روانشناسی کودکان

[behradjooon]

افزایش اعتماد به نفس با بازی درمانی

 افزایش اعتماد به نفس  کودک با بازی  درمانی



دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.




برای ایجاد اعتماد به نفس بالا در کودک ،درمانگر به موارد زیر دقت و توجه خاصی خواهد داشت:

1 -در حین بازی به کودک آموزش داده می شود تا پیش بینی های منفی را کاهش دهد
اگر والدین معتقد باشند که فرزندشان توانایی انجام تکلیفی را ندارد و حتماً نیازمند کمک آنهاست، به طور یقین این طرز نگرش آن ها، بر عملکردِ فرزندشان تأثیر می گذارد و به تدریج باعث می شود که فرزندشان نسبت به توانایی ها و استعدادهای خود شک کرده و مدام به شکست بیاندیشد.در این مورد هم باید به والدین آموزش داده شودو هم در فرایند درمان ،کودک به بازبینی نگرش های منفی خود در حین درمان بپردازد.

۲) توقعات نامعقول بیش از اندازه
بعضی از والدین توقعات و خواسته هایی بیش از توانِ فرزندانشان دارند و فراموش می کنند که معیارهای بزرگسالان با کودکان تفاوت دارد. در صورتی که والدین باید آموزش بگیرند تا معیارهای خود را براساس توانایی های فرزندانشان پایه ریزی کنند.در این ارتباط درمانگر نیز در طی جلسه درمان ،از موقعیت هایی بهره می گیرد که در حد توانایی کودک باشد .در این موقعیت ها ،چون کودک دارای احتمال موفقیت بالاتری خواهد بود،به ترمیم اعتماد به نفس از دست رفته خود، خواهد پرداخت.

3- عدم مقایسه کودک با افراد و کودکان دیگر
در این زمینه درمانگر به والدین آموزش می دهد که نباید به مقایسه کودک با کودکان دیگر بپردازد. این مقایسه اگر بین فرزندان یک خانواده باشد نیز بسیار آسیب زا است.در فرایند درمان ،درمانگر تلاش خواهد کرد تا موقعیت کنونی کودک را با موقعیت قبلی و موفقیت های کنونی را با شکست های قبلی او مقایسه نماید.این مقایسه مفید خواهد بود و فرایندی رو به بهبود را برای کودک به ارمغان خواهد آورد.

4- تلاش کردن پر اهمیت تر از پیروز شدن است
بسیاری از والدین بهترین امکانات و شرایط را نه تنها برای خود ، بلکه برای فرزندانشان نیز می خواهند و توقع دارند که کودکان، بر پایه ی خواسته ها و انتظارات آنها گام بردارند. در صورتی که بهتر است این نحوه ی نگرش خود را تغییر داده و به کودک بگویند: «مهم این است که نهایت سعی خود را بکنی. تنها موفق شدن مهم نیست بلکه تلاش و سعی تو در راه رسیدن به هدف مهم است.». به این مسئله در حین درمان نیز توجه خاصی خواهد شد که
<< مهم نیست که شکست می خوریم یا برنده می شیم ،مهم تر اینه که کارمون رو چه جوری انجام می دیم و فرایند انجام کار و چه جوری انجام دادن اون خیلی مهم تر از برنده شدنه.>>


توصیه هایی که درمانگر برای والدین خواهد داشت شامل موارد زیر خواهد بود:
-والدين بايد برای عقايد فرزندان خود ارزش قايل شوند و با گفتار خود از آن ها حمايت کنند .
کودکان خود را به شکل شايسته ای معرفی کنند: سرگرمی هايشان را افزايش دهند ،برای نظر آنها احترام قائل باشند و فرصت آموزش مهارت های ارزشمند را برای آنها فراهم بیاورند.
به کودکان مسئوليت هايی مناسب سن و توانايی هايشان بدهند : زيرا انجام کارهای خانه و سهم داشتن در رفاه خانواده باعث می شود آن ها احساس ارزشمندی کنند و اعتماد به نفسشان افزايش يابد..
-اجازه دهند خودشان تصمیم بگیرند: کودکانی که در سال های اولیه ی زندگی خود تشویق شده اند تا برای خود تصمیم بگیرند از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار هستند.
- کارهای مثبت او را تشویق کنند:. وقتی فرزندمان احساس کند در حوزه ای خاص دارای توانایی است ، این احساس خود را به سایر زمینه ها نیز تعمیم خواهد داد. این مسئله با اولین تشویق های والدین شکل می گیرد . تشویق ،پایه های اعتماد به نفس را ایجاد می نماید.
- او را به ورزش علاقه مند و تشویق کنند: تناسب اندام و سلامت جسمی آن ها عامل مهمی در افزایش اعتماد به نفس آن هاست .
- آموزش مهارت های زندگی را فراهم نمایند : از طریق مطالعه ی کتب و مجله ها توانایی های آن ها را بالا ببرند.
- او را سرزنش و تحقیر نکنند: بعضی والدین معتقدند اگر من بخواهم فرزندی توانا داشته باشم باید لحظه به لحظه اشتباهات او را تذکر دهم و آ ن ها را تصحیح کنم. اگر این انتقادها با استفاده از عبارات سرزنش آمیز همراه باشد تاثیرش مخرّب تر است و اعتماد به به نفس را بیشتر تخریب می کند.
- توانمندی هایش را یادآوری کنند: حتی اگر فهرست کارهایی را که می توانند انجام دهند کمتر از آن هایی است که نمی توانند ، باز هم در چنین مواردی حتما به توانایی های او تاکید کنند.و زمانی که دچاریاس و ناامیدی می شوند توانمندی ها و موفّقیّت های قبلی اش را به یادش بیاورند.
- زمینه ی مشارکت او را در فعّالیّت های گروهی فراهم آورند.
- مسئولیّت پذیری را در او افزایش دهند و مسئولیّت هایی در حدّ توانایی هایش به او محوّل کنند.
- همنشینی او را با دوستان و افرادی که اعتماد به نفس خوبی دارند را فراهم نمایند.
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

پریسا خسروتاش،روان شناس کودک نوجوان
کاندیدای دکترای تخصصی روان شناسی

[behradjooon]

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
مبارزه با سکوت کودک

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

اگر فرزندتان زیاد سکوت می کند و کم صحبت است و حالتی مانند در خودماندگی دارد توصیه می کنیم به وی بیشتر توجه کنید و به فکر درمان این عارضه در وی باشید ،راهنمایی های روانشناسان در این زمینه را بخوانید

محققان می گویند حرف نزدن بعضی بچه ها می تواند به علت وضعیتی موسوم بهselective mutism باشد.

 این اختلال در واقع نوعی ترس یا فوبیای حرف زدن است که در آن کودک موقع حرف زدن به یک نقطه خیره شده و عضلاتش سفت می شود. این حالت با خجالتی بودن کاملا متفاوت است.

این بچه ها در خانه به راحتی حرف میزنند ولی در شرایط دیگر کاملا ساکت می شوند. محققان می گویند این وضعیت معمولا از سنین قبل از ۵ سالگی شروع می شود ولی می تواند تا سنین مدرسه رفتن تشخیص داده نشود. شیوع این نوع سکوت در بچه های دوزبانه سه برابر بیش از معمول است که می تواند به علت بیشتر بودن میزان استرس در زندگی آنها باشد.

این وضعیت می تواند موجب اختلالات جدی در ارتباطات کودک شده و در یادگیری او مشکلاتی ایجاد کند. سکوت اضطرابی می تواند همراه با دیگر دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
اختلالات اضطراب و یا همراه با اوتیسم بروز کند.

