سگ (Dog) یکی از جانوران مفید جهت زندگی انسان است و برای نگهداری و حفاظت مایملک انسان ها در مقابل جانوران درنده و دزدان برای هزاران سال مورد استفاده بوده است و امروز هم در اکثر نقاط جهان جهت حفاظت از منازل و ابنیۀ نظامی و غیر نظامی و همینطور برای حفاظت از گوسفندان و جانورانی مثل آن که کلاً در نوشتجات انگلیسی زبان از آنها بنام Livestocks یاد می شود و نیز برای شکار یار انسان ها می باشد.
دسته بندی های متعددی برای سگ ها (Dog) که از نظر جثه و ظاهر و کارآیی برای مقاصد مشخص، تفاوت های زیادی در نژادهای مختلف آنها دیده می شود، وجود دارد مثلاً کلوپ آمریکایی سگ (American Kennel Club) آنها را به ۸ دسته تقسیم می کند (AKC.ORG).
آنچه نویسندۀ این سطور بدنبال آن است یاد آوری نکات مهم و پایه ای نگهداری سگ ها است و خوانندۀ علاقمند می تواند با مراجعه به سایت هایی مانند leerburg.com یا Dogbreedinfo.com به منابع ارزشمندی در مورد این جانور مفید دست یابد.
نکاتی که در اینجا قصد مطرح کردن آنها را دارم را می توان به ۱۱ مورد تقسیم کرد:
سگ (Dog) جانوری اجتماعی است و بطور غریزی بعد از چند ماه از تولّد سعی می کند جایگاه خود را بین اعضای خانواده ای که با آنها زندگی می کند مشخص کرده و ارتقا دهد. این دقیقاً به این معنا است که تولۀ کوچک امروز ممکن است فرزند ۵ ساله شما را بعنوان فرد برتر قبول کند ولی بعد از ۶ – ۷ ماه اگر احساس کند که از فرزند شما قوی تر است در مقابل او اطاعت ننموده و رفتار برتری جویانه ای را نشان دهد که می تواند بصورت حملات و گازگرفتن خود را نشان دهد مثلاً وقتی که شما را بعنوان فرد برتر قبول کرد چنانچه شما توپ را از دهانش در آورید مطیع است ولی اگر فرزند کوچک شما همین کار را انجام دهد رفتار سگ لجوجانه و بصورت مقاومت، غرّش و حتّی گازگرفتن و حمله است بسیاری از حملات سگ (Dog) به کودکان (در یک خانواده) در همین زمینه رخ می دهد.
بسیاری از نژادهای که امروزه بعنوان سگ های (Dog) بغلی و عروسکی نگهداری می شوند در اصل سگ های شکاری هستند و قدرت بدنی زیادی دارند. نژادهایی که در اسم آنها پسوند Terrier (تریر) وجود دارد در اصل و منشأ خود سگ هایی برای دنبال کردن و کشتن جانوران نقب زن مثل موش صحرایی و راسو بوده اند و مقاومت و جسارت آنها بیش از آن است که جثه آنها نشان می دهد و عملاً بی توجهی به این نکته که این سگ ها جرأت و جسارت سگ های شکاری درشت جثه را دارند باعث می شود که مردم و بخصوص کودکان با زیاد نزدیک شدن به آنها و بازی غیرمحتاطانه با آنها مورد حمله این سگ ها قرار بگیرند.
برای اینکه سگ ها حالت برتری جویی و به اصطلاح Dominance نشان ندهند و مطیع اهل خانه باشند این ملاحظات مفید است:
بعد از آنکه تمام اعضای خانواده غذا خوردند به سگ (Dog) غذا بدهید (در گله گرگ ها همیشه نر و ماده آلفا یا برتر ابتدا غذا می خورند).
