T ترمیناتور؛ محصولی متفاوت از صنایع نظامی روسیه

[KᏙ¥றᏙƝ]

BMPT ترمیناتور نوعی خودروی زره پوش رزمی یا به اختصار AFV است که توسط کارخانه روسی UralVagonZavod طراحی شده و توسعه یافته است. در واقع هدف از تولید این محصول، پشتبانی از تانک ها و دیگر AFV های نظامی در مناطق شهری محسوب می شود. BMPT به صورت غیر رسمی از جانب تولید کنندگان خود “ترمیناتور” نام گرفته است. خودروی زره پوش رزمی مذکور از نظر زرهی مجهز به پوششی سنگین است و می تواند مقاومت قابل توجهی را در شرایط جنگی در مناطق مسکونی به نمایش بگذارد.

از نظر تسلیحاتی BMPT ترمیناتور از وجود یک سیستم هدایت شونده به نام آتاکا- تی بهره می برد که قابلیت تجهیز به 4 راه اندار موشکی آتاکا 9M120 را در اختیار دارد. از جمله دیگر سلاح های این مجموعه می توان به 2 توپ مسلسل 30 میلی متری 2A42، 2 نارنجک انداز AG-17D و 1 تیربار چند منظوره پی کا اشاره کرد.





طراحی و توسعه

BMPT ترمیناتور بر اساس شاسی تانک اصلی میدان نبرد T-72 ساخته شده است که در ابعاد گسترده توسط ارتش روسیه مورد استفاده قرار می گیرد. لازم به ذکر است که این تانک تاکنون به صورت تحت لیسانس در شمار زیادی از کشورهای دنیا نیز تولید شده است و از این رو نمونه ای در دسترس به شمار می رود. بدین ترتیب خودروی زره پوش رزمی نام برده با کسب تجربه از جنگ شوروی در افغانستان و همچنین جنگ اول چچن پا به عرصه رقابت نظامی گذاشت. البته BMPT نخستین طراحی از این خانواده محسوب نمی شود بلکه پیش از آن هم پروتوتایپ های مختلفی از خودروهای جنگی پشتیبان تانک ساخته شده است. برای مثال آبجکت 199 یا رامکا یکی از این پروتوتایپ ها بود که بعدتر تحت عنوان BMPT مدرن شناخته شد.

از سال 2005 به بعد تعداد محدودی BMPT به منظور بررسی های بیشتر در اختیار نیروی زمینی فدراسیون روسیه قرار گرفت. در ادامه وزارت دفاع روسیه در ماه اوت سال 2017 تصمیم به سفارش این خودروی زره پوش رزمی گرفت و ارسال بیش از 10 دستگاه از محصول مورد نظر در اوایل سال 2018 آغاز شد. نمونه اولیه که به طور غیر رسمی ترمیناتور- 3 نام داشت، بر اساس شاسی، بدنه و اجزای تانک T-90A ساخته شده بود.



همانطور که گفته شد تاریخچه توسعه ترمیناتور به جنگ شوروی در افغانستان باز می گردد. تجربه نظامی در این عملیات نسبتا طولانی مدت نشان داد که خودروهای جنگی پیاده نظام کنونی روسیه قابلیت سازگاری کافی با نیروهای پیاده نظام به منظور غلبه حداکثری بر نیروهای دشمن را نداشتند. حتی با وجود آن که تانک های اصلی میدان نبرد از قدرت آتش بالایی برخوردار بودند، باز هم به علت محدودیت های حرکتی در زمینه تسلیحات برجک، در محیط های کوهستانی و شهری تبدیل به اهدافی آسان در برابر توپخانه دشمنان می شدند.