درمان این نوع از سکوت با تغییر در محیط زندگی کودک است. آنها را در مراحل جداگانه در معرض محیط های جدید قرار داده و در هر مرحله میزان شلوغی و استرس محیط را بیشتر می کنند. در همان حال کودک را از علائم  دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
اختلال اضطراب و راه های مواجه شدن با آن آموزش می دهند. کلید موفقیت در مواجهه با این افراد وجود یک مربی مورد اعتماد کودک است که با این بیماری آشنایی کامل داشته باشد.

مهر،

[# αпGεʟ]

جدایی والدین و عذاب فرزندان

اگر قصد جداشدن و پایان دادن به زندگی دونفره تان دارید و در این بین صاحب فرزند نیز هستید توصیه می کنیم به هیچ وجه فرزندتان را مقصر جلوه ندهید و وی را دچار عذاب وجدان نکنبد

بودن در کنار مادر و پدر و زندگی با آنها زیر یک سقف، بهترین و ایده‌آل‌ترین شرایطی است که برای هر کودکی وجود دارد. ولی اگر به هر دلیلی این شرایط برای فرزندتان وجود ندارد و بنا به دلایل مختلفی از همسرتان جدا شده‌اید و قرار است کودک با یکی از شما زندگی کند، لازم است مواردی را مد نظر داشته باشید.

پریسا قیاسی، روانشناس کودک و مشاور فرزندپروری با بیان این مساله گفت: «در صورتی که والدین قصد جدایی و طلاق از یکدیگر را دارند، قبل از هر چیز لازم است که کودک بداند در جدایی پدر و مادر مقصر نیست چراکه اکثر کودکان وقتی پدر و مادرشان از هم جدا می‌شوند، خیال‌پردازی‌هایی می‌کنند و دچار عذاب وجدان و حس گناه می‌شوند و فکر می‌کنند که آنها مقصر جدایی والدینشان از هم بوده‌اند. بنابراین لازم است در این مورد حتما با کودک صحبت شود.»

وی در ادامه با تاکید بر اینکه پدر و مادر مقدس‌ترین افراد زندگی هر کودکی هستند و نباید ذهنیت کودک را نسبت به آنها منفی کرد، یادآور شد که اغلب والدین پس از جدایی نزد کودک بدگویی یکدیگر را می‌کنند درحالی که نباید نه پدر یا مادر و نه اطرافیان در حضور کودک از همسر سابق بدگویی کنند. مثلا نباید به کودک گفته شود که پدرت مرد خوب یا مادرت زن زندگی نبود. پدر و مادر مقدس‌ترین افراد زندگی هر فرزندی هستند و اگر این تقدس از بین برود هیچ چیز جایگزین آن نخواهد شد. از این رو تاکید می‌شود نزد کودک بدگویی نشود، بلکه باید به او توضیح داده شود که به دلیل اینکه اخلاق‌های طرفین شبیه به هم نبوده، نتوانسته‌اند با هم زندگی کنند. بیان جملاتی مثل اینکه پدرت یا مادرت آدم بدی بوده و یکسری عیوب و مشکلاتی داشته، اصلا درست نیست چراکه همه آدم‌ها هم نکات مثبت و هم منفی دارند.»

این روانشناس کودک در ادامه با هشدار اینکه درصورت خدشه‌بودن روابط بین والدین هم نباید هیچ‌وقت یارکشی شود و کودک را به سمت خود و بر علیه طرف مقابل قرار داد، توضیح داد: «متاسفانه در شرایطی که والدین قصد جدایی و طلاق دارند، به دلیل اختلافات و درگیری‌های خانوادگی سعی می‌کنند از کودک برای یارکشی به نفع خود استفاده می‌شود درحالی که کودک در منطقه بی‌طرف قرار دارد و نباید او را وارد جنگ و دعوای خود کرد.»

قیاسی به مشکل شایع دیگر در برخورد والدین با کودکان طلاق اشاره کرد و گفت: «جای بسی تاسف است که در بسیاری از موارد برای دستیابی به اطلاعات و باخبر شدن از شرایط، وقتی کودک از پیش پدر یا مادرش بازمی‌گردد، از او به عنوان جاسوس استفاده می‌شود مثلا خب به مامان بگو «بابا چی کار می‌کرد!» یا به من بگو «مامانت چی می‌گفت» یا خاله «چی کار کرد یا عمه کی اومد» و…. درحالی که نباید هیچ‌یک از این سوالات از کودک پرسیده شود و اگر کودک به دیدن مادر یا پدرش رفته و قرار است یک روز در هفته را با او سپری کند باید با خاطره‌ای خوش از او جدا شود.»

این کارشناس ارشد روانشناسی از دانشگاه تهران در نهایت با توصیه‌ای به والدینی که از هم جداشده‌اند، گفت: «بهتر است پدر و مادرهایی که از هم جدا شده‌اند، از کودک خود جدا نشوند و هفته‌ای یکبار فرزندشان با پدر یا مادری که با او زندگی نمی‌کند قرار ملاقات داشته باشد و یک روز را با او بگذاراند. در ضمن لازم است آن روز خاطره خوبی در ذهن کودک حک شود تا یک هفته را بدون شما سپری کند و خاطره خوب بودن در کنار پدر یا مادر در ذهنش باقی بماند. اگر هم همسرتان ازدواج کرده اصلا ذهن فرزندتان را نسبت به ناپدری یا مادری‌اش بدبین نکنید چون به هر حال باید با این فرد زندگی کند و خیلی خوب است که دید مثبتی به او داشته باشد چراکه هم به نفع شما و هم خود فرزندتان است.»

[eɴιɢмαтιc]

افت درسی بچه ها علت دارد!

در سال های اخیر شاهد رکود تحصیلی بین دانش آموزان نوجوان به دلایل مختلف هستیم. برخی از دانش آموزان، به خصوص پسرها دوست دارند هر چه زودتر وارد بازار کار شوند و به همین دلیل تحصیل را کنار می گذارند.

در این گفتگو دکتر نسرین امیری، روان پزشک کودک و نوجوان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره علل این موضوع، نکته هایی را بیان کرده و پیشنهادهایی نیز به والدین ارائه داده است تا بتوانند برای این مشکل فرزندشان چاره ای بیندیشند.

آیا افسردگی می تواند دلیل مهمی برای ترک تحصیل در نوجوانان باشد؟

- بله، متاسفانه برخی نوجوانان در نیمه راه درس خواندن را رها می کنند و دیگر اشتیاقی برای ادامه این مسیر ندارند و یکی از مهمترین دلایل این موضوع افسردگی است چون آنها به دلیل ابتلا به افسردگی دیگر هدف مشخصی ندارند و میل خودشان را برای رسیدن به چیزهای خوبی که در گذشته می خواستند از دست می دهند و از این نظر آینده خود را به خطر می اندازند.

فکر می کنید علت این اتفاق چیست؟

- متاسفانه تکنولوژی و زندگی ماشینی امروز همه چیز را راحت کرده و به همین دلیل نسل امروز کمتر مثل گذشته دنبال زندگی و اهداف شان هستند. حتی می توان گفت به نوعی هدف خود را گم کرده اند و شیوه زندگی های امروزی و عوامل محیطی باعث ایجاد این مسئله شده است. اگر دقت کنید، متوجه می شوید نسل امروز کمتر از زندگی احساس رضایت دارد.

محیط های آموزشی و نحوه برخورد معلمان و مدیران مدارس تا چه حدی روی ترک تحصیل نوجوانان اثر دارد؟

- خیلی زیاد. بسیاری از مراکز آموزشی ما شاد نیستند و همه چیزشان تحمیلی است؛ از درس خواندن گرفته تا مسائل دیگر و آن ارتباط شایسته ای که باید بین معلمان و دانش آموزان وجود داشته باشد، نیست و برخی از اعضای کادر آموزشی ما فکر می کنند هر چقدر در کارشان جدی تر باشند، مدیریت شان هم بهتر است؛ در صورتی که انعطاف پذیر بودن و مهربانی کردن بیشتر جواب می دهد. به همین دلیل توصیه می کنم شادی را در مراکز آموزشی مان افزایش دهیم.

