باغ و عمارت اکبریـه

[×ThundeRBolT×]

شماره ثبت ملی: 2326    

قدمت: قاجار     

نشانی اثر: بیرجند، انتهای خیابان معلم، نبش میدان مادر

باغ و عمارت اکبریه در سی و پنجمین اجلاس کمیته جهانی (ژوئن 2011 - پاریس) در ذیل پرونده میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

باغ و عمارت اکبریه در گذشته هسته مرکزی روستای اکبریه را تشکیل می داده است. این مجموعه با کاربری مسکونی و حکومتی طراحی و ساخته شده است. باغ و بناهای وابسته به آن در زمینی به مساحت 5/3 هکتار واقع شده و کوشک آن در دو طبقه مجزا ، مربوط به دوره های زندیه تا اوایل دوره پهلوی طراحی و احداث شده و زیربنای آن حدود 2000 متر مربع می باشد.

این مجموعه دارای اجزایی نظیر حصار، سردر ورودی، عمارت اصلی، فضاهای خدماتی ، باغ و قنات می باشد.

عمارت اصلی در بخش مرکزی قرار گرفته و نسبت به دیگر بخش ها از تقارن و تناسب جالب توجه و ویژه ای برخوردار است. ساختمان مزبور دو طبقه است و شاخص ترین بخش های آن تالار آیینه خانه، اتاق مرکزی و گنبد کلاه فرنگی به شمار می آید. بخش غربی عمارت نیز در دوطبقه و شامل اتاق ها و راهروهای ارتباطی بوده و در دوره پهلوی ساخته شده است.

باغ اکبریه با توجه به نظام هندسی موجود در کرت بندی، انطباق آکس ورودی بر محور تقارن کوشک و بنای سردر ورودی دارای هندسه ای خالص و نظام مند و نشانگر یک نمونه برجسته باغ ایرانی است.

گونه های گیاهی سازنده باغ از تنوع مطلوبی برخوردار است. وجود انبوهی از درختان غیرمثمر همچون کاج با قدمتی بیش از 100 سال و تنوعی از درختان سرو در کنار درختان مثمر نظیر پسته و انار ، همچنین درختچه هایی مانند رز، گل محمدی و گل های فصلی نتیجه این امر است.

نظام آبیاری ، بهره مندی از هوای آزاد نور و خاک در طراحی این مجموعه مانند دیگر باغ های ایرانی روشمند و دارای برنامه ریزی است. مجموعه باغ و عمارت اکبریه به جهت راه اندازی موزه، وقف آستان قدس رضوی گردیده است. هم اکنون نیز موزه های باستان شناسی و مردم شناسی در این باغ مستقرند.