بازی آنلاین
آپلود عکس
12-01-2016، 10:29
بسم الله الرحمن الرحيم
آثار تربيتي زيارت أهل بيت عصمت و طهارت
ثواب اين اثر فرهنگى تقديم گرديد به ولى نعمتمان حضرت رضا عليه آلاف التحية و الثناء
¤¤¤¤¤
فهرست
1. زيارت از راه دور
2. بشارت
3. بوسيدن ضريح
4. بوسيدن دست امام رضا (ع)
5. بدن پر از تير حضرت
6. حياى عاريه
7. مرحوم آقاى نخودكى
8. سر و صدا زياده ، حاجى كم
9. نذرهاى باطل
10. چرا امام به خراسان آمدند؟
11. كلام حضرت
12. تصرف در وقف
13. اهميت به نماز
14. دختر ده ساله
15. ادب در زيارت
16. توسل گرك به امام باقر(ع)
17. توسل گنجشك به حضرت
18. رعايت حقوق زائرين
19. غريب الغرباء
20. انقطاع فرهنگي
21. توجه به خدا
22. تقرب به خدا
23. تحول روحي
24. آداب زيارت ائمه معصومين عليهم السلام
25. زيارت
مقدمه
1. زيارت از راه دور
زيارت حضرت رضا عليه السلام از راه دور با تلفن
شماره حرم 2232222-0511
روضه منوره ( ضريح ) 2003334-0511
سؤالات شرعى 2002020-0511
2. بشارت
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم خطاب به آقا امير المؤمنين عليه السلام فرمودند:
يا ابا الحسن خداي متعال قبر تو و فرزندانت را بقعهاي از بقعههاي بهشت و آستانهاي از آستانههاي آن قرار داده است و همانا خداوند دلهاي بندگان نجيب و برگزيدة خويش را شيفتة شما قرار داده است كه در راه زيارت شما خواري و اذيتها را به جان ميخرند و قبرهاي شما را آباد ميكنند و بسيار به زيارت آنها ميآيند. « بحار الأنوار ، جلد 121/97 »
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند:
هر كه مرا زيارت كند ، يا يكى از فرزندانم را زيارت كند ، من هم روز قيامت به زيارت او ميروم و او را از هول و هراسهاى قيامت مى رهانم. « بحارالانوار ، جلد 123/97 »
آقا امام صادق عليه السلام فرمودند :
هر كس ما را پس از وفاتمان زيارت كند ،گويا ما را در حال حيات ، زيارت كرده است.
« بحار الأنوار ، جلد 124/97 »
3. بوسيدن ضريح
بعضى از زائرين فكر ميكنند كه زيارت فقط بوسيدن ضريح است ، در صورتى كه اينطور نيست ، خيلى از افرادى كه امام به إذن خدا آنها را شفا داده و در كتاب كرامات رضويه ثبت شده ، از پشت پنجره فولاد در صحن انقلاب كه تا ضريح آقا حدود ۱۵ متر فاصله دارد ، از آنجا به حضرت متوسل شده و حاجتشان را هم گرفته اند.
مهم زيارت نامه و دو ركعت نماز زيارت خوانده شود ، دله بشكنه ، اشك جارى بشه ، با آقا درد دل بشه ، مادرش (س) و جوادش (ع) واسطه قرار بگيرند و به آنها قسم داده شوند ، إنشاء الله آقا جواب ميدهند و حاجت روا ميشويد.
و در زيارت ائمه معصومين (ع) بايد به اصل كه زيارت و نماز است توجه كنيم و بعد به فرع كه بوسيدن ضريح است توجه داشته باشيم. متأسفانه بعضى ها كه آداب زيارت را نمى دانند فرع را گرفته و اصل را رها كرده اند.
آقا امام هادى عليه السلام فرمودند: هر كه به زيارت جدم امام رضا عليه السلام برود ، زيارت نامه را بخواند و بعد از آن دو ركعت نماز زيارت بخواند ، در قنوت نماز هر حاجتى دارد از خدا بخواهد ، خدا به احترام حضرت حاجتش را برآورده ميكند.
خيلى از بزرگان دين وقتى به زيارت ميروند اگر ببينند حرم شلوغ است در گوشه كنارى زيارت و نماز زيارت را ميخوانند و ميروند و به دليل شلوغى اصلا طرف ضريح نمي روند. چون اين فرازها را باور دارند: « أشهد انك تشهد مقامى و تسمع كلامى و ترد سلامى … » آقا شهادت ميدهم كه جايگاه مرا مى بينى و صدايم را مى شنوى و جواب سلامم را ميدهى …
آقا جان اين گناهان من است كه جلو چشم و گوشم را گرفته و بين من و تو حجاب شده و نمى گذارد چهره دلربايت را ببينم و صداى دلنشينت را بشنوم.
وقتى اينطور است چه ضرورتى هست كه ما زيارت را انحصارا فقط در ضريح بوسيدن بدانيم ، اگر خلوت بود تبركا ضريح را ميبوسيم و اگر ازدحام بود در و ديوار حرم را تبركا ببوسيم كه ثوابش يكى است و اين رويه ى خيلى از بزرگان دين است ، چرا كه حرم آقا قطعه اى از بهشت است.
جائى كه امام معصوم دفن است ، باغى از باغهاى بهشت است « روضة من رياض الجنة » و همه جاى حرم بوى حضرت را ميدهد و متبرك است بوجود آن نازنين.
4. بوسيدن دست امام (ع)
يكى از علماء در خواب ديد هر زائرى كه در ميبوسد ، ديوار ميبوسد ، ضريح ميبوسد ، دست حضرت رضا عليه السلام جلو مى آيد و دست حضرت را ميبوسد.
5. بدن پر از تير حضرت
يكى از علماء آقا امام رضا (ع) را در خواب مى بيند كه بدن حضرت پر از تير است ، عرضه داشت آقا جان اين تيرها چيه ، شما كه مثل جد غريبتان امام حسن مجتبى (ع) كه تابوتش و جد مظلومتان امام حسين (ع) در روز عاشورا كه تيرباران شدند ، نيستيد بلكه شما بدست مأمون لعين با سم به شهادت رسيديد. حضرت فرمودند: اين تيرها را بعضى زائرين به بدن من ميزنند ، خانمها با آرايش و بدون جوراب و بعضا با جوراب و چادر نازك وارد حرم ميشوند ، مردان مراقب چشمانشان نيستند و با ظاهرى نامناسب وارد حرم ميشوند و بعضى از زائرين با پوشش نامناسب به حرم مى آيند ، شلوار و پيراهن تنگ و تيشرت آستين كوتاه جلف كه دارى عكسهاى زننده است كه متأسفاه تمام اعضاء بدنشان ديده ميشود و اين گونه پوشش ها اهانت به حضرت است و حضرت را اذيت مي كند و …
خدا نكند ما با اعمال بدمان آقا را تير باران كنيم و دلمان خوش باشد كه آقا را زيارت كرده ايم.
6. حياى عاريه
بعضى خانم ها حياى آنها موقت عاريه اى است و تا درب حرم بيشتر نيست ، وقتى درب حرم مى رسند ، چادر سرشان مى كنند وقتى از حرم خارج مى شوند با وضع بسيار زننده و شيطان پسندانه ظاهر مى شوند و دل حضرت را مى شكنند بى حياها نه از خدا شرم مى كنند و نه از حضرت رضا عليه السلام. و اين گونه زنها بدن حضرت را تير باران مى كنند و مى روند و خودشان هم خبر ندارند.
7. مرحوم نخودكى
آية الله حاج شيخ حسنعلى اصفهانى معروف به نخودكى وصيت كرده بود كه او را در قبرستان وادى السلام نجف اشرف دفن كنند ، در مكاشفه اى حضرت رضا عليه السلام را ديد كه حضرت در صحن انقلاب ايستاده اند و زائرين از دربى وارد و از درب مقابل خارج ميشوند و بعضى از آنها به شكل حيوانات مختلف بودند كه حضرت رضا عليه السلام دست رأفت و مهربانى و محبت خود را بر سر همه بدون استثناء مى كشيدند. مرحوم آقاى نخودكى وقتى اين رأفت و مهربانى امام را ديد ، وصيت خود را عوض كرد و فرمود مرا در ورودى صحن انقلاب اسلامى ، همان جا كه امام ايستاده بودند ، دفن كنيد. « نشان از بى نشانها »
8. سر و صدا زياده ، حاجى كم
موسم حج بود و امام سجاد عليه السلام همراه اصحاب مشغول اعمال حج بودند ، يكى از اصحاب گفت آقا جان امسال چقدر شلوغ و چقدر حاجى زياد است. آقا امام سجاد عليه السلام فرمودند: « ما اكثر الضجيج و اقل الحجيج » سر و صدا خيلى زياد است ولى حاجى خيلى كم است. به آن شخص فرمودند بيا جلو و از لاى دو انگشت من نگاه كن. نگاه كرد و با تعجب ديد بيشتر افرادى كه در حال طوافند به شكل حيوانات مختلفى هستند و افراد كمى را به شكل واقعى ديد.
توضيح:
وقتى انسان زياد گناه ميكند و به لقمه حرام و حلال توجه نداشته باشد و وجوهات مالش را نپردارد ، باطن حيوانى پيدا ميكند ، اين افراد ظاهرشان مثل آدمهاست ولى باطنشان به شكل حيوانات مختلف ميشود و اولياء خدا و اهل دل و اهل معنى قيافه حيوانى آنها را مى بينند.
9. نذرهاى باطل
۱. من نذر ميكنم كه ۲۴ ساعت در حرم بمانم. اين نذر باطل است ، چون حرم يك فضاى محدود و متعلق به همه است و اگر اين نذر باب شود ، ديگر جائى براى راه رفتن درحرم نخواهد بود و كسى كه ۲۴ ساعت در حرم بماند كجا ميخواهد بخوابد و از طرفى حرم جاى مقدسى است و جائى براى خواب ندارد و مخلص كلام اگر زائر ۲۰ دقيقه با حال و توجه به حرم بيايد بهتر از اينكه ۲۴ ساعت در حرم باشد و چورت بزند.
۲. من نذر ميكنم كه كنار گنبد آقا دو ركعت نماز زيارت بخوانم. اين نذر باطل است ، چون كسى را آنجا راه نميدهند و ممنوع است.
۳. من نذر ميكنم كه اگر حضرت مرا طلبيد يك قفل بخرم و به ضريح آقا بزنم تا گره از كارم باز شود. اين نذر حرام است و باطل. چون اولا اين كار بدعت است و ثانيا قفل ها را هر روز با ابزار مخصوص مى شكنند و به سطل زباله ميريزند و اگر اين كار را نكنند ضريح مولا قفل باران ميشود.
و اين اسراف متوجه زائرى است كه قفل را به ضريح ميزند و خداوند اسراف كاران را دوست ندارد. و ثالثا با اين بدعت و اسراف گره از كار زائر باز نميشود ، بلكه يك گره ديگر به كارش خواهد افتاد و فرداى قيامت بازخواست خواهد شد كه چرا مالت را اسراف كردى و چرا در دين بدعت گذاشتى؟!
بدعت چيست؟
هر كارى كه در دين نباشد و ما آنرا وارد دين كنيم ميشود بدعت و رسول خدا (ص)فرمودند: بدعت گذار جايش در آتش است.
و بعضى از زائرين پارچه سبز به ضريح مى بندند ، اين كار هم اشتناه است ، چون هر روز صبح آنها را بريده و به سطل زباله ميريزند و بهتر است زائرين پارچه سبز را به ضريح متبرك كرده و با خود ببرند.
10. چرا امام به خراسان آمدند؟
جواب: مأمون لعن الله عليه با فراخواندن حضرت از مدينه به خراسان و به شهادت رساندن ايشان ، نيت داشت با اين كار نور خدا را خاموش كند و شيعه و علويان را ريشه كن كند.
« و مكروا و مكر الله و الله خير الماكرين » نقشه كشيدند ( براى از بين بردن دين ) و خدا هم براى آنها نقشه كشيد و خداوند بهترين نقشه كشندگان است.
دقيقا برعكس شد ، ريشه مأمون و نسلش و دار و دسته اش خشكيد و از ايران كنده شد و به جايگاه عذاب ابدى منتقل شدند. لعنت الله عليهم اجمعين
عدو سبب خير شود ، اگر خدا بخواهد
در حال حاضر به وجود يمن و پر خير و بركت ثامن الحجج (ع) خراسان پايتخت معنوى ايران شد و كعبه ى عشاق جهان و مركز و پايگاه مؤمنان و پايگاه جهان اسلام و تشيع و الگو و اميد مظلومان عالم گرديد كه سالانه ميليو نها عاشق از اقصى نقاط عالم خود را به مشهد الرضا (ع) ميرسانند تا با امام خويش تجديد بيعت كرده كه همواره يار مظلوم و دشمن ظالمين عالم باشند و از ظالمين جهان تبرى و بيزارى ميجويند.
و به فضل و يارى خدا إنشاء الله ايران بسترساز مقدمات ظهور منتقم آل محمد (ص) خواهد شدو إنشاء الله حضرت مى آيند و عالم را از لوث وجود ناپاكان ، پاك مى كنند.
11. كلام حضرت
آقا امام رضا عليه السلام فرمودند:
1. با توبه و استغفار خود را خوشبو كنيد ، تا بوهاى زننده گناهان رسوايتان نسازد.
2. هر گاه براى شما پيش آمد سختى روى داد از ما كمك و يارى بجوئيد.
3. دوستي با مردم نيمى از خردمندى است.
4. قرآن ريسمان محكم إلهى و رشته استوار و مطمئن او در ميان بندگان است.
5. كسى كه قبر حضرت معصومه (س) را زيارت كند پاداشش بهشت است.
6. امام مونسى دلسوز، پدرى مهربان و برادرى همدل است.
7. آن كه به پاداش يقين داشته باشد ، بخشش بسيار كند.
8. قناعت همنشين كرامت و سربلندى است.
9. ايمان مؤمنى كامل تر است كه خوش خلق تر باشد.
10. از نشانه هاى فهم دين ، بردبارى ، دانش و خاموشى است.
11. قرآن ريسمان محكم إلهى و رشته اتوار و مطمئن او در ميان بندگان است.
12. با دوستان فروتن باش ، از دشمن احتياط كن و با عموم مردم گشاده رو باش.
13. حقیقت ایمان انجام واجبات و دورى از محرّمات است.
14. هر يك از دوستانم مرا با شناخت حقّم زيارت نمي كند مگر اين كه در روز قيامت ، شفاعتم از او پذيرفته ميشود.
15. دست نياز به سوى ديگران بردن ، كليد فقر و تنگدستى است.
« بحارالأنوار ، جلد ۹۳ »
16. حضرت فرمودند:
1. فرد بخيل راحتى ندارد.
2. حسود لذت و خوشى ندارد.
3. بردگان وفادارى ندارند.
4. دروغگو جوانمردى و مردانگى ندارد.
17. از ما نيست كسى كه همسايه اش از شر او در امان نباشد.
18. مؤمن كسى است كه اگر كار خوب انجام دهد خوشحال شود و هر گاه بدى كند آمرزش طلبد.
19. يك دعاى بنده در نهانى برابر است با هفتاد دعاى عيانى.