آیا افسردگی پدر و مادر هم روی فرزندشان اثر خواهد گذاشت؟

- بله خیلی زیاد، به همین دلیل ما معمولا توصیه می کنیم مادر در زمان بارداری اش از هرگونه غم و غصه دور بماند چون گریه کردن و ناراحتی اثر مستقیمی روی جنین می گذارد و بعدها روی کودک اثر خود را نشان می دهد.

آیا تغییر محیط و بردن دانش آموز به یک مدرسه دیگر می تواند به بازگشت او به تحصیل کمک کند؟

- گاهی بله و گاهی نه. ما باید سعی کنیم ابتدا افسردگی این گونه دانش آموزان را درمان کنیم تا با انرژی و لذت و انتخاب دوباره خودشان مسیرشان را پیدا کنند وگرنه دوباره بعد از مدتی بهانه می آورند و ترک تحصیل می کنند.

پدر و مادر در این شرایط چطور می توانند به فرزند خود نزدیک شوند؟

- بهتر است با او صحبت کنند. البته نه صحبتی که حالت نصیحت گونه داشته باشد چون نوجوان در این شرایط از نصیحت کردن کاملا دوری می کند و اتفاقا بیشتر حس لجبازی در او تقویت می شود اما می توان با صحبت های دوستانه و گذاشتن برنامه های جنبی و خانوادگی او را حمایت کرد و حتی می توان با رفتن نزد مشاور از آنها برای حل این مشکل کمک گرفت.

آیا معرفی افرادی که ترک تحصیل کرده اند و ممکن است سال ها بعد احساس پشیمانی کنند، می تواند راه حل مناسبی تلقی شود؟

- بله، بسیارند افرادی که پشیمان می شوند و دوست دارند دوباره به محیط آ»وزشی برگردند و اگر این اتفاق افتاد باید حتما آنها را حمایت کنیم چون در تاریخ هم می بینیم که افراد موفق زیادی بودند که حتی در دوره دبیرستان بارها مردود شده اند اما باز دنبال تحصیل رفته و توانسته اند برای خودشان کسی بشوند؛ مثل آلبرت انیشتین. اگر مصادیق اینچنینی را به فرزندان خود نشان بدهیم، می توانیم انگیزه آنها را برای بازگشت به درس و مدرسه افزایش دهیم.

ترک تحصیل نوجوانان یک مسئله چند عاملی است

دکتر محمدرضا خدایی - روان پزشک: ترک تحصیل در نوجوانان مسئله ای است که تنها یک علت ندارد و مسائل زیادی باعث می شود یک نوجوان در زندگی اش چنین تصمیمی بگیرد. برای حل این موضوع هم باید ابتدا علت های بروز این مسئله را بشناسیم تا ره حل زودتر پیدا شود. بعضی از علت ها فردی است و به خود نوجوان برمی گردد چون دوران نوجوانی دوران گذر از بحران است و نوجوان دنبال فردیت و هویت خود می گردد.

او گاهی شتابزده عمل می کند و چنین تصمیماتی می گیرد در حالی که بعدها ممکن است از تصمیمی که گرفته سخت پشیمان شود چون انجام بعضی از کارها قابل جبران نیستند و حتی در این شرایط ممکن است نوجوان به دلیل سرخوردگی که احساس می کند، به سمت مسائلی مانند اعتیاد نیز برود. به همین دلیل باید در وهله اول به نوجوان مان کمک کنیم تا به خوبی بتواند از این بحران هویت عبور کند.

یکی از علت های دیگر این موضوع اختلاف های خانوادگی یا فقر فرهنگی یا مالی است که در این صورت با کمک گرفتن از اولیای مدرسه و مشاوران می توان این موضوع را حل- کرد. البته ناگفته نماند در بعضی از موارد وجود اختلال های روانی مانند اضطراب، افسردگی یا حتی اوتیسم می تواند مانع از ادامه تحصیل در نوجوانان شود.

به هر حال توصیه می کنم حتما والدین قبل از ورود نوجوان به این مرحله سعی کنند با او ارتباط نزدیکتری داشته باشند و او را حمایت کنند و اگر نوجوان شان مشکل داشت سعی کنند با رفتن نزد یک مشاور آن را برطرف کند. به هر حال نباید اجازه داد نوجوان بر اثر یک تصمیم آنی آینده اش را خراب کند.

رابطه سلامت روان و عملکرد تحصیلی

دکتر میترا حکیم شوشتری - فوق تخصص روان پزشکی کودک و نوجوان: بیشتر ما وقتی کودک یا نوجوانی را می بینیم اولین سوالی که از او می پرسیم این است که کلاس چندم است و معدلش چند شده؟ در حقیقت، عملکرد تحصیلی یکی از مهم ترین شاخص هایی است که موفقیت بچه ها را نشان می دهد. وقتی عملکرد تحصیلی افت می کند بچه ها دچار مشکل هایی در برقراری روابط اجتماعی می شوند. بچه هایی که در تحصیل موفق نیستند، اغلب دچار گوشه گیری و انزوای اجتماعی می شوند.

این بچه ها تنش و پرخاشگری زیادی پیدا می کنند و در مدرسه با احتمال بیشتری درگیر پدیده قلدری می شوند، یعنی یا زور می گویند یا قربانی زورگویی بچه های دیگر می شوند. پس عملکرد تحصیلی پایین می تواند زمینه شکل گیری بدرفتاری و اعتماد به نفس پایین را فراهم کند.

از آنجایی که نظام آموزشی نمی تواند از مقایسه بچه ها با هم خودداری کند و هر فرد را در جایگاه خود بپذیرد و به همه توانایی های کودکان توجه و هر کودک را با خود مقایسه کند، بچه های با عملکرد پایین در مدارس آسیب می بینند. گاهی آسیب به حدی است که بچه ها از رفتن به مدرسه صرف نظر کرده و تمایل به ترک تحصیل پیدا می کنند.

پر واضح است هدف از حضور بچه ها در مدارس تنها آموختن محفوظات نیست، بلکه مدرسه جایی است که بچه ها مهارت های اجتماعی لازم را برای زندگی در آنجا کسب می کنند، بنابراین بچه ها با ترک محیط مدرسه وارد محیط کار می شوند که برای آنها تعریف نشده و آنها را در معرض انواع آسیب ها قرار می دهد. بنابراین والدین باید به عملکرد تحصیلی بچه ها توجه کنند و دنبال یافتن دلایل پایین بودن عملکرد تحصیلی یا افت آن، بی انگیزگی و نداشتن تمایل به مطالعه آنها باشند.

در این بین توجه به مشکل های روان پزشکی دانش آموزان از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از دلایل شایع چنین مشکل هایی اختلال بیش فعالی - نقص توجه است.

کودکانی که به این اختلال مبتلا هستند در انجام کارهایی که نیازمند کوشش ذهنی است دچار مشکل هستند که از مهمترین این کارها می توان به درس خواندن اشاره کرد. بچه ها بایدب رای درس خواندن مهارت های مختلفی داشته باشند مانند اولویت بندی، برنامه ریزی، استدلال و مدیریت زمان. اینگونه مهارت ها در کودکان مبتلا به این اختلال شکل نمی گیرد و همین موضوع درس خواندن را دشوار می کند.

