بازی آنلاین
آپلود عکس
12-08-2015، 16:55
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
نماز برقرارى ارتباط مستقيم با معبود است و مسلمان مؤمن در شبانه روز پنج مرتبه به عبادت و بندگى خالق خود مى پردازد.
روشن است كه پديدآمدن حالت حضور قلب، نياز به زمينه سازى و مقدمه چينى دارد و از جمله عواملى كه ممكن است مانع حضور قلب شود، نمازگزاردن در مكان هايى است كه پر رفت و آمد مى باشد و يا در مسير عبور و مرور مردم قرار دارد چرا كه عبور و مرور مانع حضور و خلوص مى شود. از اين رو فقها فرموده اند كه نمازگزاردن در معابر و راه هايى كه براى مردم ايجاد اشكال مى كند حرام است اما نماز خواندن در مكان هايى كه مانع عبور و مرور مردم نمى شود ولى ممكن است فردى از مقابل نمازگزار عبور كند از ديدگاه علماى شيعه مانعى ندارد، گرچه عده اى از فقها اين عمل را مكروه دانسته اند.
مرحوم صاحب جواهر مى نويسد: «پاره اى از فقهاى شيعه ـ در اين مسأله ـ عقيده به كراهت دارند; خواه مانعى باشد يا نباشد ولى در نصوص و روايات ما چيزى دال بر كراهت وجود ندارد و سكوت ائمه(صلى الله عليه وآله)نشانه عدم كراهت است». [1]
در يكى از روايات نقل شده كه امام حسين بن على(عليه السلام) مشغول نماز بودند، فردى از مقابل آن حضرت عبور نمود. برخى از افرادى كه آن جا حضور داشتند از عبور آن فرد جلوگيرى كردند. پس از آن كه امام نماز را به پايان رساندند فرمودند: چرا از عبور او جلوگيرى كرديد؟ گفتند: يابن رسول الله اين فرد بين شما و محراب قرار گرفت. حضرت فرمود: «إنَّ اللهَ عزَّوجل أَقْرَبُ مِنْ أن يَخْطُرَ فيما بَيْني وَ بَيْنَه أحدٌ»;[2] واى بر شما! خداوند نزديك تر از آن است كه فردى بين من و او قرار گيرد.
اما از نظر فقهاى اهل سنّت عبور و گذر از جلو نمازگزار در صورتى كه بين آنها مانعى مانند چوب، ريسمان و... نباشد حرام است ولى موجب بطلان نماز نمى شود و بين حرام بودن و باطل كردن عمل تفاوت وجود دارد چرا كه ممكن است عملى حرام و گناه باشد اما عامل باطل شدن فعل ديگرى نگردد; البته در شهر مكّه عبور و مرور از جلو نمازگزار هر چند بدون پوشش و مانعى باشد اشكالى ندارد. به عبارت ديگر از ديدگاه اهل سنت حكم عبور از مقابل نمازگزار را مى توان به چند بخش تقسيم نمود:
1. آيا عبور از جلو نمازگزار موجب بطلان نماز است؟
زحيلى مى نويسد: «إتَّفَقَ أئمةُ المَذاهبَ الأَرْبَعةَ عَلى أَنَّ المُرورَ بَيْنَ يَدَى المُصَلّي لا يَقْطَعُها وَ لا يُبْطِلُها و إنَّما يَنْقُصُ الصَّلاةَ إذا لَمْ يَرِدْهُ»[3]; پيشوايان مذاهب چهارگانه اتفاق نظر دارند كه عبور از جلوى نمازگزار نه باعث قطع نماز مى شود و نه آن را باطل مى كند; بلكه اگر نمازگزار عابر را باز ندارد، نمازش ناقص مى گردد.
2. آيا عبور از جلو نمازگزار حرام است؟
وهبه زحيلى مى نويسد: «از ديدگاه احناف، عبور از جلو نمازگزار، كراهت تحريمى دارد»[4]. اما در اين كه عابر، يا نمازگزار، يا هر دو گنهكار مى شوند چهار صورت فرض شده است:
الف) در صورتى كه براى عبور، راه ديگرى غير از جلو نمازگزار وجود داشته باشد، عابر گنهكار است.
ب) در صورتى كه عابر براى عبور راه ديگرى ندشته باشد و نمازگزار بدون سُتره روبروى عابر به نماز بايستد، نمازگزار گنهكار است.
ج) در صورتى كه نمازگزار، در مكانى كه محل عبور و مرور است بدون پوشش و ستره به نماز بايستد و عابران نيز راه ديگرى براى عبور داشته باشند، هر دو گنهكاراند.
