چه کنیم تا عاق والدین نشویم؟

[Ֆℋ£¥∂α]

بقرآن مجید احسان به پدر و مادر را وظیفه مردم می داند و می فرماید: "پروردگارت فرمان داده که تنها او را بپرستید و نسبت به پدر و مادر نیکی کنید.



هرگاه یکی از این دو یا هر دو نزد تو به سن پیری برسند، بر آن ها فریاد مزن و گفتار لطیف و سنجیده و بزرگوارانه به آن ها بگو و بال های تواضع خود را در برابرشان از محبت و لطف فرود آر”.[۱]



امام صادق(ع) می فرماید: "اگر چیزی کم تر از "اُف” بود، خداوند از آن منع می فرمود و این کلمه از پست ترین عقوق و نافرمانی است، حتی نگاه تند به پدر و مادر کردن از اقسام عاق شدن است”.[۲]



در روایت دیگر یکی از مصادیق عاق والدین، اندوهگین کردن آن ها ذکر شده است؛ امام صادق(ع) می فرماید: "کسی که پدر و مادرش را محزون کند، نافرمانی آن ها را کرده است”.[۳]


علامه مجلسی می گوید: "عقوق والدین به این است که فرزند حرمت آن ها را رعایت نکند و بی ادبی نماید و آن ها را به سبب گفتار یا رفتاری برنجاند و آزار و اذیت کند و در چیزهایی که عقلاً و شرعاً مانعی ندارد، از آن ها نافرمانی نماید و این عقوق گناه کبیره است”.[۴]


شخصی از رسول اکرم(ص) سؤال کرد: حق پدر بر فرزندش چیست؟ حضرت فرمود: "او را به اسم صدا نکند و جلو او راه نرود و قبل از او ننشیند و کاری نکند که مردم پدرش را دشنام دهند”.[۵]

البته مهر و مودت به والدین به دوران حیات آن ها اختصاصی ندارد بلکه باید پس از فوت آن ها نیز ادامه داشته باشد. امام باقر(ع) می فرماید: "بنده ای د رحال حیات پدر و مادرش به آن ها نیکوکار است، ولی پس از مرگ آن ها را فراموش می کند و بدهی ایشان را نمی پردازد و برای آن ها طلب رحمت نمی کند. خداوند او را عاق والدین ثبت می نماید اما بنده دیگری در حال حیات عاق والدین است ولی پس از مرگ با دعا و استغفار آن ها را یاد می کند، خداوند او را نیکی کننده به والدین ثبت خواهد فرمود”.[۶]



********

[۱] اسراء(۱۷) آیه ۲۳ و ۲۴٫

[۲] مرآت العقول، ج ۱۰، ص ۳۷۵٫
[۳] بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۲۰۴٫
[۴] گناهان کبیره، ج ۱، ص ۱۲۰٫
[۵] بحارالانوار، ج ۷۱، ص ۴۵٫
[۶] اصول کافی، ج ۳، ‌ص ۲۳۸٫