20. با كار مدام خود را خسته نكنيد و براى خود تفريح و تنوع قرار دهيد ، ولى از كارى كه در آن اسراف باشد يا ما را در اجتماع سبك كند پرهيز كنيد.
« بحارالانوار ، جلد ۳۴۶/۷۸ »
12. تصرف در وقف
قابل توجه زائرين و مجاورين ، كليه قرآن ها و مفاتيح ها و زيارت نامه هاى موجود در حرم مطهر وقف و يا نذر و اهداى مردم است و تصرف در آنها و نوشتن مطالبى تحت عنوان خواب ديدن ها جايز نيست.
و خارج كردن قرآن ، مفاتيح ، زيارت نامه ، مهر از حرم مطهر هم جايز نيست.
13. اهميت به نماز
خيلى زشت است كه زائر وقت نماز دور ضريح باشد و به نماز بى اهميت باشد ، حضرت به خراسان آمدند تا نماز را زنده كنند و ما به اين راحتى نماز را مى ميرانيم.
رسول خدا (ص) فرمودند: عجلوا بالصلوة قبل الفوت - بشتابيد بسوى نماز قبل از فوت اول وقتش.
وقتى حضرت رضا عليه السلام از مدينه به خراسان مى آمدند وقت نماز شد ، حضرت براى نماز آماده شدند. همراهيان حضرت عرضه داشتند آقا جان خيلى ها در راهند يك مقدار صبر كنيد تا بقيه برسند و از فيض نماز جماعت محروم نشوند. حضرت رضا عليه السلام فرمودند: هيچگاه نماز اول وقت را به تأخير نيندازيد.
14. دختر ده ساله
زائر محترم دختر ده ساله كه تكليف شده است جايز نيست او را قسمت مردان بياوريد ، براى اينكه زيارت مستحب ولى حفظ حدود إلهى واجب است و با اين كار حضرت را اذيت مى كنيد ، چون حضرت هم راضى به اين كار نيستند.
حضرت رضا عليه السلام در مجلسى نشسته بودند ناگهان دختر بچه اى وارد مجلس شد ، حضرت پرسيدند كه دختر كيه ، چرا در جمع مردان آمده؟ عرضه داشتند آقا جان اين دختر بچه پنج سالش ، هنوز تكليف نشده است. حضرت فرمودند: سريع او را از جمع مردان بيرون ببريد ، اگر دختر بچه از اين سن در جمع نامحرم حاضر شود ، حضور در جمع نامحرم برايش عادى ميشود و حيائش از بين ميرود و وقتى بزرگ شد به گناه مى افتد.
15. ادب در زيارت
عارفى مى گفت وقتى ميرويد زيارت ، يك گوشه كنارى كه خلوت باشد بايستيد ، گردن را بشكنيد ، وقتى قلبتان هم شكست و اشكتان جارى شد ، دستتان را دراز كنيد و به حضرت بگوئيد آقا جان ببين كه دستم خاليه ، بده در راه خدا منم فقير و گدا در خانه شما.
من كيستم گداى تو یا ثامن الحجج شرمنده ى عطاى تو يا ثامن الحجج
دارالشفاست كوى تو توئى طبیب ما درد من و دواى تو يا ثامن الحجج
و به حضرت بگوئيد:
« يا ايها العزيز مسنا و اهلنا الضر و جئناك ببضعة مزجة فأوف لنا الكيل و تصدق علينا إن الله يجزى المتصدقين »« سوره يوسف ، آيه ۸۸ »
اى عزيز طوس ، اى سلطان خراسان ، به ما و خانواده ما مشكلات رو كرده و با متاعى اندك خدمت رسيديم ، آقا يك چيزى دور سر جوادت بگردون ، صدقه سر جوادت به ما بده كه خدا پاداش نيكو به صدقه دهندگان و احسان كنندگان ميدهد. حضرت ، طبيب هستند شما نيازى نيست خواسته خود را بگوئيد. آقا يك نگاه به ما مى كنند ، اگر صبر و حوصله مان كم باشد ، برايمان دعا مى كنند و خدا به ما عنايت مى كند. و اگر عقلمان كم باشد از خدا مى خواهند و خدا عنايت ميفرمايد. و اگر رزق و روزي ما كم باشد ، آقا دعا مى كنند و خدا عنايت مى كند. و اگر جسم و روان ما مريض باشد ، حضرت دعا مى كنند و خدا شفايمان مى دهد. و اگر گره در كار ما افتاده ، حضرت دعا مى كنند و گره از كار ما باز ميشود. و خلاصه حضرت با يك نظر و يك دعا ، مشكلات دنيا و آخرتمان حل ميشود ، چرا كه دعاى امام و حجت خدا مستجاب است.
16. توسل گرگ به امام باقر عليه السلام
آقا امام باقر عليه السلام با يكى از اصحاب سوار بر مركب در صحرا مى رفتند ، ناگهان از دور گرگى پيدا شد ، آن يار حضرت گفت آقا جان گرگه داره حمله ميكنه ، يك كارى بكنيد ، حضرت فرمودند: نترس گرگ با من كار داره. گرگ آمد جلو و دستهايش را گذاشت روى مركب حضرت و حضرت سرشان را پائين آوردند و بعد دعائى كردند و گرگه خوشحال و دوان دوان دور شد. آن يار حضرت با تعجب گفت آقا جان قصه چيه؟ حضرت فرمودند: گرگ ميگفت خانمم پشت اين كوه وقت وضع حملش است ، زايمان بر او سخت شده ، ممكن است مادر و فرزند بميرند ، دعا كنيد خداوند سهل كند. حتى يك گرگ مى داند دعاى امام مستجاب است ، وقتى حضرت دعا ميكند ، خوشحال برمى گردد. « بحارالانوار »
كريمان با بدان هم بد نكردند كسى را از در خود رد نكردند
گر ما بنده و شرمساريم به جز حب شما چيزى نداريم
فقير و خسته به درگاهت آمدم رحمى كه جز ولاى توام نيست هيچ دست آويز
17. توسل گنجشك به آقا امام رضا عليه السلام
حضرت در باغى با يكى از اصحاب نشسته بودند ، ناگهان گنجشكى پرزنان آمد جلو حضرت و شروع به سر و صدا و جيك جيك كردن نمود ، اون يار حضرت سؤال كرد آقا جان گنجشكه چه مي گويد: حضرت فرمودند: گنجشكه ميگه لونه ى من روى درخت خانه شماست يك مارى داره ميره بالا جوجه هاى مرا بخورد ، بيائيد اين مار را از لونه ام دور كنيد ، آن يار حضرت از جا بلند شد و رفت ديد ماري در حال بالا رفتن از درخت است ، ما ر را با چوب دستي كشت. « بحارالانوار »
18. رعايت حقوق زائرين
1. نماز زيارت
فضيلت دو ركعت نماز زيارت در بالا سر حضرت ، فضيلتش بيشتر از جاى ديگر است. فضاى قسمت بالا سر حضرت محدود است و خيلى ها دوست دارند در اين مكان نماز بخوانند ولى متأسفانه بعضى به حقوق ديگران احترام نمى گذارند و حدود يك ساعت در اين مكان مى نشينند و زيارت و تمام ادعيه و نمازهاي مستحبي را در اين مكان مى خوانند و خود را مديون ديگر زائرين مى كنند. « إن الله لايحب المعتدين » خداوند افرادى را كه به حقوق ديگران تجاوز مى كنند را دوست ندارد. « سوره مائده ، آيه ۸۷ » و متأسفانه گاهى شاهد هستيم كه بعضى زائرين دو ركعت نماز زيارت را پشت به حضرت مى خوانند و اين بى ادبى است ، اين همه جا هست در حرم ، زائرين با معرفت به غافلين در اين مسئله حتما تذكر بدهند
2. بلند خواندن زيارت
بعضى زائرين ، زيارت نامه را بلند مى خوانند و با اين كار به حقوق ديگران تعدى مى كنند و هواس زائرين را پرت مى كنند و خود را مديون ديگران مى كنند. زندگى بزرگان و علماء دين براى ما درس است ، وقت زيارت ، هيچ آزارى براى ديگران ندارند.
حرم شبيه كتابخانه است ، همانطور كه در كتابخانه به حقوق همديگر احترام مى گذارند و آهسته مطالعه مى كنند ، كه مبادا هواس ديگران پرت شود ، در حرم هم بايد همينطور باشد و حق هم همين است. و اگر قرار باشد هر كه صدايش را بلند كند ، ( حرم يا كتابخانه ) هم همه اى به پا ميشود و همه سردرد ميشوند و از چيزى كه مى خوانند بهره اى نخواهند برد.
3. صلوات
بعضى حرم را با مسجد و حسينيه و مجالس ديگر كه همه مستمعند ، اشتباه گرفته اند هر چند قدم يك صلوات مى فرستند ، غافل از اينكه هواس ديگران را پرت مى كنند. وقتى همه در مجلسى نشسته و گوش مى دهند و كسى مشغول كار ديگرى نيست ، جاى صلوات فرستادن است و ثواب هم دارد. اما جائى مثل حرم كه يكى در حال نماز است ، يكى در حال زيارت است ، يكى در حال مناجات با خداست و يكى در حال دعاست ، صلوات كه ثواب ندارد هيچ ، بلكه بازخواست هم دارد ، چرا؟ چون شما به حقوق ديگران تعدى كرده ايد و خداوند ضايع كننده حقوق ديگران را دوست ندارد و نمى بخشد ، چون حق الناس است. و از طرفى نبايد صدايت را كنار حضرت بلند كنى ، چون توهين به حضرت است.
4. مداحى
گاهى ديده ميشود كه چند نفرى وارد رواقهاى حرم شده و يك شعرى را با هم مى خوانند و هواس همه را پرت مى كنند و بعد يك جائى مى نشينند و شروع به مداحى و روضه خوانى مى كنند ، فكر مى كنند حرم مثل مسجد است كه همه مستمعند و به حقوق ديگران اصلا احترام نمى گذارند و اسم خود را هيئتى گذاشته اند ، ولى متأسفانه هيچ از آداب هيئت دارى و حق الناس نمى دانند.
5. عدم رعايت نوبت
از زائرى كه حضرت او را دعوت كرده بعيد است كه در سرويس بهداشتى ، در وضو خانه ، در كفشدارى ، در پاركينگ حرم و حتى دور ضريح ، بى نوبتى كند و حق زائرين را ناديده بگيرد و حقوق ديگران را ضايع كند ، اين كارها در شأن زائر حضرت رضا عليه السلام نيست. و اين كارها حضرت را اذيت مى كند ، إنشاء الله كارى بكنيم كه حضرت را خوشحال كنيم.
6. سر وضع نامناسب
متأسفانه بعضى زائرين از راه رسيده با لباس كثيف و جوراب بو دار و بدن عرق كرده به زيارت آمده و با عث اذيت ناراحتى ديگران ميشوند. روى اين جهت است كه در آداب زيارت سفارش شده و استحباب هم دارد ، غسل زيارت و پوشيدن لباس پاكيزه و طاهرو عطر زدن و …
و بعضى زائرين با خوردن سير و پياز به حرم مى آيند و به توصيه رسول خدا (ص) هم گوش نمى دهند و باعث آزار ديگر زائرين ميشوند. رسول خدا (ص) فرمودند: هر گاه سير خورديد به مسجد نرويد.7. دزدگير ماشين
زائر عزيز ، مجاور عزيز ، وقتى ماشين را در پاركينگ مى گذارىد، چون جاى مطمئنى است ، نيازى نيست ماشين را با ريموط دزدگير قفل كنىد ، با سويچ ماشين را قفل كنيد ، تا وقت و بى وقت صداى دزدگير باعث اذيت ديگران نشود. شما با خيال راحت دارى زيارت مى كنى ولى ماشينت داره مردم آزارى مى كند. در پاركينگ كارمندانى مشغول به كار هستند ، زائرين در حال رفت و آمد هستند ، متأسفانه بعضى راننده ها حساسيت دزدگير ماشينشان را زياد كرده اند كه اگر گربه اى هم از كنار ماشينشان رد شود صداى دزدگير ماشين بلند ميشود.
آى ماشين دارها:
حساسيت دزدگير ماشينتان را كم كنيد ، اينقدر خود را مديون مردم نكنيد ، ممكن است اين مردم آزارى شما باعث شود دل شكسته اى شما را نفرين كند و خدا اين نعمت را از شما بگيرد و يا بر اثر نفرين مردم بلائى به سرتان بيايد. آقا ساعت ۱۲ شب ماشين را با صداى بلند دزدگير قفل مى كند و يا از داخل آپارتمان صداى دزدگير را بلند مى كند ، و به اين طريق اطمينان حاصل مى كند كه ماشين سر جايش است ، غافل از اينكه مردم در حال استراحت هستند ، اين تعدى و ظلم به حقوق مردم است. و فرداى قيامت بازخواست دارد ، چرا كه خدا از حق خودش ممكن است بگذرد ، ولى مطمئن باشيد كه از حق الناس نمى گذرد.
8. موبايل
متأسفانه بعضى زائرين صداى موبايل را زياد كرده و باعث هواس پرتى ديگران ميشوند ، وقتى به آنها تذكر داده ميشود ، ميگه آقا قرآن است ، آقا مداحى است ، اشكال داره؟ بله درست است ، اشكالى ندارد ، ولى اين كار شما باعث تضييع حقوق ديگران ميشود كه از نماز و زيارتشون چيزى نفهمند.
9. عكس و فيلم ممنوع
سؤال: چرا در داخل رواقها و دور ضريح ، عكس و فيلم گرفتن ممنوع است؟ جواب: از آنجائى كه اين مكان خيلى قداست دارد و داراى اعمال و آداب خاصى است ، انسان بايد فرصت را غنيمت شمرده و از اين فرصت پيش آمده كمال استفاده را بكند. بعضى زائرين وقت و بى وقت و هر جا شد از همديگر عكس ميگرند و باعث از بين رفتن جو معنوى حاكم در حرم شده و باعث هواس پرتى زائرين ميشوند و عكس بردارى در اين مكان مقدش ممنوع شد تا حرمت و قداست اين مكان محفوظ بماند و زائرين با توجه به نماز و زيارت بپردازند. اما در صحن ها عكس و فيلم گرفتن آزاد است.
10. بلوتوث روشن
اگر عكسهاى با كيفت حرم را مى خواهيد ، به مدرسه پريزاد واقع در بست شيخ بهائى ورودى كفشدارى ۱۳ و ۱۴ مراجعه كرده و بلوتوث گوشى را روشن كنيد ، تا برايتان عكس و قرآن و مفاتيح و كتب مذهبى رايگان ارسال شود.
11. زنگ موبايل
در حال نماز يا زيارت هستيم ، زنگ موبايلى به صدا در مى آيد و نظر همه را جلب و هواسها را پرت ميكند ، صداى زنگ موبايل يك ترانه است. زائر آقا ، حرم آقا ، صداى زنگ موبايل ترانه؟! دَدَم واى چگونه ممكن است نواى زنگ گوشى زائر حضرت ، بى شرمانه باشد ، آن هم در حرم حضرت ، كنار حضرت.
19. غريب الغرباء
سؤال: چرا به امام رضا عليه السلام ، غريب الغرباء مي گويند؟
جواب: امام به دو دليل غريب است:
1. دور از وطن و دور از اهل و عيال خود است.
