آشنایی با موشك روسی اشكوال و موشک ایرانی حوت

[shipar]

هدف از این مقاله این است که پرسرعت ترین موشک زیرسطحی(اژدر) برای شما معرفی گردد یقین داشته باشید درصورت پرتاب دو عدد از این موشک ها درخلیج تاابدفارس هیچ ناو آمریکا توان فرار را به حول و قوه ی الهی نخو اهد داشت و باید متحمل ضربه ای سخت و مهلک گردد. اژدر حوت ساخت ایران و اژدر shkowal ساخت روسیه بهترین و پرسرعت ترین و درعین حال ترسناک ترین اژدر جهان می باشند و تفاوت بسیارکمی نسبت به یکدیگر دارا هستند و چون ایران هم اکنون هم ازهدایت پدافندغیرعامل بهره می برد ازتوضیح وتشریح این موشک خودداری میکندولی باانتشارمقاله های متعدد معلوم شده که این موشک دقیقا مانند موشک اشکوال با کمی بهینه سازی ها می باشد یعنی حتی ازنمونه ی روسی خود قوی تر و بهتر است، درست مثل کلاشینکف که کلاشینکف ایران و روسیه مانند هم هستند ولی چون ایران روی آن تغییراتی انجام داده لذا کمی از نمونه ی ak47روسی نیز برتر است.

در سال 1385 و در رزمایش پیامبر اعظم(ص) موشكی آزمایش شد كه باعث حیرت بیش از پیش جامعه جهانی گشت.ایران در این رزمایش اژدری با سرعت 100 متر بر ثانیه(360 کیلومتر در ساعت) را ازمایش كرد. موشك انداز های این موشك كاملا رادار گریز بوده و از دید رادارهای دشمن مخفی می مانند.توان رزمی این موشك برابر با موشك VA-111 Shkval ساخت روسیه است و تنها دو كشور ایران و روسیه فناوری لازم را برای ساخت چنین موشك های به دست اورده اند.هنوز مشخص نیست كه آیا "حوت " بر پایه shkval ساخته شده است یا خیر.سرعت متوسط این موشك 4 برابر اژدر معمولی زیر ابی است.

چند سال پیش ایران هم مدعی دستیابی به این تكنولوژی شد و موشك حوت را ساخته و آزمایش كرد كه سرعت آن 100 متر بر ثانیه اعلام شده است

این موشك با تولید حبابهای بخار كه از نوك دماغه و پوسته خود خارج می كند لایه ای از گاز در اطراف خود شكل می دهد و بدین ترتیب خود را از تماس مستقیم با آب و پسای قابل ملاحظه ناشی از آن دور می كند. این اژدربه طورکامل درایران صنعتی شده وتولید بومی آن 100%می باشد.
این موشك قابلیت پرتاب از روی شناور و یا زیردریایی در عمق 100 متری را دارد. با سرعت حدود 50 نات (93 كیلومتر بر ساعت) كپسول پرتاب خود را ترك می كند. با فرو رفتن در آب و رسیدن به عمق مناسب، موتور خود را روشن كرده و به سمت هدف راهی می شود.
از چالش های فنی توسعه چنین موشكی می توان به كاویتاسیون اشاره نمود كه لازم است میزان حبابهای كاویتاسیون برای حفظ و پایدار نگهداشتن لایه گاز اطراف موشك ونیز رسیدن به كمترین پسا كنترل شود. در همین رابطه توجه به تداخل گازهای خروجی از راكت و نیز سطوح كنترل موشك با لایه گاز ایجاد شده در اطراف آن، پیچیدگیهای این مساله را روشن تر می سازد. به ویژه زمان شروع به كار موتور و شرایط گذار (Transision) ناشی از آن از این حیث قابل توجه است.
سیستم هدایت چنین موشكی نیز با چالشهای خود روبرو است. تغییر محیط سیال اطراف موشك، شكست امواج و نیز سرعت خودموشك از مواردی است كه هدایت آن را با مشكلات عدیده ای مواجه می سازد.