اختلال های یادگیری از دیگر مشکل هایی هستند که درس خواندن را سخت می کند. در این گروه از اختلال ها بچه ها قادر به یادگیری خواندن، نوشتن یا ریاضی نیستند و چون این مهارت ها برای درس خواندن ضروری اند، این بچه ها به تدریج با مشکل در درس خواندن روبرو می شوند و شکست های مکرر آنها را از درس خواندن زده می کند.

والدین باید با شناخت و کشف به موقع علت افت تحصیلی یا کاهش تمایل به درس خواندن، کمک کنند قبل از اینکه بچه از مدرسه دلزده شود با گرفتن درمان به موقع، به روند عادی درس خواندن برگردد و هرگز به ترک تحصیل فکر نکند.

[eɴιɢмαтιc]

مرز بین خالی‌ بندی و دروغگویی کودکان

دون شک نباید نقش خانواده را در شکل‌گیری شخصیت افراد به خصوص کودکان نادیده گرفت. کودکی که در هر شرایطی به دروغ گفتن روی می‌آورد، در بزرگسالی  با مشکلاتی مثل عدم اعتماد به نفس، ناتوانی در ابراز وجود و ... تبدیل خواهد شد. چنین شخصی به دلیل اینکه پایه‌های شخصیتی صحیحی نداشته است، وقتی که به یک پدر یا مادر تبدیل می‌شود؛ همین خصوصیت را هم به فرزندانش انتقال می‌دهد.

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

 روانشناسان دروغگویی را به عنوان یک رفتار نابهنجار بیان می‌کنند. در حقیقت وقتی می‌گوییم فردی دروغگو است یعنی یک رفتار نابهنجار دارد. اصولا رفتار‌های ناهنجار دلایل و ریشه‌های مختلفی دارند که از دوران کودکی اتفاق می‌افتد.

سن دروغگویی بچه‌ها

کودک در سنین 3 تا 4 سالگی و دوران دبستان دچار خیال‌پردازی و قهرمان پروری می‌شود که این حالات را نمی‌توان در جرگه دورغگویی قرار داد.

 این حالت در کودک اصطلاحا خالی‌بندی نام دارد و کودکان برای اینکه خودشان را بزرگ جلوه دهند این خیال‌پردازی‌ها را در ذهن پرزرش می‌دهند. دلیل دیگری که سبب بروز این خیالات در کودک می‌شود، برقراری ارتباط میان دنیای خیالی و دنیای واقعی است که در ذهن او شکل گرفته است.

 دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

ادامه دروغگویی

هنگامی که کودکان دروغ ‌می‌گویند و خانواده هم به این رفتار ناهنجار دامن می‌زنند و آن را ادامه می‌دهند باعث تشویق کودک به دروغ‌گویی می‌شوند و این رفتار را به او می‌آموزند.

 به عنوان مثال، کودک دوستش را کتک می‌زند و موقعی که آن را برای پدر یا مادر بازگو می‌کند از او به عنوان یک قهرمان یاد شده و مهر تایید بر کار او زده می‌شود. زمانی که این کودک به یک مرد یا زن بزرگسال تبدیل شد، بدون دلیل دروغ می‌گوید چون به انجام این عمل عادت کرده و آن را یاد گرفته است.

همچنین کودکی که الگویی در خانه داشته یا ترس‌ها و اضطراب‌هایی که قدرت ابراز وجود یا اعتماد به نفس را از او گرفته است، حالا که به یک فرد بالغ تبدیل شده دروغ می‌گوید.
 
در واقع چنین فردی جرات پذیرش مسوولیت کاری را که انجام داده؛ ندارد  پس به دروغ گفتن روی می‌آورد. چنین وضعیتی،  بیشتر در سیستم الگوی رفتاری پدر و مادر نسبت به فرزندشان نمایان است.

 آنها به کودک می‌گویند دروغ نگو اما خودشان جلوی بچه دروغ می‌گویند و متوجه نیستند که این انجام رفتار نابهنجار است. آنها فکر می‌کنند کودکانشان خیلی حساس نیستند و یا اینکه ما بزرگ هستیم و دروغ گفتن برای ما ایرادی ندارد.

 فرض کنید قرار است خانواده‌ای مهمان داشته باشند و به خاطر نداشتن حوصله دست به دروغگویی می‌زنند و بیماری را بهانه می‌کنند در حالی که در چنین شرایطی می‌توان به جای دروغ گفتن، مهمانی را به روز دیگری موکول کرد.
 
تاثیر دیکتاتوری بر دروغ گویی

بیشتر خانواده‌هایی که استبدادی عمل می‌کنند به علت شرایط محیطی که کودکان در آن زندگی می‌کنند به دروغ گویی دست می‌زنند. در واقع آنها به علت ترسی که از شرایط خانه دارند و از والدین به ویژه پدر حساب می‌برند، دروغ می‌گویند.

 دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

اصلاح یک اشتباه

متاسفانه کم نیستند افرادی که دروغ را به روی شخص مقابل نمی‌آورند و بر این باورند که این عمل باعث پررویی او می‌شود و دروغ را انکار یا تکرار می‌کند.

 در صورتی که از دید روانشناسان بزرگ‌ترین اشتباه همین است و باید به روی فرد بیاوریم. البته شکل و لحن گفتن کلماتی که بکار می‌بریم و زبان بدن انسان‌ها در برخورد با این موضوع بسیار مهم است. زمانی که از همسر یا فرزندم می‌پرسم کجا بودی و می‌گوید تصادف کرده‌ام باید از چگونگی حادثه از او بپرسیم. نمی‌توانیم بگوییم دروغ گفته حتی اگر دروغ هم باشد.

 مگر خلاف آن ثابت شود. زمانی که متوجه کار او شدیم باید علت جویی کنیم؛ شاید رفتار و برخورد خودمان دلیل دروغ گفتن وی باشد. پس ابتدا باید از خود شروع کنیم نه اینکه او را سرزنش کنیم.
 
وجدان اخلاقی علیه دروغگویی

به‌طور کلی هر چقدر که در خانواده  بر روی وجدان اخلاقی افراد کار شود و این عامل پرورش پیدا کند به همان میزان راستگویی بیشتر خواهد شد.

 اگر افراد روی این مورد کار کرده باشند تحت هر شرایطی دروغ نخواهند گفت. به عنوان مثال فردی که کار اشتباهی انجام داده است حتی اگر تاوان سنگینی داشته باشد، وجدان اجازه دروغ گفتن را به او نمی‌دهد

[eɴιɢмαтιc]

مامان بابای كلاس اوّلی ها بخوانند

كارشناس ارشد مشاوره در زندگی آنلاین نوشت: در روزهای اولی که کودکتان می‌‌خواهد به مدرسه برود حتما او را همراهی کنید. ممکن است فرزندتان مضطرب باشد و نداند دبستان او چگونه جایی است. اما وقتی شما او را همراهی می‌‌کند احساس آرامش و امنیت می‌‌کند. در راه مدرسه می‌‌توانید با او در باره ی نکات مثبت مدرسه صحبت کنید یا خاطرات مثبت و بامزه ی دوران دبستان خود را بازگو کنید.

هرگز کودکتان را از مدرسه، درس، معلم یا هم کلاسی‌‌هایش نترسانید. اما نحوه ی اطاعت از معلم را برایش توضیح بدهید. وقتی فرزند کلاس اولی تان به منزل بر می‌‌گردد لازم است حداقل یکی از والدین اش در انتظار او باشند و به تغذیه او هم رسیدگی کنند.

این کار تا زمانی که کودک به مدرسه عادت کند باید انجام شود. در زمانی که کودک شما در مدرسه است ممکن است بدون آن که خودش متوجه شود گرسنه شود. تغذیه سالم و مناسبی که می‌‌تواند میوه یا لقمه‌ای نان و پنیر و گردو باشد با او همراه کنید. صبحانه هم فراموش نشود. کودکتان حتما باید صبحانه خورده و سپس به مدرسه برود. طبق تحقیقات این کار در یادگیری فرزندتان موثر خواهد بود.