2. زائر با معرفت كم دارد. فلسفه غربت امام عليه السلام همين جاست ، آقا ميليونها زائر دارد ، اما واقعا امام چندتا زائر با معرفت دارد؟
حضرت را نشناختيم كه اين چنين به او جسارت و توهين مى كنيم و حقش را ادا نكرديم و حضرت دربين ما غريب است. چرا؟!!!
چون ما هيچگونه سنخيت و تناسب و وجه اشتراكى با حضرت نداريم. نه منش ، نه روش ، نه شيوه زندگى ، نه ظاهرمان ، نه باطنمان و نه اعمالمان و نه رفتارمان ، هيچگونه شباهتى به امام ندارد و بيشتر روى اين جهت است كه به حضرت مى گويند غريب الغرباء ، يعنى غريبى كه خيلى غريب است و امامى كه در جمع زائرينش هم غريب است.
1. حضرت ساده زندگى مى كردند ، ما با تجملات زندگى مى كنيم.
2. حضرت رئوف و مهربان و با اخلاق بودند ، ما خشن و بد اخلاق هستيم.
3. حضرت گذشت مى كردند ، ما انتقام مى گيريم.
4. حضرت هميشه متبسم بودند ، ما هميشه اخمو و ترش رو هستيم.
5. حضرت كريم بودند ، ما بخيل هستيم.
6. حضرت ياور مظلوم بودند ، ما ياور ظالم هستيم.
7. حضرت نماز را اول وقت مى خواندند ، ما نماز را آخر وقت مى خوانيم.
8. حضرت محاسن مى گذاشتند ، ما صورت را با تيغ يا ماشين مى تراشيم.
9. حضرت هر ماه سه روز ، روزه مى گرفتند ، ما ماه مبارك رمضان را به زور مى گيريم ، چه برسد به صيام الدهر.
10. حضرت صبور بودند ، ما عجول هستيم.
11. حضرت زياد عبادت مى كردند ، ما اهل عبادت نيستيم.
12. حضرت بنده خدا بودند ، ما بنده هوا و هوس و شيطانيم.
13. حضرت كم غذا مى خوردند ، ما زياد غذا مى خوريم.
14. حضرت فقرا را دوست داشتند و به آنها كمك مى كردند ، ما فقرا را دوست ندازيم و به آنها مك نمى كنيم. سعدى ميگه: تو كه از محنت ديگران بى غمى - نشايد كه نامت نهند آدمى.
15. حضرت مهمان نواز بودند ، ما مهمان نواز نيستيم.
16. حضرت صله رحم بجا مى آوردند ، ما صله رحم بجا نمى آوريم.
17. حضرت اهل خمس و زكاة بودند ، ما خمس و زكاة مالمون را پرداخت نمى كنيم.
18. حضرت لباس ساده و ارزان مى پوشيدند ، ما لباس فاخر و گران قيمت مى پوشيم. 19. حضرت هم و غمشون آخرت بود ، هم و غم ما دنياست.
20. حضرت هر كارى انجام مى دادند ، براى خدا بود ، ما هر كارى كه انجام مى دهيم براى ريا و هواى نفسمان است.
21. حضرت اهل دروغ و غيبت و افتراء نبودند ، ما اهل دروغ و غيبت و افتراء هستيم.
22. حضرت دائم الذكر بودند ، ما اهل ذكر نيستيم چه برسد دائم الذكر.
23. حضرت كمتر حرف مى زدند و بيشتر فكر مى كردند ، ما بيشتر حرف مى زنيم و كمتر فكر مى كنيم.
24. حضرت زياد قرآن مى خواندند ، ما اصلاً قرآن نمى خوانيم.
25. حضرت نماز شب مى خواندند ، ما نمازهاى يوميه را به زور مى خوانيم ، نماز شب پيش كش.
26. حضرت به نامحرم نگاه نمى كردند ، ما به نامحرم نگاه مى كنيم كه هيچ ، بلكه از ماهواره هم نمى گذريم.
آقا امام صادق عليه السلام فرمودند: اول النظرة لك و الثانية عليك و لالك و الثالثة فيها الهلاك نگاه اول ( به نامحرم كه بدون قصد و بدون ريبه و ناخداگاه باشد ) براى توست ( و برايت گناه نمى نويسند ) و نگاه دوم بر زيان توست ( و برايت گناه مى نويسند ) و در نگاه سوم هلاكت و نابودى توست. « مكارم الأخلاق »
27. حضرت موسيقى گوش نمى كردند ، ما همه جور موسيقى گوش مى كنيم. موسيقى سنتى ، محلى ، ترانه و …
28. حضرت دست افتاده را مى گرفتند ، ما شخص افتاده را رها مى كنيم.
29. حضرت آهسته صحبت مى كردند و ادب در كلام را رعايت مى كردند ، ما فرياد مى زنيم و ادب در كلام كه نداريم و فحش و ناسزا هم مى دهيم.
30. حضرت اهل رشوه نبودند ، ما اهل رشوه هستيم . بعضى دكترها زير ميزى مى گيرند ، بعضى كارمندان رو ميزى مى گيرند ، بعضى پادوها و واسطه ها و دلالها ، پول چايى مى گيرند و بعضى بازاريان محترم به همديگر هديه مى دهند. و خلاصه با اسم عوض كردن ، اين گناه عوض نميشود ، رشوه ، رشوه است تا روز قيامت. رسول خدا (ص) فرمودند: الراشى و المرتشى كلاهما فى النار - رشوه دهنده و رشوه گيرنده هر دو در آتشند.
بيائيد در همه چيزمان تجديد نظر كنيم و پيرو واقعى اهل بيت عليهم السلام باشيم ، چرا كه يوم الحسره [ روز پشيمانى ] نزديك است.
20. انقطاع فرهنگي
انقطاع فرهنگي يك نسل از گذشته درخشان خويش ، زمينه ساز بردگي فكري و استعمار فرهنگي آنان از سوي تاراجگران فكر و انديشه و استقلال ملّتهاست ، در مسايل اخلاقي و تربيتي پيوند با نيكان و رابطه با صالحان و آشنايي با خانوادههاي ريشهدار و صاحب كرامت و شرف سازنده است ، به همان شكل كه گسيختگي از تبار پاكان و بريدگي از ريشههاي فرهنگي و اخلاقي زمينه ساز فساد و گناه و بيمبالاتي و عدم تعهد است .
زيارت ، عاملي در جهت پيوند زدن با صالحان و تقويت رابطه معنوي با وارستگان است هر كس در يك جامعه و امت ، ريشههاي عقيدتي ، فرهنگي معنوي دارد ، براي ما مسلمانان اين ريشهها همان پيامبر اكرم و اهل بيت عليهم السلام اند و زيارت ، عاملي براي تحكيم اين پيوند است و زائري كه به ديدار يك ولي از اولياء خدا ميرود ، يا بر مزار امامي از ائمه يا پيامبري از انبياء حاضر ميشود ، يا بوسه بر آستان پاك پيشواي شهيدي ميزند و سلام ميدهد ، يا به ادب و احترام ، در پيش روي مرقد معصومين و صالحان و صديقين و شهدا ميايستد و نماز زيارت ميخواند ، به ياد گذشته فرهنگي و ميراث فرهنگي و ريشههاي معنوي خويش ميافتد و اهل صلاح و سداد ميشود.
همچنان كه انتساب به يك پدر خوشنام و نياكان شريف و تأسي به ايشان ، انسان را از غلتيدن در دامان بدنامي و هتاكي و هرزگي نگاه ميدارد و عامل كنترل حركات و رفتار انسان است ، انتساب به دودمان پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام و اولياء و صالحان و شهيدان راه خدا نيز چنين نقشي دارد.
ـ مگر نه اين كه از خانواده شهدا توقعي و انتظاري بيش از ديگران است ؟
ـ مگر نه اين كه از ذريه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله ، چشم داشت ديگري است ؟
ـ مگر نه اين كه به خانوادة يك عالم مذهبي و پيشواي ديني ، به چشم ديگري مينگرند و توقع ديگري از او دارند ؟!
خود اين پيوندها و نسبتها و رابطهها ، انسان را در بستري از نيكي و عفاف و تعهد قرار ميدهد ، خويشاونديها همهاش نسبتي و سببي نيست ، خويشاوندي فكري و فرهنگي هم مهم است ، پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و آقا اميرالمؤمنين عليه السلام پدران اين اُمتند و شيعه فرزندان فكري ائمهاند ، هر مسلمان خويشاوندي معنوي با اهل بيت پيامبر و اولياء دين دارد حال زائري كه به زيارت امامي از ائمه ميرود ، اين زيارت صلة رحم و تجديد ديدار با يك خويشاوند معنوي و با نياكان مكتبي است ، زائر مدعي است كه به خاندان پيامبر اكرم عشق ميورزد و با آنان رابطه و آشنايي دارد ، از آنان است ، با آنان است و آنان را ميشناسد .
نشانه اين پيوند هم ، همين « زيارت » است ، چرا جاي ديگر نرفت ؟ چرا كار ديگر نكرد ؟ چرا دل را برداشت و به عتبه بوسي يك امام آمد ؟ آيا اين نشانه ريشه در يك آب داشتن نيست ؟ اين نشانه هم خانه و هم خوشه و هم ريشه و هم خون بودن نيست ؟
با اين حال آن كه عشق و محبت اولياء خدا را در سينه دارد ، آن كه از ديگران گسسته و به ائمه پيوسته است ، آن كه « زيارت » را شاهد صدقي بر ارادت خويش به پاكان ميداند آن كه خود را مرتبط با دودمان طهارت و عصمت ميشناسد ، آن كه خود را با معصومين هم خانواده ميبيند ، آيا سزاوار است كه ناپاك و تبهكار باشد ؟ ـ آيا پذيرفتني است كه نسبت به اهل بيت تقوا و پاكي « ناخلف » باشد ؟! ـ آيا شرمندگي ندارد كه در ارتباط با صالحان باشد و « ناصالح » باشد ؟! اين است كه « زيارت » يادآوري پيوندهاي معنوي و خويشاوندي فكري و فرهنگي يك مؤمن با اولياء خدا و پيشوايان ديني خود است و سازنده است ، چرا كه « يادآور » است و بسياري از « تقواها » در سايه « تذكرها » پديد ميآيد .
در زيارتنامهها هم جز درخواستها ، تداوم اين رابطه و تكرار اين ديدار و تقويت اين پيوند در دنيا و آخرت ميباشد ، به عنوان نمونه زائر امام رضا عليه السلام از خداوند در لحظة وداع آن حضرت چنين ميطلبد: « خدايا ... اين را آخرين زيارت من از قبر فرزند پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و حجت خودت قرار مده ، خدايا ... ميان من و او در بهشت جمع كن و مرا با او محشور ساز و مرا در حزب او قرار بده ، مرا با شهيدان و صالحان قرار بده كه اينان رفقاي شايسته و نيكويند ... » علاقه به ديدار مجدد ، براي زيارتي ديگر هم در اصلاح نفس مؤثر است.
21. توجه به خدا
اساس تربيت روحي مسلمان ، « ذكر خدا » است و ريشه تباهي اخلاق ، « غفلت » و« دوري » و « نسيان » است و اگر ائمة معصومين ، مقرب درگاه پروردگارند ، به خاطر آن است كه « عبوديت خدا » را در اوج متعاليش دارا هستند و اگر اسوه و الگوي مايند براي آن است كه در تقوا و طاعت خدا سرآمد اهل روزگارند و اگر سخن و عملشان براي ما سند و ملاك است از آن روست كه « حجتهاي » خدايند و اگر نزد خداوند ، مقام و مرتبهاي والا دارند ، رازش در ارتباط عميق و همواره و عاشقانه آنان با خداي عالم است .
نتيجه آن كه زائري كه در مرقد پاكشان آستانة ادب ميبوسد و به تكريم و احترام ميپردازد ، بايد به ياد خدا افتد ، چرا كه « ائمه » واسطة خالق و خلقند ، راه منتهي به خدايند آينة حق نمايند ، زيارتشان يادآور خداوند است ، وقتي توجه به خدا ، نقش تربيتي و سازنده و بازدارنده از گناه دارد ، اين توجه در كنار مزار اولياء خدا بيشتر و شديدتر است .
پس زيارت بايد بازدارنده از گناه باشد ، چرا كه در زيارتگاه به اداي احترام امامي ميايستيم كه عظمت و قداستش را مديون بندگي خداست ، مگر ميشود كسي مدعي عشق و محبت دوستان خدا باشد ، ولي راه و روشي و عمل و زندگيش بر خلاف رضا و خواست آنان داشته باشد ؟
ويژگي زيارت ، رنگ إلهي داشتن آن است ، چه بسا كه به ديدار كساني برويم ولي به ياد خدا نيفتيم ، چه بسيار جاهاي ديدني و اماكن باستاني و آثار هنري و موزهها و بناها كه ديدارش يادآور خدا نيست ، اما زيارت معصومين و مزار ائمه و قبور اولياء خدا و امام زادگان جدا از ياد خدا و منفصل از معنويت و روحانيت نيست ، مزارها جلوههاي ربوبي دارند و « صبغة الله » در آنها مشهود است ، زيرا « آن » كه به ديدارش آمدهايم با « او » پيوند داشته است ، زيرا هم از اين رهگذر فطرتش را ميشكوفاند و با ياد خدا و توجه به معبود ، دل را صفا ميبخشد و احساس كششي از سوي مبدأ ميكند ، پاك و زلال ميشود و از گناه دور ميگردد و دوري از گناه يعني نزديكي به خدا و نزديكي به خدا هم يكي ديگر از آثار سازندگي زيارت است .
22. تقرب به خدا
والاترين هدف خلقت ، إلهي شدن انسان و قرب به خداوند است ، منظور نزديك شدن مكاني نيست ،كه خدا مكان ندارد و مقصود نزديك شدن خدا به ما نيست ، چرا كه خداوند به ما نزديك است ، از رگ گردن به ما باشد خدا نزديكتر ـ هر چه ما دوريم از او ، او به ما نزديكتر اين نص صريح قرآن كريم است كه : « و نحن اقرب إليه من حبل الوريد »« سورة ق ، آية 16 » سعدي ميگويد : دوست ، نزديكتر از من به من است ـ وين عجبتتر كه من از وي دورم بلكه هدف ، نزديك شدن ما به خداوند است از طريق كسب فضايل ، از راه آراسته شدن به مكارم اخلاق ، از راه تخلّق به اخلاق الله ، بوسيلة بندگي و طاعت و اخلاق و تقوا .
زيارت ، چون پيوند و تجديد عهد با بندگان خالص خداوند است ، زمينة كسب صفات شايسته و عامل رشد معنوي و در نتيجه تقرب به خدا ميگردد ، وقتي در زيارت ، انسان ناقص در برابر انسان كامل قرار ميگيرد و به آن الگو توجه ميكند ، انگيزة كمال يابي ، او را به قُرب معنوي به خدا ميكشد و زيارت ، ماية تقرب ميگردد و تقرب به اولياء خدا ، راهي است براي تقرب به خدا ، چرا كه اينان وسيله و صراط و راهنما و مشعل هدايتاند .