كاویتاسیون چیست؟
زمانی كه فشار روی سطح كم فشار یك ملخ كه در حال چرخش در آب است از حدی پایین تر می رود یك فضا ی خلائی شكل می گیرد كه البته اصطلاحاً خلاء گفته می شود و در عمل خلاء كامل نیست. بلكه در این ناحیه فشار نسبت به فشار محیط كمتر می شود. در این ناحیه به جای آب، بخار آب دماغه و پوسته این موشك به بیرون تزریق می شود وبدین ترتیب موشك همواره در حبابی از بخار آب حركت می كند كه روشن است در این صورت پسای بسیار كمتری را به همراه خواهد داشت. این ایده اصلی بسیار ساده به نظرمی رسد ولی به خصوص هنگامی كه موشك قرار باشد تغییر مسیر دهد یا در معرض امواج قرا رگیرد و یا هنگامی كه موتور روشن می شود وهنوز به وضعیت پایدار نرسیده حفظ این حباب به شكلی پایدار كه از اثرات تداخل كمترین تاثیر را بپذیرد كار ساده ای نیست.
از آنجا که تنها موشک شبیه به اژدر حوت در جهان همان موشک اشکوال روسیه است به معرفی آن می پردازیم.

موشک اشکوال
در سال 1995، خبرهایی منتشر شد مبنی بر اینكه روسها یك موشك زیرسطحی غیرهدایت شونده توسعه داده اند كه سرعت آن به طور فوق العاده ای از سرعت موشك های دیگر این رده بیشتر است و هیچ نمونه مشابه غربی نیز ندارد. از همان هنگام از این موشك با عنوان اشكوال، در منابع نام برده شد. ویژگی مورد توجه این موشك سرعت فوق العاده بالای آن در نزدیك شدن به هدف است كه عملاً شانس زیادی برای شناورهای سطحی و زیرسطحی برای فرار از این موشك باقی نمی گذارد.
این موشك را می توان در دسته اژدرهای روسی كلاس BGT طبقه بندی نمود. این سیستم تسلیحاتی احتمالاً در اوایل دهه 90 میلادی طراحی شده و به تولید رسیده ودر سال 1995 كه علنی شده چندین سال از به خدمت گرفته شدن آن می گذشته است.
آغاز كار بر روی این سیستم تسلیحاتی به دهه 1960 میلادی برمی گردد. درآن زمان به موسسه تحقیقاتی NII-24 به سرپرستی میخائیل مركولوف، ماموریت داده شد تا برای مقابله با زیردریایی های هسته ای دشمن متخاصم، بر روی یك موشك زیر سطحی فوق سریع مطالعه كند. این موسسه بعدها با ادغام در چندین موسسه تحقیقاتی دیگر به سازمانی تبدیل شد كه اكنون «گروه تولیدات علمی Region» خوانده می شود. تحقیقات گسترده این مجموعه تحقیقاتی بر روی مسئله «كاویتاسیون» باعث شد تا این مجموعه بتواند به ساخت موشكی فوق سریع و منحصر به فرد دست بیابد.
مدل اولیه موشك اشكوال، غیرهدایت شونده بود كه به نظر می رسد یك ضعف برای این موشك محسوب می شود. گرچه این ویژگی، موشك را از خطر جم شدن (Jamming) مصون نگه می دارد. با این وجود روس ها اعلام كرده اند كه مدل هدایت شونده این موشك را نیز توسعه داده اند كه برای این منظور پس از آنكه مسیری را با سرعت زیاد طی نمود، سرعت خودرا كاهش می دهد تا موقعیت هدف را شناسایی و به سمت آن، مسیر خود را تصحیح نماید (هدایت آشیانه یابی).
