طهارت و احکام آن در اسلام

[τοxικ]

آب مطلق و مضاف



.سئوال1_ آب چند نوع است؟



جواب ـ آب دو نوع است: مطلق و مضاف.





س 2_ آب مضاف چه خصوصیتی دارد؟



ج ـ آب مضاف دو خصوصیت دارد:




الف) از چیزی گرفته شود مانند: آب هندوانه و { كلیه آب میوه ها}.



ب) آبی كه با گل { یا شكر چای قهوه و ... } مخلوط گردد.





س 3_ آب مطلق چه آبی است؟



ج ـ آبی است كه هیچ كدام از خصوصیت و اوصاف آب مضاف را نداشته باشد.





س 4_ آب مطلق بر چند قسم است؟



ج ـ آب مطلق پنج قسم است: آب كُر _ آب قلیل _ آب جاری _ آب باران _ آب چاه.



1_ آب کُر



س 1_ آب كُر چه خصوصیاتی دارد؟



ج ـ آب كُر مقدار آبی است كه اگر در ظرفی كه طول و عرض و عمق آن هر یك 3 وجب است و یا ظرفی كه مجموعاً 27 وجب باشد بریزند آن ظرف پر شود.





س 2_ در چه صورت عین نجس یا چیزی كه نجس شده است آب كُر را نجس می كند؟



ج ـ در صورتی كه عین نجس مانند بول یا خون یا چیزی كه نجس شده است مانند لباس نجس به آب كر برسد و آب بو، رنگ و یا مزه نجاست را بگیرد نجس می شود.





س 3_ اگر عین نجس یا چیزی كه نجس است به آب كر برسد اما رنگ یا بو یا مزه آب را تغییر ندهد آیا نجس می شود؟



ج ـ خیر _ اگر تغییر نكند نجس نمی شود.





س 8_ آیا در صورت تغییر رنگ، بو و یا مزه آب به وسیله غیر نجس آن آب نجس می شود؟



ج ـ خیر، اگر رنگ یا مزه و یا بوی آب كر بر اثر غیر نجاست تغییر كند نجس نمی شود.



س 9_ حكم آبی كه بیشتر از كر است و عین نجس به آن رسیده چه می باشد؟



ج ـ اگر عین نجس مانند خون به آبی كه بیشتر از كر باشد برسد و بو، رنگ و یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد چنانچه مقداری كه تغییر نكرده كمتر از كر باشد تمام آب نجس می شود و اگر به اندازه و یا بیشتر از كر باشد فقط مقداری كه بو، رنگ و یا مزه آ ن تغییر كرده است نجس می باشد.




س 10_ آب فواره در چه صورت می تواند آب نجس را پاك كند؟



ج ـ در صورتی كه آب فواره متصل به كر باشد آب نجس را پاك می كند.





س 11_ آیا آب فواره ای كه قطره قطره روی آب نجس می ریزد موجب پاك شدن آن آب می شود؟



ج ـ اگر قطره قطره روی آب نجس بریزد آن را پاك نمی كند. مگر چیزی را روی فواره بگیرند تا آب آن قبل از قطره قطره شدن به آب نجس متصل شود و بنا بر احتیاط مستحب آب فواره با آب نجس مخلوط گردد.




س 12_ در چه صورتی آبی كه از شستن چیز نجس می ریزد پاك است؟



ج ـ چیز نجس را زیر شیری كه متصل به كر است بشویند آبی كه از آن می ریزد اگر متصل به كر باشد و بو، رنگ و یا مزه نجاست را نگرفته باشد و عین نجاست نیز در آن نباشد پاك است.





س 13_ اگر مقداری از آب كر یخ ببندد و مقداری از آن یخ نبندد و در همین حال نجسی به آن برسد چه حكمی پیدا می كند؟



ج ـ اگر مقداری از آب كر یخ ببندد و باقی آن به اندازه كر نباشد چنانچه نجاست به آن برسد نجس می شود و هر مقدار از یخ نیز كه آب می شود نجس است.




س 14_ اگر در قلیل و كثیر بودن آبی شك كردیم چه وظیفه ای داریم؟



ج ـ آبی كه به اندازه كر بوده اگر انسان شك كند كه از كر كمتر شده یا نه در حكم، آب كر است. یعنی نجاست را پاك می كند و اگر نجاستی به آن برسد نجس نمی شود و آبی كه كمتر از كر بوده و انسان شك دارد به مقدار كر شده یا نه حكم آب كر را ندارد و بنا بر احتیاط لازم نیست در این گونه موارد تفحص و تحقیق نماید.