آشنائي و اُنس با اينان زائر را با خداوند هم مأنوس و آشنا ميسازد ، تا انسان نخواهد كه تقرب بجويد ، نزديك هم نميشود ، بايد « تقرب » جْست تا به « قُرب » رسيد ، به همين جهت تعبير « اتقرب » در زيارتنامهها زياد است و ديدار مرقد ولي خدا سبب نزديك شدن به خدا به حساب آمده است ، از موارد فراوان به چند نمونه اشاره ميشود :
1ـ در زيارت آقا امام علي عليه السلام ميگوئيم : خدايا بنده و زائر تو ، با زيارت قبر برادر پيامبرت به تو تقرب ميجويد : « اللهم عبدك و زائرك متقرب إليك بزيارة قبر اخي رسولك »
« محجة البيضاء ، جلد 87/4 »
2ـ در زيارت آقا امام موسي بن جعفر عليه السلام ميخوانيم : « متقرب بزيارتك إلي الله تعالي » « مفاتيح الجنان زيارت امام هفتم عليه السلام »
3ـ در زيارت مخصوصة آقا امام رضا عليه السلام ميخوانيم : « اللهم إني اتقرب إليك بحبهم »
4ـ و در زيارت ائمة معصومين خطاب به آنان ميگوئيم : « متقرب بكم إليه »« زيارت جامعة كبيره » زيارت امام ، وسيلة نزديك شدن به خداوند است و آراسته شدن به اوصاف و اخلاقيات معصومين آراستگي به اوصاف إلهي است و در همين قُرب به خدا ،كمال وجودي انسان نهفته است .
ابو سعيد ابو الخير از شيخ الرئيس بوعلي سينا نابغة دوران دربارة تشرف به زيارت ، پرسشي ميكند ، وي در پاسخ ميگويد : « در اين هنگام ( يعني هنگام تشرف به زيارت ) اذهان ، صفاي زيادتري پيدا كرده ، خاطرهها با تمركز شديدتري جلوه نموده و باعث نزديكي به خداوند ميگردد »« اولين دانشگاه و آخرين پيامبر جلد 37/2 ، تأليف شهيد هاشمي نژاد »
زائر ، حتّي اين قُرب را احساس هم ميكند ، جلوهاي از فيوضات را در خويش مييابد و احساس « تصعيد وجودي » ميكند ، خود را نزديكتر به خدا مييابد ، دلش شكستهتر ميشود با فطرت خدائي و آشناي خود ، صميميتر و در گوشيتر به نجوا ميپردازد و تصميم بر توبهها و انابهها از رهگذر همين توجهها و تقربها پديد ميآيد .
23. تحول روحي
دگرگوني ، از حالات روحي انسان است ، عواملي چند انسان را متحول ميكند، خدايي كه « محول الحال » است ، اين اعجاز را و اين تأثير شگفت را و اين كيمياي دگرگون ساز را گاهي در يك « تربت » مينهد و گاهي در يك « زيارت » قرار ميدهد ،گاهي در فيض يك « نگاه » و فوز يك « نظر » ميبخشد ،گاهي « حال » را در يك « ديدار » ميبخشد و « حضور » منشأ اين تحول ميشود ، آري زيارت ، نقش دگرگون ساز و تحول آفرين ميتواند داشته باشد اگر در زيارت ، اين تحول روحي پديد نيايد ، چه سود ؟ مرحوم صاحب جواهر از شهيد در كتاب دروس نقل ميكند كه ايشان فرموده است : « از جمله آداب زيارت اين است كه زائر پس از زيارت ، بهتر از قبل آن باشد »« جواهر الكلام ، جلد 102/20 »
اين تحول و انقلاب روحي و حال زائر ، پيش و پس از زيارت ، نشانة اثر پذيري از جذبههاي معنوي است كه در مزار يك امام و در كنار مرقد يك پيشواي معصوم وجود دارد ، اين انقلاب خواستة يك زائر بايد باشد ، همين نكته در زيارتها هم مطرح است ، به اين فقره توجه كنيد: « خدايا ، مرا از كساني قرار بده كه از زيارت مرقد دوستان و اوليائت ، منقلب ميشوند و رستگار و پيروز برميگردند و مستوجب بخشش گناهان و پوشاندن خطا ميشوند »
آن كه از زيارت برميگردد ، بايد همراه با تحول و تغيير و توبه و انابه باشد ، بايد فرقي كرده باشد و گر نه از زيارت بهره نگرفته است ،گنهكار از محيط پاك زيارتگاه اثر ميپذيرد و در فضاي ديگري قرار ميگيرد و اين تحول ، چه بسا از دور فراهم نگردد ، بايد بيايد و رنج سفر ببيند ، پاي به راه نهد ، با شوق و درد واديها را بپيمايد ، تا در كنار مرقد مطهر قرار گيرد آنگاه اين « حضور » تأثير تربيتي دارد .
زائر هر كه باشد ، زيارت هرگاه انجام شود و مزار در هر جا كه باشد ،كانوني براي رشد معنويات و زمينهاي براي تقويت ارزشهاي إلهي در انسانهاست ، چه زيارت خانة خدا باشد و چه زيارت مرقد رسول خدا باشد و چه زيارت قبور اولياء الله باشد و چه زيارت ائمة مظلوم بقيع باشد و چه زيارت شهداي اُحد و صالحان مدفون در قبرستان ابو طالب باشد و زيارتگاههاي دور و نزديك ، مشهور و گمنام ، اينها همه دل و جان را روشن ساخته و اميد ميبخشند و حتي زيارت قبور مؤمنان و صالحان نيز انسان را به ياد آخرت و صلاح مياندازد و ياد خدا را در دلها بيدار ميسازد .
مكانهاي مقدس و مذهبي انسان را به خدا نزديك ميكند و حالت خضوع و آرامش ايجاد كرده روح را سرشار از خلوص و دل را پْر از اميد و جان را لبريز از صفا و عشق ميسازد زيارت مراقد مطهر معصومين عليهم السلام گامي در مسير تزكيه است ، اين ديدارها مقدمة « قُرب معنوي » است و زمينه را براي همسو شدن با آن انسانهاي والا و اسوههاي كمال فراهم ميكند ، اما ... كدام زيارت ؟ آگاهانه يا تقليدي و شكلي ؟!
زيات ، يك عمل تكراري و بيروح نيست ، زائر نبايد به ظواهر و شكلها و ساختمانها بنگرد و نگاه به در و ديوار و نور و رواق و كاشيكاري و آينهكاري زيارتگاهها او را از عظمت و معنويت معصومين غافل گرداند ، زيارتگاهها محيطهاي پاكي هستند كه صداقت و كمال را به ياد ميآورد و بازدارندة از رذائل و افزايندة فضايل است و هر چه ميزان خدا شناسي و پيغمبر شناسي و امام شناسي و معرفت ولي معصوم بيشتر باشد ، به همان اندازه نصيب زائر از بركات اين قبور نوراني و مزارهاي متبرك بيشتر خواهد بود .
زيارت ، نوعي حضور در برابر « آينه » است ، زيارت ؛ خود را به « ميزان » عرضه كردن است زيارت ؛ خود را به « محك » زدن و خويش را با « الگو » سنجيدن است ، چرا كه ائمه و اولياء خدا ملاك و معيارند ، ايستادن در برابر آينههاي فضيلت نما « رذيلتها » را خود به خود مينماياند و قرار گرفتن در مقابل آينههاي كمال « نقصها » را نشان ميدهد .
زائر وقتي كه در برابر يك حجت خدا و امام معصوم و پيشواي شهيد قرار ميگيرد و در مزار رهبران دين با « شناخت » و « بصيرت » حضور مييابد و شرط « عارفاً بحقه » را فراهم ميآورد و ميداند كه آنان كمال مجسم و فضيلت متبلورند و آنان را به عنوان جلوهاي از نور خدا و چشمهاي از فيض « ربّ » و تبلوري از اخلاص و ايمان و عبوديت ميشناسد عظمت آنان را دريافته ، متوجه نقصها و ضعفهاي خود ميشود و پاكي آنان ، زائر را به آلودگيهايش آشنا ميسازد و روحانيت آنان ، زائر را به ماديات و دنياگرائياش واقف ميكند اينجاست كه « زيارت » كلاسي براي « خودشناسي » و« خودسازي » ميگردد و زائر شاگردي در اين مكتب و استادانش : « اولياء الله » و كلاسش « زيارتگاهها » اميد است كه قبولي در كلاس زيارت ، در ساية معرفت و محبت نصيبمان گردد. « چهل حديث زيارت ، جواد محدثي »
24. آداب زيارت ائمه معصومين عليهم السلام
1ـ در هنگام تشرف به حرم در صورت امكان غسل زيارت كرده و حتماً با وضو وارد شويد.
2ـ به آرامي و با وقار گام برداريد و مشغول ذكر گفتن باشيد .
3ـ در هنگام ورود به روضة منوره اذن دخول بخوانيد و اجازه ورود بگيريد .
4ـ زيارت را نيابت از خوبان عالم آز آدم تا خاتم و سيزده معصوم و ذوي الحقوق و پدر و مادر و برادر و خواهر و زن و فرزند و همة آنهائي كه التماس دعا گفتند بخوانيم .
5ـ زيارتنامه را در دل بخوانيد و به حريم ديگران احترام بگذاريد ، وقتي زيارتنامه را بلند بخوانيم هواس اطرافيان پرت ميشود و حق آنها ضايع شده و ما مديون آنها ميشويم .
6ـ زيارتنامه را با توجه به معني آن بخوانيم و طوطي وار از آن نگذريم .
7ـ در هركجاي حرم زيارتنامه را بخوانيد مورد توجه آقا واقع ميشود ، نياز نيست خود را و ديگران را به زحمت بيندازيد و خود را به ضريح بچسبانيد و آنجا زيارت را بخوانيد .
8ـ اگر منكري در حرم ديديم حتماً تذكر دهيم ، مثلاً افرادي كه صورت خود را با تيغ ميتراشند به آنها بگوئيم آقا تيغ زدن حرام است و همچنين به خانمهائي كه حجاب خود را رعايت نميكنند تذكر بدهيم.
9ـ از كارهائي كه باعث سوء استفادة دشمنان تشيع ميشود خودداري كنيم ، از اتهاماتي كه فرقة ضالة وهابيت بر ما وارد ميكنند اينست كه ميگويند ، شيعهها بر امامان خود سجده ميكنند ما وقتي به سجده ميرويم و عتبة حرم را ميبوسيم و پيشاني بر آن مينهيم ، منظور و نيت ما سجده در برابر امام معصوم نيست ، چرا كه سجده بر غير خدا حرام است ، بلكه اين سجدة شكر براي خداست ، ما سجده ميكنيم و خدا را شكر ميكنيم كه خداي مهربان به ما كاملترين دين را عنايت فرمود و اماماني پاك و معصوم قرار داد تا ما را از گمراهي و ضلالت نجات دهند و در اين سجده خدا را شكر ميكنيم بخاطر توفيقي كه به ما عنايت فرمود و ما مشرف به زيارت اين بزرگواران شديم ، نيت ما در سجده اينست و غير از اين هم نبايد باشد ، ولي مقرضين و فرقة وهابيت بيدين و دشمنان اسلام و دين ميگويند نه شما امام خود را سجده ميكنيد چه خوب و پسنديده است كه سجدة شكر را بعد از نماز زيارت بجاي آوريم و بهانه دست دشمنان دين ندهيم و با اين كار موجب خشنودي ولي نعمتمان شويم .
10ـ كفشها را حتماً به كفشداريها بسپاريد و از بردن آنها به داخل حرم مخصوصاً دور ضريع مولا جداً خودداري نمائيد ، چرا ؟ چون در روايت آمده محلّ ضريع معصوم عليه السلام محلّ طواف و نزول و صعود هزاران ملائكه است و هنگامي كه خدمت امام براي زيارت ميرسيم مولا نظارهگر اعمال ما هستند آيا سزاوار است كفشي كه با آن به همه جا ميرويم آن را تا نزديك ضريح و محلّ طواف مقربين و ملائكة اللّه ببريم ؟! ببينيد اگر به ما بگويند آقا آماده باشيد شما را ميخواهند ببرند پيش رهبر يا رئيس جمهور ، وقتي ما اين خبر را ميشنويم از چند روز قبل خود را آماده ميكنيم ، اگر لباس مناسبي نداشته باشيم تهيه ميكنيم و اگر جورابمان كثيف باشد آنرا عوض ميكنيم و اگر سر و وضعمان نامرتّب باشد ، آنرا مرتّب ميكنيم ، روز موعود فرا ميرسد ، خدا وكيلي رويمان ميشود كفش بدست خدمت رهبر و يا رئيس جمهور برسيم؟! رويمان ميشود كفشها را زير بغل بگيريم و خواستههايمان را به رهبر بگوئيم؟!
حضرت موسي عليه السلام در بيابان بود ، ندا آمد اي موسي كفشهايت را دربيار كه تو در وادي مقدسي هستي « فخلع نعليك إنك في الواد المقدس طوي » مفسرين ميگويند: مراد نه فقط كفش از پاي در آوردن است ، بلكه آنچه كه انسان به آن دلبستگي و علاقه دارد را بايد در هنگام ديدار محبوب ، آنرا از دل بيرون كند ، خيليها وقتي ميآيند زيارت جسمشان رو به حضرت ميايستد ولي فكرشان ، ذهنشان جاي ديگر است و روي اين جهت است كه اينگونه افراد كمتر نتيجه ميگيرند و آقا هم به اينها كمتر توجه دارد ، خداوند متعال به پيامبرش ميفرمايد : كه در بيابان كفشهايت را دربياور و بعضي بيمعرفتها نميدانم چگونه به خودشان اجازه ميدهند كه اينگونه جسارت كنند؟ در روايت آمده كه محلّي كه امام هشتم عليه السلام و هر معصوم ديگري كه در آن دفن هستند و اطراف آن قطعهاي از بهشت است و انسان بايد از فرصتهاي پيش آمده كمال استفاده را ببرد ، خدا توفيق داده آمدي به بهشت خدمت آقا امام هشتم عليه السلام ، خوب استفاده كن و فرصت را غنيمت بشمار.
زائران عزيز توجه داشته باشيد كه قرآن كتاب خداست و معجزه پيامبر اوست و مفاتيح هم كليدهاي بهشت است و اسامي مقربين و اهل بيت عليهم السلام در آن زياد آمده مواظب باشيد كفشتان را كنار كتاب آسماني نگذاريد تا إنشاء الله مورد شفاعت قرآن و اهل بيت عليهم السلام قرار بگيريد ، زيارتتون قبول ، حاجتتون روا ، إنشاء الله بريد كربلا ، خدا نگه دارتون.
25. زيارت
زيارت ، سيراب شدن از زلال حضور يار و شبيه امام شدن است. ٢٣ ذيقعده به روايتى روز شهادت آقا امام رضا عليه السلام و روز زيارتى حضرت است ، از دعا براى غريب دوران ، يوسف زهرا (س) آقا امام زمان عليه السلام فراموش نكنيم.
