07-11-2020، 13:05
گامبیا یا گَمبیا (به انگلیسی: The Gambia، /ˈɡæm.bi.ə/) با نام رسمی جمهوری گامبیا (به انگلیسی: Republic of The Gambia) کشوری در آفریقای غربی، یکی از کوچکترین کشورهای این قاره و پایتخت آن بانجول است. جمعیت این کشور یک میلیون و ۷۷۶ هزار نفر و زبان رسمی این کشور انگلیسی است. واحد پول آن دالاسی گامبیا و رئیسجمهور آن آداما بارو است. در دسامبر ۲۰۱۵ رئیسجمهور یحیی جامع، رئیسجمهور پیشین این کشور را جمهوری اسلامی اعلام و حجاب را برای کارمندان زن اجباری کرد. این کشور پس از موریتانی دومین جمهوری اسلامی در آفریقا بهشمار میرفت اما در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۹۵ پس از برکناری یحیی جامع، جمهوری اسلامی هم ساقط شد.
مردم گامبیا به اقوام گوناگونی تعلق دارند که بزرگترین آن قوم ماندینکا است که ۴۲ درصد از جمعیت کشور را تشکیل میدهد. ۹۰ درصد از مردم این کشور مسلمان هستند و آیینهای تصوف در میان آنها رواج زیادی دارد.
گامبیا کشوری باریک و کمارتفاع در دو سوی رود گامبیا است. در سال ۱۸۸۹ هنگامی که مرزبندیهای بین دو ملت سنگال و گامبیا پذیرفته شد، بریتانیا تنها توانست یک باریکه کوچک در امتداد رود گامبیا را برای خود حفظ نماید. گامبیا تحت حکومت بریتانیا و مستعمرگی این کشور «گامبیای انگلیس» نام گرفت. این خطه از سرزمین نیز بهطور کامل توسط سنگال فرانسویها احاطه شده بود.
گامبیا در سال ۱۹۶۵ از بریتانیا استقلال یافت و به مجموعه کشورهای همسود (مشترکالمنافع) پیوست.
خاک گامبیا حاصلخیز و اقتصاد این کشور برپایه کشاورزی، ماهیگیری و گردشگری بنا شدهاست. در حدود یکسوم از جمعیت کشور زیر خط فقر یعنی با درآمد ۱٫۲۵ دلار آمریکا در روز زندگی میکنند.
تاریخ
در سال ۱۴۵۵ میلادی پرتغالیها خاک گامبیا را اشغال کردند ولی این کشور ۳ قرن بعد در سال ۱۷۶۵ مستعمره بریتانیا شد.
گامبیا پس از مبارزات طولانی در سال ۱۹۶۵ به استقلال رسید. در سال ۱۹۸۱ کنفدراسیونی از سنگال و گامبیا به نام «سنگامبی» تشکیل و مقرر شد رئیسجمهور سنگال به عنوان رئیس و همچنین رئیسجمهور گامبیا به عنوان نایب رئیس این کشور انتخاب شوند؛ ولی در عین حال دو کشور حاکمیت خود را حفظ کنند. این قانون کماکان در گامبیا اجرا میشود.
در دوره یحیی جامع و در تاریخ ۲۱ آذر ۱۳۹۴ گامبیا به «جمهوری اسلامی گامبیا» تغییر نام داده شد، اما پس از رفتن وی، این نام در تاریخ ۱۰ بهمن سال بعد سقوط کرد و به همان نام قبلی برگشت.
سیاست
«یحیی جامع» در سال ۱۹۹۴ با انجام یک کودتای نظامی قدرت را در گامبیا در دست گرفت. او از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۶ رئیسجمهور این کشور است. در انتخابات دسامبر سال ۲۰۱۶، آداما بارو به ریاست جمهوری این کشور رسید.
گروههای طرفدار حقوق بشر دولت وی را به نقض حقوق و آزادیهای اساسی شهروندان متهم کردهاند، اما وی این اتهام را رد میکند.
روابط با ایران
در دهه ۲۰۰۰، بین گامبیا و ایران روابط نزدیکی برقرار شد. بهطوریکه در سفر محمود احمدینژاد به گامبیا، یک رشته توافقنامه همکاری بین دو کشور به امضا رسید. اما در سال ۲۰۱۰،دولت نیجریه 13 کانتینر اسلحه و مواد انفجاری که با اسم مصالح ساختمانی از ایران بارگیری شده بود توقیف کرد.متعاقب آن وزارت خارجه ایران اعلام کرد مقصد این کانتینرها کشور نیجریه نبودهاست.با توجه به اینکه مقصد نهایی کشتی کشور گامبیا بود، دولت گامبیا ظاهراً به خاطر ناخرسندی از ارسال این اسلحهها از ایران به نیجریه روابط خود را با ایران قطع کرد.