پس از سال 1995، كه روس ها در نمایشگاه دفاعی ابوظبی مدل غیرهدایت شونده اشكوال را به نمایش درآوردند كار را بر روی توسعه یك مدل پیشرفته تر از این موشك ادامه دادند كه اولاً از سرجنگی غیرهسته ای (معمولی) برخوردار بود و هم قابلیت هدایت و ردیابی هدف را داشت و بدین ترتیب به نحو قابل ملاحظه ای كارایی آن نسبت به مدل بیشین افزون تر بود. روسها اولین بار این مدل را در سال 1998 آزمایش كردند.
شركت سازنده این موشك، مدلی صادراتی از آن را نیز توسعه داده و آن را اشكوال ای نامگذاری كرده است. روسیه این موشك را در نمایشگاه دفاعی ابوظبی در سال 1999 عرضه كرده و بازاریابی آن را آغاز نمود. این مدل به گونه ای است كه پیش از پرتاب آن لازم است تا موقعیت هدف و سرعت و جهت حركت آن به اتوپایلوت (سیستم كنترل خودكار) موشك داده شود.
پس از آن موشك پرتاب شده و به عمق بهینه خود می رود. سپس موتورها را روشن كرده و به سمت هدف روانه می شود. نكته قابل توجه در این مدل آن است كه این مدل مجهز به سیستم هدایت آشیانه یاب نیست .سرجنگی پرقدرت این موشک بسیار پرقدرت است و طبق برآورد مقامات نظامی فدراسیون روسیه، 2 فروند از این موشکهای می تواند یک ناو هواپیمابر در کلاس Nimitz را غرق کند.
امریكایی ها در سال 2000 تلاش كردند تا با استفاده از عوامل امنیتی و جاسوسی خود به تكنولوژی و اطلاعات این موشك دست پیدا كنند. ماجرا از این قرار بود كه در آوریل سال 2000 میلادی سرویس امنیتی فدرال روسیه یك بازرگان آمریكایی به نام پوپ را دستگیر و متعاقب آن اعلام نمود كه فرد مزبور تلاشهایی در جهت سرقت اطلاعات محرمانه علمی از روسیه داشته است. وی كه افسر بازنشسته نیروی دریایی بود عمده تلاش خود را بر روی دستیابی به اطلاعات مربوط به تسلیحات دریاپایه متمركز كرده بود.
اندكی بعد سرویس امنیتی روسیه اعلام كرد كه پوپ تلاش كرده تا به نقشه های موشك اشكوال دست پیدا كند و وی در حالی دستگیر شده كه در یك جلسه غیررسمی با یكی از دانشمندان روسی كه در ساخت این موشك سهیم بوده ملاقاتی داشته است.
بلافاصله پس از دستگیری پوپ شخص دیگری به نام «دانیل هاوارد كیلی» در روسیه بازداشت شد. كیلی در آن زمان رئیس یك مركز تحقیقاتی در آمریكا بود كه سالهای متمادی در زمینه توسعه اژدرهای متفاوت فعالیت داشت. طبق ادعای منابع امنیتی روسیه پروفسور كیلی به مسكو آمده بود تا برای گرفتن اسناد «اشكوال» به «پوپ» مشاوره فنی دهد.
اظهارات كیلی به عنوان شاهد مورد استفاده روسها قرار گرفت و وی پس از اثبات ادعای منابع امنیتی روسیه به آمریكا بازگردانده شد. پوپ پس از 8 ماه حبس و با وجود محكوم شدن به 20 سال حبس با نظر مساعد «ولادیمیرپوتین» به خاطر ملاحظات انساندوستانه آزاد شد. وی مبتلا به سرطان استخوان بود.
منابع امنیتی ایالات متحده ادعا كرده اند كه موشك اشكوال مدل اولیه كه از سرجنگی هسته ای بهره می گیرد یك موشك انتحاری است. چرا كه هم هدف و هم زیردریایی كه موشك از آن شلیك می شود با هم از بین می روند. البته روسها این ادعا را رد كرده اند با استناد به این موضوع كه ساختار دوجداره مستحكم زیردریایی های روسی توانایی تحمل موج فشاری شدید ناشی از انفجار هسته ای زیر آب را دارد.

