قارچ عليه ناخن

[eɴιɢмαтιc]

 بيماريهاي قارچي ناخن

يماريهاي قارچي ناخن
مردي 68 ساله تغييراتي را در ناخن انگشت شست پاي چپش گزارش ميکند. انتهاي ديستال اين ناخن از 2 سال قبل تغيير رنگ داده است. ناخن به قدري ضخيم شده که کوتاه کردن آن دشوار شده و هنگام پوشيدن کفشهاي خاصي دچار درد ميشود. در معاينه باليني، ناخن ضخيم به نظر ميرسد و ماده زرد تکهتکهاي زير آن ديده ميشود و تغيير رنگ بخش ديستال بيشتر از بخش پروگزيمال است. پوست حاشيهاي ناخن طبيعي است، هر چند که فضاي بين انگشتي انگشت کوچک ماسره شده است. چگونه بايد اين بيمار را درمان کرد؟ ...

مساله باليني

شيوع گزارش شده قارچ ناخن (انيکومايکوز) پا در جمعيت بزرگسالان کشورهاي غربي حدود 14-2 است و با بالا رفتن سن افزايش مييابد. بيماري قارچي ناخن در افراد مبتلا به ديگر بيماريهاي ناخن (مانند وجود سابقه تروما به ناخن)، افراد دچار نقص ايمني (مانند مبتلايان به ديابت شيرين يا عفونت با ويروس نقص ايمني انساني [HIV] يا گيرندگان داروهاي سرکوبگر ايمني)، در افراد دچار نارسايي عروق محيطي، و در کودکان مبتلا به سندرم داون شايعتر است. قارچ ناخن در يک سوم موارد با تينهآ پديس همراه است؛ ترک خوردن پوست کف پا و شکافهاي بين انگشتي خطر عفونت بافت نرم و در مجموع خطر سلوليت پا را افزايش ميدهد. قارچ ناخن ممکن است منجر به درد و بروز احساس منفي بدريختي شود.

شايعترين پاتوژنها، درماتوفيتهايي مانند تريکوفيتون روبروم(Trichophyton rubrum) و تريکوفيتون منتاگروفيتس (T.mentagrophytes) است. عفونتهاي غيردرماتوفيتي مسوول 20-10 موارد قارچ ناخن در آب و هواي معتدل بوده و شيوع آن در نواحي مرطوبتر بالاتر است. در بين عفونتهاي غيردرماتوفيتي، گونههاي کانديدا شايعترين عامل هستند و ساپروفيتها (مخمرها مانند گونههاي آکرمونيم [Acremonium]، گونههاي اسکوپولاريوپسيس [Scopulariopsis]، گونههاي سيتاليديوم [Scytalidium]، گونههاي آسپرژيلوس و گونههاي فوزاريوم) مسوول بقيه موارد هستند. بسياري از اين عوامل در خاک يا مواد گياهي يافته ميشوند.

شکل 1. الگوي عفونت قارچي ناخن.

سه الگوي اصلي عفونت قارچي ناخن عبارتند از عفوني شدن از حاشيه ديستال يا جانبي

)اونيکومايکوز انتهايي جانبي( )تصوير A(، عفونت روي سطح ناخن )اونيکومايکوز

سفيد سطحي )تصوير B( و تهاجم قارچي از بستر پروگزيمال ناخن )اونيکومايکوز سفيد

پروگزيمال( )تصوير )C

در بيشتر موارد، قارچ با نفوذ به حاشيههاي ديستال و لترال ناخن به ناخن و بستر آن تهاجم مييابد (انيکومايکوز انتهايي ـ جانبي زيرناخني). در بقيه موارد، قارچ به طور مستقيم از بالا به صفحه ناخن تهاجم مييابد و موجب تغيير رنگ سفيد، پودري و لکه لکه سطح ناخن ميشود (انيکومايکوز سفيد سطحي)؛ اين تظاهر در کودکان شايعتر است. تهاجم از راه حاشيه پروگزيمال که در داخل چين پروگزيمال ناخن قرار گرفته است، در کساني که نقص ايمني دارند شايعتر است و نمايي را ايجاد ميکند که با رشد ناخن، عفونت زيرناخني گسترش مييابد (انيکومايکوز زير ناخن پروگزيمال) (شکل 1). پيشرفت بيماري ميتواند منجر به بروز تظاهرهاي متفاوت و همپوشاني اين تظاهرات شود.

شکل 2. اونيکومايکوز سفيد سطحي.

نمونه هايي از اونيکومايکوز سفيد سطحي )تصوير A( به وسيله تراشيدن سطح ناخن به

دست آمده است )تصوير B(. اونيکومايکوز سطحي )تصوير C( به راحتي با داروهاي موضعي

قابل درمان است )تصوير D(، هرچند که نواحي خارج از دسترس ممکن است به مراقبت

بيشتر و دبريدمان نياز داشته باشند.