شهرستان دماوند

[spent †]

ارتفاع از سطح دریا ۱۹۶۰ متر و جمعیت آن ۳۶۷۰۸ نفر است. شهرستان دماوند در شرق استان در مسیر تهران به فیروزکوه قرار گرفته است. این شهرستان به دلیل وجود آثار تاریخی و سابقه سکونت از یکسو و وجود شرایط آب و هوایی مناسب در تابستانها و جاذبه های طبیعی از سوی دیگر؛ در جهانگردی استان دارای نقش و اهمیت است.

این شهرستان با مساحتی حدود ۱۸۸ هزار هکتار در میان شهرستانهای فیروزکوه، آمل، ورامین، گرمسار و تهران قرار دارد و منطقه ای کوهستانی است که متوسط ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۲۰۰۰ متر است. از میزان ۱۸۸هزار هکتار مساحت شهرستان، ۸۳ درصد جزو منابع ملی و ۱۶ درصد جزو زمینهای کشاورزی و حدود یک درصد بقیه نیز جزو حوزه شهری است.

طبیعت دماوند شامل تنوع گونه های کمیاب میباشد و دارای جانورانی همچون کل، بز، میش، پلنگ به عنوان عمده ترین حیوانات موجود حیات وحش شهرستان و علاوه بر آن پرندگان گوناگونی نظیر کبک، تیهو، کبک دری، پرندگان شکاری مانند عقاب طلایی، قرقی، دلیجه میباشد. این شهرستان از لحاظ کشاورزی نیز بسیار حائز اهمیت بوده و بخش قابل توجهی از محصولات کشاورزی مورد نیاز استان تهران را تامین میکند؛ و از معروفترین محصولات آن میتوان از سیب دماوندی نام برد. آثار تاریخی و فرهنگی موجود در شهرستان دماوند نیز از دید آنوبانینی نمایشگر قدمت تاریخی این منطقه از استان تهران است. برج و مقبره شبلی که مربوط به قرن ۵ هجری قمری است، معروف ترین بنای تاریخی ناحیه بوده و قلعه باستانی گل خندان که در دوره ساسانی ساخته شده، از دیگر آثار تاریخی شهرستان دماوند است. مساجد، امام زاده ها و بقعه ها که به سده های مختلف تعلق دارند، نیز در قسمت های مختلف شهرستان دماوند پراکنده شده اند و از جمله آثار تاریخی استان تهران به شمار می آیند. چند دهه قبل نزدیک شهر دماوند دو ظرف سفالین قرمز رنگ، بدون پایه به طور اتفاقی به دست آمد. قسمتی از ظرف به شکل سر گوزن بود و نیز در همین مکان دو سکه از فرهاد دوم (۱۳۸ پ.م) و مهرداد دوم (۸۸-۱۲۳ پ.م) اشکانی کشف شد.

همچنین روی یک مهر ساسانی که در دماوند کشف شد، نام دمباوند حک شده است. در متون اسلامی نیز نام این محل به صورت دنباوند آمده است. شاهنامه فردوسی را میتوان در شمار اسناد قدیمی که از دماوند نام برده است، به شمار آورد. فردوسی بارها از این شهر در شاهنامه نام برده است. کوه دماوند آشیانه سیمرغ، محل پرورش زال، محل به بند کشیده شدن ضحاک مار دوش توسط فریدون و محل و قوع بسیاری از اسطوره های ایرانی است.