پیش فرض آسیب به عصب شنوایی و این بیماری ها

[eɴιɢмαтιc]

ز سکته گوش چه می دانید و چه علل و عواملی در ایجاد این عارضه تاثیرگذارند و چه نوع درمان هایی برای این عارضه ها وجود دارند؟

کاهش شنوایی در هر سنی ممکن است دیده شود؛ از یک نوزاد تازه متولد شده گرفته تا یک فرد میانسال اما علم پیشرفته پزشکی امروز این امید را در بیماران زنده کرده که میتوانند شنوایی از دست رفته خود را بازیابند.

دکتر بابک ساعدی،متخصص گوش حلق و بینی و دانشیار دانشگاه علومپزشکی تهران در نوشت: کاهش شنوایی، از بیماریهای شایع گوش است که محدودیتهایی را برای انسانها ایجاد میکند. کاهش شنوایی در هر سنی ممکن است دیده شود؛ از یک نوزاد تازه متولد شده گرفته تا یک فرد میانسال اما علم پیشرفته پزشکی امروز این امید را در بیماران زنده کرده که میتوانند شنوایی از دست رفته خود را بازیابند. با توجه به فیزیولوژی گوش، روند شنیدن شامل دو بخش بزرگ انتقال صدا و درک صوت است. اگر در هر یک از این قسمتها مشکلی پیش بیاید، احتمال کاهش حس شنوایی وجود دارد. گوش خارجی و گوش میانی وظیفه انتقال و افزایش شدت صوت را برعهده دارند. در گوش داخلی انسان نیز عصب شنوایی وجود دارد که با مغز در ارتباط است و صدا را تحلیل میکند.
پیرگوشی: شایعترین بیماریای که گوش داخلی را درگیر و کاهش شنوایی حسی- عصبی ایجاد میکند، پیر گوشی است. افراد بعد از 60 سال درجاتی از کاهش شنوایی پیدا میکنند. درمان آنها تجویز سمعک است.

نقص شنوایی هدایتی: اگر مشکل در قسمت خارجی و میانی گوش باشد، بیمار دچار نقص شنوایی از نوع هدایتی است. کاهش شنوایی هدایتی از این جهت اهمیت دارد که قابلدرمان است. یکی از شایعترین علل کاهش شنوایی هدایتی، تجمع موم در گوش خارجی است که با خارج کردن موم به وسیله متخصص به راحتی برطرف میشود. اگر کاهش شنوایی مربوط به اختلالی در گوش میانی باشد، درمان کمی دشوارتر است. در بخش میانی گوش پرده صماخ و استخوانچهها وجود دارند. پارگی پرده گوش، عفونتها، چسبندگی استخوانچهها در اثر عفونت، جراحی و… باعث کاهش شنوایی میشود و درمان معمولا دارویی و جراحی است.

نقص شنوایی حسی- عصبی: وقتی کاهش شنوایی مربوط به گوش داخلی باشد، درمان خیلی دشوارتر میشود. به این نوع از کاهش شنوایی اصطلاحا کاهش شنوایی حسی–عصبی گفته میشود. همانطور که می‎دانیم، سلولهای عصبی آسیبدیده قابلیت ترمیم ندارند. پس انتظار میرود در این مورد نیز ترمیم عصب گوش امکانپذیر نباشد. بیماریهای بخش داخلی گوش با توجه به وسعتشان بیشتر قابلپیشگیری هستند تا قابل درمان.

نقص شنوایی ناشی از سر و صدا: صداهایی که باعث کاهش شنوایی میشوند، به دو دسته تقسیم میشوند؛ صداهای انفجاری که در مراسم چهارشنبهسوری بیشتر شنیده میشود و صداهای بلند مزمن در کسانی که هدفون استفاده میکنند، باعث کاهش شنوایی میشوند. این نوع از کاهش شنوایی قابلپیشگیری است ولی به هیچ وجه قابلدرمان نیست و باید از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند اجتناب کنیم.

نقص شنوایی ناشی از عارضه دارو: بعضی از داروها نیز ممکن است مشکلات غیرقابلبرگشت در گوش داخلی ایجاد کنند. داروهای شیمیدرمانی و بعضی از آنتیبیوتیکها از این نوع هستند. منع داروهای شیمیدرمانی تقریبا غیرممکن است ولی برای آنتیبیوتیکها میتوان داروی جایگزین دیگری انتخاب کرد.