مشتریان:
طبق گفته منابع روسی، در اواسط دهه 50 میلادی حدود 40 فروند از این موشك از نوع صادراتی آن (اشكوال-ای) با سرجنگی متعارف به چین تحویل داده شد.

مدلهای مختلف موشك اشكوال
الف-مدل اولیه:
این مدل همانطور كه گفته شد غیرهدایت شونده است. از سرجنگی هسته ای برخوردار بوده و بردی در حدود 16(؟) كیلومتر دارد.

ب-مدل بهبودیافته:
این مدل همان مدل اولیه است كه از سرجنگی متعارف درآن استفاده شده و سیستم هدایت بر روی آن نصب شده است.

ج-اشكوال-ای:
مدل صادراتی موشك اشكوال كه به جای سیستم هدایت از یك اتوپایلوت بهره می گیرد و لازم است قبل از شلیك، موقعیت، سرعت و جهت حركت هدف به آن داده شود. این مدل دارای سرجنگی معمولی بوده و مشخصات فنی آن در قسمت مشخصات فنی موشك در همین نوشتار آمده است.

مدلهای دیگر:
اطلاعات بسیار اندكی از ادامه تحقیقات بر روی این موشك تاكنون منتشر شده است. شایعات، سرعت این موشك را حتی تا 720 كیلومتر بر ساعت نیز عنوان می كنند و حتی برخی منابع برد مدل بهبود یافته این موشك را تا 100 كیلومتر نیز ذكر نموده اند. به هرحال اطلاعات رسمی و منتشر شده ای در این رابطه موجود نیست.

مشخصات فنی موشك:
اشکوال یک موشک زیرسطحی سوخت جامد است که با بهره گیری از پدیده سوپرکاویتاسیون قادر است با سرعتهای بسیار بالایی (3 تا 4 برابر اژدرهای معمولی) به سمت هدف روانه شود.

این موشک با تولید حبابهای بخار که از نوک دماغه و پوسته خود خارج می کند لایه ای از گاز در اطراف خود شکل می دهد و بدین ترتیب خود را از تماس مستقیم با آب و پسای قابل ملاحظه ناشی از آن دور می کند.

پایان دوران ناو های هواپیمابر غول پیکر
فکر می کنید این موشک چقدر برای ایران هزینه داشته باشد. من فکر می کنم حداکثر 1 میلیون دلار. البته خیلی اغراق کردم. اما فکر نمی کنم در بدترین حالت از این حد هم بیشتر شود. یک ناو هواپیما بر چقدر می ارزد. 20 میلیون دلار؟ 60 میلیون دلار؟ 500 میلیون دلار؟ نمونه آمریکایی آن چهار میلیارد و پانصد میلیون دلار هزینه ساخت دارد. البته به غیر از هزینه نگهداری سالیانه آن که یک میلیارد می شود. فرض می کنیم این هزینه بدون هزینه جنگنده ها و پرسنل آموزش دیده به خصوص خلبانان مستقر در آن برآورد شده باشد. خوب ملاحظه می کنید که تفاوت خیلی زیاد است. حالا این اصل را در نظر بگیرید که شناورهای متوسط و بزرگتر از متوسط هیچ شانسی برای فرار از اژدر حوت ندارند. بنابراین ما با شلیک دو اژدر حوت( درقسمت بالا اشاره کردم) و باصرف هزینه 2 میلیون دلار می توانیم به آمریکا چهار میلیارد و پانصد میلیون دلار ضرر بزنیم یعنی 900 برابر. البته هر ناو هواپیما بر در اطراف خود همیشه چندین کشتی جهت پشتیبانی تدارکاتی و نظامی و دفاعی دارد. با غرق شدن یک ناو هواپیما بر تمام ناوگان پشتیبانی آن آسیب پذیر می شوند. واین یعنی همان بلایی که نیروی دریایی ما در جنگ هشت ساله بر سر نیروی دریایی عراق آورد. بدنه اصلی ناوگان دریایی آمریکا از زیر دریایی ها و ناوهای هواپیما بر تشکیل شده است. فعلا در مورد زیر دریایی ها صحبتی نمی کنم. تعداد این ناوهای هواپیمابر هم از تعداد انگشتان دست هم فراتر نمی رود. البته این ناوها آن قدر قدرت آتش دارند که هیچ جنگنده یا شناوری جرات نزدیک شدن به آنها را ندارد. اما از این سوی چنین سلاح هایی کاملا آسیب پذیرند. حالا تصور کنید که ما فقط این جا به بحث در مورد قدرت اژدر حوت پرداختیم. در دیگر مقالات این سری ا ز مقالات، با دیگر سلاح های ایران پرداخته ایم. این مقالات را مطالعه کنید و ببینید که قدرت ایران واقعی است. جنگ جهانی دوم پایان عمر رزمناوها را نوید داد و خیلی زود آنها به موزه تاریخ رفتند. شاید چنین سلاح هایی به همراه 34 کیلومتر عرض تنگه هرمز هم پایانی بر عصر یکه تازی ناوهای هواپیمابر باشد.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