س 15_ كر بودن آب از چه راههایی ثابت می شود؟



ج ـ از سه راه كر بودن آب ثابت می شود كه به شرح ذیل می باشد:



الف) خود انسان یقین كند كه آب به اندازه كر است.



ب) دو مرد عادل یا یك نفر خبر دهد كه این آب مثلاًبه اندازه كر است.



ج) كسی كه آب در اختیار اوست بگوید كه آب به اندازه كر است. مثلاً حمامی بگوید آب حمام به اندازه كر است.





2_ آ ب قلیل



س 16_آب قلیل به چه آبی می گویند؟



ج ـ آبی كه از كر كمتر باشد و از زمین بجوشد.



س 17_ اگر آب قلیل بر چیز نجس بریزد و یا نجس به آب قلیل برسد چه حكمی پیدا می كند؟



ج ـ اگر آب قلیل بر چیز نجس بریزد یا چیز نجس به آن برسد نجس می شود.




س 18_ در صورتی كه آب قلیل از بالا و با فشار بر چیز نجس بریزد، چه حكمی پیدا می كند؟



ج ـ اگر از بالا و یا با فشار بر چیز نجس بریزد مقداری كه به آن چیز می رسد نجس و بقیه آب پاك است.





س 19_ حكم آب قلیلی كه برای برطرف كردن عین نجاست، روی چیز نجسی ریخته می شود و از آن جدا می گردد، چیست؟



ج ـ این آب نجس است و بنا بر احتیاط مستحب نیز باید از آب قلیلی كه بعد از برطرف شدن عین نجاست برای آب كشیدن چیز نجس روی آن می ریزند و از آن جدا می شود، اجتناب شود.





س 20_ آبی كه برای شستن مخرج بول و غایط به كار می رود، با چه شرطی پاك است و چیزی را كه به آن برسد، نجس نمی كند؟



ج ـ آب مذكور با پنج شرط پاك است و اگر چیزی به آن برسد، نجس نمی شود: اول) بو یا رنگ و یا مزه نجاست نگرفته باشد. دوم) نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد. سوم) نجاست دیگری مانند خون غیر متعارف با بول و غایط بیرون نیامده باشد. چهارم) ذره های غایط در آب پیدا نباشد. پنجم) به اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول نجاست نرسیده باشد.





3_ آب جاری


س 21_ آب جاری به چه آبی می گویند؟



ج ـ آب جاری به آبی می گویند كه از زمین بجوشد و جریان داشته باشد. مانند آب چشمه و قنات.




س 22_ اگر آب جاری كمتر از كر بود چه حكمی پیدا می كند؟



ج ـ آ ب جاری اگر چه كمتر از كر باشد چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو، رنگ و یا مزه آن بر اثر نجاست تغییر نكرده، پاك است.





س 23_ آب جاری در چه صورت نجس می شود؟



ج ـ در صورتی كه نجاستی به آب جاری برسد و مقداری از آن بر اثر نجاست تغییر كند فقط همان مقدار نجس می شود و قسمتی كه متصل به چشمه است اگر چه كمتر از كر باشد پاك است و آبهای دیگر اگر چه به اندازه كر باشد و یا به سبب آبی كه تغییر نكرده به آب طرف چشمه متصل باشد پاك و گرنه نجس است.




س 24_ حكم آب چشمه ای كه جاری نیست چه می باشد؟

ج ـ آب چشمه ای كه جاری نیست ولی طوری است كه از آن بردارند باز می جوشد در حكم آب جاری می باشد یعنی اگر نجاست به آن برسد تا وقتی بو، رنگ و یا مزه آن بر اثر نجاست تغییر نكرده باشد پاك است.



س 25_ آب ایستاده و متصل به آب نهر چه حكمی دارد؟



ج ـ آبی كه كنار نهر ایستاده و متصل به آن می باشد حكم آب جاری را دارد.



س 26_ حكم آب چشمه ای كه گاهی می جوشد و گاهی خشك می باشد چیست؟



ج ـ چشمه ای كه مثلاً در زمستان می جوشد و در تابستان از جوشش می افتد، فقط وقتی كه می جوشد درحكم آب جاری است.




س 27_ آب حوض حمام در چه صورت پاك است؟



ج ـ آب حوض حمام اگر چه كمتر از كر باشد چنانچه به خزینه ای كه آب آن به اندازه كر است متصل باشد مانند آب جاری است.