دوست پیدا کردن

از همان ابتدا به کودکتان یاد بدهید چگونه دوست پیدا کند یا چه دوستی را انتخاب کند. والدین اغلب از دوستان فرزندانشان دل خوشی ندارند اما هیچ وقت هم به فرزند خود آموزشی در این زمینه نداده‌اند.

 کلاس اول که سر آغاز رسمی اجتماعی شدن فرزند ماست زمان خوبی برای این آموزش است. به کودکتان یاد بدهید که از همان ابتدا کودکان باهوش و با ادب را شناسایی کنند و سعی کنند با آنها دوست بشوند.

ظاهر آراسته

کودک خود را تمیز و مرتب و با ظاهری آراسته به مدرسه بفرستید و بدون این که او را مضطرب کنید به او یاد بدهید که باید دقت کند تا لباس‌‌هایش را کثیف و نامرتب نکند.

سعی کنید وسایلی را که قرار است همه دانش آموزان کلاس به مدرسه ببرند برای کودکتان فراهم کنید تا ناراحت نشود، احساس کمبود نکند و جلوی دیگران خجالت نکشد.

درس و یادگیری

برای درس خواندن و نوشتن مشق و تکالیف به کودک خود فشار نیاورید. در عین حال که برای انجام تکالیف لازم است نظارت داشته و گاه برنامه ریزی کنید اما لازم نیست کودکتان را اذیت کنید و برای درس خواندن یا انجام تکالیف به او فشار بیاورید.

 کمک کنید تا از یادگیری و انجام تکالیفش لذت ببرد. وگرنه تا آخر عمر از درس خواندن بیزار خواهد شد. در زمان انجام تکالیف حواستان باشد که توانمندی اصلی کودکان در چه زمینه‌ای است.

چه درس‌‌هایی را دوست دارد و به چه تکالیفی بیشتر اشتیاق نشان می‌‌دهد. اگر استعداد و توانمندی‌‌های او را هر چه زودتر بشناسید در آینده هم در انتخاب رشته تحصیلی و هم در اشتغال می‌‌توانید به او کمک کنید.

متوجه باشید که قرار نیست فرزندتان همان چیزی را دوست داشته باشد که شما یا همسرتان دوست داشته‌اید. همچنین بنا نیست فرزند شما آرزوهای برآورده نشده شما را دنبال کند. او باید بتواند آرزوهای خود را محقق کرده و توانمندی‌‌های خود را شکوفا کند.

نگهداری از لوازم و وسایل در مدرسه

اگر کودکتان وسایل یا لوازم تحریر خود را در مدرسه گم کرد از او بخواهید که روز بعد به دنبال آنها بگردد و با کمک معلم و ناظم و حتی سایر کودکان، لوازم خود را پیدا کند.

 از سال اول نگهداری از لوازم و وسایل را به او بیاموزید. نحوه استفاده از کیف و گذاشتن وسایل در کیف و جمع کردن مدادها و پاک کن و مداد تراش را به کودکتان یاد بدهید چون او هنوز هیچیک از این کارها را بلد نیست!

رقابت سازنده

به کودکتان یاد بدهید به جای حسادت یا رقابت مخرب با همکلاسی‌‌ها با خودش رقابت کند. یعنی هر روز وقتی نسبت به روز قبل درس یا مهارت جدیدی را می‌‌آموزد او را تشویق کلامی و گاه نوازش کنید.

اگر کودکتان نسبت به سایر کودکان عقب است اول با معلم و سپس با مشاور تحصیلی مشورت کنید تا عملکرد او را بهبود ببخشید و اعتماد به نفس او را حفظ کنید. اما دست به مقایسه‌‌های تخریب کننده نزنید.

 همچنین کودکتان را به خاطر انجام نامناسب تکالیف تنبیه نکنید بلکه نحوه انجام درست تکالیف را به او یاد بدهید. او را از درس و مدرسه و معلم نترسانید و از مدرسه برای او یک هیولا نسازید.

هماهنگ شدن با تغییرات

روش تدریس کلاس اولی‌‌ها با روشی که به ما آموزش داده می‌‌شد تفاوت فاحشی دارد. برای این که کودک ما بین این دو روش سر در گم نشود خودتان را با روش جدید هماهنگ کنید.

 شرکت در جلساتی که مدارس برای والدین برگزار می‌‌کنند در این زمینه کمک کننده است. همچنین می‌‌توانید با معلم و آموزگاران مشورت کنید اما نگذارید فرزندتان بین روش شما و روش جدید معلق باقی بماند.

[eɴιɢмαтιc]

کودکان زیر 3 سال، درکی از مفهوم مرگ و کودکان زیر 5 سال، درکی از برگشت ناپذیری افراد فوت شده ندارند. وقتی کودکی در این سن و سال مرگ عزیزی را تجربه می کند ممکن است بارها در طول روز سراغ فرد متوفی را بگیرد. از 6 سالگی به بعد کودکان مثل بزرگسالان متوجه مفهوم مرگ هستند. با توجه به اینکه مراسم خاکسپاری در کشور ما بسیار عاطفی برگزار می شود بهتر است کودان را تا 8 سالگی به مراسم خاکسپاری نبریم.

حضور کودکان در این مراسم باعث افزایش سطح اضطراب در آنها می شود و می تواند میزان وابستگی کودک را به اطرافیان افزایش دهد و باعث بروز اختلال هایی مانند شب ادراری، ناخن جویدن و... شود. کودک بعد از 5 سالگی غیر از مراسم خاکسپاری می تواند به صورت کوتاه در مراسم سوگواری شکرت کند. باید اجازه دهید کودک متوجه فوت عزیزش بشود و برای او عزاداری کند.

اجازه بدهید روی سنگ را بخوانند

به محض آماده شدن سنگ روی قبر باید کودکان باید 6 سال را به گورستان برد تا نوشته روی قبر را بخوانند و به این ترتیب متوجه شوند فرد متوفی دیگر بر نمی گردد. صحبت نکردن در مورد مرگ عزیز باعث می شود سوگ در کودک بیمارگونه شود و روند طبیعی خود را طی نکند. باید در مورد خاطرات خوش فرد متوفی در خانه صحبت کرد تا کودک خاطرات شیرین را به یاد بسپارد. فیلم های عزیز فوت شده باید با کودک دیده شود تا او بفهمد این فرد از یاد نرفته و در قلب همه هست. جمع کردن عکس ها کار درستی نیست باید همه چیز به روال قبل باشد.

یادگاری های فرد از دست رفته را به کودک بدهید

از 5 سالگی به بعد می توان یادگارهایی را در جعبه گذاشت و به کودک داد تا هر جایی دوست دارد بگذارد. از این سن به بعد کودک سوال های زیادی در مورد دلایل زیر خاک بودن فرد متوفی می پرسد. مرگ پدیده ای انتزاعی است و پاسخ به سوال های کودک در سنین پایین باید مناسب با رشد تفکر او باشد. در این زمینه بسیاری از خانواده ها دچار چالش می شوند. در سن زیر 5 سالگی باید به کودک گفت فرد متوفی به آسمان ها رفته است و اگر توضیح بیشتری در مورد این مساله خواست باید به او گفت وقتی بزرگ تر شدی برای تو بیشتر می گویم.

