پرولِتاریا از لاتین proletarius، در زبان لاتین، به معنای فرزندمند، از Proles به معنای فرزند، این کلمه نخست در امپراتوری روم، در قرن ششم پیش از میلاد، پدیدار شد. در آن زمان به موجب قانون، زمینداران و دیگر طبقات میبایست با پرداخت مالیات یا خدمت سربازی به دولت خدمت کنند، آنان که چیزی نداشتند تا به دولت بپردازن، میبایست فرزندان خود را به خدمت دولت بفرستند. این کلمه در سدهی دوم مسیحی ناپدید شد و در سدههای پانزدهم و شانزدهم به معنای مردمی که زمین خود را از کف داده و تنها با نیروی کار خود میزیند، بکار رفت و در سدهی نوزدهم نویسندگان سوسیالیست مانند سیسموندی، کابه، لویی بلان و پرودون آن را بکار بردند، و کسی که آن را رواج عام بخشید یک نویسندهی اجتماعی آلمانی به نام لورنتز فن اشتاین (Lorenz von Stein ) بود.
مارکس در کتاب «مانیفست کمونیست» (1848)تعریفی از پرولتاریا به دست میدهد: «مقصود از پرولتاریا طبقهی کارگران مزدور جدیدی است که مالک هیچ وسیلهی تولیدی نیست و نیروی کار خود را تامین زندگی میفروشد.»
پرولتاریا طبقهایست که «مولد ارزش» به شمار میرود اما سهمی از «ارزش» و «سود» نمیبرد. مارکسیسم تقابل این طبقه با بورژوازی را طبیعت تاریخ برمیشمرد.
مارکس و انگلس پرولتاریا را تنها به معنای کارگران تهیدست صنعتی بکار میبردند، ولی در جریان انقلاب روسیه و به ویژه انقلاب چین که تکیه گاه عمدهی آن دهقانان بی زمین و تهیدست بود، مفهوم «پرولتاریای دهقانی» به عنوان نیروی متحد «پرولتاری صنعتی» پدید آمد و جنبشهای انقلابی در جهان سوم، با نبود پرولتاریای صنعتی، تکیهگا اصلی خود را «پرولتاریای دهقانی» قرار دادهاند.
از دیدگاه مارکسیسم، پرولتاریا و بورژوازی در منصبهای ضد هم قرار دارند چون (برای مثال) در حالی که کارگران کارخانه ناخوداگاه تمایل زیادی به افزایش حقوق دارند، صاحبان انها برعکس دوست دارند حقوق پرداختی کارگران تا جای ممکن پایین باشد.
به عکس نگاه کنید واقعا این چنین است.پول پادشاه وسرمایه داران روحانیون وکلیسا وارتش واشراف وثروتمندان همه به دست مردم وکارگران زحمت
کش باقی وپابرجا هستن واگه کوچکترین تکونی بخوره همشون میرزین پایین.همه فشارهاراهم طبقه پایین متحمل است .
برای رسیدن به پرولتاریا باید ابتدا پس از انقلاب پول را بی ارزش کرد ودراین صورت مردم از زیر فشار رها می شوند وبه آسایش می رسند.اما چگونه پول را ی ارزش کرد؟لنین با افزایش تورم این کاررا خواست بکند اما موفق نشد.چه کاری می توان کرد؟