مشهورترين زيارت نامه ها كه از معصوم نقل شده است:
زيارت امين الله ، زيارت جامعه كبيره
خورشيد به سوگ مصطفى میگريد مهتاب به حال مجتبى میگريد
در مشهد دل چه كربلايى برپاست عالم به شهادت رضا میگريد
« محبين قرآن و عترت »
آثار تربيتي زيارت أهل بيت عصمت و طهارت
ثواب اين اثر فرهنگى تقديم گرديد به ولى نعمتمان حضرت رضا عليه آلاف التحية و الثناء
¤¤¤¤¤
فهرست
1. زيارت از راه دور
2. بشارت
3. بوسيدن ضريح
4. بوسيدن دست امام رضا (ع)
5. بدن پر از تير حضرت
6. حياى عاريه
7. مرحوم آقاى نخودكى
8. سر و صدا زياده ، حاجى كم
9. نذرهاى باطل
10. چرا امام به خراسان آمدند؟
11. كلام حضرت
12. تصرف در وقف
13. اهميت به نماز
14. دختر ده ساله
15. ادب در زيارت
16. توسل گرك به امام باقر(ع)
17. توسل گنجشك به حضرت
18. رعايت حقوق زائرين
19. غريب الغرباء
20. انقطاع فرهنگي
21. توجه به خدا
22. تقرب به خدا
23. تحول روحي
24. آداب زيارت ائمه معصومين عليهم السلام
25. زيارت
مقدمه
1. زيارت از راه دور
زيارت حضرت رضا عليه السلام از راه دور با تلفن
شماره حرم 2232222-0511
روضه منوره ( ضريح ) 2003334-0511
سؤالات شرعى 2002020-0511
2. بشارت
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم خطاب به آقا امير المؤمنين عليه السلام فرمودند:
يا ابا الحسن خداي متعال قبر تو و فرزندانت را بقعهاي از بقعههاي بهشت و آستانهاي از آستانههاي آن قرار داده است و همانا خداوند دلهاي بندگان نجيب و برگزيدة خويش را شيفتة شما قرار داده است كه در راه زيارت شما خواري و اذيتها را به جان ميخرند و قبرهاي شما را آباد ميكنند و بسيار به زيارت آنها ميآيند. « بحار الأنوار ، جلد 121/97 »
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند:
هر كه مرا زيارت كند ، يا يكى از فرزندانم را زيارت كند ، من هم روز قيامت به زيارت او ميروم و او را از هول و هراسهاى قيامت مى رهانم. « بحارالانوار ، جلد 123/97 »
آقا امام صادق عليه السلام فرمودند :
هر كس ما را پس از وفاتمان زيارت كند ،گويا ما را در حال حيات ، زيارت كرده است.
« بحار الأنوار ، جلد 124/97 »
3. بوسيدن ضريح
بعضى از زائرين فكر ميكنند كه زيارت فقط بوسيدن ضريح است ، در صورتى كه اينطور نيست ، خيلى از افرادى كه امام به إذن خدا آنها را شفا داده و در كتاب كرامات رضويه ثبت شده ، از پشت پنجره فولاد در صحن انقلاب كه تا ضريح آقا حدود ۱۵ متر فاصله دارد ، از آنجا به حضرت متوسل شده و حاجتشان را هم گرفته اند.
مهم زيارت نامه و دو ركعت نماز زيارت خوانده شود ، دله بشكنه ، اشك جارى بشه ، با آقا درد دل بشه ، مادرش (س) و جوادش (ع) واسطه قرار بگيرند و به آنها قسم داده شوند ، إنشاء الله آقا جواب ميدهند و حاجت روا ميشويد.
و در زيارت ائمه معصومين (ع) بايد به اصل كه زيارت و نماز است توجه كنيم و بعد به فرع كه بوسيدن ضريح است توجه داشته باشيم. متأسفانه بعضى ها كه آداب زيارت را نمى دانند فرع را گرفته و اصل را رها كرده اند.
آقا امام هادى عليه السلام فرمودند: هر كه به زيارت جدم امام رضا عليه السلام برود ، زيارت نامه را بخواند و بعد از آن دو ركعت نماز زيارت بخواند ، در قنوت نماز هر حاجتى دارد از خدا بخواهد ، خدا به احترام حضرت حاجتش را برآورده ميكند.
خيلى از بزرگان دين وقتى به زيارت ميروند اگر ببينند حرم شلوغ است در گوشه كنارى زيارت و نماز زيارت را ميخوانند و ميروند و به دليل شلوغى اصلا طرف ضريح نمي روند. چون اين فرازها را باور دارند: « أشهد انك تشهد مقامى و تسمع كلامى و ترد سلامى … » آقا شهادت ميدهم كه جايگاه مرا مى بينى و صدايم را مى شنوى و جواب سلامم را ميدهى …
آقا جان اين گناهان من است كه جلو چشم و گوشم را گرفته و بين من و تو حجاب شده و نمى گذارد چهره دلربايت را ببينم و صداى دلنشينت را بشنوم.
وقتى اينطور است چه ضرورتى هست كه ما زيارت را انحصارا فقط در ضريح بوسيدن بدانيم ، اگر خلوت بود تبركا ضريح را ميبوسيم و اگر ازدحام بود در و ديوار حرم را تبركا ببوسيم كه ثوابش يكى است و اين رويه ى خيلى از بزرگان دين است ، چرا كه حرم آقا قطعه اى از بهشت است.
جائى كه امام معصوم دفن است ، باغى از باغهاى بهشت است « روضة من رياض الجنة » و همه جاى حرم بوى حضرت را ميدهد و متبرك است بوجود آن نازنين.
4. بوسيدن دست امام (ع)
يكى از علماء در خواب ديد هر زائرى كه در ميبوسد ، ديوار ميبوسد ، ضريح ميبوسد ، دست حضرت رضا عليه السلام جلو مى آيد و دست حضرت را ميبوسد.
5. بدن پر از تير حضرت
يكى از علماء آقا امام رضا (ع) را در خواب مى بيند كه بدن حضرت پر از تير است ، عرضه داشت آقا جان اين تيرها چيه ، شما كه مثل جد غريبتان امام حسن مجتبى (ع) كه تابوتش و جد مظلومتان امام حسين (ع) در روز عاشورا كه تيرباران شدند ، نيستيد بلكه شما بدست مأمون لعين با سم به شهادت رسيديد. حضرت فرمودند: اين تيرها را بعضى زائرين به بدن من ميزنند ، خانمها با آرايش و بدون جوراب و بعضا با جوراب و چادر نازك وارد حرم ميشوند ، مردان مراقب چشمانشان نيستند و با ظاهرى نامناسب وارد حرم ميشوند و بعضى از زائرين با پوشش نامناسب به حرم مى آيند ، شلوار و پيراهن تنگ و تيشرت آستين كوتاه جلف كه دارى عكسهاى زننده است كه متأسفاه تمام اعضاء بدنشان ديده ميشود و اين گونه پوشش ها اهانت به حضرت است و حضرت را اذيت مي كند و …
خدا نكند ما با اعمال بدمان آقا را تير باران كنيم و دلمان خوش باشد كه آقا را زيارت كرده ايم.
6. حياى عاريه
بعضى خانم ها حياى آنها موقت عاريه اى است و تا درب حرم بيشتر نيست ، وقتى درب حرم مى رسند ، چادر سرشان مى كنند وقتى از حرم خارج مى شوند با وضع بسيار زننده و شيطان پسندانه ظاهر مى شوند و دل حضرت را مى شكنند بى حياها نه از خدا شرم مى كنند و نه از حضرت رضا عليه السلام. و اين گونه زنها بدن حضرت را تير باران مى كنند و مى روند و خودشان هم خبر ندارند.
7. مرحوم نخودكى
آية الله حاج شيخ حسنعلى اصفهانى معروف به نخودكى وصيت كرده بود كه او را در قبرستان وادى السلام نجف اشرف دفن كنند ، در مكاشفه اى حضرت رضا عليه السلام را ديد كه حضرت در صحن انقلاب ايستاده اند و زائرين از دربى وارد و از درب مقابل خارج ميشوند و بعضى از آنها به شكل حيوانات مختلف بودند كه حضرت رضا عليه السلام دست رأفت و مهربانى و محبت خود را بر سر همه بدون استثناء مى كشيدند. مرحوم آقاى نخودكى وقتى اين رأفت و مهربانى امام را ديد ، وصيت خود را عوض كرد و فرمود مرا در ورودى صحن انقلاب اسلامى ، همان جا كه امام ايستاده بودند ، دفن كنيد. « نشان از بى نشانها »
8. سر و صدا زياده ، حاجى كم
موسم حج بود و امام سجاد عليه السلام همراه اصحاب مشغول اعمال حج بودند ، يكى از اصحاب گفت آقا جان امسال چقدر شلوغ و چقدر حاجى زياد است. آقا امام سجاد عليه السلام فرمودند: « ما اكثر الضجيج و اقل الحجيج » سر و صدا خيلى زياد است ولى حاجى خيلى كم است. به آن شخص فرمودند بيا جلو و از لاى دو انگشت من نگاه كن. نگاه كرد و با تعجب ديد بيشتر افرادى كه در حال طوافند به شكل حيوانات مختلفى هستند و افراد كمى را به شكل واقعى ديد.
توضيح:
وقتى انسان زياد گناه ميكند و به لقمه حرام و حلال توجه نداشته باشد و وجوهات مالش را نپردارد ، باطن حيوانى پيدا ميكند ، اين افراد ظاهرشان مثل آدمهاست ولى باطنشان به شكل حيوانات مختلف ميشود و اولياء خدا و اهل دل و اهل معنى قيافه حيوانى آنها را مى بينند.
9. نذرهاى باطل
۱. من نذر ميكنم كه ۲۴ ساعت در حرم بمانم. اين نذر باطل است ، چون حرم يك فضاى محدود و متعلق به همه است و اگر اين نذر باب شود ، ديگر جائى براى راه رفتن درحرم نخواهد بود و كسى كه ۲۴ ساعت در حرم بماند كجا ميخواهد بخوابد و از طرفى حرم جاى مقدسى است و جائى براى خواب ندارد و مخلص كلام اگر زائر ۲۰ دقيقه با حال و توجه به حرم بيايد بهتر از اينكه ۲۴ ساعت در حرم باشد و چورت بزند.
۲. من نذر ميكنم كه كنار گنبد آقا دو ركعت نماز زيارت بخوانم. اين نذر باطل است ، چون كسى را آنجا راه نميدهند و ممنوع است.
۳. من نذر ميكنم كه اگر حضرت مرا طلبيد يك قفل بخرم و به ضريح آقا بزنم تا گره از كارم باز شود. اين نذر حرام است و باطل. چون اولا اين كار بدعت است و ثانيا قفل ها را هر روز با ابزار مخصوص مى شكنند و به سطل زباله ميريزند و اگر اين كار را نكنند ضريح مولا قفل باران ميشود.
و اين اسراف متوجه زائرى است كه قفل را به ضريح ميزند و خداوند اسراف كاران را دوست ندارد. و ثالثا با اين بدعت و اسراف گره از كار زائر باز نميشود ، بلكه يك گره ديگر به كارش خواهد افتاد و فرداى قيامت بازخواست خواهد شد كه چرا مالت را اسراف كردى و چرا در دين بدعت گذاشتى؟!
بدعت چيست؟
هر كارى كه در دين نباشد و ما آنرا وارد دين كنيم ميشود بدعت و رسول خدا (ص)فرمودند: بدعت گذار جايش در آتش است.
و بعضى از زائرين پارچه سبز به ضريح مى بندند ، اين كار هم اشتناه است ، چون هر روز صبح آنها را بريده و به سطل زباله ميريزند و بهتر است زائرين پارچه سبز را به ضريح متبرك كرده و با خود ببرند.
10. چرا امام به خراسان آمدند؟
جواب: مأمون لعن الله عليه با فراخواندن حضرت از مدينه به خراسان و به شهادت رساندن ايشان ، نيت داشت با اين كار نور خدا را خاموش كند و شيعه و علويان را ريشه كن كند.
« و مكروا و مكر الله و الله خير الماكرين » نقشه كشيدند ( براى از بين بردن دين ) و خدا هم براى آنها نقشه كشيد و خداوند بهترين نقشه كشندگان است.
دقيقا برعكس شد ، ريشه مأمون و نسلش و دار و دسته اش خشكيد و از ايران كنده شد و به جايگاه عذاب ابدى منتقل شدند. لعنت الله عليهم اجمعين
عدو سبب خير شود ، اگر خدا بخواهد
در حال حاضر به وجود يمن و پر خير و بركت ثامن الحجج (ع) خراسان پايتخت معنوى ايران شد و كعبه ى عشاق جهان و مركز و پايگاه مؤمنان و پايگاه جهان اسلام و تشيع و الگو و اميد مظلومان عالم گرديد كه سالانه ميليو نها عاشق از اقصى نقاط عالم خود را به مشهد الرضا (ع) ميرسانند تا با امام خويش تجديد بيعت كرده كه همواره يار مظلوم و دشمن ظالمين عالم باشند و از ظالمين جهان تبرى و بيزارى ميجويند.
و به فضل و يارى خدا إنشاء الله ايران بسترساز مقدمات ظهور منتقم آل محمد (ص) خواهد شدو إنشاء الله حضرت مى آيند و عالم را از لوث وجود ناپاكان ، پاك مى كنند.
11. كلام حضرت
آقا امام رضا عليه السلام فرمودند:
1. با توبه و استغفار خود را خوشبو كنيد ، تا بوهاى زننده گناهان رسوايتان نسازد.
2. هر گاه براى شما پيش آمد سختى روى داد از ما كمك و يارى بجوئيد.
3. دوستي با مردم نيمى از خردمندى است.
4. قرآن ريسمان محكم إلهى و رشته استوار و مطمئن او در ميان بندگان است.
5. كسى كه قبر حضرت معصومه (س) را زيارت كند پاداشش بهشت است.
6. امام مونسى دلسوز، پدرى مهربان و برادرى همدل است.
7. آن كه به پاداش يقين داشته باشد ، بخشش بسيار كند.
8. قناعت همنشين كرامت و سربلندى است.
9. ايمان مؤمنى كامل تر است كه خوش خلق تر باشد.
10. از نشانه هاى فهم دين ، بردبارى ، دانش و خاموشى است.
11. قرآن ريسمان محكم إلهى و رشته اتوار و مطمئن او در ميان بندگان است.
12. با دوستان فروتن باش ، از دشمن احتياط كن و با عموم مردم گشاده رو باش.
13. حقیقت ایمان انجام واجبات و دورى از محرّمات است.
14. هر يك از دوستانم مرا با شناخت حقّم زيارت نمي كند مگر اين كه در روز قيامت ، شفاعتم از او پذيرفته ميشود.
15. دست نياز به سوى ديگران بردن ، كليد فقر و تنگدستى است.
« بحارالأنوار ، جلد ۹۳ »
16. حضرت فرمودند:
1. فرد بخيل راحتى ندارد.
2. حسود لذت و خوشى ندارد.
3. بردگان وفادارى ندارند.
4. دروغگو جوانمردى و مردانگى ندارد.
17. از ما نيست كسى كه همسايه اش از شر او در امان نباشد.
18. مؤمن كسى است كه اگر كار خوب انجام دهد خوشحال شود و هر گاه بدى كند آمرزش طلبد.
19. يك دعاى بنده در نهانى برابر است با هفتاد دعاى عيانى.
20. با كار مدام خود را خسته نكنيد و براى خود تفريح و تنوع قرار دهيد ، ولى از كارى كه در آن اسراف باشد يا ما را در اجتماع سبك كند پرهيز كنيد.