به کودکان دروغ نگویید

هرگز نباید به کودک دروغ گفت. بیان پاسخ هایی مثل اینکه پدر یا مادر تو به سفر رفته اند باعث می شود کودک با مشاهده به سفر رفتن هر یک از اطرافیان دچار اضطراب شود. اگر به کودک بگویند والدین تصادف کرده اند و در بیمارستان هستند، اسم بیمارستان باعث بالارفتن اضطراب کودک می شود چون در نظر او هر شخصی وارد بیمارستان شود بازگشت ندارد. هر پاسخی باید به نحوی باشد که سطح اضطراب کودک را بالا نبرد. اگر کودک برای عزیز از دست رفته دلتنگی می کند، اگر توانایی نوشتن دارد از او بخواهید نامه بنویسد و هر کاری دوست دارد با آن بکند. از آنجا که گورستان دور است و امکان سر خاک رفتن مرتب وجود ندارد به عنوان نماد از خاک گورستان با خود بیاورید و در آن گل بکارید و از کودک بخواهید هر موقع دلتنگ عزیزش شد با آن گل حرف بزند.

ادامه سوگ کودکان

شاید این سوال ذهن کودک را درگیر کند که چرا وقتی عزیزی می میرد او را زیر خاک می کنند و مگر نه این است که زیر خاک فضایی وحشتناک است و ممکن است بدن عزیزش را کرم ها و سوسک ها بخورند؟ باید برای کودک در حدی که متوجه شود این گونه پاسخ داد که آن عزیز زیر خاک نیست و به آسمان ها رفته و تنها بدن بیجان او زیر خاک است. هرگز به کودک نگویید که عزیزش پیش خداست زیرا در این شرایط کودک حس تنفری نسبت به خدایی پیدا می کند که والدش را از او گرفته و نزد خود نگه داشته است.

برای کودک توضیح دهید که بهشت جایی در آسمان است و عزیزش باید در آنجا زندگی کند ولی او و کارهایش را می بیند و حرف هایش را می شنود. حتی وقتی کودک کار اشتباه یا درستی می کند می توان برای او یادآوری کرد که پدر یا مادرت از این کار تو ناراحت یا خوشحال می شوند تا کودک حضور آنها را فراموش نکند. اما نباید بیش از اندازه در این زمینه اغراق کرد. زیرا می تواند سطح اضطراب کودک را بالا ببرد و او حس کند والد از دست رفته همیشه او را تحت نظر دارد.

[_Lσѕт_]

با شب ادراری کودکانمان چکار کنیم؟

مشاور: شب ادراری کودکان می تواند دلایل گوناگونی داشته باشد که برخی از آن ها جنبه جسمی و فیزیکی دارد و برخی دیگر جنبه روحی و روانی، در اغلب موارد کودک با هر دو مسئله درگیر است. شب ادراری می تواند از نوع اولیه باشد که بیشتر جنبه ارثی دارد ( از ابتدا بوده و قطع نشده ) و یا ثانویه و کنشی باشد که پس از آن که کنترل شده، دوباره به علت ترس و عوامل هیجانی، شروع شده است.

راه های درمان :

1 – مراجعه به متخصص ارولوژی برای انجام معاینات جسمی و انجام آزمایش های پزشکی ( انگل، کلیه، اسفنکترها، مثانه، اوره و… )
2 – مراجعه به روان پزشک کودک برای دارو درمانی.
3 – استفاده از تشک زنگدار برای بیدار شدن کودک هنگام تخلیه و شرطی شدن. (این تشک ها را می توانید از داروخانه تهیه کنید)
4 – خورانیدن مایعات زیاد مثل آب، چای، آب میوه، دوغ و… به کودک طی روز برای افزایش حجم مثانه.
5 – فاصله بین مراحل تخلیه: کودک نباید با فاصله کوتاهی پس از مصرف مایعات تخلیه کند و این زمان باید به مرور افزایش یابد …
6 -رعایت رژیم غذایی خاص: کودک نباید از مواد تحریک کننده مثل ادویه جات، فلفل، سرکه، نوشیدنی های گاز دار و افزودنی های خوراکی به مقدار زیاد استفاده کند …
7 – آموزش آداب توالت: در این زمینه پشتکار و حوصله والدین شرط اول است و باید با روش های شکل دهی رفتار و حساسیت زدایی منظم همراه با تشویق و تقویت این آموزش ها داده شود. تغییر محیط و فضای توالت برای کاهش استرس کودکانی که از رفتن به دستشویی امتناع می کند توصیه می شود در این ارتباط استفاده از تکنیک های تشویقی ضروری است.
8 – ورزش: در رابطه با ورزش، بیشتر تحریک و تقویت عضلات مثانه مد نظر است. چند نوع ورزش پیشنهاد می شود:
الف :
کودک به پشت روی زمین می خوابد و پاهای او از ناحیه زانو توسط فرد دیگر گرفته می شود و کودک دست هایش را پشت سر می گذارد و می نشیند و دوباره می خوابد. این کار بهتر است ده مرتبه انجام و طی روز چهار بار تکرار شود.
ب :
کودک می ایستد دست هایش را جلو می برد و ده بار می نشیند و بلند می شود. (تکرار 4 بار در روز )
ج :
کودک ورزش شنا را ده بار انجام می دهد ( حداقل 4 بار در روز تکرار شود )
9 – در صورتی که از تشک زنگ دار استفاده نمی کنید بهتر است کودک را با توجه به شناختی که از او دارید قبل از تخلیه بیدار کنید تا او شرطی شود. ( این کار بهتر است  3 ساعت پس از خواب انجام شود ) مراجعه به مشاور ( روان درمان ) برای استفاده از تکنیک های تغییر رفتار و شرطی سازی کمک زیادی به کاهش شب ادراری کودک می کند.
10 – استرس های روانی، اجتماعی و عوامل اضطراب زا می تواند نقش مهمی در بروز شب ادراری داشته باشد. باید این عوامل به حداقل ممکن کاهش یابد. برای این منظور ترس های کودک را شناسایی کنید و برای رفع آن ها با مشاور خود در تماس باشید. ایجاد آرامش برای کودک به منظور کاهش تنش و استرس یکی از گام های مثبت برای رفع مشکل کودک است. نقل داستان، حرف زدن با کودکان، بازی با او، تفریح و قرار دادن او در محیط های شاد از عوامل ایجاد آرامش در کودک است.
11 – خجالت، کم رویی، گوشه گیری و احساس افسردگی از جمله عوارض روانی شب ادراری است که موجب افزایش اضطراب کودک و در نتیجه تاخیر در درمان او می شود. سعی کنید مشکل کودک را به رویش نیاورید و به او اطمینان دهید که مشکلش قابل درمان است.
12 – از تنبیه کودک و به کار بردن روش های سخت گیرانه جدا خودداری کنید.
13 – کاهش و یا مصرف نکردن مایعات پس از ساعت هفت عصر توصیه می شود. برای این منظور بهتر است که شام کودک بدون نمک باشد.
14 – تخلیه ادرار قبل از خواب ضروری است.
15 – استفاده از قرص های روغن ماهی (امگا 3) و مصرف زعفران توصیه می شود .

[# αпGεʟ]

عدم علاقه فرزندان به مدرسه رفتن

علت فراری بودن فرزندانمان از رفتن به مدرسه چیست چرا آن ها از مدرسه رفتن متنفر هستند و حوصله درس و حضور در کلاس را ندارند

 اصلا جای تعجب ندارد که از کودک تان بشنوید که نمی خواهد امروز به مدرسه برود، مگر این که این وضعیت، بیشتر از حد عادی تکرار شده باشد. اگر کودک تان بیش از حد خواستار نرفتن به مدرسه است، شاید دلیل پنهانی وجود داشته باشد که در خانه ماندن او را توجیه می کند.
اصلا جای تعجب ندارد که از کودک تان بشنوید که نمی خواهد امروز به مدرسه برود، مگر این که این وضعیت، بیشتر از حد عادی تکرار شده باشد. اگر کودک تان بیش از حد خواستار نرفتن به مدرسه است، شاید دلیل پنهانی وجود داشته باشد که در خانه ماندن او را توجیه می کند.

