کوفته گری چیست؟

[F A R ! N]

هنر کوفته گری یا فولاد سازی در واقع برگرفته از ساخت اشیای آهنی است که به صورت هنری توسعه یافته است. این هنر از دوره هخامنشیان با ساخت جنگ افزار ها و مهر ها رایج بوده، اما آن چه ما امروزه از این هنر می شناسیم یعنی استفاده از فولاد و زرکوبی و مطلا کاری روی آن، از دوره سلجوقیان رواج یافته است ودر دوره صفویه که مذهب شیعه در کشور رسمیت یافت این هنر در علم سازی و ساخت مجسمه حیوانات و پرندگان برای تزیین علم ها رایج شده است. در دوره قاجاریه نیز علم سازی توسعه زیادی یافت و روش های مختلفی در این هنر به کار گرفته شد.

روش کار
در هنر کوفته گری برای ساخت اشیای مختلف ابتدا قسمت های مختلف طرح را روی کاغذ کشیده، سپس طرح را روی ورق فولادی منتقل نموده، می برند. آن گاه ورق فولادی را درون کوره قرار می دهند تا کاملا سرخ شود، فولاد سرخ شده روی سندان چکش کاری می کنند تا شکل مورد نظر به دست آید. پس از ساخت قسمت های مختلف شی آن را با جوش آهن یا برنج به یکدیگر متصل می کنند تا طرح کامل شی حاصل شود.


طلاکوبی / کوفته گری
در این رشته از هنر های سنتی هنرمند به ساخت اشیاء و احجامی با فولاد می پردازد که سطح رویی آنها نیز با مفتول طلا، برنج یا نقره نقش اندازی می گردد. کوفته گری همان طلا کوبی بر روی فولاد است . در گذشته طلا کوبی روی فلزاتی مانند مس، برنج مفرغ، نیز انجام می شد.

موج دار کردن فولاد با طلا و نقره را« طلا کوبی » می گویند که به زرکوبی یا طلا کاری نیز مشهور است ابزار عمده زرکوب کارد طلا کوبی است که محلی که باید طلا کوبی شود به شکل ضربدر دندانه دندانه و زبر نموده ، سیم زر یا نقره به ضخامت هفت صدم میلی متر در آ ن گذاشته ، چکش کاری می کنند. سپس با سنگ عقیق یا یشم آن را پرداخت می کنند تا ضمن در خشان شدن ، بهتر به زمینه فولادی جفت شود.

در گذشته طلا کوبی روی فلزاتی مانند مس، برنج مفرغ، نیز انجام می شد. اما امروزه هنرمندانی در گوشه و کنار کشور به ویژه در اصفهان و تهران آثار زیبای فولادی خلق می کنند که در داخل و خارج کشور طرفداران زیادی دارد.