هشدار نسبت به وقوع فاجعه زیست‌محیطی در جنگل‌های شمال / شمشادهای شمال رو به انقراضند!

[☼آریا☼]

رییس انجمن علمی جنگلبانی ایران نسبت به انقراض شمشاد یکی از منحصر به فرد ترین گونه‌های گیاهی در جنگل‌های شمال هشدار داد.

هادی کیادلیری در گفت‌وگو با خبرنگار «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، افزود: 50 هزار هکتار از توده‌های شمشاد در جنگل‌های شمال با سرعتی بسیار بالا درگیر نوعی بیماری قارچی شده‌اند به گونه‌ای که برخی درختان پس از چند هفته و حتی برخی تنها پس از هفت روز به کلی خشک شده‌اند.

وی ادامه داد: این بیماری کاملا فراگیر بوده و تقریبا همه توده‌های شمشاد در جنگل‌های شمال را درگیر کرده است.

رییس انجمن علمی جنگلبانی ایران تصریح کرد: بر خلاف جنگل‌های زاگرس که بر اثر مدیریت ناصحیح دچار آفت و بیماری شده‌اند، آفت درختان شمشاد دلیل مشخصی نداشته و سابقه قدمت آن در کل دنیا حداکثر به 10 سال می‌رسد به گونه‌ای که این آفت در جنگل‌های آمریکا طی سال 2012 میلادی و در ترکیه نیز در سال 2010 میلادی شایع شده است.

به گفته کیادلیری، این بیماری قارچی از غرب جنگل‌های شمال شیوع پیدا کرده و با سرعتی بسیار بالا به سمت جنگل‌های مازندران گسترش پیدا کرده است.

وی در خصوص راهکارهای کنترل بیماری قارچی شمشاد اظهار کرد: اگرچه برای درمان این بیماری،‌ برخی از سموم نتیجه بخش هستند اما به دلیل محدودیت‌های زیست محیطی در جنگل‌ها امکان استفاده از آن‌ها را نداریم مگر اینکه نقشه کاملی از توده‌های درگیر بیماری داشته باشیم و با مانیتور و ارزیابی روزانه از سموم استفاده کنیم تا بیماری همه گیر نشود.

رییس انجمن علمی جنگلبانی ایران تاکید کرد: به دلیل انبوه بودن توده‌های شمشاد، امکان اجرای اقدامات مکانیکی نیز وجود ندارد و به دلیل ممنوع القطع بودن این گونه حتی توانایی قطع پایه‌های بیمار را هم نداریم.

بانک ژن گونه شمشاد ایجاد شود
کیادلیری تاکید کرد: زمانی که گونه‌های نادر گیاهی در معرض خطر انقراض قرار می‌گیرند باید برای آنها یک بانک ژن تشکیل داد تا در صورت عدم کنترل آفات و بیماریها حداقل بتوان ژن گونه را حفظ کرد.

وی افزود: در حال حاضر نه تنها برای گونه شمشاد اکبر برای حفاظت از سایر گونه‌های نادر کشور نیز بانک ژن نداریم.

رییس انجمن علمی جنگلبانی ایران تصریح کرد: با وجود آنکه شش‌، هفت ماه پیش یک دستور العمل اجرایی برای کنترل بیماری قارچی شمشاد تهیه شده و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ملزم به اجرای آن شده بود، هنوز هیچ اقدام اجرایی صورت نگرفته است.

کیادلیری هشدار داد: به دلیل جابجایی بیماری قارچی شمشاد توسط باد، آب، انسان و غیره امکان سرایت این بیماری به تمام گونه‌های شمشاد در کشور وجود دارد.

وی گفت: باید در نظر داشت نابودی درختان صرفا از جهت انقراض گونه مهم نیست بلکه با از بین رفتن این درختان، بسیاری از زیستگاه‌های مهم کشور نیز از بین خواهند رفت.

سازمان حفاظت محیط زیست تا کنون هیچ اقدامی انجام نداده است
رییس انجمن علمی جنگلبانی ایران اظهار کرد: متاسفانه سازمان حفاظت محیط زیست تا کنون هیچ عکس‌العملی نسبت به موضوعی با این جدیت نشان نداده و برای کنترل بیماری قارچی شمشاد هیچ اقدامی صورت نگرفته است.

کیادلیری درباره امکان سرایت بیماری قارچی شمشاد به سایر گونه‌های درختی گفت: برخی بیماریهای قارچی به بسیاری از گونه‌های درختی سرایت کرده و برخی نیز تنها یک گونه را درگیر می‌کنند که این بیماری نیز از همین دسته است بنابراین نگرانی از این بابت وجود ندارد.

وی در خصوص استفاده از تجربیات و ظرفیت‌های سایر کشورهایی که با این بیماری مواجه شده‌اند اظهار کرد: از لحاظ کارشناسی هیچ مشکلی در داخل کشور نداریم و توانستیم طی سه ماه بیماری را شناسایی کنیم اما از لحاظ راه‌های کنترل با سایر کشورها تفاوت دادیم.

رییس انجمن جنگلبانی ایران اضافه کرد: در آمریکا پایه‌های درگیر درختان زینتی بوده و پس از مشاهده بیماری قطعه شده‌اند از طرفی آنها از نقشه کامل آلودگی و ابزار و تجهیزات لازم برخوردار بودند که این امکانات به هیچ وجه در دسترس ما نیست.

نقشه گسترش بیماری قارچی شمشاد تهیه شود
کیادلیری با اشاره به اهمیت وجود یک نقشه کامل از توده‌های درختان شمشاد و گسترش بیماری اظهار کرد: باید نقشه گسترش بیماری تهیه شود تا بتوانیم برای از بین بردن این بیماری یک برنامه ریزی جامع داشته باشیم.

وی تصریح کرد: در صورت تهیه نقشه می‌توان با شناسایی سالم و قطع پایه‌های درگیر می‌توان از گسترش بیماری جلوگیری کرد.

رییس انجمن جنگلبانی ایران گفت: اگر از همان سه سال پیش که نسبت به گسترش بیماری قارچی شمشاد هشدار دادیم اقدامی انجام می‌شد تا کنون این بیماری تا این اندازه گسترش پیدا نکرده بود و حداقل در همان جنگلهای گیلان باقی می‌ماند.