منبع : دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
بلک آرمی

[SABER]

دو سوال:
1- اصولا راه مقابله با ماشین های جنگی رادار گریز چیه؟

2- خوب اگر پرتاب کننده هاش رادار گریز هستند تو شب دیگه کار ناوهای امریکایی تمومه؟

[Armina]

جناب مدیراین بیچاره مطلب دیده کپی کرده مهندس که نشده

[SABER]

ممنون از اقای shipar به خاطر مطلب کاملشون.

[shipar]

ممنون از اقای shipar به خاطر مطلب کاملشون.

خواهش میکنم آقا صابر،نظر لطفتونه

[shipar]

جناب مدیراین بیچاره مطلب دیده کپی کرده مهندس که نشده

ممنون آرمینا جان،آقا صابر لطف دارند ، یه خورده اطلاعات در این مورد دارم ،هر چند ناقصه ...
در ادامه توضیح میدم اگه کم و کسری داشت ایشالا به بزرگی خودتون ببخشید

---

دو سوال:
1- اصولا راه مقابله با ماشین های جنگی رادار گریز چیه؟

به طور کلی نحوه کار رادار به این صورته که امواج الکترومغناطیسی رو بسته به نوع رادار به طرف جسم مورد نظر میفرسته که میتونه کشتی یا هواپیما یا هر هدف دیگری باشه و این امواج پس از بازگشت به رادار توسط سیستمهای رادار محاسبه میشه و با توجه به سرعت بازگشت امواج،قوی یاضعیف بودن امواج برگشتی و ...با تجزیه و تحلیل این اطلاعات سرعت و ارتفاع و در رادارهای پیشرفته حتی نوع دقیق هدف مورد نظر مشخص میشه ، تو این عکس میتونید نحوه کار رادار رو ببینید :

هواپیماهای رادارگریز برای اینکه اینکه توسط رادار شناخته نشن از چند روش استفاده میکنند:
1- جنس بدنه این نوع هواپیما هاست که از آلیاژ مخصوصیه و امواج فرستاده شده از طرف رادار رو جذب میکنه ،به این صورت امواج به طرف رادار برنمیگرده و رادار نمیتونه هدف رو شناسایی کنه
2-جهت کاهش علائم فرو سرخ از پوششهای سرامیکی خاصی در بدنه این هواپیماها استفاده میشه و به این طریق شناساییش تقریبا برای رادارهای فروسرخ غیر ممکن میشه
3- سطح بدنه این هواپیما ها به گونه ای ساخته شده که امواج رادار را پس از دریافت به نقطه ای دیگه هدایت میکنه ،شبیه عکس زیر که بدنه F117 رو نشون میده

حتما تا حالا به شکل عجیب بدنه F117 و B-2-Spirit دقت کردین

F117


B-2-Spirit

4-از سیستمهای جنگ الکترونیک خاصی در این هواپیما ها استفاده میشه که میتونه امواج رادار رو مختل کنه

