اختلال شخصیت مرزی

[Mᴏʙɪɴᴀ]

اختلال شخصیت مرزی چیست؟

اختلال شخصیت مرزی، یک بیماری روانی است که موجب تغییرات شدید خلق، رفتارهای تکانشی (بدون فکر) و مشکل شدید در ارزش دادن به خود می‌شود. این می‌تواند به مشکلاتی در روابط در تمام حوزه‌های زندگی فرد منجر شود، در بسیاری از مواقع، اولین علائم این اختلال در کودکی ظاهر می‌شود، اما اغلب مشکلات تا اوایل بزرگسالی شروع نمی‌شوند. درمان این اختلال ممکن است دشوار باشد و چند سال طول بکشد تا بهبودی حاصل شود، مشکلات هیجانی و رفتاری به‌سختی بهبود می‌یابند اما بیشتر افرادی که علائم شدیدی دارند، به‌مرور زمان بهتر می‌شوند.

 

چه عواملی این اختلال را ایجاد می‌کنند؟

کارشناسان هنوز علت دقیق ایجاد اختلال مرزی را نمی‌دانند، اشکالاتی در مواد شیمیایی مغز که خلق را کنترل می‌کند ممکن است در آن نقش داشته باشد. همچنین به نظر می‌رسد سابقه خانوادگی نیز مؤثر است. اغلب افرادی که با این اختلال مواجه می‌شوند به‌نوعی در کودکی دچار آسیب‌هایی مانند بهره‌کشی، بی‌توجهی، یا مرگ یکی از والدین بوده‌اند، در افرادی که در کودکی چنین آسیب‌هایی دیده و با مشکلاتی در کنار آمدن با استرس یا اضطراب نیز درگیر بوده‌اند، احتمال ابتلا به آن بیشتر است.

 

علائم اختلال مرزی چیست؟

هر فردی ممکن است گاهی در هیجانات یا رفتارهایش دچار مشکل شود، اما در اختلال مرزی مشکلات شدیدتر است و مدت‌های طولانی تکرار می‌شود و زندگی را دچار اخلال می‌کند. متداول‌ترین علائم آن عبارت‌اند از:

 

• تغییرات خلق و هیجانات شدید

• رفتارهای تکانشی (بدون فکر) و زیان‌بخش. این رفتارها ممکن است شامل مواردی مانند سوء استعمال مواد، پرخوری، ولخرجی، بی‌احتیاطی در رانندگی و ... باشد.

• مشکلات در روابط. در صورتی که مبتلابه این مشکل باشید ممکن است فردی به نظرتان فرضاً خوب (و یا بد) باشد ولی ناگهان به دلایل جزئی نظرتان نسبت به او تغییر کند و او را فردی بد (و یا خوب) بدانید. این می‌تواند روابط را بسیار دشوار سازد.

• کم ارزش دانستن خود

• ترس شدید از تنها ماندن (طرد شدن). این ترس ممکن است باعث شود شدیداً تلاش کنید تا اطرافیان را در کنار خود نگه‌دارید یا ممکن است بخواهید پیش‌دستی کرده و پیش از این که آن‌ها شما را طرد کنند شما این کار را بکنید.

• رفتار پرخاشگرانه

 

علائم دیگر اختلال مرزی عبارت است از:

• احساس تهی بودن

• مشکلاتی در عصبانیت مانند قشقرق به راه انداختن

• آسیب زدن به خود مانند سوزاندن یا زخم کردن بدن خود

• تلاش برای خودکشی و افکار خودکشی

• گاهی تجربه احساس پارانوییدی و از دست دادن واقع‌بینی

 

به‌سادگی ممکن است این اختلال با بیماری‌های روانی دیگر اشتباه گرفته شود و یا ممکن است با آن‌ها همپوشانی داشته باشد؛ بنابراین اگر فکر می‌کنید خودتان یا فردی که می‌شناسید، ممکن است دچار اختلال شخصیت مرزی باشد به پزشک مراجعه کنید و سعی نکنید خودتان آن را تشخیص دهید.

 

درمان اختلال مرزی

اختلال شخصیت مرزی به‌سختی درمان می‌شود و معمولاً علائم آن بازمی‌گردند و بسیاری از افراد مبتلابه آن در رابطه با پزشک یا مشاور خود مشکل‌دارند؛ اما شما می‌توانید اقداماتی برای کمک به کنترل این اختلال انجام دهید. درمان بلندمدت آن می‌تواند علائم و رفتارهای آسیب‌رسان را کاهش دهد و به مدیریت هیجانات و احساسات کمک کند. درمان‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

 

• مشاوره و درمان - بسیار مهم است که مشاوری پیدا کنید که بتوانید با او روابط باثباتی داشته باشید. این به خاطر وضعیت شما مشکل است، مثلاً ممکن است مشاورتان یک دقیقه به نظرتان مهربان بیاید و یک دقیقه دیگر، به‌خصوص وقتی از شما می‌خواهد رفتاری را تغییر دهید، به نظرتان ناملایم و بی‌رحم باشد. برای درمان این بیماری سعی کنید به دنبال مشاوری باشید که در درمان رفتاری دیالکتیکی تخصص دارد.

• دارو - داروهایی مانند ضدافسردگی و پایدار کننده خلق و ضد روان‌پریشی ممکن است برایتان تجویز شود. در ترکیب با مشاوره یا روانکاوی، دارودرمانی می‌تواند در درمان علائم مفید باشد.

• عادت‌های سالم - عادت‌هایی مانند خواب کافی، تغذیه سالم، ورزش منظم و اجتناب از الکل و مواد نیز می‌تواند مؤثر باشد. این عادت‌ها می‌تواند به کاهش اضطراب و استرس کمک کند و شدت یا فراوانی علائم شما را کاهش دهد.

 

بیشتر افراد در سال اول درمان کاهش علائم آسیب‌رسان را تجربه می‌کنند و حدود نیمی از افرادی که تحت درمان هستند پس از ده سال درمان دیگر بیشتر علائم رفتاری این اختلال را ندارند. متأسفانه بسیاری از مردم به دنبال درمان مشکلات روانی شان نیستند. آن‌ها فکر می‌کنند علائمشان انقدر بد نیست که بخواهند آن‌ها را درمان کنند، یا فکر می‌کنند خودشان می‌توانید مسائلشان را حل کنند، اما دریافت درمان راه بهبودی علائم و بالا بردن کیفیت زندگی است.

افراد مبتلابه اختلال مرزی اغلب مشکلات روانی دیگر مانند افسردگی، اختلالات خوردن، یا سوء استعمال مواد را نیز دارند. درمان می‌تواند به این علائم نیز کمک کند.

 

چگونه دوستان و خانواده می‌توانید به فرد کمک کنند؟

پذیرش اینکه یکی از عزیزان شما اختلال شخصیتی دارد ممکن است برای شما سخت باشد. شاید احساس کنید که نمی‌توانید کمکی بکنید؛ اما کارهایی وجود دارد که شما می‌توانید برای کمک به فرد انجام دهید. عشق خود به او را نشان دهید و تا جایی که می‌توانید درباره بیماری مطالعه کنید و یاد بگیرید. درک کنید که رفتارهای فرد که ممکن است شامل عصبانیت نسبت به شما نیز باشد به خاطر این بیماری ایجادشده است.

باید بدانید چه زمانی کمک بگیرید. این اختلال ممکن است موجب عصبانیت، خشونت یا خودکشی شود. این وضعیت را جدی بگیرید. اگر فکر می‌کنید او در خطر است یا ممکن است به کس دیگری آسیب برساند به دنبال کمک باشید.