عهد عتیق

[SɪʟᴠᴇʀMɪɴᴅ]

عهد عتیق یا عهد قدیم یا تنخ کتاب مقدس یهودیان است که مسیحیان نیز آن را پذیرفته و به عنوان بخش اول از دو بخش کتاب مقدس قرار داده‌اند. عهد عتیق نامی است که مسیحیان در مقابل عهد جدید به این کتاب داده‌اند؛ اما یهودیان به کتاب مقدس خود تَنَخ می‌گویند که شامل تورات (پنج کتاب اول تنخ) به علاوهٔ کتابهای پیامبران است.

نسخه‌های کنونی تنخ از ۳۹ کتاب تشکیل شده‌اند؛ ترتیب این کتاب‌ها در نسخه‌های یهودی و مسیحی با هم تفاوت دارد؛ مسیحیان علاوه بر این، ۷ کتاب دیگر را هم در زمرهٔ کتاب‌های عهد عتیق وارد کرده بودند اما یهودیان آن کتب را اپوکریفا می‌نامیدند و نامعتبر می‌دانستند. مارتین لوتر رهبر نهضت پروتستان در الهامی بودن این کتاب‌ها تردید کرد و آن‌ها را از عهد عتیق خارج کرد، اما فرقه‌های کاتولیک و ارتدوکس همچنان این کتب را معتبر می‌دانند و همراه با عهد عتیق به چاپ می‌رسانند.
اصطلاح عهد عتیق از نظر مسیحیان، ناظر به پیمانی است که خدا با پیامبران پیش از عیسی بسته بود. در این پیمان نجات بشر (یا مرتبه‌ای از آن) با وعده و وعید، قانون و شریعت به دست می‌آید، در حالی که در عهد جدید نجات از طریق محبت حاصل می‌شود.

می‌دانیم که عهد عتیق، در یک زمان معین، و توسط شخصی معین تنظیم نیافته بلکه، مجموعهٔ اسفار آن توسط اشخاص گوناگون، در دوران‌های گوناگون نگارش شده‌است. نخستین سِفر از این اسفار را سفر عاموس و آخرین آن‌ها را سفر دانیال دانسته‌اند. سِفر نخستین چنان‌که گفته‌اند در سال ۷۵۰ پیش از میلاد و سفر آخرین در قرن دوم پیش از میلاد نوشته شده‌است.
تورات موسی
مشتمل بر پنج کتاب است:

سفر پیدایش
سفر خروج
سفر لاویان
سفر اعداد
سفر تثنیه
مکتوبات مورخان
شامل کتابهای زیر است:

کتاب یوشع
کتاب داوران
کتاب روت
کتاب اول سموئیل
کتاب دوم سموئیل
کتاب اول پادشاهان
کتاب دوم پادشاهان
کتاب اول تواریخ
کتاب دوم تواریخ
کتاب عزرا
کتاب نحمیا
کتاب استر
کتاب ایوب
کتاب مزامیر داوود معروف به «زبور»
کتاب امثال سلیمان
کتاب جامعه سلیمان
کتاب غزل غزل‌های سلیمان
نوشته‌های پیامبران قبل از عیسی مسیح
مشتمل بر هفده کتاب است:

کتاب اشعیا
کتاب ارمیا
کتاب مراثی ارمیا
کتاب حزقیال
کتاب دانیال
کتاب هوشع
کتاب یوئیل
کتاب عاموس
کتاب عوبدیا
کتاب یونا
کتاب میکاه
کتاب ناحوم
کتاب حبقوق
کتاب صفنیا
کتاب حجی
کتاب زکریا
کتاب ملاکی