خوب حالا برا اینکه هدفی با این مشخصات رو بشه با رادار دید باید امواج بیشتر و پرقدرت تری روی هدف تابیده بشه و گیرنده های حساستری برای دریافت امواج برگشتی داشته باشیم که این روش هم مشکلات خاص خودش رو داره چون اندازه آنتن بزرگتر میشه و باعث افزایش حجم و وزن اون میشه که هم راحت تر شناسایی میشه و هم چالاکی لازم رو برای گرداشهای به موقع نداره ،از طرفی افزایش قدرت فرکانسهای خروجی باعث میشه داده های دریافتی زیادی داشته باشید که بعضا واقعی نیستند و وقت زیادی رو باید صرف تجزیه و تحلیلش بکنید، یکی از راههای کاهش آثار فناوری پنهانکار بکار گیری رادار هایی که در بسامد VHF,UHF کار میکنند .بیشتر رادار های نظارت و مراقبت دوربرد ساخت کشور های غربی در باند D از 1 تا 2 گیگاهرتز باند E از 2 تا 3 گیگا هرتز و یا باند F از 3 تا 4 گیگاهرتز استفاده میکنند اما روسها ترجیه داده اند که از باند 0.5 تا 1 گیگاهرتز باند C و از 250 تا 500 مگاهرتز باند B و یا حتی باند A از 100 تا 250 مگاهرتز کارکنند، نیروی هوایی ایلات متحده مدعی است که شیوه پنهانکاری به کار گرفته شده در اف 117 و بی 2 نمی تواند در برابر رادار های که با طول موج بلند کار میکنند آسیب پذیر و قابل شناسایی باشد .در زمان جنگ اول خلیج فارس یک ناو جنگی نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا گزارش داد که توانسته پژواک های راداری یک جنگنده پنهانکار اف 117 را دریافت کند .این گفته در صورت درستی ممکن است ناشی از طول موج های بلند بکار رفته در رادار قدیمی مراقبت دریایی بریتانیا باشد که رادار منسوخ شده موج متری مارکنی TYP695 است که احتمالا در باندهاA یا B کار میکرد.

استفاده از رادارهایی پیشرفته تر از این نوع برای شناسایی رادار گریزها

رادار دو بعدی NEBO-SV ساخت شرکت نیتل روسیه در طول موجهای متری کار میکند و شرکت سازنده ادعا میکن که این رادار توانایی کشف بسیار دوربرد برضد هر گونه تهدید هوایی از جمله آنهای که از فناوری پنهانکار برخوردارند را دارد.

1L13-3 Nebo SV 2D radar
براساس مصاحبه تلویزیون روسی با ایگور کرایلو سرپرست تیم سازندگان این رادار" ما میتونیم هواپیمای اف 117 رو به وضوح یک هواپیمای معمولی تجاری ببینیم"

ضمن اینکه تکنولوژی این رادار برای استفاده در رادار 3D VLO/LO اس 300 PMU2 برای کشف اهداف در محدوده متوسط بکار رفته.

55Zh6-1 NEBO-UE 3D RADAR
این رادار نیز روسی می باشد و ساخت همان شرکت نیتل که غول پیکر سه بعدی و برخلاف بسامد پایین خود . از کارایی رد گیری همسان با رادار های قدرتمند مایکروویو مانند AN/TPS-70 برخوردار است.
این رادار با بردی معادل تقریبا 400 کیلوتر و ارتفاع پرواز 40 کیلومتر نیز میتونه تدبیر خوبی در برابر فناوری پنهانکار باشه .ضمن اینکه موشکهای ضد رادار امریکایی مثل هارم توان برخورد با این سامانه ها رو به دلیل داشتن آنتن های غول پیکر ندارند چون برای هدف گیری اهداف راداری کوچک طراحی شده اند.
این سیستم نیز بصور ت تکمیل کننده سیستم اس 300 میتونه وارد عمل بشه.