مسائل زیادی هستند که می توانند باعث ایجاد استرس در مدرسه شوند، مثل امتحانات، تکالیف مدرسه، برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران و از همه بدتر قلدری کردن بعضی از بچه ها.

به نظر متخصصان، این احتمال وجود دارد که سرعت یادگیری برخی از کودکان نسبت به بقیه کُندتر باشد و همین مساله آنان را از مدرسه رفتن فراری بدهد. کودکان در این وضعیت خیلی سریع احساس می کنند که کُندذهن هستند و همین حالت آنان را تحت فشار زیادی قرار می دهد. تکرار این مساله درنهایت به منفی بافی درباره مدرسه ختم می شود. پسران، به ویژه، با این مساله مشکل دارند و این وضعیت می تواند روی احساس آنان درباره موضوعات دیگر نیز تاثیر منفی بگذارد.

برخی کودکان در این شرایط می گویند که مریض هستند. شما به عنوان پدر یا مادر باید درک کنید که احساس مریض بودن می تواند به دلیل استرس به وجود آمده باشد. استرس می تواند خودش را در قالب علائم فیزیکی مثل سردرد و درد شکمی نشان دهد. اگر این اتفاق بیش از حد تکرار شد یا در برخی موقعیت های خاص مثل قبل از امتحان شدت بیشتری پیدا کرد، به احتمال زیاد کودک شما با استرس مواجه است. استرس ممکن است در قالب برخی رفتارها مثل جنب وجوش بیش از حد یا آرام و قرار نداشتن بروز پیدا کند.

[# αпGεʟ]

دانستنی هایی درمورد زردی گرفتن نوزاد

زردی نوزادان شایع ترین بیماری در میان آن هاست که در روزهای اول پس از تولد با آن ها همراه است چرا این اتفاق برای اطفال می افتد و با چه روش های درمانی می توانیم این عارضه را برطرف کنیم

نوزاد در بدو تولد بدلیل دریافت اکسیژن کافی از هوای آزاد نیازی به گلبول های اضافی نداشته و با تخریب آنها و کاهش میزان هموگلوبین و تبدیل هموگلوبین اضافی به بیلی روبین، زردی در نوزاد ایجاد می شود، ولی بدلیل عدم توانایی کافی کبد در دفع بیلی روبین در بدو تولد و کمبود فعالیت گلوکورونیک تراتسفر از در روزهای اول تولد عدم دفع بیلی روبین های اضافی زردی فیزیولوژیک ایجاد می شود.

اکثراً نوزادان در چند روز اول زندگی خود زرد می شوند. البته احتمال وقوع این عارضه در نوزادان نارس بیش از نوزادان رسیده است . اولین جایی که زردی درآن مشاهده میشود ، چشم نوزاد است به تدریج سینه ، شکم و پاهای نوزاد نیز ممکن است زرد شوند. هر نوزادی که زرد می شود حتی اگر حال عمومی اوخوب باشد بایستی در اولین فرصت توسط پزشک معاینه شود زیرا زردی شدید ممکن است باعث عقب ماندگی ذهنی و حتی مرگ نوزاد شود.

معمولا ۶۰ درصد نوزادان سالم پس از تولد دچار زردی می‌شوند و در مواردی که نوزاد نارس باشد این مورد به ۸۰ درصد می‌رسد. البته اینها مواردی است که زردی ظاهر می‌شود، ولی در مواردی هم، از آنجا که زردی کم است، نمی‌توان آن را تشخیص داد و فقط با آزمایش می‌توان فهمید که بیلی‌روبین نوزاد در حد عادی است که این مورد رایج و عادی است.

تشخیص زردی نوزاد

زردی تنها یک علامت دارد و آن زرد شدن سفیدی چشم، بدن و مخاط‌ها است و باید نسبت به آن کمی حساس بود. گاهی والدین و حتی پزشکان و پرستاران نیز در ارزیابی زردی دچار اشکال می‌شوند. البته راهنمایی‌هایی وجود دارد. مثلا اگر تنها سر و صورت مبتلا به زردی باشد و سینه و شکم و اندام‌ها زرد نباشد یعنی عدد زردی بالا نیست اما هرچه زردی پایین‌تر بیاید حاکی از آن است که میزان زردی در حال افزایش است و هرچه به پاها برسد یعنی عدد زردی بالاتر و نگران‌کننده‌تر است.

در بسیاری از موارد ارزیابی چشمی کافی نبوده و پزشکان با دادن آزمایش خون مقدار زردی و نوع زردی را تعیین می‌کنند. زردی به ۲ نوع تقسیم می‌شود: زردی مستقیم و غیرمستقیم. آنچه اغلب در نوزادان اتفاق می‌افتد زردی غیرمستقیم است که می‌تواند به بافت مغزی خسارت بزند. زردی مستقیم چندان مشکل‌ساز نیست مگر اینکه نوزاد مبتلا به عفونت یا ناراحتی کبدی باشد. البته همیشه زردی تنها علامت نیست. اگر در کنار زردی علایم دیگری مانند بی‌حالی یا شیر خوب نخوردن یا بالا و پایین بودن درجه حرارت بدن وجود داشت احتمال خطر بالاتر است و مراجعه به پزشک باید با سرعت بیشتری صورت بگیرد.

زردی تقریباً در تمامی نوزادان به درجات متفاوتی دیده می شود. لازم به ذکر است که نوع زردی نوزادان با بالغین متفاوت است لذا علل ایجاد آن، نحوه درمان و عوارض زردی نیز در نوزادان متفاوت از بالغین است. تولید بیلی روبین در جنین داخل رحمی نیز وجود داردولی این ماده از طریق جفت به خون مادر منتقل شده و از طریق کبد مادر دفع می شود.

لذا نوزادی که بدنیا می آید بجز در موارد خاص در ۲۴ ساعت اول زندگی زردی ندارد از روز دوم تولد به بعد نوزاد بتدریج زرد می شود تا اینکه در نوزادان رسیده و وزن تولد بالای ۲۵۰۰ گرم درروز ۵-۳ تولدودرنوزادان نارس و وزن کمتر از ۲۵۰۰ گرم در روز ۷-۵ تولد به حداکثر مقدار خود می رسد و پس از آن بتدریج زردی نوزاد کاهش می یابد. زردی در نوزادان نارس دیرترولی شدیدتر از نوزادان رسیده بالا می رود و عوارض ناشی از آن در نوزادان نارس بیشتر از نوزادان رسیده است لذا زردی نوزادان نارس توجه بیشتری لازم دارد.

اگر نوزادی در روز اول تولد زرد شود یا در روزهای بعد عدد زردی (بیلی روبین ) بیشتر از ۱۵-۱۳ در نوزادان رسیده و بیشتر از ۱۰ در نوزادان نارس برسد و یا در خانواده فرزند دیگری قبلاً به علت زردی بستری شده باشد این نوزاد نیاز به بررسی بیشتر و مراجعه به پزشک و احیاناً بستری دارد. معمولاً زردی در نوزادان رسیده قبل از ۱۰ روز و در نوزادان نارس قبل از۲۱روز از بین می رود.در صورت پایدار بودن زردی بعد از هفته۳-۲ زندگی، بایستی نوزاد توسط پزشک معاینه شود. بیلی روبین که عامل زردی نوزاد است در حد کم نه تنها مضر نیست بلکه تا حدودی مفید نیز می باشد.

