امتیاز موضوع:
  • 4 رأی - میانگین امتیازات: 4.5
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

ورود گرامافون در ايران

#1


ورود گرامافون در ايران و همزمان با اولين ضبط*هاي موسيقي ايراني در سال 1284ش در زمان مظفر الدين

شاه قاجار باعث شد که به مرور زمان اول اشراف و بعد مردم از طريق شنيدن صفحات باآثار پرارزش

موسيقي ايراني آشنا شوند.


به گزارش سایت خانه موسیقی، مقاله "گرامافون؛ اولین رسانه صوتی در ایران" نوشته بهروز مبصری، عضو

هیئت مدیره کانون پژوهشگران که در شماره نخست فصلنامه خانه موسیقی منتشر شده بود، به شرح

زیر است:


سالهای آخر سلسله قاجار 5 دوره ضبط موسيقي انجام يافت که به ترتيب در سالهاي 1284ش در تهران

– 1286 ش پاريس 1288 ش لندن 1291ش تهران و 1293ش تفليس است و عملا گرامافون به عنوان يک

وسيله صوتي رسانه*اي جايگاه خود را در ميان مردم باز کرد اگرچه در ضبط اول سال 1284*ش بيشتر

دستور درباريان و دسته*هاي موزيک سلطنتي بوده اما پس از پايان دوره استبداد صغير و فرار محمد

علي*شاه در ضبط دوم در تهران 1291ش زنان از خلوت دربار بيرون آمده و به ضبط تصانيف عارف قزويني

براي اولين بار مي*پردازند. ضبط دوم در تهران با ضبط نخستين در سال 1284ش از نظر محتوا اختلاف

چشمگيري داشته است که خود مبحثي جداگانه را مي*طلبد.


نکته اين که در آن روزگار کساني که مي*توانستند بخوانند و بنويسند اندک بودند اما چون همه مي

توانستند بشنوند و تصانيف عارف و شيدا ، آثار کمدي و حتي صفحات تئاتر را به ضبط رسید و گرامافون به

عنوان يک وسيله صوتي توانست در تاريخ اجتماعي ايران تاثير گذار باشد.



اما پس از آخرين ضبط در دوره قاجاريه 1293 ش تفليس – تا سال 1306 به مدت 14 سال به دليل تغییرو

تحولات حکومتی و شرايط نامطلوب اقتصادي هيچ کمپاني حاضر به سرمايه گذاري در ايران نشد و در اين 14

سال توقف ضبط موسيقي هنرمندان بزرگي چون ميرزا عبد الهن ميرزا حسينقلي و درويش خان روي در

نقاب خاک کشيدند در سال 1306 کمپاني هاي هيزمستر ويس و پوليفون و چند کمپاني ديگر به ايران

آمدند و به ضبط آثار موسيقي پرداختند که وسعت چشمگيري نسبت به ضبط هاي گذشته داشت و تنوع

افراد شرکت کننده در اين ضبط ها در خور توجه بوده است.



در اين شرایط جامعه ايراني رو به تجددگرايي مي رود و گرامافون به هتل ها و رستوران ها و قهوه خانه ها

راه مي*يابد. برق اختراع شده و تکنولوژي ضبط صفحات بالا رفته و گزارشي از روزنامه اطلاعات در 5 مهر ماه

به قلم مير حسين حجازي اشاره به اين نکته داشته که از ميدان توپخانه تا ميدان حسن آباد 16 قهوه خانه

موجود است که انسان در رفت عبور از پياده*رو تازه*ترين صفحات موسيقي ايراني را مي*شنود.


در سال 1307 بازتاب تصانيفي چون مرغ سحر با صداي ملوک ضرابي، اي دست حق (کابينه سیاه) با

صداي قمر و تصانيفي که با اشعار ملک الشعراي بهار و صداي جمال صفوي به گوش مردم مي رسيد

دولتمردان را بر آن داشت که گرامافون را به عنوان يک وسيله تجملي نگاه نکنند بلکه خطرش را از

مطبوعات کمتر ندانند به همين دليل سرتيپ محمد در گاهي رئيس کل تشکيلات نظميه مملکتي مصوبه

هيئت محترم وزراء مورخه 16 ارديبهشت ماه 1307 نظام*نامه مقررات ضبط صوت در صفحات گرامافون را به

تصويب وزيران رساند و در تاريخ 24 ارديبهشت ماه 1307 جهت اجرا ابلاغ شد اين نظام*نامه در 5 ماده بوده

که به امضاء رسيد.

