20-09-2019، 16:02
(آخرین ویرایش در این ارسال: 20-09-2019، 16:17، توسط ♱ ᴠɪᴄᴛᴏʀ ♱.)
رشتهي الکترونيک
تاريخچهي رشتهي الکترونيک
در سال 1301 هنرستانهاي فني و حرفهاي در ايران پايهگذاري شد. در همان سال، رشتهي برق نيز در هنرستان فني تهران (شهيدبهشتي) در خيابان قوامالسلطنه قديمي (سي تير) راهاندازي شد. از آن تاريخ تا کنون متناسب با تغييرات سيستم آموزشي کشور و فناوريهاي روز چندين بار تغييرات کلي و جزئي داشته است. رشتهي الکترونيک يکي از زيرمجموعههاي مرتبط با رشتهي برق است که امروزه در کليهي رشتههاي صنعتي و غير صنعتي نفوذ کرده است.
رشتهي الکترونيک رشتهاي است که بر اساس چارچوب تعريفشده براي آموزشهاي کارداني پيوسته در آموزشکدههاي فني و حرفهاي و مراکز مرتبط با دانشگاه جامع علمي کاربردي و دانشگاه آزاد و مؤسسات آموزش عالي غير انتفاعي طراحي و تدوين شده است. شاغلين به تحصيل در اين رشته ميتوانند در دو مسير تعريفشدهي تحت عناوين ديپلم فني و حرفهاي و کاردان فني و حرفهاي دانشآموخته شوند.
ديپلم و کاردان در رشتهي الکترونيک
فارغالتحصيل دورهي متوسطهي الکترونيک فني و حرفهاي فردي است که با کسب مهارت در رشتهي خود قادر است در سطوح مختلف کارگر فني فعاليت کند. همچنين قادر است به صورت خوداشتغال در زمينههاي مختلف از قبيل فروش قطعات و دستگاههاي الکترونيکي، سرويس، نگهداري و تعمير دستگاههاي کوچک الکترونيکي کارآفرين باشد.
کاردان فني رشتهي الکترونيک به عنوان تکنسين الکترونيک شناخته شده و ميتواند خلأ بين کارگر و مهندس را پر کند و ارتباط بين اين دو را در صنايع برقرار سازد. کاردان فني ميتواند خود به عنوان کارآفرين در صنايع مرتبط با الکترونيک نيز فعاليت داشته باشد.
هدف رشتهي الکترونيک، تربيت نيروي انساني متعهد و کارآمد است که بتواند علاوه بر انجام وظايف شهروندي با استفاده از آموختههاي خود در کليهي حرفههاي مرتبط با رشتهي الکترونيک در سطوح مياني به عنوان کارگر فني و تکنسين اشتغال يابد.
اين رشته با توجه به ماهيتي که دارد براي آقايان و خانمها مناسب است؛ بنابراين هر دو جنسيت ميتوانند در اين رشته تحصيل کنند. هماکنون در سطح کشور، تعداد 36 هنرستان فني و حرفهاي پسرانه و 76 هنرستان فني و حرفهاي دخترانه وجود دارد که در آنها رشتهي الکترونيک داير است. همچنين هر دو گروه ميتوانند در مراکز آموزشي مرتبط در سطح کارداني ادامهي تحصيل دهند.
دورنماي رشتهي الکترونيک
با توجه به نفوذ الکترونيک در کليهي شاخههاي آموزشي حتي شاخههاي نظري و پزشکي، به نظر ميرسد کاربرد اين رشته در سطوح مختلف حتي بيشتر از گذشته توسعه يابد. بنابراين در صورت ايجاد تواناييهاي متناسب با فناوريهاي نوين، زمينهي اشتغال براي اين دانشآموختگان کماکان مهيا خواهد بود.
توانايي دانشآموختگان رشتهي الکترونيک
از آنجا که رشتهي الکترونيک در دورهي کارداني داراي گرايشهاي متفاوتي از قبيل الکترونيک صنعتي، مخابرات، راديو و تلويزيون و الکترونيک عمومي است، توانايي اين دانشآموختگان پس از طي دورهي کارداني متناسب با گرايش خواهد بود. در مجموع براي دورهي سهساله، تواناييهاي خاص و براي دورهي 5 ساله تواناييهاي مشترکي وجود دارد که به شرح آنها ميپردازيم:
تواناييهاي دانشآموختگان دورهي سهسالهي رشتهي الکترونيک
- تحليل مدارهاي سادهي الکتريکي و الکترونيکي
- شناخت قطعات و تجهيزات الکترونيکي
- طراحي و ساخت مدار چاپي برخي از دستگاههاي سادهي الکترونيکي
- نصب و راهاندازي تجهيزات الکترونيکي ساده
- نگهداري سيستمهاي الکترونيکي ساده تحت نظارت مسئول مربوط
- تعمير وسايل الکترونيکي خانگي ساده
- سرپرستي بخشهاي کوچک تعميرات
- نصب و راهاندازي پخش صوت و دزدگير خودرو
- نصب و راهاندازي آنتن مرکزي ساختمانهاي کوچک
- کار با تعدادي از دستگاههاي اندازهگيري الکترونيکي ساده
تواناييهاي مشترک دورههاي کارداني در گرايشهاي مختلف
- کار با انواع دستگاههاي اندازهگيري الکترونيکي
- نصب، راهاندازي و استفاده از تجهيزات الکترونيکي ساده در بخش خدمات و صنعت
- تشخيص عيوب و نواقص تجهيزات در بخشهاي خدماتي و صنعت
- تعمير و نگهداري سيستمهاي الکترونيکي
- سرپرستي بخشهاي کوچک توليدي و خدماتي مرتبط با رشتهي الکترونيک
- آموزش مهارت علمي و عملي رشتهي الکترونيک در سطح تعيينشده
- تجهيز و راهاندازي کارگاه و آزمايشگاه الکترونيک در سطح مختلف
يادآور ميشود که برخي از تواناييهاي پس از طي دورههاي کارآموزي مرتبط ميسر است.
