شهرستان خاش نگینی در کویر شرق

[First Star]

شهرستان خاش با مزارع برنج، نخیلات، میوه های سردسیری و گرمسیری و رودخانه های جاری، یکی از دیدنی ترین شهرهای کویر است. شهری که در استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته و روستاهای سرسبز و زیبایی دارد.

 
شهرستان مرزی خاش در مرکز استان سیستان و بلوچستان است که تا زاهدان 180 کیلومتر فاصله دارد. دهخدا در لغت نامه اش درباره معنی خاش می نویسد: خاش: خوش آب و هوا. خاش یا خوش در زبان فارسی به معنی مادر زن است. که البته بعید به نظر می رسد این معنی دوم درباره شهر خاش صدق کند!

خاش امروزی در نزدیکی شهر قدیمی خاش قرار دارد که تاریخ پیدایش آن به پیش از حکومت نادرشاه می‌رسد. این شهر تا قبل از نادرشاه به علت ناامنی چندان اعتباری نداشت اما نادر شاه ضمن سرکوبی راهزنان، این منطقه را امن کرد و بعدها قلعه‌هایی ساخته شد و بدین ترتیب خاش رو به توسعه و آبادانی گذاشت و از شکل یک روستا خارج شد و آرام آرام سیمای شهر به خود گرفت. مردم شهرستان خاش به زبان بلوچی تکلم می‌کنند و لهجه خاشی اصیل و زبان فارسی که اکثر آنها سیستانی اند رایج است. 86/99 درصد جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند که 90 درصدشان از اهل تسنن هستند. 

 دیدنی های خاش

 کوه تفتان
کوه آتشفشان نیمه فعال تفتان در 35 کیلومتری شمال شرقی شهر خاش واقع شده است و دارای سه قله معروف از جمله «چهل تن» و «تفتان» است. ارتفاع قله تفتان 4050 متر است و از دهانه قله دود آتشفشانی مرکب از بخار آب، خاک و گاز گوگرد خارج می شود، برف سفید و گوگرد زرد رنگ بر قله این کوه سربه فلک کشیده عروس زیبایی را تداعی می کند که تور سفیدی همراه با شال زرد رنگ بر سرکرده و خودنمایی می کند. مناسب ترین زمان برای صعود به قله تفتان فصل بهار بویژه فروردین و اردیبهشت است که آب و هوای ملایم و پاکیزه همراه با بوی معطر پونه و سایر گیاهان وحشی به زیبایی مجذوب تان می کنند.علاوه بر قله در اطراف تفتان مناظر و باغات زیبا و چشمه های متعددی است که از آن جمله چشمه های آب معدنی جم چین، امنی و چشمه آب گرم برابک.مسیرهای دسترسی به تفتان از طریق روستای نارون وکوته واقع در کیلومتر 55 جاده خاش – زاهدان، از طریق روستای کلچات واقع در کیلومتر 25 جاده خاش - زاهدان است. 

رودخانه کاواری
این رودخانه زیبا در منطقه گوهرکوه از توابع بخش نوک آباد واقع شده که پوشیده از نی و در زمان پرآبی پذیرای پرندگان مهاجر است. مسیر دسترسی به آن از طریق جاده نوک آباد در 60 کیلومتری جاده خاش - زاهدان به طرف گوهرکوه و سپس کاواری است.

 
چشمه گل فشان پیر گل
چشمه زیبای گل افشان  که گل از آن تراوش می کند در 70 کیلومتری جنوب غربی خاش و در کانون زیستی عشایر واقع در کوه های سیاه بند در شرق بزمان قراردارد. وسعت آن حدود هشت هکتار و ارتفاع آن از سطح دریا 1650 متر می باشد. این منطقه دارای چشمه های متعدد آب معدنی و جوشان به صورت گل فشان است. رسوبات به جای مانده پس از خشک شدن، رنگی روشن پیدا کرده و در نهایت رنگ زرد را به معرض نمایش می گذارد.  راه دسترسی به آن از طریق روستای کارواندر و گونیچ واقع در کیلومتر 65 جاده خاش- ایرانشهر و از جاده خاکی اطراف کوه های سیاه بند است.

 

غار پوسه
این غار در 43 کیلومتری جاده خاش به زاهدان واقع شده است. غار در دره ای واقع در منطقه نارون با دهانه ای به ارتفاع 3 متر و طول تقریبی 25 متر وجود دارد در داخل آن آب به طرف خارج روان می باشد که برای کشاورزی استفاده می شود. در زمان بارندگی و جاری شدن سیل فصلی در جهت شمال غار آبشاری به ارتفاع 15 متر ایجاد که منظره بسیار جالبی پدید می آید و از مناطق بکر و زیبای تفرجگاهی است که مردم استان بویژه شهرستان خاش برای تفریح به آنجا سفر می کنند. گونه های گیاهی موجود در اطراف غار قیچ، گز، نی، بنه و غیره است.

 

  سرو «زربین» دهپابید
این درخت 1200 ساله در روستای «دهپابید» از توابع بخش نوک آباد در دامنه کوه شاه در 65 کیلومتری مسیر خاش - زاهدان قراردارد. به گفته اهالی این درخت کهنسال قبلاً محل زیارت بوده و زمانی که مردم به اسلام ایمان آوردند درخت توسط روحانیون منطقه به آتش کشیده شد و آثار سوختگی در شاخه های آن دیده می شود. از این گونه درخت یک اصله در منطقه گروک، یک اصله در چلنگ از توابع بخش نوک آباد و یک اصله در روستای سنگان وجود دارد. راه دسترسی به درخت دهپابید از طریق روستای دهپابید در 65 کیلومتری جاده خاش - زاهدان است.

 

 قلعه حیدر آباد
در حومه جنوب شرقی شهر، در انتهای خیابان 24 متری رودکی قلعه حیدر آباد خونمایی می کند. مصالح این بنا به طور کامل از خشت خام و گل و نقشه اصلی آن به صورت مستطیل شکل است. در ساخت این بنا از تزئینات معماری خاصی بهره گرفته شده که می توان به تزئینات کنگره ای شکل نیم دایره ای متمایل به بیضی اشاره کرد. معماری این بنا مربوط به دوره اسلامی است.