ماده 1. کليه نمايندگان کمپاني ها قبل از هر اقدام، جهت تحصيل اجازه مخصوص براي اسناد و آرتيست

هاي خود به اداره نظميه محل مراجعه و کتبا متعهد بشوند که صفحات را بر طبق اين شرايط پر نمايند.

ماده 2- در هيچ موقع صفحاتي بدون اطلاع و حضور نماينده نظميه پر نکرده و با آرتيست هاي غيرمجاز

کنترات منعقد ننمايند.

ماده 3- در کنتراتي بين نمايندگان کمپاني ها و آرتيست ها منعقد و به اداره نظميه ارايه مي شود نام

دستگاه و اشعار و آواز و تصنيف و هويت اشخاص که صفحه را پر مي کنند با ذکر اسم – خانواده – شغل

قيد گردد.

ماده 4 – پس از انعقاد کنترات نظميه را در پروگرام ايامي که صفحه پر مي*شود با ذکر ساعت و محل

مشروحا مستحضر نمايند.

ماده 5 – در صورت تخلف از مقررات صفحاتي که بدون اجازه پر شده متخلفين براي مجازات به محکمه

صلحيه تسليم خواهند شد.

طهران مورخه 16 ارديبهشت ماه 1307 محل امضاء مهر مهدي قلي و مر رياست وزراء.

از این تاريخ تاکنون براي ضبط و اجراي صحنه اي موسيقي و عوامل آن به وسيله ارگان هاي ذيربط کنترل

مي گردد.

اين نکته قابل ذکر است که از اين تاريخ به بعد ديگر بخش بزرگي از هنرمندان موسيقي و هم چنين ترانه

سرايي ملک الشعراي بهار را نمي بينيم و به همين دليل در کتابهاي تاريخ موسيقي هم چون سرگذشت

موسيقي نوشته روح اله خالقي و يا تاريخ موسيقي نوشته حسن مشحون که کتب مرجع اند نام

هنرمنداني چون جمال صفوي خواننده - حسين خان تهراني (آواز) – سنجلابي و برخي ديگر ديده

نمي*شود. خوشبختانه آثار صوتي اين هنرمندان روي صفحات گرامافون در دست است.

صفحات گرامافون تا دهه 50 شمسي يک وسيله رسانه*اي صوتي تاثيرگذار در تاريخ اجتماعي ايران بودند و

از اين سال به بعد رسانه هاي صوتي ديگري جايگزين آن شدند.

منابع جزوات صفحه سنگي امير منصور
پاسخ
 سپاس شده توسط احمد رضاروحی س
آگهی


[-]
به اشتراک گذاری/بوکمارک (نمایش همه)
google Facebook cloob Twitter
برای ارسال نظر وارد حساب کاربری خود شوید یا ثبت نام کنید
شما جهت ارسال نظر در مطلب نیازمند عضویت در این انجمن هستید
ایجاد حساب کاربری
ساخت یک حساب کاربری شخصی در انجمن ما. این کار بسیار آسان است!
یا
ورود
از قبل حساب کاربری دارید? از اینجا وارد شوید.

موضوعات مرتبط با این موضوع...
  اولين اجراى رسمى رپ در ايران در رشت + تصاویر
  ورود مجلس به ماجرای جنجالی امیر تتلو
  سلنا اجازه ی ورود به روسیه را ندارد
  جـاسـتـین بـیـبـر :" آغـازی نـو "(ورود هیترا ممنوع)
Tongue امکان ممنوع شدن ورود جاستین بـیـبـر به آمریکا
  【ورود غیر قانونی یک مرد به خانه ی تیلور سوئیفت】
  حمایت لـرد و سایت های موسیقی از آهنگ جـدیـد جـاسـتـین بـیـبـر(ورود هیترا ممنوع)
  خبر ورود بهرام رادان ب دنیای خوانندگی...!
  كندكاوي در موسيقي نظامي ايران
  اشنايي با موسيقي ايران

پرش به انجمن:


کاربرانِ درحال بازدید از این موضوع: 1 مهمان