طول دورهي تحصيلي
طول دورهي آموزشي در رشتهي الکترونيک 5 سال است که برنامههاي درسي آن به دو دورهي سهسالهي هنرستان و دوسالهي کارداني تقسيم ميشود.
- هنرجويان پس از گذراندن 97 واحد درسي در دورهي سهسالهي هنرستان موفق به اخذ ديپلم در رشتهي الکترونيک ميشوند. دانشآموختگان اين مقطع تواناييهاي لازم را براي اشتغال در بازار کار کسب مينمايند و ميتوانند به عنوان کارگر فني مشغول به کار شوند.
- دانشآموختگان دورهي سهساله، پس از اخذ ديپلم در صورت تمايل و به شرط قبولي در آزمونهاي ورودي کارداني پيوستهي رشتهي الکترونيک ميتوانند در آموزشکدههاي فني و حرفهاي، مراکز مرتبط با دانشگاه جامع علمي و کاربردي، دانشگاه آزاد اسلامي و مؤسسات غير انتفاعي تأييدشده، ادامهي تحصيل دهند. تعداد واحدهاي درسي در دورهي کارداني متناسب با گرايش در حدود 73 واحد است. دورهي کارداني به صورت 4 يا 5 نيمسال اجرا ميشود.
مشاغل قابل دستيابي
- تعميرکار لوازم الکتريکي خانگي ساده
- نصب و راهاندازي وسايل الکترونيکي ساده
- مونتاژکار مدارهاي الکتريکي
- تکنسين (فنورز) تعمير وسايل و تجهيزات الکترونيکي
- تکنسين (فنورز) نصب و راهاندازي دستگاههاي الکترونيکي و ماشينآلات صنعتي
- طراح و مجري طرحهاي الکترونيکي ساده
- سرپرست خط توليد صنايع و خدمات الکترونيکي
- اپراتور سيستمهاي الکترونيکي
ضوابط و شرايط اوليهي جهت ورود به رشته
الف: دورهي سهسالهي هنرستان
- داشتن سلامت جسماني از نظر بينايي، دست و ذهن
- علاقهمندي به رشتهي الکترونيک و اجراي کارهاي ظريف
- داشتن توانمندي و علاقه به زمينههاي رياضي و فيزيک
- داشتن قدرت خلاقيت و ابتکار
- کسب نمرهي لازم جهت ورود به رشتهي صنعت (سال اول)
- گذراندن آزمون ورودي و مصاحبه (برخي از هنرستانها از طريق آزمون ورودي، مصاحبه و شرط معدل گزينش ميکنند)
ب: دورهي دوسالهي کارداني
با توجه به شرايط تدوينشده، ديپلمههاي رشتهي الکترونيک ميتوانند از مسيرهاي زير وارد دورهي کارداني شوند:
- شرکت در آزمونهاي ورودي آموزشکدههاي فني و حرفهاي، دانشگاه آزاد، جامع علمي و کاربردي و ساير مراکز مرتبط
- ورود به دورههاي پودماني علمي و کاربردي و گذراندن پودمانهاي مهارتي و در نهايت شرکت در آزمون جامع پاياني
امکان ادامهي تحصيل در مقاطع بالاتر
کليهي دانشآموختگان دورهي کارداني رشتهي الکترونيک ميتوانند در آزمونهاي کارشناسي ناپيوستهي سازمان سنجش و آموزش کشور، دانشگاه آزاد و دانشگاه علمي و کاربردي شرکت کنند و پس از قبولي در دورهي کارشناسي ناپيوسته ادامهي تحصيل دهند. يادآور ميشود که دانشآموختگان دورهي کارشناسي ناپيوسته مانند تمام دانشآموختگان ساير دانشگاهها ميتوانند در آزمونهاي ورودي دورههاي کارشناسي ارشد شرکت کنند و پس از پذيرفته شدن در آزمون، ادامهي تحصيل دهند.
