رودخانه زاب

[spent †]

اين رودخانه به دليل واقع شدن در بخش مياني به واسطه كوه هاي بلند جنگلي، دره اي ژرف به وجود آورده كه تا قسمت فعلي (قسمت جنوبي سردشت) امتداد يافته است. مهم ترين تنگه اين بخش «تنگه گرژال» است كه به تازگي سدي بر روي آن ساخته مي شود. شاخه اي از «زاب» صغير از كوه هاي شمال غرب پيرانشهر (سياه كوه با ارتفاع ۳۵۷۸ متر) سرچشمه مي گيرد.

همچنين آب شعبه هايي مانند «چم لاوين»، «چم بادين» و جانداران به تنگه گرژال مي ريزد. اين رود دردشت «كلوي» در ۶ كيلومتري سردشت و در پيچ و خم كوهستان جريان دارد و با پيوستن شعبه هاي ديگري به آن مانند چم، شلماش و زرگه، مرز بين ايران و عراق را در منطقه «آلان» پديد آورده است. اين رودخانه از طريق «چم تيت» وارد خاك عراق شده و با رودهاي ديگر به درياچه «دُوكان» عراق مي رسد و بعد به دجله مي پيوندد. در كنار همين رود ابومسلم خراساني، مردان بن حمار آخرين خليفه اموي را شكست داد.

روي رودخانه زاب صغير ۳ پل ساخته شده است: «پل قلاتاسيان» را در اواسط قرن سيزدهم شيخ مولانا صادق از مريدان شيخ يوسف شمس الدين برهان ميان روستاهاي بني آوا و موسالان ساخت. «پل فلزي» كه در سه راهي سردشت ـ مهاباد ـ بانه است از سوي عزيزخان مركي سردار كل از رجال معروف دوره قاجاريه و داماد ميرزا تقي خان فراهاني ساخته شده است. سومين پل نيز «پل تيت» در ۶ كيلومتري روستاي «بيتوش» است. رودخانه زاب در مسير خود از پيرانشهر، سردشت تا عراق چشم اندازهاي بسيار زيبا را به وجود آورده كه بويژه در فصل بهار بسيار تماشايي است.