اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع

[SɪʟᴠᴇʀMɪɴᴅ]

اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع یا اتحادیه کشورهای همسود (به انگلیسی: Commonwealth of Nations) مجموعه‌ای از ۵۳ کشور مستقل است که همه آن‌ها به جز موزامبیک و کامرون قبلاً مستعمره امپراتوری بریتانیا بوده‌اند. این کشورها روی هم حدود ۳۰٪ جمعیت کره زمین و ۳۰٪ سطح خشکی‌های زمین را می‌پوشانند. چهارچوب همکاری کشورهای این ارگان بر اساس اعلامیه سنگاپور مصوب سال ۱۹۷۱ حول توسعه ارزشهای مشترک مانند حقوق بشر، حکومت قانون، آزادی‌های فردی، برابری، دموکراسی، تجارت آزاد، صلح جهانی و همکاری‌های چند جانبه است.

درحال حاضر ملکه الیزابت دوم نماد همبستگی میان تمامی ۵۳ عضو ارگان کشورهای مشترک‌المنافع است. عضویت در این ارگان به عنوان اتحاد سیاسی تلقی نمی‌شود و پذیرش ملکه الیزابت دوم به عنوان نماد ارگان به معنای پیروی سیاسی کشورهای عضو از بریتانیا نیست.

به جز بریتانیا که الیزابت دوم خود در آن حضور دارد، در کشورهای دیگر عضو این اتحادیه «فرماندار کل» که معمولاً به پیشنهاد نخست‌وزیر آن کشور و دستور الیزابت دوم انتخاب می‌شود، وظایف رئیس کشور را ایفا می‌کند. کشورهای عضو قلمروهای مشترک‌المنافع زیرمجموعهٔ اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع هستند.

بالاترین مقام تشریفاتی دربار بریتانیای کبیر (ملکه الیزابت دوم) عنوان «ریاست کشور» را در ۱۶ عضو کشورهای مشترک‌المنافع دارا است. این کشورها به اصطلاح «قلمروهای مشترک‌المنافع بریتانیا» خوانده می‌شوند. مقام ریاست کشور مقامی تشریفاتی است و در عمل کارهای روزمره کشورهای قلمرو از طریق دولت انتخابی به ریاست نخست‌وزیر انجام می‌شود. این کشورها شامل استرالیا، نیوزیلند، پاپوآ گینه نو، جزایر سلیمان، تووالو (در اقیانوسیه)، کانادا (در آمریکای شمالی)، بلیز (در آمریکای جنوبی)، و آنتیگوا و باربودا، باهاما، باربادوس، گرنادا، جامائیکا، سنت کیتس و نویس، سنت لوسیا، سنت وینسنت و گرنادین (در هند غربی و جزایر کارائیب) هستند.
بازی‌های المپیک اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع
هر چهار سال یک‌بار المپیک کشورهای مشترک‌المنافع در یکی از شهرهای اعضا برگزار می‌شود. ایده برگزاری این بازی‌ها در سال ۱۸۹۱ میلادی مطرح شد، در سال ۱۹۱۱ میلادی به بهانه تاج‌گذاری «جُرج پنجم» پادشاه بریتانیا، بین تیم‌های استرالیا، آفریقای جنوبی، کانادا و بریتانیا انجام گرفت و از سال ۱۹۳۰ میلادی به همه اعضای کشورهای مشترک‌المنافع تعمیم یافت.

در دهه اخیر شهرهای کوالا لامپور در مالزی (۱۹۹۸)، منچستر در بریتانیا (۲۰۰۲)، ملبورن در استرالیا (۲۰۰۶)، دهلی نو در هند (۲۰۱۰)، گلاسگو در اسکاتلند (۲۰۱۴) و گلد کوست در استرالیا (۲۰۱۸) میزبان این بازی‌ها بوده‌اند. میزبان بازی‌های سال ۲۰۲۲ شهر بیرمنگام در بریتانیا خواهد بود.

رانندگی در اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع
در تمامی کشورهای مشترک‌المنافع، به استثنای کانادا، رانندگی از سمت چپ جاده انجام می‌شود و اتومبیل‌ها فرمان راست هستند. کامرون، نیجریه و غنا، بعدها جهت رانندگی خود را به راست تغییر دادند.

آمار کشورهای مشترک‌المنافع
۵۳ عضو اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع روی هم ۲٫۵ میلیارد نفر جمعیت دارند که تقریباً معادل ۳۰٪ جمعیت کره زمین است. تولید ناخالص ملی این گروه معادل ۷٫۸ ترلیون دلار معادل ۱۶ درصد اقتصاد جهانی است. مساحت کل کشورهای مشترک‌المنافع ۳۱٬۵ میلیون کیلومتر مربع معادل یک سوم خشکی‌های زمین است. پهناورترین کشورهای عضو ارگان همسود کانادا (۹٫۸ میلیون کیلومتر مربع)، استرالیا (۷٫۷ میلیون کیلومتر مربع) و هند (۳٫۱ میلیون کیلومتر مربع) هستند.