رشتهی کامپیوتر
هرچند پايههاي نخستين مدارس جديد آموزش و پرورش ايران به بيش از 144 سال قبل برميگردد، اما به لحاظ جديد بودن علم کامپيوتر، حتي در نخستين هنرستان فني در ايران، که در سال 1286 با مشارکت کشور آلمان تأسيس شد، نامي از اين رشته نبود. پس از پيروزي شکوهمند انقلاب اسلامي و با گسترش روزافزون هنرستانها، رشتهي کامپيوتر جايي پيدا نکرد. با تغيير نظام آموزشي در سال 1370 و تقسيم دورهي آموزش متوسطه به شاخههاي نظري، فني و حرفهاي و کار و دانش، رشتهي کامپيوتر به عنوان زيرگروه زمينهي خدمات در هر دو شاخه فني و حرفهاي و کار و دانش تأسيس شد.
علاقه وافر نسل جوان، ورود فناوريهاي مدرن به کشور و نياز به تقاضاي فراوان بازار به متخصصان کامپيوتر سبب شد اين رشته با خيل عظيم متقاضيان روبهرو شود و به تبع آن، هنرستانها به داير کردن اين رشته بپردازند. هماکنون، رشتهي کامپيوتر در سراسر کشور، در ميان تمام رشتههاي فني و حرفهاي، در زمينه صنعت، خدمات و کشاورزي داراي بالاترين آمار هنرجويان است.
با گسترش شگرف صنعت و فناوري و روند رو به رشد کشور و ورود کامپيوتر به عرصههاي گوناگون آموزشي، فرهنگي، صنعتي، خدماتي، پزشکي، تجاري، اداري و ... وجود نيروي انساني متخصص در اين مراکز يک نياز اساسي به شمار ميآيد. هدف کلي رشتهي کامپيوتر تربيت نيروي انساني متخصص و کارآمد براي احراز مشاغل مرتبط با کامپيوتر در زمينههاي مختلف صنعتي، خدماتي و توليدي است. دانشآموختهي اين رشته ميتواند امور مربوط به کامپيوتر در بنگاههاي کوچک را به تنهايي راهبري کند و اقداماتي از قبيل خريد رايانه، نصب و راهاندازي يک کامپيوتر شخصي، نصب سيستمهاي رايج براي دستگاههاي رايانه، عيبيابي سختافزاري سيستم و نرمافزاري برنامههاي معمولي را انجام دهد.
يک ديپلم کامل ميتواند در کنار يک تکنسين يا مهندس کامپيوتر به خوبي عمليات راهاندازي شبکههاي رايانهاي، برنامهنويسي، طراحي صفحات وب، ساخت نرمافزارهاي چندرسانهاي و ... را بر عهده گيرد.
طول دورهي تحصيلي
برنامهي درسي رشتهي کامپيوتر مطابق با ساير رشتههاي شاخه فني و حرفهاي، به صورت کارداني پيوسته و براي مدت پنج سال طراحي شده است که سه سال آن در هنرستان و دو سال آن در دورهي کارداني انجام ميگيرد.
دانشآموختهي رشتهي کامپيوتر از هنرستان ميتواند در صورت کسب موفقيت در کنکور کارداني پيوسته در دورهي دوسالهي کارداني آموزشکدههاي فني و حرفهاي، دانشگاه آزاد اسلامي و دانشگاه علمي کاربردي وارد شود و در گرايش نرمافزار ادامهي تحصيل دهد. بديهي است ادامهي تحصيل تا مقطع کارشناسي و بالاتر براي هنرجويان اين رشته ميسر است. دانشآموختگان رشتهي کامپيوتر شاخهي فني و حرفهاي، مي توانند در صورت تمايل براي شرکت در کنکور سراسري دانشگاهها، با گذراندن دورهي پيشدانشگاهي در يکي از دورههاي رياضي، تجربي، انساني يا هنر، ادامهي تحصيل دهند.
هماکنون، رشتهي کامپيوتر در سراسر کشور، در ميان تمام رشتههاي فني و حرفهاي، در زمينهي صنعت، خدمات و کشاورزي داراي بالاترين آمار هنرجويان است.
شيوهي ادامهي تحصيل
هنرجويان علاقهمند به ادامهي تحصيل در رشتهي کامپيوتر شاخهي فني و حرفهاي، پس از گذراندن سال اول متوسط عمومي و با احراز شرايط تحصيل در شاخهي فني و حرفهاي و کسب اولويت لازم، ميتوانند در يکي از هنرستانهاي داراي اين رشته ادامهي تحصيل دهند و پس از دو سال، مدرک ديپلم متوسطه را اخذ نمايند. شرايط تحصيل و بازار کار براي دختران و پسران در اين رشته يکسان است. لذا هر دو جنسيت، در صورت داشتن علاقه، ميتوانند در اين رشته تحصيل کنند. در اکثر هنرستانهاي کشور (پسرانه و دخترانه) اين رشته داير است.