جغرافیا
نقشه کشور گامبیا.
جمهوری گامبیا با ۱۱ هزار و ۲۹۵ کیلومتر مربع مساحت در ساحل غربی قاره آفریقا کوچکترین کشور این قاره است. گسترش این کشور در جهت طول جغرافیایی است و طول آن به ۳۲۰ کیلومتر میرسد. گامبیا همچون باریکهای در طول شرقی - غربی در داخل سنگال قرار دارد و از طریق باریکهای در غرب با اقیانوس اطلس هممرز است.
طول مرزهای گامبیا با جمهوری سنگال به ۷۴۰ کیلومتر و طول ساحل این کشور با اقیانوس اطلس به ۸۰ کیلومتر میرسد. حداقل ۱۸ درصد از خاک گامبیا قابل کشاورزی، ۹ درصد مراتع طبیعی و ۲۸ درصد جنگلی است.
رود گامبیا که ۱۱۲۷ کیلومتر طول دارد با آبرفتهای خود، نواحی حاصلخیزی برای این جمهوری بوجود آورده است. موقعیت استوایی و قرار گرفتن در مجاورت اقیانوس اطلس موجب گرم و مرطوب شدن آب و هوای گامبیا شدهاست.
عضویت در سازمانها
گامبیا در سازمانهای زیر عضویت دارد:
جامعه توسعه بینالمللی (IDA)
صندوق توسعه کشاورزی (IFAD)
سازمان بینالمللی مهاجرت (IMO)
سازمان ارتباطات دریایی (INMARSAT)
بانک بینالمللی ترمیم و توسعه وابسته به بانک جهانی (IBRD)
کنفدراسیون بینالمللی اتحادیههای کارگری آزاد (ICFTU)
سازمان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ملل متحد (UNESCO)
کمیسیون توسعه و تجارت سازمان ملل متحد (UNCTAD)
سازمان بینالمللی هواپیمایی کشوری (ICAO)
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)
سازمان بینالمللی پلیس جنائی (INTERPOL)
سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (UNIDO)
سازمان منع سلاحهای شیمیایی (OPCW)
سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO)
سازمان کنفرانس اسلامی (OIC)
اتحادیه ارتباطات دور (ITU)
سازمان بینالمللی کار (ILO)
بانک توسعه اسلامی (IDB)
سازمان ملل متحد (UN)
کنگره اقتصادی آفریقا (ECA)
جنبش عدم تعهد (NAM)
سازمان وحدت آفریقا (OAU)
اتحادیه جهانی پست (UPU)
سازمان بهداشت جهانی(WHO)
سازمان تجارت جهانی (WTO)
بانک توسعه آفریقا (ADB)
گروه ۷۷ (G-۷۷)
مردم گامبیا به اقوام گوناگونی تعلق دارند که بزرگترین آن قوم ماندینکا است که ۴۲ درصد از جمعیت کشور را تشکیل میدهد. ۹۰ درصد از مردم این کشور مسلمان هستند و آیینهای تصوف در میان آنها رواج زیادی دارد.
گامبیا کشوری باریک و کمارتفاع در دو سوی رود گامبیا است. در سال ۱۸۸۹ هنگامی که مرزبندیهای بین دو ملت سنگال و گامبیا پذیرفته شد، بریتانیا تنها توانست یک باریکه کوچک در امتداد رود گامبیا را برای خود حفظ نماید. گامبیا تحت حکومت بریتانیا و مستعمرگی این کشور «گامبیای انگلیس» نام گرفت. این خطه از سرزمین نیز بهطور کامل توسط سنگال فرانسویها احاطه شده بود.
گامبیا در سال ۱۹۶۵ از بریتانیا استقلال یافت و به مجموعه کشورهای همسود (مشترکالمنافع) پیوست.
خاک گامبیا حاصلخیز و اقتصاد این کشور برپایه کشاورزی، ماهیگیری و گردشگری بنا شدهاست. در حدود یکسوم از جمعیت کشور زیر خط فقر یعنی با درآمد ۱٫۲۵ دلار آمریکا در روز زندگی میکنند.
تاریخ
در سال ۱۴۵۵ میلادی پرتغالیها خاک گامبیا را اشغال کردند ولی این کشور ۳ قرن بعد در سال ۱۷۶۵ مستعمره بریتانیا شد.
