عکاسی, گزارش تحلیلی خیانت به ایران با دوربین

[Navisa.]

گزارشی از نمایشگاه عکاسی “دوریان کارا” عکاس ایتالیایی با نام “قفــقاز” ( ایران، ارمنستان و گرجستان) | مارچ ۲۰۱۴ .



مریم بنی اسد

وقتی یک هنرمند در مورد خاطراتش و یا تجربیاتش صحبت می کند، معمولا نباید با معادلات همیشگی که می شناسیم و عادی به نظر می رسند آنها را بررسی کنیم. اینها را گفتم که وقتی می گویم یکشنبه بعد از یک روز سنگین کاری تصمیم گرفتم به نمایشگاه بروم نگویید”یکشنبه که تعطیله که!؟
از شوخی گذشته من روز یکشنبه ۶ مارچ۲۰۱۴ بعد از این تصمیم در حالی که در اینترنت به دنبال برنامه ای جالب می گشتم، با تیتر بُلد شده ای تحت عنوان”نمایشگاه عکاسی” قفقاز”( ایران, ارمنستان و گرجستان” رو به رو شدم و بدون این که بقیه ی نمایشگاه ها را بررسی کنم، کنجکاو و مصمم شدم به دیدن عکس های این هنرمند ایتالیایی. از اسم نمایشگاه مشخص بود عکاس حتی از نظر جغرافیایی در مورد ایران اطلاعات درستی ندارد و اینکه چرا ایران را زیر مجموعه قفقاز به حساب آورده خود جای ساعت ها بحث و نقد دارد.

از همان لحظه تا زمانی که به نمایشگاه برسم با خود فکر می کردم که این بار ایران چطور معرفی خواهد شد؟ بسان فردی بودم که به دیدار عزیز محکوم به اعدامش می رود، با امید به اینکه این بار با خبری خوش و امیدوارکننده روبه رو شود.
از بدو ورود با تعصب خاصی بازدید کنندگان را وارسی کردم برایم مهم بود که چه قشری از نظر فرهنگی می خواهند در مورد ایران بیشتر بدانند. چون آنها مطمئنا با کنجکاوی در مورد شناخت ایران به آنجا آمده بودند. به هر حال نمایشگاه در مورد ایران بود و ناخود آگاه احساس مالکیت عجیبی را در من به وجود آورده بود. مخصوصا از زمانی که در خارج از ایران زندگی می کنم و زاویه یِ دیدِ خارجی ها را نسبت به ایران می بینم، حساس تر شده ام. با شنیدن اسم ایران در اخبار در تلوزیون، دیدنش در روزنامه ها و مجلات پی گیر موضوع شده و تحلیل ها را می خوانم و یا وقتی در هواپیما به آسمان تهران می رسم، بُغض و گاهی گریه بی توجیحی با من همراه می شود…
با این مقدمه فکر می کنم بتوانید حال من را درک کنید وقتی با عکس هایی مواجه شدم که تماما از بیابان های ایران که به جرات می توانم بگویم ۸۰ درصد از ایرانیان هم هنوز این مکان ها را ندیده اند، یا روستاییان فقیری که از امکانات شهرنشینی محروم هستند و کودکان شان که با خاک و چوب و سنگ بازی می کنند و یا پیرمردی ژنده پوش و مستمند در کنار الاغش و یا …..بود، که حتی خود ما وقتی این صحنه ها را می بینیم به فکر کمک رسانی به مناطق محروم می افتیم و تمام سعی خود را در اطلاع رسانی به مسولین ذیربط، به موسسات حامی و نیکو کار انجام می دهیم و خود هر آنچه در توان داریم برای کمک دریغ نمی کنیم…و حالا این چنین صحنه هایی معرف ایران در صحنه های بین المللی شده است؟ چرا (دوریان کارا) عکاس این مجموعه از فراز برج میلاد که بزرگی و عظمت و زیبایی تهران را به نمایش می گذارد عکاسی نکرده است؟ چرا از مردم عادی و شهرنشین، یا از زیبایی های طبیعت سرسبز شمال ایران و یا از دریاچه ارومیه که بزرگ ترین دریاچه داخلی و دومین دریاچه آب شور دنیاست عکاسی نکرده؟ چرا زورخانه را باشگاه ایرانی ها در قرن ۲۱ معرفی می کند؟ و چرا عکاس در عنوانِ نمایشگاه خود “ایران” را قسمتی از قفقاز معرفی کرده است؟
عکاس این مجموعه در جواب سوال من که چرا در عکس هایِ شما تمام زنان از پشت سر (بدون هویت) عکاسی شدند و هیچ نشانی از تمدن و شهرنشینی در عکس ها نیست؟ پاسخ داد: این عکس ها از زاویه نگاه من هستند و چیزهایی که دیدم را عکاسی کردم…
آیا اگر عکاس آسیایی بود باز هم ایران را چنین خرابه و به دور از تمدن و شهرنشینی نشان می داد؟ چرا می خواهند نشان دهند که ایرانیان در بیابان زندگی می کنند و وسیله نقلیه شان شتر ویا الاغ است؟! مگر نه این که اروپا محوری و تمرکز غرب بر روی عقب مانده جلوه دادنِ کشور هایِ غیر غربی ست؟
و جالب تر و عجیب تر از همه این که اسپانسر، حامی و مشاور این هنرمند ایتالیایی آقای مهراد زارعی یک ایرانی بوده اند…