دورنماي رشته
يکي از مهمترين مسائل رشتهي کامپيوتر، تغيير مداوم علوم اين رشته است. گفته ميشود دورهي حيات اين رشته سه تا شش ماه است؛ يعني پس از گذشت اين مدت، اهداف جديدي در بازار کار اين رشته به وجود ميآيد؛ بنابراين محتواي علمي رشته تغيير ميکند. با پيشرفت خيرهکنندهي فناوري و اطلاعات و ورود سيستمهاي رايانهاي به تمام عرصهها، کاربري اين رشته توسعه يافته است و زمينهي اشتغال را براي دانشآموختگان مهيا ميسازد. نياز بازار کار در اين رشته به قدري فراوان است که بسياري از فعالان اين عرصه، دانشآموختهي رشتههاي ديگر هستند!
براي کسب موفقيت در رشتهي کامپيوتر، ضروري است علاقهمندان به ادامهي تحصيل در اين رشته در زمينهي درسهاي رياضي و زبان انگليسي از پايهي نسبتاً قوي برخوردار باشند. تغييرات مداوم رشته باعث ميشود، طي مدتي کوتاه مطالب يادگرفتهشده غير لازم و يادگيري مطالب جديد ضروري اعلام شود. داشتن روحيهي يادگيري براي هنرجويان اين رشته يک نياز ضروري و دائمي است. همچنين، فراگيرنده براي به کارگيري آموختهها لازم است ذهني خلاق و روحيهاي مبتکرانه داشته باشد و از موضوعات جديد و فناوري روز استقبال کند.
توانايي فراگيرنده پس از طي دورهي سه سالهي متوسطه
- شناسايي و خريد و فروش قطعات و نرمافزارهاي کامپيوتري
- تعمير، سرويس و نگهداري سيستمهاي کامپيوتري در بنگاههاي کوچک
- خريد رايانه و نصب و راهاندازي آن
- پشتيباني سيستمهاي رايانهاي در سطح ساده
- نصب سيستمعاملهاي رايج
- نصب نرمافزارهاي رايج و پرکاربرد
- نوشتن برنامهها و پروژههاي کاربردي کوچک
- کابلکشي شبکه، اتصال يک رايانه به شبکه، نصب سيستمعامل شبکه
- طراحي صفحات وب و ويرايش آنها
- ساخت نرمافزارهاي سادهي چندرسانهاي
- توانايي اجراي عمليات گوناگون با نرمافزارهاي اداري و دفتري
- ايجاد بانک اطلاعاتي و اتصال آن
- توانايي درک و تحليل مطالب کامپيوتري به زبان انگليسي
رشتهی الکتروتکنیک
هدف رشتهي الکتروتکنيک
تربيت نيروي انساني متعهد و کارآمد است که بتواند علاوه بر انجام وظايف شهروندي با استفاده از آموختههاي خويش در حرفههاي مربوط به الکتروتکنيک در سطوح مياني (تکنسين) خدمات لازم را ارائه کند. رشتهي الکتروتکنيک شاخهي فني و حرفهاي از رشتههاي گروه تحصيلي برق است.
دورنماي آيندهي رشته
با توجه به پيشرفتهاي فناوري و وارد شدن ريزپردازندهها در کليهي لوازم خانگي و سيستمهاي الکتريکي به نظر ميرسد که کاربري اين رشته در سطوح مختلف حتي بيشتر از گذشته توسعه يابد. لذا زمينهي اشتغال براي فارغالتحصيلان اين رشته کماکان مهيا خواهد بود. اما به لحاظ تغييراتي که در سامانهي صنعتي برقي رخ ميدهد، ميبايستي تجديد نظر کلي در برنامهريزي رشته و توليد کتابهاي آموزشي با توجه به فناوري اطلاعات صورت گيرد.
ضوابط ورود به رشته
براي ورود به اين رشته لازم است تا داوطلب، سال اول دورهي متوسطه را به اتمام رسانده و حد نصاب نمرهي لازم براي انتخاب گروه تحصيلي فني و حرفهاي را داشته باشد. در اين صورت ميتواند با انتخاب رشتهي الکتروتکنيک به تحصيل مشغول شود. لازم به توضيح است که در برخي مناطق به لحاظ استقبال زياد داوطلبان ورود به اين رشته بر اساس شرط معدل يا آزمون ورودي صورت ميگيرد.
خصوصيات فردي جهت ورود به رشته
از آنجا که در کنار مباحث علمي اين رشته مباحث تئوري نيز مطرح ميشود، ضروري است افرادي که تمايل به ادامهي تحصيل در اين رشته را دارند از پايهي نسبتاً قوي در زمينهي دروس رياضي و فيزيک برخوردار باشند و از انجام فعاليتهاي عملي (کارگاهي يا آزمايشگاهي) نيز لذت ببرند.
ميزان خلاقيت، ابتکار و نوآوري مورد نياز
با توجه به اينکه فرد در طول دوران تحصيلي و همچنين پس از آنکه جذب بازار کار ميشود به طور طبيعي با مسائل و موارد مختلف فني در ارتباط خواهد بود، لازم است براي تحصيل و بهکارگيري آموختههاي خود ذهني خلاق و روحيهاي مبتکرانه داشته باشد تا بتواند در شرايط مختلف به سرعت تصميم بگيرد و همچنين ميبايستي از پيشرفت علوم در زمينهي صنعتي کشور به بهترين وجه استفاده نمايد.
