدرت از دست رفته عضلات را برگرداند.






اگر بعد از انجام سادهترين كارها هم خسته ميشويد


علائم ديگر: افزايش احساس ضعف بعد از گذشت زمان، تشنگي و ادرار بيشازحد، ديرتر خوب شدن زخمها و جراحات، بيحسي و سوزنسوزنشدن در دستها و پاها. اگر شما هم اين علائم را در بدن خود داريد، با احتمال بسيار بالا مبتلا به بيماري ديابت هستيد. مهمترين علت دچار شدن به ديابت، چاقي است و افزايش تعداد افراد چاق در سراسر جهان خطر ابتلا به ديابت را نيز بهطور وحشتناكي افزايش داده است. افرادي كه غذاهاي چرب ميخورند و به اندازه كافي ورزش نميكنند پس از مدتي تناسب اندام خود را از دست ميدهند. همين عامل سبب ميشود آنها براي انجام هر كاري بيشازحد لازم تلاش كنند و زودتر احساس خستگي به سراغ آنها بيايد. زماني كه بدن نتواند به اندازه كافي هورمون انسولين توليد كند يا به درستي از انسولين توليد شده استفاده نكند بيماري ديابت نوع 2 ظاهر ميشود. متاسفانه ماهها و حتي سالها طول ميكشد تا علائم اين بيماري ظاهر شوند و به همين دليل درصد زيادي از مبتلايان به ديابت از بيماري خود اطلاعي ندارند.

درمان: هدف اصلي در درمان بيماري ديابت ثابت نگهداشتن قند خون در حد طبيعي و متعادل است تا فرد بيمار از عوارضي مانند كوري، آسيب رسيدن به سيستم عصبي، قطع عضو و مانند آن در امان بماند. درمان اين بيماري شامل ورزش كردن، داشتن رژيم غذايي مناسب و در برخي موارد استفاده از داروها براي پيشگيري از بالا رفتن قند خون است.



خستگي زنانه


علائم ديگر: تقريبا انجام هرگونه فعاليت بدني براي شما غيرممكن است. در زنان اين حالت با دورههاي سيكل قاعدگي دشوارتر، تعريق شبانه، سوزش و درد در سينه، كاهش ميل جنسي و تغييرات خلق و خو همراه است.

مهمترين عاملي كه ممكن است اين علائم را در فردي بهوجود بياورد فرا رسيدن دوره قبل از يائسگي است. اين دوره معمولا تا 5 سال قبل از رسيدن يك زن به يائسگي آغاز ميشود و بايد انتظار آن را در سالهاي اوليه بعد از 50 سالگي داشت. در اين دوره تخمدان كمتر از حد معمول هورمون استروژن توليد ميكند. استروژن ميزان هورمونهايي مانند آدرنالين را در خون كنترل ميكند. زماني كه توليد اين هورمونها به درستي كنترل نشود، خستگي، نااميدي و تنشهاي روحي در زنان ظاهر ميشود. در دوره قبل از يائسگي علائم دورههاي سيكل قاعدگي هم سختتر ميشوند. دليل اصلي اين موضوع كاهش ميزان گلبولهاي قرمز در خون است كه به نوبهخود منجر به كمخوني و در نهايت خستگي مفرط ميشود. تعريق شبانه در طول شب هم يكي ديگر از علائمي است كه معمولا در اين دوره به سراغ زنان ميآيد و با ايجاد اختلال در خواب آنها، به اين خستگي در روز آينده دامن ميزند.

درمان: ورزش كردن نخستين قدمدر بهبود علائم اين بيماري است. سعي كنيد هر شب در يك ساعت مشخص به تختخواب برويد و صبح روز بعد هم در يك زمان مشخص از خواب بيدار شويد. با اين كار ساعت بيولوژيك بدن تنظيم ميشود و بعد از مدتي خواب شما منظمتر ميشود. مشورت با پزشك متخصص زنان كمك زيادي به زنان براي پشت سر گذاشتن راحتتر اين دوره ميكند.
 




وقتي خستگي با تشنگي شديد همراه است

علائم ديگر: همواره دهان، چشمها و لبهايتان خشك است. رنگ ادرار بهصورت تيره در ميآيد و در هر بار تخليه فقط مقدار كمي آب از راه ادرار دفع ميشود. اين علائم گاهي اوقات با سردردهاي نامنظم هم همراه ميشود.

در اين مواقع در نخستين قدم به فكر تعريق بيش از حد و از دست رفتن آب بدن بيفتيد. بيش از 70 درصد از حجم بدن ما را آب تشكيل داده است. زماني كه آب بدن به كمتر از حد معيني ميرسد، سلولهاي ما به سرعت آب خود را از دست ميدهند و عملكردشان ضعيفتر ميشود. در اين مواقع حجم خون بدن هم كمتر ميشود و قلب بايد با شدت بيشتري كار كند تا بتواند اين خون را در بدن پمپاژ كند. نخستين علائم كاهش حجم آب بدن ضعف و خستگي است. در مرحله بعد تشنگي شديد به سراغ فرد ميآيد و او تمايل دارد تا حد ممكن آب بخورد.