گامبیا پس از مبارزات طولانی در سال ۱۹۶۵ به استقلال رسید. در سال ۱۹۸۱ کنفدراسیونی از سنگال و گامبیا به نام «سنگامبی» تشکیل و مقرر شد رئیسجمهور سنگال به عنوان رئیس و همچنین رئیسجمهور گامبیا به عنوان نایب رئیس این کشور انتخاب شوند؛ ولی در عین حال دو کشور حاکمیت خود را حفظ کنند. این قانون کماکان در گامبیا اجرا میشود.
در دوره یحیی جامع و در تاریخ ۲۱ آذر ۱۳۹۴ گامبیا به «جمهوری اسلامی گامبیا» تغییر نام داده شد، اما پس از رفتن وی، این نام در تاریخ ۱۰ بهمن سال بعد سقوط کرد و به همان نام قبلی برگشت.
سیاست
«یحیی جامع» در سال ۱۹۹۴ با انجام یک کودتای نظامی قدرت را در گامبیا در دست گرفت. او از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۶ رئیسجمهور این کشور است. در انتخابات دسامبر سال ۲۰۱۶، آداما بارو به ریاست جمهوری این کشور رسید.
گروههای طرفدار حقوق بشر دولت وی را به نقض حقوق و آزادیهای اساسی شهروندان متهم کردهاند، اما وی این اتهام را رد میکند.
روابط با ایران
در دهه ۲۰۰۰، بین گامبیا و ایران روابط نزدیکی برقرار شد. بهطوریکه در سفر محمود احمدینژاد به گامبیا، یک رشته توافقنامه همکاری بین دو کشور به امضا رسید. اما در سال ۲۰۱۰،دولت نیجریه 13 کانتینر اسلحه و مواد انفجاری که با اسم مصالح ساختمانی از ایران بارگیری شده بود توقیف کرد.متعاقب آن وزارت خارجه ایران اعلام کرد مقصد این کانتینرها کشور نیجریه نبودهاست.با توجه به اینکه مقصد نهایی کشتی کشور گامبیا بود، دولت گامبیا ظاهراً به خاطر ناخرسندی از ارسال این اسلحهها از ایران به نیجریه روابط خود را با ایران قطع کرد.
جغرافیا
نقشه کشور گامبیا.
جمهوری گامبیا با ۱۱ هزار و ۲۹۵ کیلومتر مربع مساحت در ساحل غربی قاره آفریقا کوچکترین کشور این قاره است. گسترش این کشور در جهت طول جغرافیایی است و طول آن به ۳۲۰ کیلومتر میرسد. گامبیا همچون باریکهای در طول شرقی - غربی در داخل سنگال قرار دارد و از طریق باریکهای در غرب با اقیانوس اطلس هممرز است.
طول مرزهای گامبیا با جمهوری سنگال به ۷۴۰ کیلومتر و طول ساحل این کشور با اقیانوس اطلس به ۸۰ کیلومتر میرسد. حداقل ۱۸ درصد از خاک گامبیا قابل کشاورزی، ۹ درصد مراتع طبیعی و ۲۸ درصد جنگلی است.
رود گامبیا که ۱۱۲۷ کیلومتر طول دارد با آبرفتهای خود، نواحی حاصلخیزی برای این جمهوری بوجود آورده است. موقعیت استوایی و قرار گرفتن در مجاورت اقیانوس اطلس موجب گرم و مرطوب شدن آب و هوای گامبیا شدهاست.
عضویت در سازمانها
گامبیا در سازمانهای زیر عضویت دارد:
جامعه توسعه بینالمللی (IDA)
صندوق توسعه کشاورزی (IFAD)
سازمان بینالمللی مهاجرت (IMO)
سازمان ارتباطات دریایی (INMARSAT)
بانک بینالمللی ترمیم و توسعه وابسته به بانک جهانی (IBRD)
کنفدراسیون بینالمللی اتحادیههای کارگری آزاد (ICFTU)
سازمان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ملل متحد (UNESCO)
کمیسیون توسعه و تجارت سازمان ملل متحد (UNCTAD)
سازمان بینالمللی هواپیمایی کشوری (ICAO)
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)
سازمان بینالمللی پلیس جنائی (INTERPOL)
سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (UNIDO)
سازمان منع سلاحهای شیمیایی (OPCW)
سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO)
سازمان کنفرانس اسلامی (OIC)
اتحادیه ارتباطات دور (ITU)
سازمان بینالمللی کار (ILO)
بانک توسعه اسلامی (IDB)
سازمان ملل متحد (UN)
کنگره اقتصادی آفریقا (ECA)
جنبش عدم تعهد (NAM)
سازمان وحدت آفریقا (OAU)
اتحادیه جهانی پست (UPU)
سازمان بهداشت جهانی(WHO)
سازمان تجارت جهانی (WTO)
بانک توسعه آفریقا (ADB)
گروه ۷۷ (G-۷۷)