نوشابه‌ ها؛ نیش یا نوش؟

[Wєιяɗ]

نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زا زالویی هستند که این‌ روزها بر سر سفره‌های ایرانیان نشسته‌اند و سلامت جسمی انسان را می‌مکند. بیش از یک دهه است که آشامیدن نوشیدنی‌های غیر از آب در میان وعده‌های غذایی ایرانیان رواج چشمگیری یافته است. افزایش روزافزون مصرف نوشابه‌های گازدار و به تازگی انرژی‌زا، پزشکان و پیراپزشکان را در سطح کشور به صحنه آورده تا در خصوص مضرات جبران‌ناپذیر مصرف بی‌رویه این نوشیدنی‌ها هشدار جدی دهند. اما با این وجود هنوز هم کشور ما جزو رکورداران مصرف نوشابه در جهان است؛ مسئله حادتر اینجاست که با وجود اذعان جامعه پزشکی به غیر مفید بودن این نوشیدنی‌ها و تلاش رسانه‌ها در آگاه‌سازی مردم، برخی کارخانه‌های سازنده نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زا از سکوت سنگین و پرمعنای سازمان غذا و دارو استفاده کرده و در اقدامی زیرکانه، روح و روان مردم جامعه را برای تبلیغ محصول خود نشانه گرفته‌اند.
یکی از شرکت‌های تولیدکننده نوشابه، با درج جمله «در لحظه زندگی کن،live the moment now» مردم را به صورت غیرمستقیم به استفاده از آن دعوت می‌کند. این روزها مغازه‌های همدان به مانند دیگر نقاط کشور در تسخیر نوشابه‌ها با برندهای مختلف داخلی و خارجی از کوکاکولا و پپسی گرفته تا زمزم و اشی‌مشی هستند که این موضوع اصلاً خوشایند نیست.
درج جمله «در لحظه زندگی کن،live the moment now» بر روی یکی از برندهای نوشابه‌ در یکی در سوپرمارکت‌های همدان خبرنگار فارس را بر آن داشت تا دیگر بار مضرات مصرف نوشابه‌های گازدار و همچنین پیامدهای درج این جمله به ظاهر ساده را از صاحبنظران جویا شویم: رئیس دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اینکه در 25 سی‌سی از یک نوشابه گازدار بیش از 15 حبه قند وجود دارد می‌گوید: نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زا بی‌فایده و فاقد ارزش غذایی هستند. حبیب‌الله موسوی‌بهار نوشابه را به دلیل PH پایین، به شدت اسیدی و مصرف بی‌رویه آن را سبب افزایش سریع وزن دانست و افزود: افزون بر تمام مضرات فوق این نوشابه‌ها از نظر بهداشتی نیز مورد تایید نیستند.
وی در خصوص درج جمله «در لحظه زندگی کن» بر روی برخی از نوشابه‌های موجود در بازار اظهار کرد: ما در عالم پزشکی به شدت با این جمله مخالفیم چراکه در حوزه سلامت آنچه اهمیت دارد مدیریت درست لحظه اکنون، برای داشتن آینده‌ای سالم و به دور از نگرانی است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: همه ما باید در حوزه سلامت خود و افرا خانواده، آینده‌نگری داشته باشیم. وی بررسی تاریخ تولید و انقضا، دارابودن پروانه بهداشتی و بهره‌برداری و مطالعه ارزش غذایی درج شده بر روی محصولات غذایی و دارویی را از مهمترین نکاتی دانست که در هنگام خرید این محصولات باید به آنها تجربه کرد. معاون درمان و توانبخشی جمعیت هلال احمر استان همدان نیز با هشدار در خصوص افزایش مصرف این نوشیدنی مضر در کودکان اظهار کرد: نوشابه‌ها به دلیل تنوع رنگی، استفاده از افزودنی‌های غیرطبیعی و طعم‌های متنوع سبب جذب کودکان شده‌اند.
عباس خاکسار عشاق افزود: مصرف بی‌رویه این نوشیدنی‌ها در کودکان، ذائقه و الگوی تغذیه‌ای آنها را تغییر می‌دهد و در درازمدت از علاقه و میل آنها به مصرف غذاهای مفید می‌کاهد. وی با اشاره به وجود رنگدانه در نوشابه‌ها گفت: این رنگدانه‌ها روی واحدهای کوچک عمل کننده کلیه تأثیر سوء گذاشته و به مرور زمان با ایجاد رسوب سبب اختلال در عملکرد کلیه، روده و اثنی عشر می‌شود. معاون درمان و توانبخشی جمعیت هلال احمر استان همدان گازهای مختلف به کار برده شده در تولید نوشابه‌های گازدار را علاوه بر ایجاد اختلال در فرآیند هضم و جذب غذا، سبب ایجاد یبوست مخصوصا در کودکان ذکر کرد.
وی کاربرد جمله «در لحظه زندگی کن» را مغایر با اصول پزشکی و سلامت دانست و گفت: لحظه اکنون زندگی را باید با درس گرفتن از گذشته و نگاه به آینده مدیریت کرد. خاکسار عشاق با اشاره به آنکه درج این جمله به جای تبلیغ، منعکس‌کننده نقطه ضعف محصول خواهد بود افزود: هرگز نباید به دلیل آنکه با مصرف نوشابه لحظه‌ای حس و مزه خوب تجربه می‌کنیم، از مضرات اختلالات به وجود آمده در سیستم گوارشی خود چشم بپوشیم.
شایان ذکر است که در تماس با کارخانه سازنده نوشابه‌ای با شعار «در لحظه زندگی کن» و پرسش از چرایی درج این جمله، با این پاسخ مواجه شدیم که شرکت ما تحت لیسانس یک شرکت بین‌المللی ساخت کولا بوده و این جمله شعار جدید این شرکت بین‌المللی و جزئی از لوگوی آن است.
آنچه مهم است این است که شرکت خارجی استانداردهای خاص خود را دارد و ما قادر نیستیم بر آن خرده بگیریم، اما آیا نباید مسئولان سازمان غذا و دارو و یا استاندارد، هنگام صدور مجوز برای چنین محصولی ذره‌ ریزبین بوده و بنا بر وظیفه خطیر خود، قبل از تأیید ارزش غذایی، تاثیر روانی برچسب محصولات را نیز بر سلامت عمومی جامعه در نظر آورند.