خورشید در زمان اوج فعالیتش هم تقریبا کروی باقی می‌ماند.

[∆ MeRzaD ∆]

درک ساختار نزدیک‌ترین ستاره به زمین می‌تواند ما را در ‌پیش‌بینی فعالیت‌های خورشید یاری کند.

چرخه‌ی یازده‌ساله‌ی خورشیدی بین فعالیت شدید مغناطیسی،که شامل لکه‌های خورشیدی،تاج و شراره‌های خورشیدی می شود، ‌تا سکون نسبی آن، وقتی که چهره‌ی خورشید از لکه عاری می‌شود، نوسان می‌کند.تحقیقات جدید نشان می‌دهند که برخلاف همه‌ی این تلاطم‌ها، خورشید به طرز قابل توجهی شکل کروی خود را حفظ می‌کند. این یافته‌ی جدید دانشمندان را سر در گم کرده‌ است!

نزدیک‌ترین ستاره به زمین از گرد‌تر‌ین اجرامی است که تا به حال بشر اندازه‌گیری کرده است. اگر شما خورشید را تا اندازه‌ی یک توپ ساحلی کوچک کنید، اختلاف قطر شمال-جنوب آن با قطر شرق- غربش کمتر از ضخامت یک تار موی انسان خواهد بود. این گفته‌ی جفری کوهن، فیزیک‌دان و پژوهشگر خورشید از دانشگاه هاوایی در مانوا است.خورشید نه تنها بسیار گرد است، بلکه بیش از اندازه گرد است. خورشید پایا‌تر و کروی‌تر از آن است که تئوری‌ها پیش‌بینی می‌کنند.

دانشمندان مدت‌هاست که برای ارزیابی شکل خورشید، تلاش می‌کنند. یکی از دلایل اهمیت این مساله این است که با درک ساختار خورشید می‌توانند زمانی را که شراره‌ی خورشیدی به سمت زمین پرتاب می‌شود و در کار ماهواره‌ها و شبکه‌های برق اختلال ایجاد می‌کند حدس بزنند. کوهن می‌گوید که اندازه‌گیری این گوی آسان نیست و هیچ دو مشاهده‌ای دقیقا جواب یکسانی نداده‌اند. پژوهشگران فرض را بر این گذاشته بودند که این اختلاف در جواب‌ها به دلیل تغییر شکل خورشید در طول چرخه‌ی خورشیدی است.

کوهن و همکارانش برای اندازه‌گیری دقیق شکل خورشید، تصاویر گرفته‌شده توسط دوربین اچ.ام.آی را که توسط فضاپیمای رصدخانه ای سیار خورشیدی ناسا حمل میشود تجزیه و تحلیل کرده اند. آنها یافته‌هایشان را در روز ۱۶ آگوست بر روی سایت ساینس منتشر کردند. اچ.ام.آی روزانه ۱۵۰۰۰ عکس از خورشید می‌گیرد و شار میدان مغناطیسی و امواج لرزه‌ای سطحی ایجاد شده توسط پلاسمای دائمی خورشید را محاسبه می‌کند.

در دو سال گذشته، فعالیت خورشید از یک دوره سکون نسبی طولانی به حد بالایی رسیده است و به کوهن و همکارانش فرصت نظاره‌ی چرخه‌ی خورشیدی را داده‌ است.‌ ‌بیشتر ابزارهای قدیمی رصدی خورشید، روی زمین بودند و محکوم به اختلالاتی که جو زمین به وجود می‌آورد، مثل کاهش وضوح مشاهدات و تصاویر.کوهن می‌گوید که پژوهشگران باید تغییرات جوی مرتبط با چرخه‌ی خورشیدی را محاسبه می‌کردند، تغییراتی که تنها مرتبط با چرخه بوده نه با خود ستاره.

با اینکه تصاویر گرفته شده توسط اچ.ام.آی واضحتر و دقیقتر از مشاهدات زمینی هستند، محققان نیاز دارند که کوچکترین حرکات فضاپیما و انحرافات لنزهای دوربین را نظر بگیرند. برای پیگیری حرکات خورشید از طریق کاوشگر، ماهواره را چرخانده و چندین عکس را با هم ترکیب می‌کنند تا اعوجاجهای لنز از بین برود. برای چرخاندن ماهواره در جهت مسیرش به یک روز کامل نیاز است و هر شش ماه یک بار این عمل انجام می‌شود.

 

تصویر سمت راست شدت نور خورشید را در روز اول آگوست نشان می‌دهد. این عکس توسط اچ.ام.آی از دیسک خورشیدی گرفته شده است. تصویر سمت چپ که تصویر رندر شده‌ای از خورشید در اشعه ی فرابنفش در همان روز است، توسط دوربین ای.آی.ای فضاپیما گرفته شده است.