نگذارید سگ ها به روی صندلی یا مبل بروند مبل و صندلی و تختخواب خاص انسان است و سگ با یاد گرفتن اینکه به این محل ها احترام بگذارد به کسانی که از آنها استفاده می کنند هم احترام خواهد گذاشت. همینطور نگذارید سگ ها با وسایل شخصی شما مثل جوراب و کفش بازی کنند. آنها می بایست فقط با اجازه شما به وسایل بازی خود مثل توپ بازی کنند و شروع و اتمام آنرا نیز خودتان مشخص خواهید کرد. حتّی المقدور سگ ها را در خارج از خانه مثلاً در حیاط نگهداری کنید.
در صورتی که با سگ بازی می کنید برندۀ نهایی می باید شما باشید یعنی مثلاً می بایست توپ را شما گرفته و به بازی خاتمه دهید.
موقع حرکت برای خروج از منزل ابتدا شما خارج شده و سگ (Dog) دنبالتان می آید و موقع ورود هم ابتدا شما وارد می شوید.
همۀ سگ ها چند فرمان اصلی بنشین، بخواب، برو و بیا همۀ سگ ها چند فرمان اصلی بنشین، بخواب، برو و بیا همۀ سگ ها چند فرمان اصلی بنشین، بخواب، برو و بیا را بایستی یاد بگیرند و در مواقع لازم با دستورات فوق کنترل شوند.
هرگز به سگی که خوابیده، سگی که زنجیر شده یا در اتومبیل محدود شده هرگز به سگی که خوابیده، سگی که زنجیر شده یا در اتومبیل محدود شده هرگز به سگی که خوابیده، سگی که زنجیر شده یا در اتومبیل محدود شده، نزدیک نشوید.
اگر کودکتان خواست سگی را نوازش کند فقط در حضور صاحب سگ و دیدن اینکه سگ (Dog) از صاحبش اطاعت می کند و با دستور وی آرام می یابد اجازه اینکار را بدهید.
اگر می بینید سگی از صاحب خود اطاعت نمی کند یا صاحب خود را بزور دنبالش می کشد به آنها نزدیک نشوید. اگر می بینید سگی از صاحب خود اطاعت نمی کند یا صاحب خود را بزور دنبالش می کشد به آنها نزدیک نشوید. اگر می بینید سگی از صاحب خود اطاعت نمی کند یا صاحب خود را بزور دنبالش می کشد به آنها نزدیک نشوید.
همواره بگذارید سگ ها (حتّی سگ خودتان) شما را دیده و صدای شما را بشنود و شما را بو کند و بعد آنرا لمس کنید و اگر مطمئن نیستید که از هویت شما مطلع شده یا نه به او این امکان را بدهید بعد نزدیک شوید.
اگر مورد تهاجم سگ ها قرار گرفتید ندوید (هیچکس نمی تواند حتی از نژادهای کوچک سگ سریعتر بدود) اینکار سگ (Dog) را جری تر کرده و بهتر آن است که ایستاده و چیزی مانند چتر و اشیاء دیگر را بین خود و سگ حائل کنید. از تماس چشمی (نگاه کردن در چشم سگ و اصولاً در هر حیوان دیگر) احتراز کنید این در زبان جانوران اغلب به معنی دعوت به مبارزه است.
هیچ وقت سگ ها (حتّی نژادهای کوچک) را با کودکان تنها نگذارید هیچ وقت سگ ها (حتّی نژادهای کوچک) را با کودکان تنها نگذارید هیچ وقت سگ ها (حتّی نژادهای کوچک) را با کودکان تنها نگذارید حرکات سریع کودکان، دویدن آنها و جیغ کشیدن آنها باعث تحریک غریزه سگ (Dog) برای تعقیب شده و بخصوص دویدن کودکان غریبه باعث تحریک سگ ای دارای غرایز قوی شکار (سگ های شکاری) شده و برای گرفتن کودکان آنها را دنبال خواهند کرد. حتّی برخورد ساده یک سگ ماستیف (Mastiff) به یک کودک سه ساله می تواند باعث آسیب کودکان شود. کودکان ممکن است وسیله بازی یا غذا یا هر آنچه سگ (Dog) آنرا مایملک خود می داند را بدون توجّه بردارند و باعث تحریک سگ به حمله شوند.
هیچوقت سعی به جدا کردن جنگ سگ ها نکنید چون بسیار خطرناک است.