س 28_ آب لوله های حمام و سا ختمانها كه از شیرها و دوشها می ریزد چیست؟



ج ـ اگر متصل به كر باشد مانند شبكه های آبرسانی در شهرها در حكم آب جاری است.





س 29_ آبی كه بر روی زمین جریان دارد و از زمین نمی جوشد چیست؟



ج ـ آبی كه بر زمین جریان دارد و از زمین نمی جوشد چنانچه كمتر از كر باشد و نجاست به آن برسد نجس می شود.




4_ آب باران




س 30_ آب باران در چه صورت چیز نجس را كه در آن عین نجاست نیست پاك می كند؟



ج ـ اگر بر چیز نجس كه عین نجاست در آن نیست یك مرتبه باران ببارد جایی كه باران به آن برسد پاك می شود. ولی باریدن دو سه قطره فایده ندارد بلكه باید طوری باشد كه بگویند: باران می آید و بنا بر احتیاط مستحب باران مقداری باشد كه بر زمین سخت جاری شود.



س 31_ باران فرش لباس و مانند آن را چگونه پاك می كند؟



ج ـ چنانچه با آب باران شسته شود فشار لازم نیست.





س 32_ اگر باران بر عین نجس ببارد چه حكمی پیدا می كند؟



ج ـ اگر باران بر عین نجس ببارد و به جای دیگر ترشح كند چنانچه عین نجاست همراه آن نباشد و بو یا رنگ و یا مزه نجاست نگرفته باشد پاك است. پس اگر باران بر خون ببارد و ترشح كند چنانچه ذره ای خون در آن باشد یا بو یا رنگ و یا مزه خون گرفته باشد نجس می شود.





س 33_ سقف ساختمان یا روی بام كه عین نجاست دارد در صورت باریدن باران بر آن چه حكمی پیدا می كند؟


ج ـ اگر بر سقف ساختمان یا روی بام عین نجاست باشد تا وقتی باران بر بام می بارد آبی كه به چیز نجس رسیده و از سقف یا ناودان می ریزد پاك است ولی بعد از قطع شدن باران اگر معلوم باشد آبی كه می ریزد به چیز نجس رسیده است نجس می باشد.





س 34_ آیا آب باران زمین نجس را پاك می كند؟



ج ـ زمین نجسی كه باران بر آن ببارد پاك می شود. اگر باران بر زمین جاری شود و به جای نجسی كه زیر سقف است برسد آن را نیز پاك می كند.





س 35_ آیا خاك نجسی كه بر اثر باران گل شده پاك است؟



ج ـ بله خاك نجسی كه بر اثر باران گل شده است پاك می باشد.



س 36_ حكم آ ب بارانی كه در جایی جمع شده است چیست؟



ج ـ هر گاه آب باران در جایی جمع شود اگر چه كمتر از كر باشد چنانچه هنگامی كه باران می آید چیز نجسی را در آن بشویند و آب بو یا رنگ و یا مزه نجاست نگیرد آن نجس پاك می شود.





س 37_ اگر بر فرش پاكی كه روی زمین نجس است باران ببارد چه حكمی پیدا می كند؟



ج ـ اگر بر فرش پاكی كه روی زمین نجس است باران ببارد و بر زمین نجس جاری شود فرش نجس نمی شود و زمین نیز پاك می گردد.





5_ آب چا ه



س 38_ حكم آب چاه چیست؟



ج ـ آب چاهی كه از زمین می جوشد اگر چه كمتر از كر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو یا رنگ و یا مزه آن بر اثر نجاست تغییر نكرده، پاك است ولی مستحب است پس از رسیدن بعضی از نجاستها به چاه به مقداری كه در الفقه بیان شده است از آب آن بكشند.





س 39_ آب چاهی كه نجاست در آن ریخته شده است چیست؟



ج ـ اگر نجاستی در چاه بریزد و بو یا رنگ و یا مزه آب را تغییر دهد چنانچه تغییر آب چاه از بین برود پاك می شود اگر چه بنا براحتیاط مستحب باید با آبی كه از چاه می جوشد مخلوط گردد.





س 40_ حكم آب بارانی كه بعد از ایستادن باران در گودالی با آب دیگری جمع شود چیست؟



ج ـ اگر آب باران پس از ایستادن با آب دیگری در گودالی جمع شود و كمتر از كر باشد با رسیدن نجاست به آن نجس می شود.





احكام آبـها



س 41_ حكم آب مضاف چیست؟



ج ـ آب مضاف چیز نجس را پاك نمی كند و وضو و غسل با آن باطل است.