ولی اگر از حد معمول بگذرد بخصوص در زردی شدید بیلی روبین واردسیستم عصبی از جمله مغز شده و عوارض جبران ناپذیری از جمله اختلالات بینایی، شنوایی، حرکتی و دندانی ایجاد می نماید. بنابراین تمام نوزادان می بایست روز سوم تا پنجم تولد توسط پزشک از نظر زردی و مسائل دیگر معاینه شوند تا در صورت بالا بودن غیر طبیعی زردی جهت جلوگیری از عوارض ذکر شده درمان هر چه سریعتر شروع شود.

نوزادانی که بیشتر در معرض افزایش زردی می باشند

الف- اگر مادر گروه خون O داشته باشد ولی نوزاد گروه خون A یا B داشته باشد.

ب- اگر مادر Rh منفی و نوزاد Rh مثبت داشته باشد. بخصوص اگر مادر آمپول درگام حین حاملگی و بعد از زایمان دریافت نکرده باشد و به ویژه در زایمان های دوم به بعد.

ج- سابقه زردی در فرزندان قبلی

د- عدم دریافت کافی شیر مادر در روزهای اول زندگی

ه- نوزادان نارس (سن حاملگی کمتر از ۳۷ هفته)

و- نوزادان با وزن تولد کمتر از ۲۵۰۰ گرم

ز- نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به دیابت

ح- نوزاد مبتلا به فاوویسم

درمان زردی در نوزادان

اگر چه زردی یکی از شایعترین بیماریهای دوران نوزادی بوده و گاه عوارض خیلی بدی بر جای می گذارد در عین حال درمان نسبتاً آسان و موثردارد. زردی را می توان توسط لامپهای مخصوص با طیف نوری خاص وبا ارتفاع مشخص از نوزاد و در مدت زمان مناسب درمان کرد.لامپهای مهتابی معمولی که در منزل استفاده می شود برای این کار مناسب نیستند و گاه خطراتی را بدنبال دارند. هنگامی که نوزاد زیر لامپ مخصوص زردی گذاشته می شود می بایست لخت بوده و فقط چشمها و قسمت تناسلی پوشیده باشد(چشم بند وپوشک داشته باشد) می بایست دقت کرد که چشم بند روی بینی نوزاد را نپوشاند و مشکل تنفسی برای او ایجاد نکند.فاصله نوزاد تا لامپ ۴۰-۲۰ سانتی مترباشدو می بایست در مدتی که زیرلامپ قرار دارد بسته به نیاز نوزاد که حدوداً هر۳-۲ ساعت می باشدمادر، نوزاد را از زیر لامپ خارج کرده و به او شیر بدهد و مجدداً با بستن چشمها او را به زیر لامپ برگرداند. بسته به شدت زردی میزان بیلی روبین نوزاد توسط آزمایش خون هر ۴-۱۲ساعت باید چک شود.

معمولاً وقتی عدد بیلی روبین به کمتر از ۱۲ برسد نور درمانی(فوتوتراپی) قطع می شود. گاهی بیلی روبین به حدی بالاست که برای نوزاد بسیار خطرناک بوده و می بایست سریعاً پایین آورده شودکه می تواند علت بالا بودن زردی تاخیروالدین در مراجعه به پزشک و یا بیماری نوزاد باشد در این موارد می بایست خون نوزاد سریعاً تعویض شود. تعویض خون نسبت به نور درمانی عوارض بسیار بیشتری دارد لذا می بایست والدین با مراجعه به موقع به پزشک و انجام توصیه های او از رسیدن به مرحله ی تعویض خون پیشگیری کنند ولی در صورتی که پزشک تعویض خون را صلاح بداندمطمئن باشید عوارض زردی بالا بسیار بیشتر از عوارض تعویض خون می باشد.

آزمایشات متداول برای نوزادان

(۱)گروه خون و Rh مادر و نوزاد

بیلیروبین ( مستقیم وغیرمستقیم )

CBC, Retic

آنزیم G۶ PD

کومبس مستقیم(احتمال ناسازگاریABO ، تکرار در صورت منفی بودن نوبت اول )

در صورتی که زردی طول کشیده باشد:

تداوم زردی بعد از ۲ هفته درنوزادان ترم و بعد از ۳ هفته در نوزادان نارس

ارزیابی از نظر گروه خون و Rh مادر ونوزاد

بیلیروبین ( مستقیم و غیرمستقیم)

انجامCBC,Retic

آنزیم G۶PD

تست های تیروئید (T۴,TSH)

کامل وکشت ادرار

مواد احیاء کننده ادرار

در صورتی که زردی درمان نشود چه عوارضی خواهد داشت؟

اگر شدت زردی بالا باشد و عدد آن به سرعت افزایش یابد و والدین نوزاد را سریع به پزشک ارجاع ندهند ممکن است زردی سبب بروز مشکلات مغزی در نوزاد شود. زردی می‌تواند در برخی مناطق مغز نفوذ کرده و انواع مشکلات مغزی، فلج مغزی یا دیگر مشکلات را پیش آورد. زردی در عین حال که مشکل شایعی است و برای تعداد زیادی از نوزادان رخ می‌دهد و اگر به موقع درمان شود مشکلی ایجاد نمی‌کند، چنانچه به موقع درمان نشود، می‌تواند در درصد پایینی مشکل‌ساز شود.

باورهای غلط در مورد زردی:

– رنگ زرد شیر مادر بخصوص در روزهای اول به هیچ عنوان باعث زردی نوزاد نمی شود برعکس شیر دهی مکرر در چند روز اول تولد سبب کاهش زردی نیز می شود.لذا شیر مادر در روزهای اول تولد نباید قطع شود. در موارد نادری که زردی نوزاد بیشتر از ۲ هفته طول کشیده و مقدار آن نزدیک مرز تعویض خون باشد می توان به صلاحدید پزشک مربوطه شیر مادر فقط به مدت ۴۸-۲۴ ساعت قطع و شیر خشک داده شود و مجدداً پس از ۲-۱ روز شیر خشک قطع و حتماً فقط شیر مادر داده شود.

دادن آب قند به نوزاد، یک اشتباهی که گاهی پزشکان می‌کنند این است که به مادران توصیه می‌کنند به نوزادشان آب قند یا سرم قندی بدهند. این کار بسیار مضر است و آب قند می‌تواند سبب بالا بردن میزان زردی شود. دادن هرچیز غیر از شیر مادر به نوزاد هیچ کمکی به رفع زردی نکرده و حتی می‌تواند مضر باشد.

آیا زردی نوزاد را در خانه می توان درمان کرد؟

اگر عدد زردی خیلی بالا نباشد و نوزاد چند روزه سالم باشد والدین می‌توانند درمان را در خانه زیر دستگاه فوتوتراپی انجام دهند. تاکید می‌کنم دستگاه فوتوتراپی، نه هر لامپی. دستگاه فوتوتراپی لامپ مخصوص و ویژگی‌های مخصوصی دارد که باید آن را از مکان‌های معتبر و مطمئن تهیه کرد. این دستگاه‌ها باید استاندارد بوده و لامپ‌های آن به موقع تعویض شود. کارکرد بیش از ۲ هزار ساعت این لامپ‌ها در کاهش زردی نقش نخواهد داشت. توجه به فاصله این لامپ‌ها از بدن نوزاد و اینکه لامپ محافظ داشته باشد ضروری است تا در صورتی که شکسته شد، پوست نوزاد را دچار سوختگی یا دیگر عوارض نکند. در این شرایط به توصیه پزشک آزمایش خون نوزاد در فواصل مختلف تکرار می‌شود تا میزان زردی تعیین شود. اگر حال نوزاد مناسب نباشد یا عدد زردی بالا باشد بهتر است درمان در بیمارستان انجام پذیرد.