« بحارالانوار ، جلد ۳۴۶/۷۸ »
12. تصرف در وقف
قابل توجه زائرين و مجاورين ، كليه قرآن ها و مفاتيح ها و زيارت نامه هاى موجود در حرم مطهر وقف و يا نذر و اهداى مردم است و تصرف در آنها و نوشتن مطالبى تحت عنوان خواب ديدن ها جايز نيست.
و خارج كردن قرآن ، مفاتيح ، زيارت نامه ، مهر از حرم مطهر هم جايز نيست.
13. اهميت به نماز
خيلى زشت است كه زائر وقت نماز دور ضريح باشد و به نماز بى اهميت باشد ، حضرت به خراسان آمدند تا نماز را زنده كنند و ما به اين راحتى نماز را مى ميرانيم.
رسول خدا (ص) فرمودند: عجلوا بالصلوة قبل الفوت - بشتابيد بسوى نماز قبل از فوت اول وقتش.
وقتى حضرت رضا عليه السلام از مدينه به خراسان مى آمدند وقت نماز شد ، حضرت براى نماز آماده شدند. همراهيان حضرت عرضه داشتند آقا جان خيلى ها در راهند يك مقدار صبر كنيد تا بقيه برسند و از فيض نماز جماعت محروم نشوند. حضرت رضا عليه السلام فرمودند: هيچگاه نماز اول وقت را به تأخير نيندازيد.
14. دختر ده ساله
زائر محترم دختر ده ساله كه تكليف شده است جايز نيست او را قسمت مردان بياوريد ، براى اينكه زيارت مستحب ولى حفظ حدود إلهى واجب است و با اين كار حضرت را اذيت مى كنيد ، چون حضرت هم راضى به اين كار نيستند.
حضرت رضا عليه السلام در مجلسى نشسته بودند ناگهان دختر بچه اى وارد مجلس شد ، حضرت پرسيدند كه دختر كيه ، چرا در جمع مردان آمده؟ عرضه داشتند آقا جان اين دختر بچه پنج سالش ، هنوز تكليف نشده است. حضرت فرمودند: سريع او را از جمع مردان بيرون ببريد ، اگر دختر بچه از اين سن در جمع نامحرم حاضر شود ، حضور در جمع نامحرم برايش عادى ميشود و حيائش از بين ميرود و وقتى بزرگ شد به گناه مى افتد.
15. ادب در زيارت
عارفى مى گفت وقتى ميرويد زيارت ، يك گوشه كنارى كه خلوت باشد بايستيد ، گردن را بشكنيد ، وقتى قلبتان هم شكست و اشكتان جارى شد ، دستتان را دراز كنيد و به حضرت بگوئيد آقا جان ببين كه دستم خاليه ، بده در راه خدا منم فقير و گدا در خانه شما.
من كيستم گداى تو یا ثامن الحجج شرمنده ى عطاى تو يا ثامن الحجج
دارالشفاست كوى تو توئى طبیب ما درد من و دواى تو يا ثامن الحجج
و به حضرت بگوئيد:
« يا ايها العزيز مسنا و اهلنا الضر و جئناك ببضعة مزجة فأوف لنا الكيل و تصدق علينا إن الله يجزى المتصدقين »« سوره يوسف ، آيه ۸۸ »
اى عزيز طوس ، اى سلطان خراسان ، به ما و خانواده ما مشكلات رو كرده و با متاعى اندك خدمت رسيديم ، آقا يك چيزى دور سر جوادت بگردون ، صدقه سر جوادت به ما بده كه خدا پاداش نيكو به صدقه دهندگان و احسان كنندگان ميدهد. حضرت ، طبيب هستند شما نيازى نيست خواسته خود را بگوئيد. آقا يك نگاه به ما مى كنند ، اگر صبر و حوصله مان كم باشد ، برايمان دعا مى كنند و خدا به ما عنايت مى كند. و اگر عقلمان كم باشد از خدا مى خواهند و خدا عنايت ميفرمايد. و اگر رزق و روزي ما كم باشد ، آقا دعا مى كنند و خدا عنايت مى كند. و اگر جسم و روان ما مريض باشد ، حضرت دعا مى كنند و خدا شفايمان مى دهد. و اگر گره در كار ما افتاده ، حضرت دعا مى كنند و گره از كار ما باز ميشود. و خلاصه حضرت با يك نظر و يك دعا ، مشكلات دنيا و آخرتمان حل ميشود ، چرا كه دعاى امام و حجت خدا مستجاب است.
16. توسل گرگ به امام باقر عليه السلام
آقا امام باقر عليه السلام با يكى از اصحاب سوار بر مركب در صحرا مى رفتند ، ناگهان از دور گرگى پيدا شد ، آن يار حضرت گفت آقا جان گرگه داره حمله ميكنه ، يك كارى بكنيد ، حضرت فرمودند: نترس گرگ با من كار داره. گرگ آمد جلو و دستهايش را گذاشت روى مركب حضرت و حضرت سرشان را پائين آوردند و بعد دعائى كردند و گرگه خوشحال و دوان دوان دور شد. آن يار حضرت با تعجب گفت آقا جان قصه چيه؟ حضرت فرمودند: گرگ ميگفت خانمم پشت اين كوه وقت وضع حملش است ، زايمان بر او سخت شده ، ممكن است مادر و فرزند بميرند ، دعا كنيد خداوند سهل كند. حتى يك گرگ مى داند دعاى امام مستجاب است ، وقتى حضرت دعا ميكند ، خوشحال برمى گردد. « بحارالانوار »
كريمان با بدان هم بد نكردند كسى را از در خود رد نكردند
گر ما بنده و شرمساريم به جز حب شما چيزى نداريم
فقير و خسته به درگاهت آمدم رحمى كه جز ولاى توام نيست هيچ دست آويز
17. توسل گنجشك به آقا امام رضا عليه السلام
حضرت در باغى با يكى از اصحاب نشسته بودند ، ناگهان گنجشكى پرزنان آمد جلو حضرت و شروع به سر و صدا و جيك جيك كردن نمود ، اون يار حضرت سؤال كرد آقا جان گنجشكه چه مي گويد: حضرت فرمودند: گنجشكه ميگه لونه ى من روى درخت خانه شماست يك مارى داره ميره بالا جوجه هاى مرا بخورد ، بيائيد اين مار را از لونه ام دور كنيد ، آن يار حضرت از جا بلند شد و رفت ديد ماري در حال بالا رفتن از درخت است ، ما ر را با چوب دستي كشت. « بحارالانوار »
18. رعايت حقوق زائرين
1. نماز زيارت
فضيلت دو ركعت نماز زيارت در بالا سر حضرت ، فضيلتش بيشتر از جاى ديگر است. فضاى قسمت بالا سر حضرت محدود است و خيلى ها دوست دارند در اين مكان نماز بخوانند ولى متأسفانه بعضى به حقوق ديگران احترام نمى گذارند و حدود يك ساعت در اين مكان مى نشينند و زيارت و تمام ادعيه و نمازهاي مستحبي را در اين مكان مى خوانند و خود را مديون ديگر زائرين مى كنند. « إن الله لايحب المعتدين » خداوند افرادى را كه به حقوق ديگران تجاوز مى كنند را دوست ندارد. « سوره مائده ، آيه ۸۷ » و متأسفانه گاهى شاهد هستيم كه بعضى زائرين دو ركعت نماز زيارت را پشت به حضرت مى خوانند و اين بى ادبى است ، اين همه جا هست در حرم ، زائرين با معرفت به غافلين در اين مسئله حتما تذكر بدهند
2. بلند خواندن زيارت
بعضى زائرين ، زيارت نامه را بلند مى خوانند و با اين كار به حقوق ديگران تعدى مى كنند و هواس زائرين را پرت مى كنند و خود را مديون ديگران مى كنند. زندگى بزرگان و علماء دين براى ما درس است ، وقت زيارت ، هيچ آزارى براى ديگران ندارند.
حرم شبيه كتابخانه است ، همانطور كه در كتابخانه به حقوق همديگر احترام مى گذارند و آهسته مطالعه مى كنند ، كه مبادا هواس ديگران پرت شود ، در حرم هم بايد همينطور باشد و حق هم همين است. و اگر قرار باشد هر كه صدايش را بلند كند ، ( حرم يا كتابخانه ) هم همه اى به پا ميشود و همه سردرد ميشوند و از چيزى كه مى خوانند بهره اى نخواهند برد.
3. صلوات
بعضى حرم را با مسجد و حسينيه و مجالس ديگر كه همه مستمعند ، اشتباه گرفته اند هر چند قدم يك صلوات مى فرستند ، غافل از اينكه هواس ديگران را پرت مى كنند. وقتى همه در مجلسى نشسته و گوش مى دهند و كسى مشغول كار ديگرى نيست ، جاى صلوات فرستادن است و ثواب هم دارد. اما جائى مثل حرم كه يكى در حال نماز است ، يكى در حال زيارت است ، يكى در حال مناجات با خداست و يكى در حال دعاست ، صلوات كه ثواب ندارد هيچ ، بلكه بازخواست هم دارد ، چرا؟ چون شما به حقوق ديگران تعدى كرده ايد و خداوند ضايع كننده حقوق ديگران را دوست ندارد و نمى بخشد ، چون حق الناس است. و از طرفى نبايد صدايت را كنار حضرت بلند كنى ، چون توهين به حضرت است.
4. مداحى
گاهى ديده ميشود كه چند نفرى وارد رواقهاى حرم شده و يك شعرى را با هم مى خوانند و هواس همه را پرت مى كنند و بعد يك جائى مى نشينند و شروع به مداحى و روضه خوانى مى كنند ، فكر مى كنند حرم مثل مسجد است كه همه مستمعند و به حقوق ديگران اصلا احترام نمى گذارند و اسم خود را هيئتى گذاشته اند ، ولى متأسفانه هيچ از آداب هيئت دارى و حق الناس نمى دانند.
5. عدم رعايت نوبت
از زائرى كه حضرت او را دعوت كرده بعيد است كه در سرويس بهداشتى ، در وضو خانه ، در كفشدارى ، در پاركينگ حرم و حتى دور ضريح ، بى نوبتى كند و حق زائرين را ناديده بگيرد و حقوق ديگران را ضايع كند ، اين كارها در شأن زائر حضرت رضا عليه السلام نيست. و اين كارها حضرت را اذيت مى كند ، إنشاء الله كارى بكنيم كه حضرت را خوشحال كنيم.
6. سر وضع نامناسب
متأسفانه بعضى زائرين از راه رسيده با لباس كثيف و جوراب بو دار و بدن عرق كرده به زيارت آمده و با عث اذيت ناراحتى ديگران ميشوند. روى اين جهت است كه در آداب زيارت سفارش شده و استحباب هم دارد ، غسل زيارت و پوشيدن لباس پاكيزه و طاهرو عطر زدن و …
و بعضى زائرين با خوردن سير و پياز به حرم مى آيند و به توصيه رسول خدا (ص) هم گوش نمى دهند و باعث آزار ديگر زائرين ميشوند. رسول خدا (ص) فرمودند: هر گاه سير خورديد به مسجد نرويد.7. دزدگير ماشين
زائر عزيز ، مجاور عزيز ، وقتى ماشين را در پاركينگ مى گذارىد، چون جاى مطمئنى است ، نيازى نيست ماشين را با ريموط دزدگير قفل كنىد ، با سويچ ماشين را قفل كنيد ، تا وقت و بى وقت صداى دزدگير باعث اذيت ديگران نشود. شما با خيال راحت دارى زيارت مى كنى ولى ماشينت داره مردم آزارى مى كند. در پاركينگ كارمندانى مشغول به كار هستند ، زائرين در حال رفت و آمد هستند ، متأسفانه بعضى راننده ها حساسيت دزدگير ماشينشان را زياد كرده اند كه اگر گربه اى هم از كنار ماشينشان رد شود صداى دزدگير ماشين بلند ميشود.
آى ماشين دارها:
حساسيت دزدگير ماشينتان را كم كنيد ، اينقدر خود را مديون مردم نكنيد ، ممكن است اين مردم آزارى شما باعث شود دل شكسته اى شما را نفرين كند و خدا اين نعمت را از شما بگيرد و يا بر اثر نفرين مردم بلائى به سرتان بيايد. آقا ساعت ۱۲ شب ماشين را با صداى بلند دزدگير قفل مى كند و يا از داخل آپارتمان صداى دزدگير را بلند مى كند ، و به اين طريق اطمينان حاصل مى كند كه ماشين سر جايش است ، غافل از اينكه مردم در حال استراحت هستند ، اين تعدى و ظلم به حقوق مردم است. و فرداى قيامت بازخواست دارد ، چرا كه خدا از حق خودش ممكن است بگذرد ، ولى مطمئن باشيد كه از حق الناس نمى گذرد.
8. موبايل
متأسفانه بعضى زائرين صداى موبايل را زياد كرده و باعث هواس پرتى ديگران ميشوند ، وقتى به آنها تذكر داده ميشود ، ميگه آقا قرآن است ، آقا مداحى است ، اشكال داره؟ بله درست است ، اشكالى ندارد ، ولى اين كار شما باعث تضييع حقوق ديگران ميشود كه از نماز و زيارتشون چيزى نفهمند.
9. عكس و فيلم ممنوع
سؤال: چرا در داخل رواقها و دور ضريح ، عكس و فيلم گرفتن ممنوع است؟ جواب: از آنجائى كه اين مكان خيلى قداست دارد و داراى اعمال و آداب خاصى است ، انسان بايد فرصت را غنيمت شمرده و از اين فرصت پيش آمده كمال استفاده را بكند. بعضى زائرين وقت و بى وقت و هر جا شد از همديگر عكس ميگرند و باعث از بين رفتن جو معنوى حاكم در حرم شده و باعث هواس پرتى زائرين ميشوند و عكس بردارى در اين مكان مقدش ممنوع شد تا حرمت و قداست اين مكان محفوظ بماند و زائرين با توجه به نماز و زيارت بپردازند. اما در صحن ها عكس و فيلم گرفتن آزاد است.
10. بلوتوث روشن
اگر عكسهاى با كيفت حرم را مى خواهيد ، به مدرسه پريزاد واقع در بست شيخ بهائى ورودى كفشدارى ۱۳ و ۱۴ مراجعه كرده و بلوتوث گوشى را روشن كنيد ، تا برايتان عكس و قرآن و مفاتيح و كتب مذهبى رايگان ارسال شود.
11. زنگ موبايل
در حال نماز يا زيارت هستيم ، زنگ موبايلى به صدا در مى آيد و نظر همه را جلب و هواسها را پرت ميكند ، صداى زنگ موبايل يك ترانه است. زائر آقا ، حرم آقا ، صداى زنگ موبايل ترانه؟! دَدَم واى چگونه ممكن است نواى زنگ گوشى زائر حضرت ، بى شرمانه باشد ، آن هم در حرم حضرت ، كنار حضرت.
19. غريب الغرباء
سؤال: چرا به امام رضا عليه السلام ، غريب الغرباء مي گويند؟
جواب: امام به دو دليل غريب است:
1. دور از وطن و دور از اهل و عيال خود است.