د) در صورتى است كه نماز گزار، جلو خودش پوشش و ستره بگذارد و عابر نيز راه ديگرى غير از جلو نمازگزار، براى عبور نداشته باشدهيچكدام گنهكار نيستند.[5]
3. در چه صورتى عبور از جلو نمازگزار جايز است؟
از ديدگاه اهل سنت در شش صورت عبور از مقابل نمازگزار جايز است:
الف) در صحرا و بيابان و اين كه عبور بعد از موضع سجده باشد;
ب) در صورتى كه نمازگزار در معابر عمومى پوشش و مانع قرار نداده باشد;
ج) بين نمازگزار و عابر حايلى مانند پرده و... وجود داشته باشد;
د) تمام اعضاى عابر در مقابل نمازگزار قرار نگيرد;
هـ) در مساجد، هنگامى كه عبور بعد از پوشش و ستره باشد;
و) عبور، به خاطر پركردن جاهاى خالى صفوف مقدم جماعت. [6]
4. جلونمازگزار، چه مسافتى را شامل مى شود؟
در صحرا و يا مساجد بزرگ، عبور از جايى كه نمازگزار ايستاده تا موضع سجده حرام مى باشد. در خانه و مساجد كوچك كمتر از 40 ذراع و نيز عبور از جايى كه نمازگزار ايستاده تا ديوار قبله حرام مى باشد و اين در صورتى است كه ستره و پوشش وجود نداشته باشد. [7]
5. منع از عبور چه حكمى دارد؟
به نظر حنفى ها، جلوگيرى از عبور عابر، رخصت، ـ جايز ـ و مانع او نشدن و عدم درگيرى با وى عزيمت ـ واجب ـ ، مى باشد.[8]
[1].جواهر الکلام ،ج8،ص405.
[2]. وسائل الشیعه،ج5،ص133.
[3]. الفقه الاسلامی و ادلته،ج2،ص128.
[4].همان،ج2،ص124.
[5].همان.
[6].همان/127.
[7].همان.
[8].همان/128.
نماز برقرارى ارتباط مستقيم با معبود است و مسلمان مؤمن در شبانه روز پنج مرتبه به عبادت و بندگى خالق خود مى پردازد.
حکم عبور نمودن از مقابل شخص نمازگزار چگونه است؟
نماز برقرارى ارتباط مستقيم با معبود است و مسلمان مؤمن در شبانه روز پنج مرتبه به عبادت و بندگى خالق خود مى پردازد. بنابراين شايسته است كه اين ارتباط با حضور قلب و خلوص نيّت باشد و از عواملى كه باعث اختلال در اين ارتباط مى گردد پرهيز شود.روشن است كه پديدآمدن حالت حضور قلب، نياز به زمينه سازى و مقدمه چينى دارد و از جمله عواملى كه ممكن است مانع حضور قلب شود، نمازگزاردن در مكان هايى است كه پر رفت و آمد مى باشد و يا در مسير عبور و مرور مردم قرار دارد چرا كه عبور و مرور مانع حضور و خلوص مى شود. از اين رو فقها فرموده اند كه نمازگزاردن در معابر و راه هايى كه براى مردم ايجاد اشكال مى كند حرام است اما نماز خواندن در مكان هايى كه مانع عبور و مرور مردم نمى شود ولى ممكن است فردى از مقابل نمازگزار عبور كند از ديدگاه علماى شيعه مانعى ندارد، گرچه عده اى از فقها اين عمل را مكروه دانسته اند.
مرحوم صاحب جواهر مى نويسد: «پاره اى از فقهاى شيعه ـ در اين مسأله ـ عقيده به كراهت دارند; خواه مانعى باشد يا نباشد ولى در نصوص و روايات ما چيزى دال بر كراهت وجود ندارد و سكوت ائمه(صلى الله عليه وآله)نشانه عدم كراهت است». [1]
در يكى از روايات نقل شده كه امام حسين بن على(عليه السلام) مشغول نماز بودند، فردى از مقابل آن حضرت عبور نمود. برخى از افرادى كه آن جا حضور داشتند از عبور آن فرد جلوگيرى كردند. پس از آن كه امام نماز را به پايان رساندند فرمودند: چرا از عبور او جلوگيرى كرديد؟ گفتند: يابن رسول الله اين فرد بين شما و محراب قرار گرفت. حضرت فرمود: «إنَّ اللهَ عزَّوجل أَقْرَبُ مِنْ أن يَخْطُرَ فيما بَيْني وَ بَيْنَه أحدٌ»;[2] واى بر شما! خداوند نزديك تر از آن است كه فردى بين من و او قرار گيرد.