توانايي فراگير پس از دورهي 3 سالهي ديپلم
- اجراي سيمکشي ساختمانهاي کوچک
- باز کردن و بستن لوازم خانگي برقي متداول به منظور سرويس و رفع عيوب سادهي آن
- بازپيچي موتورهاي الکتريکي سهفاز و تکفاز و ترانسفورماتورهاي کوچک
- کابلکشي و راهاندازي موتورهاي الکتريکي کوچک با کليدهاي کنتاکتورها و رلههاي قابل برنامهريزي
- ترسيم مدارهاي الکتريکي مختلف بر روي پلان ساختمان با استفاده از نرمافزار مربوط
- تحليل مسائل سادهي مدارها و ماشينهاي الکتريکي
تواناييهاي فراگير پس از دورهي دوسالهي کارداني
- توانايي طراحي و محاسبهي مدارهاي روشنايي و تأسيسات الکتريکي در سطح محدود
- توانايي اجراي نقشههاي شبکهي هوايي و زميني
- توانايي تعمير و نگهداري شبکههاي فشار ضعيف و قوي و نحوهي اتصال مفصل به کابل
- توانايي تحليل مدارهاي الکتريکي، ديجيتال و مباحث ماشينهاي الکتريکي سهفاز و مخصوص
- توانايي تحليل و پيادهسازي مدارهاي قابل کنترل به کمک PLC
- توانايي سيمپيچي موتورها، ترانسفورماتورها و آرميچرهاي مختلف
- توانايي در اجراي طرحهاي تأسيساتي کوچک و راهاندازي ماشينآلات
- نصب، راهاندازي و استفاده از تجهيزات الکتريکي ساده در بخش صنعت و خدمات
- توانايي تعمير و نگهداري قسمتهاي الکتريکي ماشينهاي صنعتي
- سرپرستي بخشهاي کوچک توليدي و خدماتي مرتبط با رشتهي الکتروتکنيک
- آموزش مهارتهاي علمي رشتهي الکتروتکنيک در سطح تعيينکننده
تاريخچهي رشتهي الکترونيک
در سال 1301 هنرستانهاي فني و حرفهاي در ايران پايهگذاري شد. در همان سال، رشتهي برق نيز در هنرستان فني تهران (شهيدبهشتي) در خيابان قوامالسلطنه قديمي (سي تير) راهاندازي شد. از آن تاريخ تا کنون متناسب با تغييرات سيستم آموزشي کشور و فناوريهاي روز چندين بار تغييرات کلي و جزئي داشته است. رشتهي الکترونيک يکي از زيرمجموعههاي مرتبط با رشتهي برق است که امروزه در کليهي رشتههاي صنعتي و غير صنعتي نفوذ کرده است.
رشتهي الکترونيک رشتهاي است که بر اساس چارچوب تعريفشده براي آموزشهاي کارداني پيوسته در آموزشکدههاي فني و حرفهاي و مراکز مرتبط با دانشگاه جامع علمي کاربردي و دانشگاه آزاد و مؤسسات آموزش عالي غير انتفاعي طراحي و تدوين شده است. شاغلين به تحصيل در اين رشته ميتوانند در دو مسير تعريفشدهي تحت عناوين ديپلم فني و حرفهاي و کاردان فني و حرفهاي دانشآموخته شوند.
ديپلم و کاردان در رشتهي الکترونيک
فارغالتحصيل دورهي متوسطهي الکترونيک فني و حرفهاي فردي است که با کسب مهارت در رشتهي خود قادر است در سطوح مختلف کارگر فني فعاليت کند. همچنين قادر است به صورت خوداشتغال در زمينههاي مختلف از قبيل فروش قطعات و دستگاههاي الکترونيکي، سرويس، نگهداري و تعمير دستگاههاي کوچک الکترونيکي کارآفرين باشد.
کاردان فني رشتهي الکترونيک به عنوان تکنسين الکترونيک شناخته شده و ميتواند خلأ بين کارگر و مهندس را پر کند و ارتباط بين اين دو را در صنايع برقرار سازد. کاردان فني ميتواند خود به عنوان کارآفرين در صنايع مرتبط با الکترونيک نيز فعاليت داشته باشد.
هدف رشتهي الکترونيک، تربيت نيروي انساني متعهد و کارآمد است که بتواند علاوه بر انجام وظايف شهروندي با استفاده از آموختههاي خود در کليهي حرفههاي مرتبط با رشتهي الکترونيک در سطوح مياني به عنوان کارگر فني و تکنسين اشتغال يابد.
اين رشته با توجه به ماهيتي که دارد براي آقايان و خانمها مناسب است؛ بنابراين هر دو جنسيت ميتوانند در اين رشته تحصيل کنند. هماکنون در سطح کشور، تعداد 36 هنرستان فني و حرفهاي پسرانه و 76 هنرستان فني و حرفهاي دخترانه وجود دارد که در آنها رشتهي الکترونيک داير است. همچنين هر دو گروه ميتوانند در مراکز آموزشي مرتبط در سطح کارداني ادامهي تحصيل دهند.
