16-01-2014، 21:06
بیماری تب مالت یکی از بیماری های مشترک بین انسان و دام است که بر اثر ورود باکتری بروسلا از دام های آلوده به انسان ایجاد می شود. این بیماری در گوسفند، گاو و خوک شیوع زیادی دارد و باعث تلف شدن و سقط جنین در دام ها می شود.
خوردن شیر غیرپاستوریزه دام آلوده و لبنیاتی که از شیر خام به دست می آیند مثل خامه، پنیر و بستنی باعث بیماری تب مالت می شود. از دیگر راه های آلودگی، تماس مستقیم با خون و احشای دام های آلوده است و در مشاغلی که ارتباط مستقیم با دام دارند، دیده می شود. باید دانست خوردن گوشت پخته دام آلوده از راه های آلودگی این بیماری نیست.
● نشانه های بیماری
علامت اصلی این بیماری تب است که عموما در عصر و شب به اوج می رسد و بیمار دچار تعریق فراوان می شود، به طوری که تمام لباس هایش خیس می شود. اوایل بیماری ممکن است تا مدت ها بجز تب و تعریق شبانه علامت دیگری وجود نداشته باشد، ولی بتدریج درد استخوان ها و مفاصل بخصوص درد لگن در برخی بیماران شروع می شود. درد لگن گاهی آنقدر شدید است که راه رفتن بیمار به سختی انجام می شود.
در برخی بیماران علائم روحی مثل افسردگی هم تظاهر می کند. این بیماری اگر درمان نشود گاهی می تواند با درگیری قلب و رگ ها باعث مرگ بیمار شود. از دیگر عوارض مهم این بیماری، ایجاد آبسه در استخوان های ستون فقرات است که باعث زمینگیر شدن بیمار می شود.
● درمان
خوشبختانه درمان بیماری تب مالت با داروهای آنتی بیوتیک موجود بخوبی انجام می شود. کپسول داکسی سایکلین، قرص کوتریموکسازول، کپسول ریفامپین و آمپول جنتامایسین و استرپتومایسین داروهایی هستند که برای درمان این بیماری کاربرد دارند. معمولا از بین این داروها ۲ تا انتخاب می شود و به مدت حداقل ۶ هفته استفاده می شوند. البته می توان مثلا ۲ هفته اول همزمان آمپول جنتامایسین و کپسول داکسی سایکلین استفاده شود و ۴ هفته بعد فقط داکسی سایکلین ادامه پیدا کند.
به هر حال در این دوره طولانی، مصرف دارو حتما باید تا پایان ادامه داشته باشد تا از عود بیماری که متاسفانه در موارد زیادی رخ می دهد تا حد امکان پیشگیری شود.
پیشگیری از این بیماری با واکسیناسیون دام های آلوده و ریشه کن کردن بیماری در دام ها صورت می گیرد، ولی در هر صورت با توجه به این که این بیماری در دام های ایران به وفور وجود دارد، بهترین راه پیشگیری، اجتناب از مصرف شیر نجوشیده یا غیر پاستوریزه، پنیر محلی و بخصوص بستنی های غیرپاستوریزه و متفرقه است.
دکتر رضا کریمی
متخصص بیماری های داخلی
خوردن شیر غیرپاستوریزه دام آلوده و لبنیاتی که از شیر خام به دست می آیند مثل خامه، پنیر و بستنی باعث بیماری تب مالت می شود. از دیگر راه های آلودگی، تماس مستقیم با خون و احشای دام های آلوده است و در مشاغلی که ارتباط مستقیم با دام دارند، دیده می شود. باید دانست خوردن گوشت پخته دام آلوده از راه های آلودگی این بیماری نیست.
● نشانه های بیماری
علامت اصلی این بیماری تب است که عموما در عصر و شب به اوج می رسد و بیمار دچار تعریق فراوان می شود، به طوری که تمام لباس هایش خیس می شود. اوایل بیماری ممکن است تا مدت ها بجز تب و تعریق شبانه علامت دیگری وجود نداشته باشد، ولی بتدریج درد استخوان ها و مفاصل بخصوص درد لگن در برخی بیماران شروع می شود. درد لگن گاهی آنقدر شدید است که راه رفتن بیمار به سختی انجام می شود.
در برخی بیماران علائم روحی مثل افسردگی هم تظاهر می کند. این بیماری اگر درمان نشود گاهی می تواند با درگیری قلب و رگ ها باعث مرگ بیمار شود. از دیگر عوارض مهم این بیماری، ایجاد آبسه در استخوان های ستون فقرات است که باعث زمینگیر شدن بیمار می شود.
● درمان
خوشبختانه درمان بیماری تب مالت با داروهای آنتی بیوتیک موجود بخوبی انجام می شود. کپسول داکسی سایکلین، قرص کوتریموکسازول، کپسول ریفامپین و آمپول جنتامایسین و استرپتومایسین داروهایی هستند که برای درمان این بیماری کاربرد دارند. معمولا از بین این داروها ۲ تا انتخاب می شود و به مدت حداقل ۶ هفته استفاده می شوند. البته می توان مثلا ۲ هفته اول همزمان آمپول جنتامایسین و کپسول داکسی سایکلین استفاده شود و ۴ هفته بعد فقط داکسی سایکلین ادامه پیدا کند.
به هر حال در این دوره طولانی، مصرف دارو حتما باید تا پایان ادامه داشته باشد تا از عود بیماری که متاسفانه در موارد زیادی رخ می دهد تا حد امکان پیشگیری شود.
پیشگیری از این بیماری با واکسیناسیون دام های آلوده و ریشه کن کردن بیماری در دام ها صورت می گیرد، ولی در هر صورت با توجه به این که این بیماری در دام های ایران به وفور وجود دارد، بهترین راه پیشگیری، اجتناب از مصرف شیر نجوشیده یا غیر پاستوریزه، پنیر محلی و بخصوص بستنی های غیرپاستوریزه و متفرقه است.
دکتر رضا کریمی
متخصص بیماری های داخلی