02-02-2021، 16:23
مدفوع عاملیست که می تواند بیانگر خوبی از وضعیت سلامتی بدن ما باشد. یکی از مواردی که از طریق مدفوع می توان به وجود بیماری یا مشکلی در بدن پی برد وجود خون در مدفوع است. پدیده ای که عادی نیست و نیاز به رسیدگی های پزشکی دارد تا علت دقیق آن مشخص گردد و بلافاصله هم باید اقدامات درمانی لازم را آغاز نمود. متاسفانه به علت خجالت یا ناآگاهی برخی افراد نسبت به خطرات و عوارض این موضوع بسیاری از افراد هنگامی که با مدفوع خونی روبرو می شوند آن را پنهان می کنند و خیلی دیر به پزشک معالج مراجعه می نمایند. در این مقاله با علائم، روش های درمان و علت خون در مدفوع بیشتر آشنا خواهید شد.
علل وجود خون در مدفوع
هم بزرگسالان و هم نوزادان ممکن است با مدفوع خونی روبرو شوند. مهم ترین نکته ای که باید به آن توجه کرد شکل ظاهری مدفوع است. وجود خون در مدفوع می تواند به شکل های مختلفی دیده شود. گاهی خون به صورت واضحی همراه با مدفوع یا قبل و بعد از اجابت مزاج از بدن خارج می شود گاهی هم به صورت رگه ها و لخته های خون وجود دارد. در برخی موارد هم از روی رنگ آن می توان به این بیماری پی برد. گاهی رنگ مدفوع تیره است که نشان می دهد خون مدتهاست در دستگاه گوارش باقی مانده است و گاهی هم رنگ آن کاملا روشن و خونی است. چنین مواردی برای نوزادان هم مصداق دارد.
از مهم ترین علل مدفوع خونی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
هموروئید یا بواسیر
هموروئید یا بواسیر یکی از شایع ترین بیماری های مقعدی است که از مهم ترین علائم آن می توان به خونریزی و درد اشاره کرد. خونریزی که ناشی از هموروئید باشد معمولا به صورت وجود خون تازه در مدفوع مشاهده می گردد. بیماری هموروئید در اثر کشیدگی و پارگی عروق خونی ناحیه ی مقعد ایجاد می شود و از آنجایی که یک بیماری پیش رونده است نیاز به رسیدگی و درمان پزشکی دارد. عامل اصلی بسیاری از موارد ابتلا به هموروئید، یبوست است و با مدیریت فیبر غذایی مصرفی می توان از بروز آن پیشگیری نمود.
شقاق
شقاق هم یکی دیگر از شایع ترین بیماری های مقعدی است که در اثر ایجاد ترک و شکاف در پوست ناحیه ی اطراف مقعد ایجاد می شود. از مهم ترین علائم شقاق می توان به درد و خونریزی اشاره کرد که غالبا با خون تازه در مدفوع همراه است. بسیاری از موارد شقاق به علت ابتلا به یبوست ایجاد می گردد. فیبر غذایی عامل موثری در جلوگیری از بروز شقاق است.
دیورتیکولیت
بیماری دیورتیکولیت یکی از بیماری های گوارشی است که در روده ها رخ می دهد. علت اصلی این بیماری به وجود آمدن کیسه های کوچک در دیواره ی روده ی بزرگ است که در اثر التهاب می تواند خونریزی کند. این بیماری می تواند با درد و تب همراه باشد و به ایجاد خون لخته شده در مدفوع منجر گردد.
گاستروانتریت
گاستروانتریت یا عفونت روده می تواند یکی از دلایل ایجاد مدفوع خونی باشد. این عفونت می تواند ناشی از ویروس ها یا باکتری ها باشد و حتی از یک مسمومیت غذایی ساده ایجاد گردد. اسهال، استفراغ، کم خونی، مدفوع خونی، سردرد و درد مفاصل از مهم ترین علائم این بیماری است.
بیماری التهابی روده (IBD)
کرون و کولیت اولسراتیو دو نوع اصلی از بیماری های التهابی روده هستند. در هر دوی این بیماری ها بخشی از روده دچار التهاب می گردد و با علائمی مانند اسهال، درد، خستگی و کاهش وزن همراه است و می تواند به وجود خون در مدفوع منجر گردد.
سرطان
یکی از نادرترین علل این عارضه می تواند سرطان روده شناخته شود. با اینکه احتمال چنین موضوعی بسیار کم است اما نباید آن را نادیده گرفت. سرطان روده در برخی موارد بدون هیچ علامت خاصی است اما در بیشتر موارد با علائمی مانند مدفوع خونی، خستگی و درد همراه است.
زخم معده
زخم معده می تواند در هر قسمتی از معده و همچنین در قسمت دوازدهه که ابتدایی ترین قسمت روده ی کوچک است ایجاد گردد و به علت اینکه با خونریزی همراه است این خون می تواند به مرور زمان در دستگاه گوارش و روده ها به همراه غذا حرکت کند و در نهایت به وجود خون روشن در مدفوع بینجامد.
نحوه تشخیص علت خون در مدفوع
برای تشخیص علت خون در مدفوع روش های زیادی وجود دارد ولی قبل از هرچیز شکل ظاهری مدفوع بسیار مهم و تعیین کننده است. گاهی خونریزی در قسمت های فوقانی دستگاه گوارش شروع می شود و خون مدت زمان زیادی در دستگاه گوارش همراه با غذا می ماند به همین دلیل رنگ مدفوع به شدت تیره می گردد.
گاهی وجود خون روشن و تازه به راحتی در مدفوع قابل مشاهده است و می توان رگه های لخته ای تازه ی خون را بر روی آن مشاهده کرد. چنین موضوعی نشان می دهد که منشا خونریزی در قسمت های پایین تر دستگاه گوارش می باشد.
اما به طور کلی پزشک برای تشخیص علت خون در مدفوع از روش های زیر کمک می گیرد:
آندوسکوپی معده
کولونوسکوپی
تست های آزمایشگاهی
آنژیوگرافی
رادیوگرافی مری