دورنماي رشتهي الکترونيک
با توجه به نفوذ الکترونيک در کليهي شاخههاي آموزشي حتي شاخههاي نظري و پزشکي، به نظر ميرسد کاربرد اين رشته در سطوح مختلف حتي بيشتر از گذشته توسعه يابد. بنابراين در صورت ايجاد تواناييهاي متناسب با فناوريهاي نوين، زمينهي اشتغال براي اين دانشآموختگان کماکان مهيا خواهد بود.
توانايي دانشآموختگان رشتهي الکترونيک
از آنجا که رشتهي الکترونيک در دورهي کارداني داراي گرايشهاي متفاوتي از قبيل الکترونيک صنعتي، مخابرات، راديو و تلويزيون و الکترونيک عمومي است، توانايي اين دانشآموختگان پس از طي دورهي کارداني متناسب با گرايش خواهد بود. در مجموع براي دورهي سهساله، تواناييهاي خاص و براي دورهي 5 ساله تواناييهاي مشترکي وجود دارد که به شرح آنها ميپردازيم:
تواناييهاي دانشآموختگان دورهي سهسالهي رشتهي الکترونيک
- تحليل مدارهاي سادهي الکتريکي و الکترونيکي
- شناخت قطعات و تجهيزات الکترونيکي
- طراحي و ساخت مدار چاپي برخي از دستگاههاي سادهي الکترونيکي
- نصب و راهاندازي تجهيزات الکترونيکي ساده
- نگهداري سيستمهاي الکترونيکي ساده تحت نظارت مسئول مربوط
- تعمير وسايل الکترونيکي خانگي ساده
- سرپرستي بخشهاي کوچک تعميرات
- نصب و راهاندازي پخش صوت و دزدگير خودرو
- نصب و راهاندازي آنتن مرکزي ساختمانهاي کوچک
- کار با تعدادي از دستگاههاي اندازهگيري الکترونيکي ساده
تواناييهاي مشترک دورههاي کارداني در گرايشهاي مختلف
- کار با انواع دستگاههاي اندازهگيري الکترونيکي
- نصب، راهاندازي و استفاده از تجهيزات الکترونيکي ساده در بخش خدمات و صنعت
- تشخيص عيوب و نواقص تجهيزات در بخشهاي خدماتي و صنعت
- تعمير و نگهداري سيستمهاي الکترونيکي
- سرپرستي بخشهاي کوچک توليدي و خدماتي مرتبط با رشتهي الکترونيک
- آموزش مهارت علمي و عملي رشتهي الکترونيک در سطح تعيينشده
- تجهيز و راهاندازي کارگاه و آزمايشگاه الکترونيک در سطح مختلف
يادآور ميشود که برخي از تواناييهاي پس از طي دورههاي کارآموزي مرتبط ميسر است.
طول دورهي تحصيلي
طول دورهي آموزشي در رشتهي الکترونيک 5 سال است که برنامههاي درسي آن به دو دورهي سهسالهي هنرستان و دوسالهي کارداني تقسيم ميشود.
- هنرجويان پس از گذراندن 97 واحد درسي در دورهي سهسالهي هنرستان موفق به اخذ ديپلم در رشتهي الکترونيک ميشوند. دانشآموختگان اين مقطع تواناييهاي لازم را براي اشتغال در بازار کار کسب مينمايند و ميتوانند به عنوان کارگر فني مشغول به کار شوند.
- دانشآموختگان دورهي سهساله، پس از اخذ ديپلم در صورت تمايل و به شرط قبولي در آزمونهاي ورودي کارداني پيوستهي رشتهي الکترونيک ميتوانند در آموزشکدههاي فني و حرفهاي، مراکز مرتبط با دانشگاه جامع علمي و کاربردي، دانشگاه آزاد اسلامي و مؤسسات غير انتفاعي تأييدشده، ادامهي تحصيل دهند. تعداد واحدهاي درسي در دورهي کارداني متناسب با گرايش در حدود 73 واحد است. دورهي کارداني به صورت 4 يا 5 نيمسال اجرا ميشود.
