نگاهی به مجموعه شعر نغمه های هدایت از ظفر کشوری

[sober]

نغمه های هدایت مجموعه اشعاری است از ظفر کشوری که در سال ۱۳۹۳ توسط انتشارات دارالنشر قم به زیور چاپ آراسته شده و در اختیار اهل دل و ادب قرار گرفته است.

شاعر تا می سرآید زنده است ...!

نغمه های هدایت مجموعه اشعاری است از ظفر کشوری که در سال ۱۳۹۳ توسط انتشارات دارالنشر قم به زیور چاپ آراسته شده و در اختیار اهل دل و ادب قرار گرفته است.این مجموعه با مشخصات ظاهری ۱۷۷ صفحه و مشخصات محتوایی ۹۷ شعر در قالب غزل مثنوی و چارانه (دو بیتی و...)سروده شده اند .درون مایه ی اشعار شاعر مذهبی –اعتقادی ودر زوایایی اجتماعی و حماسی است .کشوری را در این مجموعه میتوان شاعری به شمار آورد که بنیاد و اساس اشعارش دانش و بینش مذهبی و قریحه ای اعتقادی نضج و بارور میشود. زبان شاعر در این مجموعه ساده و روان است و شاعر هر آنچه که از دل برآ ید و بر دل نشیند را در قالبی هنری به تصویر میکشد. علاقه و علقه ی شاعر به شعر در دایره ی مذهب و اصول و اعتقادات مذهبی و دینی از فزون مایه و جان مایه شاعر شکل می گیرد،به گونه ای که بافت و محتوای زبان و فکر اشعارش بیانگر این فرایند ادبی است شاعری با خلوص و خلسه ای زلال و بی ریا که این مهم آرایش کلام و صمیمیت و سادگی اشعارش را جلایی دیگر بخشیده است .به شیوه ای که اغلب دیالوگهای شاعر با ضمیر مایه ای مذهبی و اعتقادی کلاف خورده اند. به تصویر نمونه های زیر از شاعر :

ای آنکه مرا نعمت هستی دادی

وز مشرب خود شراب مستی دادی

تا سجده به خاک آستانت آرم

سرمایه ای از خدا پرستی دادی

زندگان زنده به تسبیح ونماز سحرند

سوی رضوان الهی همه اندر سفرند

نام تو شهره به نیکویی و ذکر سحری است

اهل عرفان همه از پاکی تو باخبرند

ای پدر «مرد نکونام نمیرد هرگز»

مرده آن است که نامش به نکویی نبرند

درون مایه اشعار مذکور از شاعر مذهبی – اعتقادی است و در ابعادی اجتماعی تعلیمی است و شاعر با زبانی ساده و سلیس دیالوگی معرفت شناسانه را با خود و خدای خود برقرار می سازد وصنعت تلمیح نیز در بیت پایانی شعر دوم شاعر خود نمادی از هنر نمایی شاعر محسوب میشود .

لذا اگر چه شاعر در این مجموعه اغلب با نگاهی مذهبی و اعتقادی به سرآیش شعر می پردازد ولی در جای جای مجموعه نیز با سروده هایی اجتماعی ،تاریخی و در ابعادی حماسی که مرتبط با جنگ و بحران جنگ میباشد ، تصادم داریم که به نوبه ی خود قابل پذیرش و تأمل است ،به ترتیب با نمونه های ذیل از شاعر :

درختی را یکی گفت ای تنومند

که ات از ریشه اینگونه بیافکند ؟

بگفتا تیشه ی خصم دون من بود

ولیکن دسته اش بیخ مرا کتد

همان دسته که چویش از تنم بود

چنین قدِّ رسایم قطع بنمود

اگر چه تیغه اش میکرد بیداد

به حقا دسته اش قوت به او داد

دلم دنیایی از پندار نیک است

مداوم شیوه ام رفتار نیک است

اگر توفیق خالق یار باشد

کلامم تا ابد گفتار نیک است

باز شاهد بر هجوم جیش صهیون می شویم

شاهد کشتارهای قوم مجنون می شویم

هر زمان کز عمر این مولود ،استکبار رفت

شاهد نو باوگان غرقه در خون می شویم

سالها ناظر به سیر وجوشش امواج خون

در مسیر هر خیابان همچو جیحون می شویم

در کنار قتل و عام دختران بی گناه

شاهد عیاشی شاهان ملعون می شویم

در قبال شیون آوارگان بی پناه

جمله ی ما مسلمین واللّهِ مدیون می شویم....