اما از نظر فقهاى اهل سنّت عبور و گذر از جلو نمازگزار در صورتى كه بين آنها مانعى مانند چوب، ريسمان و... نباشد حرام است ولى موجب بطلان نماز نمى شود و بين حرام بودن و باطل كردن عمل تفاوت وجود دارد چرا كه ممكن است عملى حرام و گناه باشد اما عامل باطل شدن فعل ديگرى نگردد; البته در شهر مكّه عبور و مرور از جلو نمازگزار هر چند بدون پوشش و مانعى باشد اشكالى ندارد. به عبارت ديگر از ديدگاه اهل سنت حكم عبور از مقابل نمازگزار را مى توان به چند بخش تقسيم نمود:
1. آيا عبور از جلو نمازگزار موجب بطلان نماز است؟
زحيلى مى نويسد: «إتَّفَقَ أئمةُ المَذاهبَ الأَرْبَعةَ عَلى أَنَّ المُرورَ بَيْنَ يَدَى المُصَلّي لا يَقْطَعُها وَ لا يُبْطِلُها و إنَّما يَنْقُصُ الصَّلاةَ إذا لَمْ يَرِدْهُ»[3]; پيشوايان مذاهب چهارگانه اتفاق نظر دارند كه عبور از جلوى نمازگزار نه باعث قطع نماز مى شود و نه آن را باطل مى كند; بلكه اگر نمازگزار عابر را باز ندارد، نمازش ناقص مى گردد.
2. آيا عبور از جلو نمازگزار حرام است؟
وهبه زحيلى مى نويسد: «از ديدگاه احناف، عبور از جلو نمازگزار، كراهت تحريمى دارد»[4]. اما در اين كه عابر، يا نمازگزار، يا هر دو گنهكار مى شوند چهار صورت فرض شده است:
الف) در صورتى كه براى عبور، راه ديگرى غير از جلو نمازگزار وجود داشته باشد، عابر گنهكار است.
ب) در صورتى كه عابر براى عبور راه ديگرى ندشته باشد و نمازگزار بدون سُتره روبروى عابر به نماز بايستد، نمازگزار گنهكار است.
ج) در صورتى كه نمازگزار، در مكانى كه محل عبور و مرور است بدون پوشش و ستره به نماز بايستد و عابران نيز راه ديگرى براى عبور داشته باشند، هر دو گنهكاراند.
د) در صورتى است كه نماز گزار، جلو خودش پوشش و ستره بگذارد و عابر نيز راه ديگرى غير از جلو نمازگزار، براى عبور نداشته باشدهيچكدام گنهكار نيستند.[5]
3. در چه صورتى عبور از جلو نمازگزار جايز است؟
از ديدگاه اهل سنت در شش صورت عبور از مقابل نمازگزار جايز است:
الف) در صحرا و بيابان و اين كه عبور بعد از موضع سجده باشد;
ب) در صورتى كه نمازگزار در معابر عمومى پوشش و مانع قرار نداده باشد;
ج) بين نمازگزار و عابر حايلى مانند پرده و... وجود داشته باشد;
د) تمام اعضاى عابر در مقابل نمازگزار قرار نگيرد;
هـ) در مساجد، هنگامى كه عبور بعد از پوشش و ستره باشد;
و) عبور، به خاطر پركردن جاهاى خالى صفوف مقدم جماعت. [6]
4. جلونمازگزار، چه مسافتى را شامل مى شود؟
در صحرا و يا مساجد بزرگ، عبور از جايى كه نمازگزار ايستاده تا موضع سجده حرام مى باشد. در خانه و مساجد كوچك كمتر از 40 ذراع و نيز عبور از جايى كه نمازگزار ايستاده تا ديوار قبله حرام مى باشد و اين در صورتى است كه ستره و پوشش وجود نداشته باشد. [7]
5. منع از عبور چه حكمى دارد؟
به نظر حنفى ها، جلوگيرى از عبور عابر، رخصت، ـ جايز ـ و مانع او نشدن و عدم درگيرى با وى عزيمت ـ واجب ـ ، مى باشد.[8]
[1].جواهر الکلام ،ج8،ص405.
[2]. وسائل الشیعه،ج5،ص133.
[3]. الفقه الاسلامی و ادلته،ج2،ص128.
[4].همان،ج2،ص124.
[5].همان.
[6].همان/127.
[7].همان.
[8].همان/128.
![[-]](http://www.flashkhor.com/forum/images/collapse.gif "[-]")