درمان: بدن ما هر روز به 3 ليتر آب نياز دارد. اين آب به راحتي با مصرف ميوهها، آبميوه، چاي، سوپ، غذا و سبزيهاي مختلف تامين ميشود. سعي كنيد هر روز اين نياز طبيعي بدن را تامين كنيد تا به عوارض جانبي كمبود آب دچار نشويد.



خستهايد و سردتان است


علائم ديگر: با اينكه احساس خستگي ميكنيد اما شدت آن به حدي نيست كه نتوانيد كار يا ورزش كنيد. رنگ پريدگي پوست، احساس سرما، نازك شدن مو و شكنندگي ناخنها از ديگر علائم هشداردهنده هستند.

درصورتي كه تمام يا بخشي از اين علائم را داريد احتمالا دچار كمكاري غده تيروئيد هستيد. اين غده كه درست روبهروي گلوي شما قرار گرفته هورمونهاي تيروكسين و ترييدوتيرونين را توليد ميكند. در مجموع اين 2 هورمون سرعت رشد و سوخت و ساز بدن را تنظيم ميكنند.

زماني كه مقدار هورمونهاي توليد شده توسط غده تيروئيد در بدن كاهش پيدا كند، سوخت و ساز بدن شما كمتر ميشود و به همين دليل ممكن است شما احساس خستگي كنيد. اين بيماري تقريبا يك پنجم مردم را تحتتاثير قرار ميدهد كه اكثريت آنها را هم خانمها تشكيل ميدهند. پزشكان معتقدند، كمكاري تيروئيد بهخصوص هنگام يائسگي بسيار بيشتر به چشم ميخورد.

درمان: تشخيص بيماري تيروئيد در درجه اول با استفاده از آزمايش خون و بررسي ميزان هورمونهاي بدن انجام ميشود. در بسياري از موارد ميتوان با درمانهاي دارويي، كمبود هورمونهاي بدن را به آساني تامين كرد.



اگر در آخر شب خستگي به سراغ شما ميآيد


علائم ديگر: معمولا افرادي كه به اين حالت دچار هستند بعد از پشت سر گذاشتن يك روز كاري، ديگر انرژي براي انجام هيچ كار ديگري را ندارند. در بعضي موارد علائم ديگري مانند اسهال، استفراغ، حالت تهوع و دردهاي شكمي هم همراه اين حالت هستند. صدها هزار نفر مبتلا به يك بيماري به نام «سلياك» هستند اما از آن اطلاعي ندارند. اين بيماري در اثر مصرف يك نوع پروتئين به نام گلوتن بهوجود ميآيد كه در گندم وجود دارد و به اين ترتيب بعد از خوردن غذاهايي مانند نان، پاستا، پيتزا، كيك و كلوچه اين نوع خستگي در آنها ظاهر ميشود. در افراد مبتلا، اين بيماري سبب ميشود تا سيستم ايمني بدن انسان به بافتهاي معده حمله كند. به اين ترتيب مواد مغذي جذب بدن نميشوند و بعد از مدتي فرد دچار خستگي، كمخوني و پوكي استخوان ميشود.

درمان: با مراجعه به يك پزشك متخصص تغذيه ميتوان رژيم خاصي را دريافت كرد كه تا حد امكان از وارد شدن گلوتن به بدن جلوگيريكند. در عين حال مواد مغذي و مورد نياز بدن هم تامين شده تا از ظاهر شدن احساس ضعف و خستگي پيشگيري شود.






وقتي هنگام مطالعه يا تماشاي تلويزيون خوابتان ميبرد


علائم ديگر: در طول روز حس ميكنيد بدنتان بهتدريج در حال تحليل رفتن است و نميتوانيد روي سادهترين كارها تمركز كنيد. هر زمان كه فعاليت بدني نداريد، براي مثال تلويزيون تماشا ميكنيد يا كتاب ميخوانيد به خواب ميرويد. بعد از بيدار شدن هم احساس خشكي يا گلودرد و سردرد ميكنيد.

تمام اين علائم نشاندهنده اين است كه شما مبتلا به وقفههاي تنفسي در هنگام خواب هستيد. در اين حالت عضلات و بافتهاي نرم گلو راه تنفسي شما را ميبندند و براي مدت چند ثانيه تنفس شما بهطور كامل قطع ميشود. در بعضي از انسانها اين حالت ممكن است تا دهها بار در طول شب اتفاق بيفتد اما خود بيمار در بسياري از موارد متوجه آن نميشود. تقريبا 4 درصد از مردان و 2 درصد از زنان ميانسال به اين بيماري دچار هستند. وقفههاي تنفسي بهشدت روي كيفيت خواب تاثير ميگذارند و مانع از تجديد قوا هنگام خواب ميشوند. اگر اين بيماري درمان نشود، در دراز مدت خطر ابتلا به فشار خون بالا و افسردگي هم به وجود ميآيد.

درمان: با كاهش وزن و ترك كردن سيگار ميتوان به باز نگهداشتن مسير تنفسي هنگام خواب كمك كرد. درصورتي كه علائم اين بيماري شديد باشد حتما بايد با يك پزشك متخصص مشورت كرد. در بعضي موارد فرد مبتلا بايد هنگام خواب ماسك اكسيژن استفاده كند. در بيماران ديگر هم با انجام جراحي ميتوان براي هميشه از وقفههاي تنفسي هنگام خواب رهايي پيدا كرد.