مشاغل قابل دستيابي
- تعميرکار لوازم الکتريکي خانگي ساده
- نصب و راهاندازي وسايل الکترونيکي ساده
- مونتاژکار مدارهاي الکتريکي
- تکنسين (فنورز) تعمير وسايل و تجهيزات الکترونيکي
- تکنسين (فنورز) نصب و راهاندازي دستگاههاي الکترونيکي و ماشينآلات صنعتي
- طراح و مجري طرحهاي الکترونيکي ساده
- سرپرست خط توليد صنايع و خدمات الکترونيکي
- اپراتور سيستمهاي الکترونيکي
ضوابط و شرايط اوليهي جهت ورود به رشته
الف: دورهي سهسالهي هنرستان
- داشتن سلامت جسماني از نظر بينايي، دست و ذهن
- علاقهمندي به رشتهي الکترونيک و اجراي کارهاي ظريف
- داشتن توانمندي و علاقه به زمينههاي رياضي و فيزيک
- داشتن قدرت خلاقيت و ابتکار
- کسب نمرهي لازم جهت ورود به رشتهي صنعت (سال اول)
- گذراندن آزمون ورودي و مصاحبه (برخي از هنرستانها از طريق آزمون ورودي، مصاحبه و شرط معدل گزينش ميکنند)
ب: دورهي دوسالهي کارداني
با توجه به شرايط تدوينشده، ديپلمههاي رشتهي الکترونيک ميتوانند از مسيرهاي زير وارد دورهي کارداني شوند:
- شرکت در آزمونهاي ورودي آموزشکدههاي فني و حرفهاي، دانشگاه آزاد، جامع علمي و کاربردي و ساير مراکز مرتبط
- ورود به دورههاي پودماني علمي و کاربردي و گذراندن پودمانهاي مهارتي و در نهايت شرکت در آزمون جامع پاياني
امکان ادامهي تحصيل در مقاطع بالاتر
کليهي دانشآموختگان دورهي کارداني رشتهي الکترونيک ميتوانند در آزمونهاي کارشناسي ناپيوستهي سازمان سنجش و آموزش کشور، دانشگاه آزاد و دانشگاه علمي و کاربردي شرکت کنند و پس از قبولي در دورهي کارشناسي ناپيوسته ادامهي تحصيل دهند. يادآور ميشود که دانشآموختگان دورهي کارشناسي ناپيوسته مانند تمام دانشآموختگان ساير دانشگاهها ميتوانند در آزمونهاي ورودي دورههاي کارشناسي ارشد شرکت کنند و پس از پذيرفته شدن در آزمون، ادامهي تحصيل دهند.
رشتهی کامپیوتر
هرچند پايههاي نخستين مدارس جديد آموزش و پرورش ايران به بيش از 144 سال قبل برميگردد، اما به لحاظ جديد بودن علم کامپيوتر، حتي در نخستين هنرستان فني در ايران، که در سال 1286 با مشارکت کشور آلمان تأسيس شد، نامي از اين رشته نبود. پس از پيروزي شکوهمند انقلاب اسلامي و با گسترش روزافزون هنرستانها، رشتهي کامپيوتر جايي پيدا نکرد. با تغيير نظام آموزشي در سال 1370 و تقسيم دورهي آموزش متوسطه به شاخههاي نظري، فني و حرفهاي و کار و دانش، رشتهي کامپيوتر به عنوان زيرگروه زمينهي خدمات در هر دو شاخه فني و حرفهاي و کار و دانش تأسيس شد.
علاقه وافر نسل جوان، ورود فناوريهاي مدرن به کشور و نياز به تقاضاي فراوان بازار به متخصصان کامپيوتر سبب شد اين رشته با خيل عظيم متقاضيان روبهرو شود و به تبع آن، هنرستانها به داير کردن اين رشته بپردازند. هماکنون، رشتهي کامپيوتر در سراسر کشور، در ميان تمام رشتههاي فني و حرفهاي، در زمينه صنعت، خدمات و کشاورزي داراي بالاترين آمار هنرجويان است.
با گسترش شگرف صنعت و فناوري و روند رو به رشد کشور و ورود کامپيوتر به عرصههاي گوناگون آموزشي، فرهنگي، صنعتي، خدماتي، پزشکي، تجاري، اداري و ... وجود نيروي انساني متخصص در اين مراکز يک نياز اساسي به شمار ميآيد. هدف کلي رشتهي کامپيوتر تربيت نيروي انساني متخصص و کارآمد براي احراز مشاغل مرتبط با کامپيوتر در زمينههاي مختلف صنعتي، خدماتي و توليدي است. دانشآموختهي اين رشته ميتواند امور مربوط به کامپيوتر در بنگاههاي کوچک را به تنهايي راهبري کند و اقداماتي از قبيل خريد رايانه، نصب و راهاندازي يک کامپيوتر شخصي، نصب سيستمهاي رايج براي دستگاههاي رايانه، عيبيابي سختافزاري سيستم و نرمافزاري برنامههاي معمولي را انجام دهد.
يک ديپلم کامل ميتواند در کنار يک تکنسين يا مهندس کامپيوتر به خوبي عمليات راهاندازي شبکههاي رايانهاي، برنامهنويسي، طراحي صفحات وب، ساخت نرمافزارهاي چندرسانهاي و ... را بر عهده گيرد.
طول دورهي تحصيلي
برنامهي درسي رشتهي کامپيوتر مطابق با ساير رشتههاي شاخه فني و حرفهاي، به صورت کارداني پيوسته و براي مدت پنج سال طراحي شده است که سه سال آن در هنرستان و دو سال آن در دورهي کارداني انجام ميگيرد.
دانشآموختهي رشتهي کامپيوتر از هنرستان ميتواند در صورت کسب موفقيت در کنکور کارداني پيوسته در دورهي دوسالهي کارداني آموزشکدههاي فني و حرفهاي، دانشگاه آزاد اسلامي و دانشگاه علمي کاربردي وارد شود و در گرايش نرمافزار ادامهي تحصيل دهد. بديهي است ادامهي تحصيل تا مقطع کارشناسي و بالاتر براي هنرجويان اين رشته ميسر است. دانشآموختگان رشتهي کامپيوتر شاخهي فني و حرفهاي، مي توانند در صورت تمايل براي شرکت در کنکور سراسري دانشگاهها، با گذراندن دورهي پيشدانشگاهي در يکي از دورههاي رياضي، تجربي، انساني يا هنر، ادامهي تحصيل دهند.