2. زائر با معرفت كم دارد. فلسفه غربت امام عليه السلام همين جاست ، آقا ميليونها زائر دارد ، اما واقعا امام چندتا زائر با معرفت دارد؟
حضرت را نشناختيم كه اين چنين به او جسارت و توهين مى كنيم و حقش را ادا نكرديم و حضرت دربين ما غريب است. چرا؟!!!
چون ما هيچگونه سنخيت و تناسب و وجه اشتراكى با حضرت نداريم. نه منش ، نه روش ، نه شيوه زندگى ، نه ظاهرمان ، نه باطنمان و نه اعمالمان و نه رفتارمان ، هيچگونه شباهتى به امام ندارد و بيشتر روى اين جهت است كه به حضرت مى گويند غريب الغرباء ، يعنى غريبى كه خيلى غريب است و امامى كه در جمع زائرينش هم غريب است.
1. حضرت ساده زندگى مى كردند ، ما با تجملات زندگى مى كنيم.
2. حضرت رئوف و مهربان و با اخلاق بودند ، ما خشن و بد اخلاق هستيم.
3. حضرت گذشت مى كردند ، ما انتقام مى گيريم.
4. حضرت هميشه متبسم بودند ، ما هميشه اخمو و ترش رو هستيم.
5. حضرت كريم بودند ، ما بخيل هستيم.
6. حضرت ياور مظلوم بودند ، ما ياور ظالم هستيم.
7. حضرت نماز را اول وقت مى خواندند ، ما نماز را آخر وقت مى خوانيم.
8. حضرت محاسن مى گذاشتند ، ما صورت را با تيغ يا ماشين مى تراشيم.
9. حضرت هر ماه سه روز ، روزه مى گرفتند ، ما ماه مبارك رمضان را به زور مى گيريم ، چه برسد به صيام الدهر.
10. حضرت صبور بودند ، ما عجول هستيم.
11. حضرت زياد عبادت مى كردند ، ما اهل عبادت نيستيم.
12. حضرت بنده خدا بودند ، ما بنده هوا و هوس و شيطانيم.
13. حضرت كم غذا مى خوردند ، ما زياد غذا مى خوريم.
14. حضرت فقرا را دوست داشتند و به آنها كمك مى كردند ، ما فقرا را دوست ندازيم و به آنها مك نمى كنيم. سعدى ميگه: تو كه از محنت ديگران بى غمى - نشايد كه نامت نهند آدمى.
15. حضرت مهمان نواز بودند ، ما مهمان نواز نيستيم.
16. حضرت صله رحم بجا مى آوردند ، ما صله رحم بجا نمى آوريم.
17. حضرت اهل خمس و زكاة بودند ، ما خمس و زكاة مالمون را پرداخت نمى كنيم.
18. حضرت لباس ساده و ارزان مى پوشيدند ، ما لباس فاخر و گران قيمت مى پوشيم. 19. حضرت هم و غمشون آخرت بود ، هم و غم ما دنياست.
20. حضرت هر كارى انجام مى دادند ، براى خدا بود ، ما هر كارى كه انجام مى دهيم براى ريا و هواى نفسمان است.
21. حضرت اهل دروغ و غيبت و افتراء نبودند ، ما اهل دروغ و غيبت و افتراء هستيم.
22. حضرت دائم الذكر بودند ، ما اهل ذكر نيستيم چه برسد دائم الذكر.
23. حضرت كمتر حرف مى زدند و بيشتر فكر مى كردند ، ما بيشتر حرف مى زنيم و كمتر فكر مى كنيم.
24. حضرت زياد قرآن مى خواندند ، ما اصلاً قرآن نمى خوانيم.
25. حضرت نماز شب مى خواندند ، ما نمازهاى يوميه را به زور مى خوانيم ، نماز شب پيش كش.
26. حضرت به نامحرم نگاه نمى كردند ، ما به نامحرم نگاه مى كنيم كه هيچ ، بلكه از ماهواره هم نمى گذريم.
آقا امام صادق عليه السلام فرمودند: اول النظرة لك و الثانية عليك و لالك و الثالثة فيها الهلاك نگاه اول ( به نامحرم كه بدون قصد و بدون ريبه و ناخداگاه باشد ) براى توست ( و برايت گناه نمى نويسند ) و نگاه دوم بر زيان توست ( و برايت گناه مى نويسند ) و در نگاه سوم هلاكت و نابودى توست. « مكارم الأخلاق »
27. حضرت موسيقى گوش نمى كردند ، ما همه جور موسيقى گوش مى كنيم. موسيقى سنتى ، محلى ، ترانه و …
28. حضرت دست افتاده را مى گرفتند ، ما شخص افتاده را رها مى كنيم.
29. حضرت آهسته صحبت مى كردند و ادب در كلام را رعايت مى كردند ، ما فرياد مى زنيم و ادب در كلام كه نداريم و فحش و ناسزا هم مى دهيم.
30. حضرت اهل رشوه نبودند ، ما اهل رشوه هستيم . بعضى دكترها زير ميزى مى گيرند ، بعضى كارمندان رو ميزى مى گيرند ، بعضى پادوها و واسطه ها و دلالها ، پول چايى مى گيرند و بعضى بازاريان محترم به همديگر هديه مى دهند. و خلاصه با اسم عوض كردن ، اين گناه عوض نميشود ، رشوه ، رشوه است تا روز قيامت. رسول خدا (ص) فرمودند: الراشى و المرتشى كلاهما فى النار - رشوه دهنده و رشوه گيرنده هر دو در آتشند.
بيائيد در همه چيزمان تجديد نظر كنيم و پيرو واقعى اهل بيت عليهم السلام باشيم ، چرا كه يوم الحسره [ روز پشيمانى ] نزديك است.
20. انقطاع فرهنگي
انقطاع فرهنگي يك نسل از گذشته درخشان خويش ، زمينه ساز بردگي فكري و استعمار فرهنگي آنان از سوي تاراجگران فكر و انديشه و استقلال ملّتهاست ، در مسايل اخلاقي و تربيتي پيوند با نيكان و رابطه با صالحان و آشنايي با خانوادههاي ريشهدار و صاحب كرامت و شرف سازنده است ، به همان شكل كه گسيختگي از تبار پاكان و بريدگي از ريشههاي فرهنگي و اخلاقي زمينه ساز فساد و گناه و بيمبالاتي و عدم تعهد است .
زيارت ، عاملي در جهت پيوند زدن با صالحان و تقويت رابطه معنوي با وارستگان است هر كس در يك جامعه و امت ، ريشههاي عقيدتي ، فرهنگي معنوي دارد ، براي ما مسلمانان اين ريشهها همان پيامبر اكرم و اهل بيت عليهم السلام اند و زيارت ، عاملي براي تحكيم اين پيوند است و زائري كه به ديدار يك ولي از اولياء خدا ميرود ، يا بر مزار امامي از ائمه يا پيامبري از انبياء حاضر ميشود ، يا بوسه بر آستان پاك پيشواي شهيدي ميزند و سلام ميدهد ، يا به ادب و احترام ، در پيش روي مرقد معصومين و صالحان و صديقين و شهدا ميايستد و نماز زيارت ميخواند ، به ياد گذشته فرهنگي و ميراث فرهنگي و ريشههاي معنوي خويش ميافتد و اهل صلاح و سداد ميشود.
همچنان كه انتساب به يك پدر خوشنام و نياكان شريف و تأسي به ايشان ، انسان را از غلتيدن در دامان بدنامي و هتاكي و هرزگي نگاه ميدارد و عامل كنترل حركات و رفتار انسان است ، انتساب به دودمان پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام و اولياء و صالحان و شهيدان راه خدا نيز چنين نقشي دارد.
ـ مگر نه اين كه از خانواده شهدا توقعي و انتظاري بيش از ديگران است ؟
ـ مگر نه اين كه از ذريه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله ، چشم داشت ديگري است ؟
ـ مگر نه اين كه به خانوادة يك عالم مذهبي و پيشواي ديني ، به چشم ديگري مينگرند و توقع ديگري از او دارند ؟!
خود اين پيوندها و نسبتها و رابطهها ، انسان را در بستري از نيكي و عفاف و تعهد قرار ميدهد ، خويشاونديها همهاش نسبتي و سببي نيست ، خويشاوندي فكري و فرهنگي هم مهم است ، پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و آقا اميرالمؤمنين عليه السلام پدران اين اُمتند و شيعه فرزندان فكري ائمهاند ، هر مسلمان خويشاوندي معنوي با اهل بيت پيامبر و اولياء دين دارد حال زائري كه به زيارت امامي از ائمه ميرود ، اين زيارت صلة رحم و تجديد ديدار با يك خويشاوند معنوي و با نياكان مكتبي است ، زائر مدعي است كه به خاندان پيامبر اكرم عشق ميورزد و با آنان رابطه و آشنايي دارد ، از آنان است ، با آنان است و آنان را ميشناسد .
نشانه اين پيوند هم ، همين « زيارت » است ، چرا جاي ديگر نرفت ؟ چرا كار ديگر نكرد ؟ چرا دل را برداشت و به عتبه بوسي يك امام آمد ؟ آيا اين نشانه ريشه در يك آب داشتن نيست ؟ اين نشانه هم خانه و هم خوشه و هم ريشه و هم خون بودن نيست ؟
با اين حال آن كه عشق و محبت اولياء خدا را در سينه دارد ، آن كه از ديگران گسسته و به ائمه پيوسته است ، آن كه « زيارت » را شاهد صدقي بر ارادت خويش به پاكان ميداند آن كه خود را مرتبط با دودمان طهارت و عصمت ميشناسد ، آن كه خود را با معصومين هم خانواده ميبيند ، آيا سزاوار است كه ناپاك و تبهكار باشد ؟ ـ آيا پذيرفتني است كه نسبت به اهل بيت تقوا و پاكي « ناخلف » باشد ؟! ـ آيا شرمندگي ندارد كه در ارتباط با صالحان باشد و « ناصالح » باشد ؟! اين است كه « زيارت » يادآوري پيوندهاي معنوي و خويشاوندي فكري و فرهنگي يك مؤمن با اولياء خدا و پيشوايان ديني خود است و سازنده است ، چرا كه « يادآور » است و بسياري از « تقواها » در سايه « تذكرها » پديد ميآيد .
در زيارتنامهها هم جز درخواستها ، تداوم اين رابطه و تكرار اين ديدار و تقويت اين پيوند در دنيا و آخرت ميباشد ، به عنوان نمونه زائر امام رضا عليه السلام از خداوند در لحظة وداع آن حضرت چنين ميطلبد: « خدايا ... اين را آخرين زيارت من از قبر فرزند پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و حجت خودت قرار مده ، خدايا ... ميان من و او در بهشت جمع كن و مرا با او محشور ساز و مرا در حزب او قرار بده ، مرا با شهيدان و صالحان قرار بده كه اينان رفقاي شايسته و نيكويند ... » علاقه به ديدار مجدد ، براي زيارتي ديگر هم در اصلاح نفس مؤثر است.
21. توجه به خدا
اساس تربيت روحي مسلمان ، « ذكر خدا » است و ريشه تباهي اخلاق ، « غفلت » و« دوري » و « نسيان » است و اگر ائمة معصومين ، مقرب درگاه پروردگارند ، به خاطر آن است كه « عبوديت خدا » را در اوج متعاليش دارا هستند و اگر اسوه و الگوي مايند براي آن است كه در تقوا و طاعت خدا سرآمد اهل روزگارند و اگر سخن و عملشان براي ما سند و ملاك است از آن روست كه « حجتهاي » خدايند و اگر نزد خداوند ، مقام و مرتبهاي والا دارند ، رازش در ارتباط عميق و همواره و عاشقانه آنان با خداي عالم است .
نتيجه آن كه زائري كه در مرقد پاكشان آستانة ادب ميبوسد و به تكريم و احترام ميپردازد ، بايد به ياد خدا افتد ، چرا كه « ائمه » واسطة خالق و خلقند ، راه منتهي به خدايند آينة حق نمايند ، زيارتشان يادآور خداوند است ، وقتي توجه به خدا ، نقش تربيتي و سازنده و بازدارنده از گناه دارد ، اين توجه در كنار مزار اولياء خدا بيشتر و شديدتر است .
پس زيارت بايد بازدارنده از گناه باشد ، چرا كه در زيارتگاه به اداي احترام امامي ميايستيم كه عظمت و قداستش را مديون بندگي خداست ، مگر ميشود كسي مدعي عشق و محبت دوستان خدا باشد ، ولي راه و روشي و عمل و زندگيش بر خلاف رضا و خواست آنان داشته باشد ؟
ويژگي زيارت ، رنگ إلهي داشتن آن است ، چه بسا كه به ديدار كساني برويم ولي به ياد خدا نيفتيم ، چه بسيار جاهاي ديدني و اماكن باستاني و آثار هنري و موزهها و بناها كه ديدارش يادآور خدا نيست ، اما زيارت معصومين و مزار ائمه و قبور اولياء خدا و امام زادگان جدا از ياد خدا و منفصل از معنويت و روحانيت نيست ، مزارها جلوههاي ربوبي دارند و « صبغة الله » در آنها مشهود است ، زيرا « آن » كه به ديدارش آمدهايم با « او » پيوند داشته است ، زيرا هم از اين رهگذر فطرتش را ميشكوفاند و با ياد خدا و توجه به معبود ، دل را صفا ميبخشد و احساس كششي از سوي مبدأ ميكند ، پاك و زلال ميشود و از گناه دور ميگردد و دوري از گناه يعني نزديكي به خدا و نزديكي به خدا هم يكي ديگر از آثار سازندگي زيارت است .
22. تقرب به خدا
والاترين هدف خلقت ، إلهي شدن انسان و قرب به خداوند است ، منظور نزديك شدن مكاني نيست ،كه خدا مكان ندارد و مقصود نزديك شدن خدا به ما نيست ، چرا كه خداوند به ما نزديك است ، از رگ گردن به ما باشد خدا نزديكتر ـ هر چه ما دوريم از او ، او به ما نزديكتر اين نص صريح قرآن كريم است كه : « و نحن اقرب إليه من حبل الوريد »« سورة ق ، آية 16 » سعدي ميگويد : دوست ، نزديكتر از من به من است ـ وين عجبتتر كه من از وي دورم بلكه هدف ، نزديك شدن ما به خداوند است از طريق كسب فضايل ، از راه آراسته شدن به مكارم اخلاق ، از راه تخلّق به اخلاق الله ، بوسيلة بندگي و طاعت و اخلاق و تقوا .
زيارت ، چون پيوند و تجديد عهد با بندگان خالص خداوند است ، زمينة كسب صفات شايسته و عامل رشد معنوي و در نتيجه تقرب به خدا ميگردد ، وقتي در زيارت ، انسان ناقص در برابر انسان كامل قرار ميگيرد و به آن الگو توجه ميكند ، انگيزة كمال يابي ، او را به قُرب معنوي به خدا ميكشد و زيارت ، ماية تقرب ميگردد و تقرب به اولياء خدا ، راهي است براي تقرب به خدا ، چرا كه اينان وسيله و صراط و راهنما و مشعل هدايتاند .