س 42_ اگر نجاستی به آب مضاف برسد چه حكمی پیدا می كند؟



ج ـ آب مضاف هر قدر زیاد باشد ــ البته نه به اندازه چاههای نفت و مانند آن ــ اگر ذره ای نجاست به آن برسد نجس می شود.




س 43_ اگر آب مضاف از بالا روی نجس بریزد چه حكمی پیدا می كند؟



ج ـ چنانچه از بالا روی نجس بریزد مقداری كه به چیز نجس رسیده، نجس و مقداری كه بالاتر از آن است پاك می باشد. مثلاً اگر گلاب را از گلابدان روی دست نجس بریزند، آنچه به دست رسیده نجس و آنچه به دست نرسیده، پاك است و همچنین اگر مانند فواره با فشار از پایین به بالا برود، اگر نجاست به قسمت بالای آب برسد، پایین آب نجس نمی شود.





س 44_ حكم آب مضافی كه نجس است و با آب كر مخلوط شده چیست؟



ج ـ اگر آب مضاف نجس طوری با آب كر یا جاری مخلوط شود كه دیگر بر آن آب مضاف نگویند پاك می شود.



س 45_ آبی كه مطلق بوده و معلوم نیست مضاف شده یا نه چه حكمی پیدا می كند؟



ج ـ در حكم آب مطلق است یعنی چیز نجس را پاك می كند و وضو و غسل نیز با آن صحیح است.




س 46_ آبی كه مضاف بوده و معلوم نیست مطلق شده یا نه چه حكمی دارد؟



ج ـ در حكم آب مضاف است یعنی چیز نجس را پاك نمی كند و وضو و غسل نیز با آن باطل است.





س 47_ آبی را كه اصلاً نمی دانیم مضاف است یا مطلق چه حكمی پیدا می كند؟



ج ـ آبی كه معلوم نیست مطلق است یا مضاف و معلوم نیست كه قبلاً مطلق بوده یا مضاف نجاست را پاك نمی كند. وضو و غسل نیز با آن باطل است ولی اگر به اندازه كر یا بیشتر با شد و نجاست به آن برسد به نجاست آن حكم نمی شود.





س 48_ اگر عین نجاست به آن برسد چه حكمی پیدا می كند؟



ج ـ آبی كه عین نجاست مانند خون و بول به آن برسد و بو یا رنگ و یا مزه آن را تغییر دهد اگر چه كر یا جاری باشد نجس می شود.




س 49_ اگر بو یا رنگ و یا مزه آب بر اثر نجاست بیرون از آن تغییر كرده چیست؟



ج ـ اگر بو یا رنگ و یا مزه آب بر اثر نجاستی كه بیرون از آن است عوض شود _مثلاًًًًً مرداری كه پهلوی آب است بوی آن را را تغییر دهد _ عدم نجاست آن است و رعایت احتیاط لازم نمی باشد گر چه خوب است.




س 50_ حكم آبی كه عین نجاست در آن ریخته شده، اگر با كر یا جاری متصل شود چیست؟



ج ـ آبی كه عین نجاست مانند خون و بول در آن ریخته و بو یا رنگ و یا مزه آن را تغییر داده باشد چنانچه به آب كر یا جاری متصل شود و یا باران به آن ببارد یا باد باران را در آن بریزد و یا آب باران از ناودان در آن جاری شود و تغییر آن را از بین ببرد پاك می شود.





س 51_ آیا آبی كه بعد از آب كشیدن چیز نجس در آب پاك از آن می ریزد پاك است یا نجس؟



ج ـ اگر چیز نجسی را در آب كر یا جاری آب بكشند آبی كه بعد از بیرون آوردن ازآن می ریزد پاك است.



س 52_حكم آبهایی كه قبلاً پاك یا نجس بوده و معلوم نیست نجس شده یا نه چه می باشد؟

ج ـ آبی كه پاك بوده و معلوم نیست نجس شده یا نه پاك است و آبی كه نجس بوده و معلوم نیست پاك شده یا نه نجس است.





س 53_ نیم خورده حیوانات نجس و نیم خورده حیوانات حرام گوشت چه حكمی دارد؟



ج ـ نیم خورده سگ، خوك و كافر كه نجس هستند نجس و خوردن آن حرام است و نیم خورده حیوانات حرام گوشت پاك و خوردن آن مكروه می باشد مگر نیم خورده گربه كه خوردن آن كراهت ندارد