پرتودرماني هوشمند، دستاورد محققان کشور براي درمان بدون عارضه سرطان

[~ERFAN~]

پرتودرماني هوشمند، دستاورد محققان کشور براي درمان بدون عارضه سرطان



پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي موفق شده اند پس از ۱۰ سال تحقيق با ارائه روش نوين پرتودرماني هوشمند تحت عنوان فتوالکترون تراپي، شيوه اي جديد، کم عارضه و بالغ بر ۱۵ برابر موثرتر از روش هاي موجود را براي درمان سرطان ارائه کنند.




دکتر مجتبي نواب پور مجري طرح با بيان اين مطلب در گفت وگو با خراسان اظهار داشت: در پرتودرماني هوشمند، طي تنها يک تا ۳ جلسه به صورت سرپايي، تومورهاي سرطاني به صورت هدفمند و موضعي تخريب مي شود، بدون اين که بافت سالم آسيب ببيند. در اين روش که روي ۱۴ بيمار با موفقيت آزمايش شده است، در واقع طيف وسيعي از انواع سرطان ها در تعداد جلسات محدود به صورت سرپايي درمان مي شود و سلول هاي توموري از بين مي رود. عضو هيئت علمي دانشگاه شهيد بهشتي در ادامه تصريح کرد: در اين پروژه راهي براي رساندن دوز کشنده پرتو به سلول هاي سرطاني در عين از بين نرفتن بافت سلولي سالم ارائه شده است تا مقدار اشعه اي که به تومور مي رسد، چندين برابر بافت سالم باشد و بدين منظور از روش فتوالکترون تراپي استفاده شده است.

در اين روش اشعه ايکس را در محدوده خاصي از انرژي که پديده فتوالکتريک اتفاق مي افتد، به بدن مي تابانيم و سپس ناحيه تومور را نشان دار مي کنيم، با اين روش و به کارگيري پديده فتوالکتريک، ميزان دوز جذب شده در تومور بيش از ۱۰ برابر بافت سالم خواهد بود. در اين روش داروي بي اثري که فقط جاذب پرتو است، به بدن بيمار تزريق مي شود و تنها کافي است درصد کمي از اين دارو که به تنهايي هيچ تاثيري ندارد، در تومور تجمع پيدا کند. سپس پرتو ايکس از طريق لامپ هايي در دستگاه مولد اين پرتو به ناحيه حاوي تومور تابانده مي شود. اين تابش حداکثر در هر جلسه ۴ دقيقه است و هزينه آن به مراتب کمتر از هزينه شيوه هاي کنوني پرتو درماني است. وي ادامه داد: پس از تابش پرتو داروي بي اثر تزريق شده سبب خواهد شد که انرژي پرتو فقط در تومور به مقدار خيلي زياد جذب شود و جذب انرژي پرتو در بافت هاي سالم به مقدار بسيار جزئي باشد.

در اين روش بافت سالم يا به هيچ عنوان آسيب نمي بيند و يا به ميزان بسيار کمي دچار آسيب مي شود. در حالي که بافت تومور به شدت آسيب مي بيند. در اين روش ماده دارويي مخصوص در بافت تومور ده ها بار بيشتر از بافت سالم بدن، انرژي پرتودرماني را جذب مي کند. وي درباره درصد بهبود سرطان در اين شيوه اظهار داشت: در پرتو درماني هوشمند، احتمال درمان بيماري نسبت به روش هاي موجود تا ۱۵ برابر افزايش پيدا مي کند.

نواب پور ادامه داد: در پرتو درماني هاي موجود، هنگامي که پرتو به بدن تابانده مي شود انرژي آن هم در بافت سالم جذب مي شود و هم در بافت تومور و از آن جايي که بافت سالم در اين شيوه از بين مي رود نمي توان به تومور انرژي زيادي داد؛ لذا تومور به طور کامل از بين نمي رود و در نتيجه احتمال عود مجدد سرطان افزايش پيدا مي کند. وي کاربرد پرتو درماني هوشمند را براي سرطان هاي توده اي که به صورت تومور است عنوان و تاکيد کرد: چون ماده دارويي مخصوص، ده ها بار بيشتر از بافت سالم بدن، انرژي پرتو درماني را جذب مي کند در نتيجه ضمن اين که آسيب شديد به تومور وارد مي شود، بافت سالم با توجه به جذب ميزان ناچيزي از انرژي پرتو، آسيب جزئي مي بيند که در برابر فوايد بسيار بالاي درمان اين بيماري، قابل چشم پوشي است و بازده آن نيز به مراتب بيشتر از روش هاي معمول درمان سرطان است.

پژوهشگر دانشگاه شهيد بهشتي ادامه داد: آزمايش هاي اين شيوه درماني جديد در قالب طرح هاي پژوهشي به ترتيب ابتدا روي سلول، حيوانات آزمايشگاهي و در نهايت ۱۴ بيمار داوطلب در دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي با موفقيت انجام شده است. اين افراد مبتلا به سرطان کبد بودند و درمان ۱۰ نفر از آن ها موفقيت آميز بود اما ۴ نفر از آن ها به دليل وضعيت باليني که داشتند، امکان انتقال دارو برايشان فراهم نشد. طبق مجوز کميته اخلاق پزشکي همه داوطلبان، افرادي بودند که ديگر به درمان هاي موجود پاسخ نمي دادند و در نتيجه درمان آن ها قطع شده بود، اما پس از پرتودرماني هوشمند، تصاوير سي تي اسکن اين افراد نشان داد که تومور سرطاني آن ها کاملا آسيب ديده است.

در اين روش بيمار به طور سرپايي تحت تزريق وريدي قرار مي گيرد. پس از مدت کوتاه ۳۰ دقيقه تا چند ساعت، ماده در تومور تجمع مي يابد و زماني که اين تجمع در مانيتورينگ مشاهده شد، بيمار تحت تابش به مدت ۴ دقيقه قرار مي گيرد و مرخص مي شود.

در مجموع مقدار پرتوهاي تابيده شده به سلول ها در اين روش به اندازه يک جلسه راديوتراپي است اما در راديوتراپي معمولي، بايد ۲۰ تا ۲۵ جلسه پرتودرماني انجام شود. وي که با همکاري مسعود عليزاده عظيمي، از اعضاي هيئت علمي دانشگاه شهيد بهشتي به اين موفقيت دست يافته است، اظهار داشت: اين شيوه، مقام اول المپياد اختراعات آلمان در سال ۲۰۰۷، نشان دانش و پژوهش دانشگاه شهيد بهشتي و معاونت درمان وزارت بهداشت را کسب کرده است. ضمن اين که پس از طي مراحل پژوهشي و قانوني مجوز تاسيس کلينيک براي ارائه اين روش درمان از وزارت بهداشت دريافت شده است که راه اندازي مي شود. اين طرح در دومين جشنواره ملي نوآوري و شکوفايي (۱۹ تا ۲۱ بهمن ماه) در مصلاي امام خميني(ره) نيز ارائه شد.