اسلام و سیاست

[bOoOoOy]

قصد داریم تا در این نوشتار پیرامون موضوع اسلام و سیاست به بحث بپردازیم و آیات قرآن و احادیث اهل بیت و سخنان بزرگان را پیرامون این موضوع بررسی کنیم و به این پرسش که "آیا اسلام جدای از سیاست است یا عین سیاست؟" پاسخ دهیم. دین مبین اسلام همان طور که دستوراتی فردی و اخلاقی برای به سعادت رسیدن بندگان دارد، دستوراتی نیز در مورد مسائل حکومتی دارد که ادوارد گیبون Edward gibbon در این باره می نویسد : " قرآن دستور عمومی وقانون اساسی مسلمین است که شامل مجموعه قوانین دینی، اجتماعی، مدنی، تجاری، نظامی، قضائی، جنایی، وجزایی است .
همین مجموعه قوانین از تکالیف زندگی روزانه گرفته تا تشریفات دینی، از تزکیه نفس تا حفظ بدن وبهداشت، از حقوق عمومی تا حقوق فردی، از منافع فردی تا منافع عمومی ؛ از اخلاقیات تا جنایات واز عذاب ومکافات این جهان تا عذاب ومکافات آینده همه را در بر دارد ." (۱)حال اگر بخواهیم موضوع را از نظر قرآن کریم بررسی کنیم به وضوح مشخص می شود که تشکیل حکومت از ضروریات دین اسلام است وآیات فراوانی به زوایای مختلف به این مسئله پرداخته است ؛ از جمله :
۱) آیات مربوط به امر به معروف و نهی از منکر( ۲)
۲) آیات لزوم اطاعت از اولی الامر (۳)
۳) نپذیرفتن ولایت وسرپرستی بیگانگان ، کافران، ظالمان، فاسقان، جاهلان(۴)
۴) ولایت پیامبر (ص) بر امت وولایت مومنان بر یکدیگر( ۵)
۵) لزوم مشورت با مومنان ومشارکت دادن آنان در امور سیاسی واجتماعی (۶)
۶) وجوب نجات مظلومان ومستضعفان (۷) وهمه آیات مربوط به جهاد ودفاع
۷) برپایی عدالت اجتماعی ، وقوانین الهی به مثابه یکی از اهداف دین وبعثت پیامبران (۸)
۸) آیات نهی کننده از حکمرانی به غیر از دستورات الهی( ۹)
۹) بیان خصوصیات جامعه اسلامی(۱۰)
۱۰) بیان لزوم تهیه نیرو وتجهیزات لازم برای حکومت اسلامی وپاسداشت آن( ۱۱)
۱۱) بیان ویژگی های رهبر وکسی که مردم از او اطاعت وپیروی می کنند واصلح بودن او از همه(۱۲)
۱) اعلام پیروزی دین خدا بر همه ادیان ومکاتب وقرار گرفتن حکومت در دست صالحان( ۱۳)
۱۳) ترسیم نمونه حکومت پیامبران در قرآن، مانند حکومت داوود وسلیمان (ع)( ۱۴)
البته در این مورد احادیث و روایات بسیاری نیز وجود دارد،" فضل بن شاذان از امام رضا (ع) پرسید : چرا خداوند دستور داد که از اولوالامر اطاعت کنید ؟
حضرت فرمودند : اگر خداوند امامی که امین وحافظ دستورات الهی باشد ، برای مردم قرار ندهد ،دین از بین می رود وسنت ها ودستورات الهی دگرگون می گردد." (۱۵)
نامه امیرالمومنین (ع) به مالک اشتر ودیگر نصوص روایی، نیز همه بر عدم تفکیک سیاست از دین مبین اسلام دلالت دارد .(۱۶) امام خمینی رحمه الله
نیز دراین باره می فرماید : اسلام دین سیاست است ، با تمام شئونی که سیاست دارد . این نکته برای هرکسی که کمترین تدبری در احکام حکومتی، سیاسی، اجتماعی، واقتصادی اسلام بکند ، آشکار می گردد. پس هرکه را گمان بر او برود که دین از سیاست جداست ، نه دین را شناخته ونه سیاست را " (۱۷)
و اما نکته قابل توجه این است که حتی جامعه شناسان و اسلام شناسان غربی نیز به این موضوع اذعان دارند که در شریعت اسلام نه تنها دین از سیاست جدا نمی باشد بلکه دین و سیاست به هم آمیخته و عجین می باشند که در تائید این موضوع بهتر است به نمونه های زیر توجه کنیم:
۱) ژیل کوپل استادموسسه مطالعات سیاسی پاریس در پاسخ خبر نگار روزنامه لوموند که درباره تفاوت اسلام با ادیان دیگر پرسیده بود گفت :" در اصطلاحات وعبارات اصول عقاید در اسلام ، معادل سخن مشهور ، مسیحی ( آنچه از قیصر است به قیصر وآنچه ا زخداست به خدا واگذاریم ) وجود ندارد . اسلام در آن واحد این جهانی وآن جهانی است . داعیه سامان بخشیدن به امور و امور دنیوی واخروی را دارد . این آموزه اسلام است. به علاوه، پانزده قرن تاریخ اسلام ، پانزده قرن سازگاری دائمی با این اصول است ." ( ۱۸)