نقص شنوایی ناشی از اختلال ژنتیکی: تعداد زیادی از بیماران دچار کاهش شنوایی بهطور ژنتیکی و مادرزادی دچار آسیب یا تکامل نیافتن گوش داخلیاند. متاسفانه این گروه بزرگ کودکان ناشنوا هستند. اگر فردی از نظر شنوایی مشکل نداشته باشد ولی بعد دچار کاهش شنوایی شود، با استفاده از وسایل کمکشنوایی میتواند با دیگران ارتباط برقرار کند ولی در کودکانی که از بدو تولد مشکل شنوایی دارند، تکامل رشد زبان، گفتار و ضریب هوشی اتفاق نمیافتد. پس تشخیص به موقع و درمان اهمیت زیادی دارد. استفاده از وسایل کمکشنوایی قوی یا کاشت حلزون، درمانی است که برای این کودکان درنظر گرفته میشود.

نقص شنوایی ناشی از عفونت: عفونتها نیز گوش داخلی را درگیر میکنند. عفونت بهخصوص اگر در دوران جنینی باشد، بسیار خطرناک است. عفونتهایی که گوش را درگیر میکنند، به مغز گسترش مییابند و بیماری مننژیت ایجاد میکنند نیز باعث کاهش شنوایی عصبی میشوند.

سکته گوش: کاهش شنوایی که بهطور مزمن اتفاق میافتد، به بیمار فرصت میدهد در پی چاره باشد ولی نوع دیگری از کاهش شنوایی وجود دارد که جزو اورژانسهای گوش محسوب میشود. این بیماری به «سکته گوش» معروف است. علت آن هم ناشناخته است. البته نقش سیستم ایمنی و ویروسها را تا حدودی در بروز آن دخیل میدانند. گرچه این نوع از کاهش شنوایی ناگهانی است ولی سرعت عمل پزشک در شناسایی و درمان آن، 60 درصد باعث بهبود کامل خواهد شد. اگر سکته گوش به موقع شناسایی نشود، شنوایی تا حدود 30 درصد کاهش مییابد. درمان این بیماران استفاده از داروهای ضدالتهابی و ضدویروسی است. باید کورتیکواستروئید به داخل گوش افرادی که به درمان پاسخ نمیدهند یا منع مصرف چنین داروهایی را دارند تزریق شود.

درمان کاهش شنوایی

درمان کاهش شنوایی باتوجهبه نوع اختلال است. درمان ممکن است تجویز دارو تا جراحی باشد اما وسایل کمکشنوایی نیز کمک زیادی به بهبود سطح شنوایی بیماران میکند. وسیله کمکشنوایی همان سمعک است. سمعک وسیلهای است که صدای بیرون را دریافت و آن را تشدید میکند. گاهی هم فرکانسهای صدا را تغییر میدهد و در نهایت در اختیار گوش میگذارد. سمعک در افرادی که کاهش شنوایی انتقالی دارند، موثرتر عمل میکند. البته این نوع کاهش شنوایی معمولا با دارو و جراحی برطرف می‎شود و سمعک بیشتر مختص بیمارانی است که کاهش شنوایی حسی-عصبی دارند. سمعکها دو نوع کلی آنالوگ و دیجیتال دارند. در سمعک آنالوگ، فقط سیستم تشدید صدا وجود دارد ولی سمعک دیجیتال میتواند علاوه بر تشدید صدا، فرکانس صوتی را هم تغییر دهد. برای افرادی که کاهش شنوایی حسی-عصبی بهخصوص در سنین بالا دارند و کارهای دقیقی انجام میدهند که به شنوایی خوبی نیاز دارد؛ سمعکهای آنالوگ مناسب نیست. چنین افرادی بهتر است از سمعکهای دیجیتال که قابلیت تنظیم برنامهریزی هم دارند، استفاده کنند. سمعکهای امروزی برای کاهش شنوایی حسی-عصبی عمیق تا حدود 60 تا 70 دسیبل هم مفید است. اگر سطح شنوایی فردی از این مقدار کمتر باشد، طبیعتا هر چقدر هم خروجی سمعک افزایش پیدا کند، نمیتواند شنوایی مناسبی ایجاد کند. در نتیجه درمان مناسب فقط کاشت حلزون است. کاشت حلزون در کشور ما تحت پوشش بیمه است اما به علت هزینه بسیار بالا و محدودیت امکانات، فقط برای درمان کاهش شنوایی کودکان انجام میشود ولی افرادی که شنواییشان کاملا از دست میرود، میتوانند به شکل آزاد این جراحی را انجام دهند و البته هزینه آن بسیار بالاست. لازم به ذکر است که کاشت حلزون هم کاهش شنوایی را بهطور قطعی درمان نمیکند و باعث میشود فرد شنوایی ضعیفی در حد آگاه شدن از صدای بوق اتومبیلها پیدا کند.

هفته نامه سلامت