از این رو در دهه 80 تلاش های متعددی به منظور اصلاح قدرت عملیاتی نیروهای پیاده نظام صورت گرفت که حاصل آنها پروتوتایپ های آبجکت 781، 782 و 787 بود. در واقع شواهدی وجود داشت که نشان می داد نیاز به طرحی مفهومی از یک خودروی نظامی جدید شدیدا ضروری است. اساسی ترین الزامات مد نظر هم شامل قدرت آتش بالا، میدان آتش وسیع و سیستم محافظتی مشابه تانک اصلی میدان نبرد بود.

ضرورت تولید محصولی با این مشخصات حتی طی جنگ اول چچن هم بیش از پیش مشخص شد. نیروهای روسی به دلیل استفاده از سیستم های زرهی متداول در درگیری های شهری متحمل آسیب های گسترده در زمینه نیروی انسانی و همینطور تجهیزات شده بودند و در حالی که مقصر بخش بزرگی از این شکست فقدان تکنولوژی های پیشرفته نشان داده می شد، روس ها باید می پذیرفتند که مشکل اصلی طراحی نامناسب خودروهای پشتیبان است.

در نهایت پروتوتایپ های متعددی از طراحی خودروهای جنگی پشتیبان تانک ارائه شد و اولین ماکاپ یا پیکرنما (قالب های گرافیکی آماده در موضوعات مختلف) از آنها نیز در تابستان سال 2000 به صورت عمومی به نمایش درآمد. البته این خودرو در مقایسه با نسخه کنونی تفاوت های زیادی داشت که از جمله مهم ترین آنها می توان به حضور یک توپ مسلسل 30 میلی متری 2A42 اشاره کرد. نمونه تولیدی BMPT در سال 2002 معرفی شد و در مقابل مجهز به 2 توپ مسلسل بود.



اگر بخواهیم نگاهی عملیاتی به محصول مورد بحث داشته باشیم، در موقعیت جنگ های شهری هر تانک اصلی میدان نبرد به همراه دو دستگاه BMPT راه اندازی می شود. در خارج از این مناطق نسبت ها مقداری تغییر خواهد کرد و هر BMPT قادر به محافظت از دو تانک اصلی میدان نبرد است. معرفی چنین خودروهایی می تواند از استرس وارده بر تانک های مذکور در شرایط بحرانی بکاهد و در نتیجه برد و باخت جنگ را دگرگون سازد.

علاوه بر این سیستم حفاظت زرهی ترمیناتور معادل یک MBT (تانک اصلی میدان نبرد) است و با برخورداری از تسلیحات قوی و پیشرفته قادر به درگیری با هر اجتماعی از نیروهای دشمن خواهد بود. اما شاید مهم ترین ویژگی این خودروی رزمی، امکان شلیک همزمان به چندین هدف باشد که در نوع خود بسیار کاربردی است. مجموعه فاکتورهای مذکور به افزایش کارایی جنگی کمک می کنند و میزان آسیب نیرو و تجهیزات در رویارویی های نزدیک را کاهش می دهند.

مشخصات خودروی زره پوش رزمی BMPT ترمیناتور

– نوع: خودروی جنگی پشتیبانی آتش

– محل تولید: روسیه

– مدت زمان خدمت: از سال 2011 تاکنون

– اپراتورها: فدراسیون روسیه، قزاقستان، الجزایر

– طراحی شده به سال: 1998 تا 2002

– تولید شده به سال: 2002 تاکنون

– وزن: 48 تن

– طول: 7.2 متر

– عرض: 3.37 و 3.8 متر (در مدل های مختلف)

– ارتفاع: 1.94 و 3.44 متر (در مدل های مختلف)

– خدمه: 5 نفر

– پوشش زرهی: ترکیبی از زره کامپوزیت، زره واکنشی انفجاری و فولاد

– موتور: موتور دیزلی V-92S2 با قدرت 1000 اسب بخار

– نسبت نیرو به وزن: 20.4 اسب بخار به تن

– ظرفیت سوخت: 1200 لیتر

– برد عملیاتی: نزدیک به 550 کیلومتر

– حداکثر سرعت: نزدیک به 60 کیلومتر بر ساعت