رادار AN/TPS-70 آمریکایی

رادارهای نوین
طراحان رادار تلاش کرده اند تا روشهای نوینی در راه اندازی و بکار گیری سامانه های راداری بیابند. برای مثال کاوش سریع رادار های مرکب کاونده الکترونیکی این امکان را فراهم میاورد که رادار علایم ضعیفی را که نشان دهنده یک هدف آشکار نمیباشد راعلامت گذاری کند و پس از تکمیل کاوش خود به بازنگری این علایم بپردازد.
این تدبیر بروی سامانه راداری شرکت اریکسون ماکروویو سیستم تعبیه شده است رادار سه بعدی چند پرتویی چابک به نام AMB جیراف یا همون زرافه به کار گرفته است که به همرا سیستم موشکی RBS23 بامزی بکار میرود.از یک برنامه اولویت دار بر ضد اهداف دشوار سود میجوید و میتواند یک هدف 0.1 متر مربعی را در حدود یک سوم برد معمولی یک رادار کشف نماید.

روشهای تکمیل نرم افزاری:
چند سال پیش پژوهشگران به یک روش کاربری نوین دست یافتند که چگونه الگوریتم های نیازمند محاسبه زیاد به کشف هدفهای پنهانکار کمک میکنند. واین روش برای رادار های هوا به هوا بکار گرفته شده بود که میتواند در یک رادار زمینی بکار گرفته شود.در این روش رادار بجای رهگیری علائم مشکوک آشکار برای حقیقی بودن این اهداف پیش از کشف همه علائم دریافتی را واقعی میشمارد و کوشش میکند تا مسیر آنها را ارزیابی کرده که یک هدف واقعی یک رد گیری کامل و پایدار را نشان خواهد داد در حالی که علائم نادرست را میتوان بدلیل رفتار نامعقول و غیر واقعی آنها را بسلدگی حذف نمود.

کشف الکترو اپتیکی :
معمولا در این روش از حسگرهای مادون قرمز فوق حساس که تا درجه زیادی خنک شده ند و یا موشک های هدایت تلویزیونی استفاده میشود که برای درگیری با اهداف پنهانکار راداری از فاصله نزدیک مناسبند.
سیستم های ردگیری نمونه بهینه سازی شده جرناس یا همون راپیر بواسطه رهگیری الکترو اپتیکی توانست در نمایشگاه فارنبرو 1996 بمب افکن بی 2 را از فاصله 6 کیلومتری کشف کند.

سیستم های نسل آینده لیدار ها یا لیزر رادار ها:
این سیستم ها میتوانند با کشف مقادیر موجود هیدروکربن ها در جو به عنوان تدبیری علیه فناوری پنهانکار بکار رود . طی مقاله ای که چندی پیش در مورد سنجش لیزری نوشته شده بود دهانه خروجی موتور های جت غلظتی معادل 100 برابر معمول جو زمین در خروج هیدروکربن ها دارند.

طبیعی است که مرتبا روشهای پنهانکاری و رهگیری به دنبال هم یک چرخه باطل را طی خواهند کرد و مرتبا نحوه پنهانکاری عوض خواهد شد البته نحوه کشف هم همین طور

2- خوب اگر پرتاب کننده هاش رادار گریز هستند تو شب دیگه کار ناوهای امریکایی تمومه؟

درسته صابر جان رادار گریز بودن پرتاب کننده های این موشک مزیت بزرگیه چون نمیتونن قبل از شلیک اونو شناسایی و منهدم کنن ، ترس آمریکایی ها از این اژدر بیشتر به خاطر سرعت بالای اونه(4 برابر سرعت اژدرهای معمولی) که در این صورت اگه بتونن شناساییش کنن فرصت کافی برای فرار از اون رو ندارن حتی در روز ،به خصوص هدفی 330 متری مثل ناو هواپیمابر.

----------------------------------------------------

شرمنده اگه خیلی طولانی شد ،خلاصه تر از این نمیتونستم جواب رو برسونم
اکثرا اطلاعات خودم بود که از سایتهای مختلف جمع آوری کرده بودم و قسمتی هم از سایت میلیتاری.