آیین عیدی نوروز در ایران قدیم
با نیم نگاهی به عادات و سنتهای نوروزی در آیین کهن سرزمین ایران در مییابیم که عیدی دادن و عیدی گرفتن ریشه دیرینه دارد و هیچگاه این سنت پسندیده از آیین نوروز باستانی حذف نشده است. در گذشتههای دور، ایرانیان در نوروز به یکدیگر شکر هدیه میدادند و برای هم آرزوی شادکامی همیشگی میکردند در حالی که این رسم در طول زمان رفته رفته تغییر شکل داد و به شکل و رسوم امروزی مبدل شده است.
بر اساس کتب آئین و رسوم عید نوروز در لحظه تحویل سال نو اهل خانواده عزیزترین نعمتهای خدا همراه با هدایای نوروزی خود را داخل سفره هفتسین میگذاشتند و پس از تحویل سال نو عیدی بچهها و بزرگترها از همین سفره هفتسین داده میشد.
بر اساس این آیین هر خانواده بنا به توان مالیاش به میهمانان خود گندم بو داده، سیب و سمنو یا تخم مرغ رنگ شده میداد و ارزش این هدایا در آن حد بود که صاحبخانه با این نیت که گندم نماد روزی و نشان فراوانی و برکت، تخم مرغ نشان تداوم نژاد آدمی، سیب نشان برکت و نعمت و فراوانی و سمنو نماد فراوانی خوراک است، آنها را به عزیزانش هدیه میکردند.
پیرزنی ٧٠ ساله که دوران کودکیاش را به خوبی به یاد دارد میگوید: در دوران کودکیام همه ذوق و شوقم برای رسیدن نوروز بود. روز تحویل سال نو به خانه پدربزرگ میرفتیم تا برایمان استخاره با قرآن بگیرد تا از سرنوشتمان در سال جدید آگاه شویم.
پیرزن میگفت: در خانه مادر بزرگ یک بادیه بزرگ مسی بود که داخل آن پر بود از پوست پیاز، گردو و تخم مرغهای رنگی که هر میهمانی برای دید و بازدید عید میآمد چند آیه قرآن میخواند و یک عدد تخم مرغ پس از بوسیدن دستان مادر بزرگ و پدر بزرگ هدیه میگرفت. تخم مرغهایی که شاید تا ماهها آن را در کمد لباسهایمان داخل جعبهای کوچک نگاه میداشتیم و اعتقاد داشتیم که اگر دستان آنها را نبوسیم برکت از زندگیمان میرود.
عیدی دادن در نوروز باستان
رسم سکه عیدی دادن در زمان هرمز دوم، شاه ساسانی در سال ٣٠٤ میلادی آغاز شد و بر اساس کتب تاریخی ایران باستان داریوش دوم به مناسبت نوروز، در سال ٤١٦ پیش از میلاد سکه زرین ویژهای ضرب کرد که یک طرف آن شکل سربازی را در حال تیراندازی با کمان نشان میدهد که این رسوم به دلیل افزایش مشکلات اقتصادی مردم آرام آرام جای خود را به هدایای سنتی و کشاورزی داد.
نکته مهم و قابل تامل این است که هم اکنون بیش از نیم قرن است که پول و وجوه نقدی جایگزین عیدیهای شب عید شده است. رسمی که به گفته کارشناسان هم خوب است و هم بد و به نوعی به اقتصادی، برای خانوادهها مبدل شده است.
جیبت پر از عیدی دی
با نیم نگاهی به عادات و سنتهای نوروزی در آیین کهن سرزمین ایران در مییابیم که عیدی دادن و عیدی گرفتن ریشه دیرینه دارد و هیچگاه این سنت پسندیده از آیین نوروز باستانی حذف نشده است. در گذشتههای دور، ایرانیان در نوروز به یکدیگر شکر هدیه میدادند و برای هم آرزوی شادکامی همیشگی میکردند در حالی که این رسم در طول زمان رفته رفته تغییر شکل داد و به شکل و رسوم امروزی مبدل شده است.
بر اساس کتب آئین و رسوم عید نوروز در لحظه تحویل سال نو اهل خانواده عزیزترین نعمتهای خدا همراه با هدایای نوروزی خود را داخل سفره هفتسین میگذاشتند و پس از تحویل سال نو عیدی بچهها و بزرگترها از همین سفره هفتسین داده میشد.
بر اساس این آیین هر خانواده بنا به توان مالیاش به میهمانان خود گندم بو داده، سیب و سمنو یا تخم مرغ رنگ شده میداد و ارزش این هدایا در آن حد بود که صاحبخانه با این نیت که گندم نماد روزی و نشان فراوانی و برکت، تخم مرغ نشان تداوم نژاد آدمی، سیب نشان برکت و نعمت و فراوانی و سمنو نماد فراوانی خوراک است، آنها را به عزیزانش هدیه میکردند.
پیرزنی ٧٠ ساله که دوران کودکیاش را به خوبی به یاد دارد میگوید: در دوران کودکیام همه ذوق و شوقم برای رسیدن نوروز بود. روز تحویل سال نو به خانه پدربزرگ میرفتیم تا برایمان استخاره با قرآن بگیرد تا از سرنوشتمان در سال جدید آگاه شویم.
پیرزن میگفت: در خانه مادر بزرگ یک بادیه بزرگ مسی بود که داخل آن پر بود از پوست پیاز، گردو و تخم مرغهای رنگی که هر میهمانی برای دید و بازدید عید میآمد چند آیه قرآن میخواند و یک عدد تخم مرغ پس از بوسیدن دستان مادر بزرگ و پدر بزرگ هدیه میگرفت. تخم مرغهایی که شاید تا ماهها آن را در کمد لباسهایمان داخل جعبهای کوچک نگاه میداشتیم و اعتقاد داشتیم که اگر دستان آنها را نبوسیم برکت از زندگیمان میرود.
عیدی دادن در نوروز باستان
رسم سکه عیدی دادن در زمان هرمز دوم، شاه ساسانی در سال ٣٠٤ میلادی آغاز شد و بر اساس کتب تاریخی ایران باستان داریوش دوم به مناسبت نوروز، در سال ٤١٦ پیش از میلاد سکه زرین ویژهای ضرب کرد که یک طرف آن شکل سربازی را در حال تیراندازی با کمان نشان میدهد که این رسوم به دلیل افزایش مشکلات اقتصادی مردم آرام آرام جای خود را به هدایای سنتی و کشاورزی داد.
نکته مهم و قابل تامل این است که هم اکنون بیش از نیم قرن است که پول و وجوه نقدی جایگزین عیدیهای شب عید شده است. رسمی که به گفته کارشناسان هم خوب است و هم بد و به نوعی به اقتصادی، برای خانوادهها مبدل شده است.
جیبت پر از عیدی دی