اقرار دانشمندان به بروز اشتباه در کشف ریزموج‌های گرانشی

[ERF@N]

اخترفیزیکدانان آمریکایی که چند ماه پیش از دستاورد خود در تائید چگونگی تولد جهان رونمایی کرده بودند، در پی انتقادات بسیار دانشمندان اکنون اقرار کرده‌اند که ممکن است اشتباه کرده باشند.

دانشمندان در آن زمان از کشف امواج گرانشی خبر داده بودند که به نظر می‌رسد بلافاصله پس از انفجار بزرگ (بیگ‌بنگ) در فضا به حرکت درآمده بودند.

اگر صحت این امواج – که در نظریه نسبت آلبرت انشتین پیش‌بینی شده بودند- تائید شود، می‌تواند رشد ناگهانی جهان در اولین ثانیه‌های به وجود آمدنش را در 13.8 میلیارد سال پیش تائید کند.

اولین شواهد مستقیم آشکار از این انبساط کیهانی – نظریه‌ای که بر اساس آن جهان در کسری از ثانیه تا 100 تریلیون تریلیون برابر گسترش یافته است – در ماه مارس توسط کارشناسایی از مرکز فیزیک نجومی هاروارد-اسمیتسونین اعلام شد.

این شناسایی با کمک تلسکوپ BICEP2 (تصویربرداری پس زمینه قطبیت فراکهکشانی کیهان) در قطب جنوب انجام شد.

این محققان با همکاری دانشمندان دانشگاه مینه‌سوتا، دانشگاه استنفورد، موسسه فناوری کالیفرنیا و آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا پس از هفته‌ها کار که از رسانه‌ای شدن آن جلوگیری می‌کردند، هفته گذشته نتایج خود را در مجله Physical Review Letters منتشر کردند.

آنها در چکیده‌ای اظهار کرده بودند که مدلشان هنوز سوالات بزرگی را بی‌پاسخ نگهداشته است.

به گفته محققان، آنها غبار درون کهکشان راه شیری را که ممکن است خوانشهای آنها را بی‌فایده نشان دهد، حساب نکرده بودند.

دو تحلیل مستقل اکنون نشان می‌دهد که الگوهای در حال چرخش در قطبیت تابش زمینه کیهانی ممکن است فقط غبار باشد.

اکنون دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که داده‌های کافی برای رد نظریه غبار وجود ندارد.

دانشمندان ابتدا با مشاهده زمینه ریزموج کیهانی یا درخشش ضعیف به جای مانده از انفجار بزرگ، اظهار کردند که نوسانات کوچک به آنها سرنخهایی در مورد شرایط جهان اولیه ارائه کرده است.

به ادعای آنها، امواج گرانشی 380 هزار سال پس از انفجار بزرگ در سراسر جهان به گردش درآمده بودند که در نهایت تلسکوپ BICEP2 موفق به کشف آنها شده بود.

در هفته‌های پس از این ادعا، شماری از دانشمندان تردیدهایی را در مورد یافته‌های تیم BICEP2 اعلام کردند.

با اینحال جیمز بوک، فیزیکدان موسسه فناوری کالیفرنیا و از مولفان تجربه BICEP2 اظهار کرد، اگرچه مقاله اصلی گروهش بر اساس نظرهای داورانه بسیار تغییر کرده و مجددا برای انتشار ارسال شده است، اما شواهد امواج گرانشی از بین نرفته است.

تائید این تجربه اکنون نیازمند ارائه نتایج گروه دیگری است که به مطالعه با تلسکوپ پلانک سازمان فضایی اروپا می‌پردازند و تا اواخر سال جاری به دفاع یا رد نتایج گروه BICEP2 خواهد پرداخت.

به گفته آلبرت اینشتین،‌ زمانی که انفجار بزرگی مانند بیگ بنگ رخ می‌دهد، ریزموجهایی را در فضا-زمان بجا می‌گذارد که به امواج گرانشی معروف هستند. اولین امواج گرانشی می‌توانند به نمایش اطلاعاتی در مورد تولد جهان بپردازد. دانشمندان دریافته‌اند که این موجها در زمان حرکت در فضا از خود نشانه‌هایی را در تابش زمینه کیهانی بجا می‌گذارند.

نظریه اینشتین نشان می‌دهد که این جهش اولیه ممکن است جهان نوزاد را از چیزی بی‌نهایت کوچک به یک چیز به اندازه یک تیله تبدیل کرده باشد.

محققان مرکز فیزیک نجومی هاروارد اسمیتسونین به ساخت آشکارسازهای تابش فوق حساس پرداخته و آنها را در تلسکوپ رادیویی BICEP2 در قطب جنوب برای شناسایی این ریزموجها قرار دادند. آنها سه سال به اسکن حدود دو درصد آسمان پرداختند و پس از 9 سال این الگوهای چرخان را در تابش زمینه کیهانی ایجاد شده شناسایی کردند که توسط امواج گرانشی بوجود آمده در ابتدای جهان ایجاد شده بودند.

بسیاری از دانشمندان اکنون بر این باورند که یک رشد ناگهانی ابتدایی و بسیار سریع رخ داده است اما کشف این شواهد یک هدف کلیدی در پژوهش جهان بوده است.

این کشف به ارائه دریچه رو به جهان در ساعات اولیه تولد آن پرداخته که که بسیار کمتر از یک تریلیونیوم ثانیه عمر داشته است. اگرچه این کار باید توسط دانشمندان دیگر بازبینی شود اما هنوز امکان اهدای جایزه نوبل به آن وجود دارد.