آشنائي و اُنس با اينان زائر را با خداوند هم مأنوس و آشنا ميسازد ، تا انسان نخواهد كه تقرب بجويد ، نزديك هم نميشود ، بايد « تقرب » جْست تا به « قُرب » رسيد ، به همين جهت تعبير « اتقرب » در زيارتنامهها زياد است و ديدار مرقد ولي خدا سبب نزديك شدن به خدا به حساب آمده است ، از موارد فراوان به چند نمونه اشاره ميشود :
1ـ در زيارت آقا امام علي عليه السلام ميگوئيم : خدايا بنده و زائر تو ، با زيارت قبر برادر پيامبرت به تو تقرب ميجويد : « اللهم عبدك و زائرك متقرب إليك بزيارة قبر اخي رسولك »
« محجة البيضاء ، جلد 87/4 »
2ـ در زيارت آقا امام موسي بن جعفر عليه السلام ميخوانيم : « متقرب بزيارتك إلي الله تعالي » « مفاتيح الجنان زيارت امام هفتم عليه السلام »
3ـ در زيارت مخصوصة آقا امام رضا عليه السلام ميخوانيم : « اللهم إني اتقرب إليك بحبهم »
4ـ و در زيارت ائمة معصومين خطاب به آنان ميگوئيم : « متقرب بكم إليه »« زيارت جامعة كبيره » زيارت امام ، وسيلة نزديك شدن به خداوند است و آراسته شدن به اوصاف و اخلاقيات معصومين آراستگي به اوصاف إلهي است و در همين قُرب به خدا ،كمال وجودي انسان نهفته است .
ابو سعيد ابو الخير از شيخ الرئيس بوعلي سينا نابغة دوران دربارة تشرف به زيارت ، پرسشي ميكند ، وي در پاسخ ميگويد : « در اين هنگام ( يعني هنگام تشرف به زيارت ) اذهان ، صفاي زيادتري پيدا كرده ، خاطرهها با تمركز شديدتري جلوه نموده و باعث نزديكي به خداوند ميگردد »« اولين دانشگاه و آخرين پيامبر جلد 37/2 ، تأليف شهيد هاشمي نژاد »
زائر ، حتّي اين قُرب را احساس هم ميكند ، جلوهاي از فيوضات را در خويش مييابد و احساس « تصعيد وجودي » ميكند ، خود را نزديكتر به خدا مييابد ، دلش شكستهتر ميشود با فطرت خدائي و آشناي خود ، صميميتر و در گوشيتر به نجوا ميپردازد و تصميم بر توبهها و انابهها از رهگذر همين توجهها و تقربها پديد ميآيد .
23. تحول روحي
دگرگوني ، از حالات روحي انسان است ، عواملي چند انسان را متحول ميكند، خدايي كه « محول الحال » است ، اين اعجاز را و اين تأثير شگفت را و اين كيمياي دگرگون ساز را گاهي در يك « تربت » مينهد و گاهي در يك « زيارت » قرار ميدهد ،گاهي در فيض يك « نگاه » و فوز يك « نظر » ميبخشد ،گاهي « حال » را در يك « ديدار » ميبخشد و « حضور » منشأ اين تحول ميشود ، آري زيارت ، نقش دگرگون ساز و تحول آفرين ميتواند داشته باشد اگر در زيارت ، اين تحول روحي پديد نيايد ، چه سود ؟ مرحوم صاحب جواهر از شهيد در كتاب دروس نقل ميكند كه ايشان فرموده است : « از جمله آداب زيارت اين است كه زائر پس از زيارت ، بهتر از قبل آن باشد »« جواهر الكلام ، جلد 102/20 »
اين تحول و انقلاب روحي و حال زائر ، پيش و پس از زيارت ، نشانة اثر پذيري از جذبههاي معنوي است كه در مزار يك امام و در كنار مرقد يك پيشواي معصوم وجود دارد ، اين انقلاب خواستة يك زائر بايد باشد ، همين نكته در زيارتها هم مطرح است ، به اين فقره توجه كنيد: « خدايا ، مرا از كساني قرار بده كه از زيارت مرقد دوستان و اوليائت ، منقلب ميشوند و رستگار و پيروز برميگردند و مستوجب بخشش گناهان و پوشاندن خطا ميشوند »
آن كه از زيارت برميگردد ، بايد همراه با تحول و تغيير و توبه و انابه باشد ، بايد فرقي كرده باشد و گر نه از زيارت بهره نگرفته است ،گنهكار از محيط پاك زيارتگاه اثر ميپذيرد و در فضاي ديگري قرار ميگيرد و اين تحول ، چه بسا از دور فراهم نگردد ، بايد بيايد و رنج سفر ببيند ، پاي به راه نهد ، با شوق و درد واديها را بپيمايد ، تا در كنار مرقد مطهر قرار گيرد آنگاه اين « حضور » تأثير تربيتي دارد .
زائر هر كه باشد ، زيارت هرگاه انجام شود و مزار در هر جا كه باشد ،كانوني براي رشد معنويات و زمينهاي براي تقويت ارزشهاي إلهي در انسانهاست ، چه زيارت خانة خدا باشد و چه زيارت مرقد رسول خدا باشد و چه زيارت قبور اولياء الله باشد و چه زيارت ائمة مظلوم بقيع باشد و چه زيارت شهداي اُحد و صالحان مدفون در قبرستان ابو طالب باشد و زيارتگاههاي دور و نزديك ، مشهور و گمنام ، اينها همه دل و جان را روشن ساخته و اميد ميبخشند و حتي زيارت قبور مؤمنان و صالحان نيز انسان را به ياد آخرت و صلاح مياندازد و ياد خدا را در دلها بيدار ميسازد .
مكانهاي مقدس و مذهبي انسان را به خدا نزديك ميكند و حالت خضوع و آرامش ايجاد كرده روح را سرشار از خلوص و دل را پْر از اميد و جان را لبريز از صفا و عشق ميسازد زيارت مراقد مطهر معصومين عليهم السلام گامي در مسير تزكيه است ، اين ديدارها مقدمة « قُرب معنوي » است و زمينه را براي همسو شدن با آن انسانهاي والا و اسوههاي كمال فراهم ميكند ، اما ... كدام زيارت ؟ آگاهانه يا تقليدي و شكلي ؟!
زيات ، يك عمل تكراري و بيروح نيست ، زائر نبايد به ظواهر و شكلها و ساختمانها بنگرد و نگاه به در و ديوار و نور و رواق و كاشيكاري و آينهكاري زيارتگاهها او را از عظمت و معنويت معصومين غافل گرداند ، زيارتگاهها محيطهاي پاكي هستند كه صداقت و كمال را به ياد ميآورد و بازدارندة از رذائل و افزايندة فضايل است و هر چه ميزان خدا شناسي و پيغمبر شناسي و امام شناسي و معرفت ولي معصوم بيشتر باشد ، به همان اندازه نصيب زائر از بركات اين قبور نوراني و مزارهاي متبرك بيشتر خواهد بود .
زيارت ، نوعي حضور در برابر « آينه » است ، زيارت ؛ خود را به « ميزان » عرضه كردن است زيارت ؛ خود را به « محك » زدن و خويش را با « الگو » سنجيدن است ، چرا كه ائمه و اولياء خدا ملاك و معيارند ، ايستادن در برابر آينههاي فضيلت نما « رذيلتها » را خود به خود مينماياند و قرار گرفتن در مقابل آينههاي كمال « نقصها » را نشان ميدهد .
زائر وقتي كه در برابر يك حجت خدا و امام معصوم و پيشواي شهيد قرار ميگيرد و در مزار رهبران دين با « شناخت » و « بصيرت » حضور مييابد و شرط « عارفاً بحقه » را فراهم ميآورد و ميداند كه آنان كمال مجسم و فضيلت متبلورند و آنان را به عنوان جلوهاي از نور خدا و چشمهاي از فيض « ربّ » و تبلوري از اخلاص و ايمان و عبوديت ميشناسد عظمت آنان را دريافته ، متوجه نقصها و ضعفهاي خود ميشود و پاكي آنان ، زائر را به آلودگيهايش آشنا ميسازد و روحانيت آنان ، زائر را به ماديات و دنياگرائياش واقف ميكند اينجاست كه « زيارت » كلاسي براي « خودشناسي » و« خودسازي » ميگردد و زائر شاگردي در اين مكتب و استادانش : « اولياء الله » و كلاسش « زيارتگاهها » اميد است كه قبولي در كلاس زيارت ، در ساية معرفت و محبت نصيبمان گردد. « چهل حديث زيارت ، جواد محدثي »
24. آداب زيارت ائمه معصومين عليهم السلام
1ـ در هنگام تشرف به حرم در صورت امكان غسل زيارت كرده و حتماً با وضو وارد شويد.
2ـ به آرامي و با وقار گام برداريد و مشغول ذكر گفتن باشيد .
3ـ در هنگام ورود به روضة منوره اذن دخول بخوانيد و اجازه ورود بگيريد .
4ـ زيارت را نيابت از خوبان عالم آز آدم تا خاتم و سيزده معصوم و ذوي الحقوق و پدر و مادر و برادر و خواهر و زن و فرزند و همة آنهائي كه التماس دعا گفتند بخوانيم .
5ـ زيارتنامه را در دل بخوانيد و به حريم ديگران احترام بگذاريد ، وقتي زيارتنامه را بلند بخوانيم هواس اطرافيان پرت ميشود و حق آنها ضايع شده و ما مديون آنها ميشويم .
6ـ زيارتنامه را با توجه به معني آن بخوانيم و طوطي وار از آن نگذريم .
7ـ در هركجاي حرم زيارتنامه را بخوانيد مورد توجه آقا واقع ميشود ، نياز نيست خود را و ديگران را به زحمت بيندازيد و خود را به ضريح بچسبانيد و آنجا زيارت را بخوانيد .
8ـ اگر منكري در حرم ديديم حتماً تذكر دهيم ، مثلاً افرادي كه صورت خود را با تيغ ميتراشند به آنها بگوئيم آقا تيغ زدن حرام است و همچنين به خانمهائي كه حجاب خود را رعايت نميكنند تذكر بدهيم.
9ـ از كارهائي كه باعث سوء استفادة دشمنان تشيع ميشود خودداري كنيم ، از اتهاماتي كه فرقة ضالة وهابيت بر ما وارد ميكنند اينست كه ميگويند ، شيعهها بر امامان خود سجده ميكنند ما وقتي به سجده ميرويم و عتبة حرم را ميبوسيم و پيشاني بر آن مينهيم ، منظور و نيت ما سجده در برابر امام معصوم نيست ، چرا كه سجده بر غير خدا حرام است ، بلكه اين سجدة شكر براي خداست ، ما سجده ميكنيم و خدا را شكر ميكنيم كه خداي مهربان به ما كاملترين دين را عنايت فرمود و اماماني پاك و معصوم قرار داد تا ما را از گمراهي و ضلالت نجات دهند و در اين سجده خدا را شكر ميكنيم بخاطر توفيقي كه به ما عنايت فرمود و ما مشرف به زيارت اين بزرگواران شديم ، نيت ما در سجده اينست و غير از اين هم نبايد باشد ، ولي مقرضين و فرقة وهابيت بيدين و دشمنان اسلام و دين ميگويند نه شما امام خود را سجده ميكنيد چه خوب و پسنديده است كه سجدة شكر را بعد از نماز زيارت بجاي آوريم و بهانه دست دشمنان دين ندهيم و با اين كار موجب خشنودي ولي نعمتمان شويم .
10ـ كفشها را حتماً به كفشداريها بسپاريد و از بردن آنها به داخل حرم مخصوصاً دور ضريع مولا جداً خودداري نمائيد ، چرا ؟ چون در روايت آمده محلّ ضريع معصوم عليه السلام محلّ طواف و نزول و صعود هزاران ملائكه است و هنگامي كه خدمت امام براي زيارت ميرسيم مولا نظارهگر اعمال ما هستند آيا سزاوار است كفشي كه با آن به همه جا ميرويم آن را تا نزديك ضريح و محلّ طواف مقربين و ملائكة اللّه ببريم ؟! ببينيد اگر به ما بگويند آقا آماده باشيد شما را ميخواهند ببرند پيش رهبر يا رئيس جمهور ، وقتي ما اين خبر را ميشنويم از چند روز قبل خود را آماده ميكنيم ، اگر لباس مناسبي نداشته باشيم تهيه ميكنيم و اگر جورابمان كثيف باشد آنرا عوض ميكنيم و اگر سر و وضعمان نامرتّب باشد ، آنرا مرتّب ميكنيم ، روز موعود فرا ميرسد ، خدا وكيلي رويمان ميشود كفش بدست خدمت رهبر و يا رئيس جمهور برسيم؟! رويمان ميشود كفشها را زير بغل بگيريم و خواستههايمان را به رهبر بگوئيم؟!
حضرت موسي عليه السلام در بيابان بود ، ندا آمد اي موسي كفشهايت را دربيار كه تو در وادي مقدسي هستي « فخلع نعليك إنك في الواد المقدس طوي » مفسرين ميگويند: مراد نه فقط كفش از پاي در آوردن است ، بلكه آنچه كه انسان به آن دلبستگي و علاقه دارد را بايد در هنگام ديدار محبوب ، آنرا از دل بيرون كند ، خيليها وقتي ميآيند زيارت جسمشان رو به حضرت ميايستد ولي فكرشان ، ذهنشان جاي ديگر است و روي اين جهت است كه اينگونه افراد كمتر نتيجه ميگيرند و آقا هم به اينها كمتر توجه دارد ، خداوند متعال به پيامبرش ميفرمايد : كه در بيابان كفشهايت را دربياور و بعضي بيمعرفتها نميدانم چگونه به خودشان اجازه ميدهند كه اينگونه جسارت كنند؟ در روايت آمده كه محلّي كه امام هشتم عليه السلام و هر معصوم ديگري كه در آن دفن هستند و اطراف آن قطعهاي از بهشت است و انسان بايد از فرصتهاي پيش آمده كمال استفاده را ببرد ، خدا توفيق داده آمدي به بهشت خدمت آقا امام هشتم عليه السلام ، خوب استفاده كن و فرصت را غنيمت بشمار.
زائران عزيز توجه داشته باشيد كه قرآن كتاب خداست و معجزه پيامبر اوست و مفاتيح هم كليدهاي بهشت است و اسامي مقربين و اهل بيت عليهم السلام در آن زياد آمده مواظب باشيد كفشتان را كنار كتاب آسماني نگذاريد تا إنشاء الله مورد شفاعت قرآن و اهل بيت عليهم السلام قرار بگيريد ، زيارتتون قبول ، حاجتتون روا ، إنشاء الله بريد كربلا ، خدا نگه دارتون.
25. زيارت
زيارت ، سيراب شدن از زلال حضور يار و شبيه امام شدن است. ٢٣ ذيقعده به روايتى روز شهادت آقا امام رضا عليه السلام و روز زيارتى حضرت است ، از دعا براى غريب دوران ، يوسف زهرا (س) آقا امام زمان عليه السلام فراموش نكنيم.
مشهورترين زيارت نامه ها كه از معصوم نقل شده است:
زيارت امين الله ، زيارت جامعه كبيره
خورشيد به سوگ مصطفى میگريد مهتاب به حال مجتبى میگريد
در مشهد دل چه كربلايى برپاست عالم به شهادت رضا میگريد
« محبين قرآن و عترت »
![[-]](http://www.flashkhor.com/forum/images/collapse.gif "[-]")