در این سروده ها به سه ژانر شعر ((genre از شاعر که اجتمایی –تاریخی و حماسی –اعتراضی برخورد داریم .

در شعر نخست شاعر دیالوگی چند جانبه را با درخت برقرار می کند که پیامد این دیالوگ اجتماعی و تعلیمی است و می توان چنین پنداشت که بار معنایی فکر شاعر از بستری ناتورالیسم(طبیعت گرایی ) بارور می شود.

در شعر دوم که شعری کوتاه (دو بیتی )است شاعر با بهره گیری از سه واژه ی پندار ،رفتار و گفتار در صدد بر آمده تا که پیامی سازنده را با زبانی ساده به جامعه منتقل نماید.شعری بدور از پیچیدگی زبان که با گزینش واژه های ساده در قالب هنری تصویرمی شود.

و شعر سوم شاعر کاملا" شعری است با بافتاری متفاوت که از درون مایه ای حماسی –اعتراضی بر خوردار است شاعر با توجه به بینش و تجاربی که در میدان جنگ و واقعیِّات امروز دارند و به عینه این مقوله را لمس نموده اند سعی بر آن داشته تا که غزلی اجتمایی حماسی توأم با تصاویری واقعی را به منصه ی ظهور برساند ودر این غزل نیز به نوبه ی خود موفق نشان داده اند، چه این که درون مایه غزل را به سمت اجتماع و واقعیِّات اجتماعی سوق می دهند. به بیان دیگر اعتراض شاعر به قوم صهیونیزم نسبت به ملت مظلوم فلسطین در قالبی هنری به خوبی بیان شده اند .

حسن کلام این که شعر هنری است جوششی که از درون بینی ی ذات شهود هنرمند خیز بر می دارد و آغاز به وجود و ترآوش می کند، بنابراین شعرا را در سرودن شعر ، در هیچ شکل و محتوایی نمی توان با هم قیاس نمود، زیرا که شعرا در یک میدان نتاخته اند وبه بیان دیگر هم میدانها متفاوت بوده اند و هم تاختن ها !

ولی آنچه که متبادر به ذهن است این که شاعر در این میدان مجزا می بایست حرکت و تغییر در زبان شعرش را به منصه ی ظهور برساند و شاید بتوان گفت هنر آزمایی شاعر در میدان شعر به مرور زمان و با مطالعه و اندیشه کردن بیشتر در طبیعت و جامعه و ...بهتر و مفید تر جلوه می نماید . بنابر این ظفر کشوری نیز از جمله شعرایی است که در میدان شعری خاص خود می تازد و باور داشت ها و اعتقادات عرفانی و اجتماعی شاعر نمادی از این نمود است .اما نکته ی حائز اهمیت این که هر شاعری با سیر عمر خود با دنیاهایی متفاوت تر روبرو می شود و البته مؤلفه های شعر آئینی و مذهبی و دیگر سبک های شعری امروز نیز دارای ساختار زبانی

تازه تری هستند.در واقع حرکت فکر و زبان شاعر به سمت جلو و بهره گیری از الگوهای پویای مذهبی ،عرفانی و اجتماعی بهتر ،خود می تواند به توفیقات شاعر در زوایایی متفاوت تر افزونی ببخشد.

از همه ی شعرایی که در راه وصل به معبود یکتا شعر می سرآیند،آرزوی توفیقات روز افزون و حسن عاقبت را خواهانیم .

امید است با توجه به درون مایه مذهبی ،اعتقادی واجتماعی اشعار این شاعر که با زبانی سلیس و ساده بیان شده اند ،نوجوانان و جوانان بتوانند استفاده مفید و بهینه را ببرند.