هماکنون، رشتهي کامپيوتر در سراسر کشور، در ميان تمام رشتههاي فني و حرفهاي، در زمينهي صنعت، خدمات و کشاورزي داراي بالاترين آمار هنرجويان است.
شيوهي ادامهي تحصيل
هنرجويان علاقهمند به ادامهي تحصيل در رشتهي کامپيوتر شاخهي فني و حرفهاي، پس از گذراندن سال اول متوسط عمومي و با احراز شرايط تحصيل در شاخهي فني و حرفهاي و کسب اولويت لازم، ميتوانند در يکي از هنرستانهاي داراي اين رشته ادامهي تحصيل دهند و پس از دو سال، مدرک ديپلم متوسطه را اخذ نمايند. شرايط تحصيل و بازار کار براي دختران و پسران در اين رشته يکسان است. لذا هر دو جنسيت، در صورت داشتن علاقه، ميتوانند در اين رشته تحصيل کنند. در اکثر هنرستانهاي کشور (پسرانه و دخترانه) اين رشته داير است.
دورنماي رشته
يکي از مهمترين مسائل رشتهي کامپيوتر، تغيير مداوم علوم اين رشته است. گفته ميشود دورهي حيات اين رشته سه تا شش ماه است؛ يعني پس از گذشت اين مدت، اهداف جديدي در بازار کار اين رشته به وجود ميآيد؛ بنابراين محتواي علمي رشته تغيير ميکند. با پيشرفت خيرهکنندهي فناوري و اطلاعات و ورود سيستمهاي رايانهاي به تمام عرصهها، کاربري اين رشته توسعه يافته است و زمينهي اشتغال را براي دانشآموختگان مهيا ميسازد. نياز بازار کار در اين رشته به قدري فراوان است که بسياري از فعالان اين عرصه، دانشآموختهي رشتههاي ديگر هستند!
براي کسب موفقيت در رشتهي کامپيوتر، ضروري است علاقهمندان به ادامهي تحصيل در اين رشته در زمينهي درسهاي رياضي و زبان انگليسي از پايهي نسبتاً قوي برخوردار باشند. تغييرات مداوم رشته باعث ميشود، طي مدتي کوتاه مطالب يادگرفتهشده غير لازم و يادگيري مطالب جديد ضروري اعلام شود. داشتن روحيهي يادگيري براي هنرجويان اين رشته يک نياز ضروري و دائمي است. همچنين، فراگيرنده براي به کارگيري آموختهها لازم است ذهني خلاق و روحيهاي مبتکرانه داشته باشد و از موضوعات جديد و فناوري روز استقبال کند.
توانايي فراگيرنده پس از طي دورهي سه سالهي متوسطه
- شناسايي و خريد و فروش قطعات و نرمافزارهاي کامپيوتري
- تعمير، سرويس و نگهداري سيستمهاي کامپيوتري در بنگاههاي کوچک
- خريد رايانه و نصب و راهاندازي آن
- پشتيباني سيستمهاي رايانهاي در سطح ساده
- نصب سيستمعاملهاي رايج
- نصب نرمافزارهاي رايج و پرکاربرد
- نوشتن برنامهها و پروژههاي کاربردي کوچک
- کابلکشي شبکه، اتصال يک رايانه به شبکه، نصب سيستمعامل شبکه
- طراحي صفحات وب و ويرايش آنها
- ساخت نرمافزارهاي سادهي چندرسانهاي
- توانايي اجراي عمليات گوناگون با نرمافزارهاي اداري و دفتري
- ايجاد بانک اطلاعاتي و اتصال آن
- توانايي درک و تحليل مطالب کامپيوتري به زبان انگليسي
رشتهی الکتروتکنیک
هدف رشتهي الکتروتکنيک
تربيت نيروي انساني متعهد و کارآمد است که بتواند علاوه بر انجام وظايف شهروندي با استفاده از آموختههاي خويش در حرفههاي مربوط به الکتروتکنيک در سطوح مياني (تکنسين) خدمات لازم را ارائه کند. رشتهي الکتروتکنيک شاخهي فني و حرفهاي از رشتههاي گروه تحصيلي برق است.
دورنماي آيندهي رشته
با توجه به پيشرفتهاي فناوري و وارد شدن ريزپردازندهها در کليهي لوازم خانگي و سيستمهاي الکتريکي به نظر ميرسد که کاربري اين رشته در سطوح مختلف حتي بيشتر از گذشته توسعه يابد. لذا زمينهي اشتغال براي فارغالتحصيلان اين رشته کماکان مهيا خواهد بود. اما به لحاظ تغييراتي که در سامانهي صنعتي برقي رخ ميدهد، ميبايستي تجديد نظر کلي در برنامهريزي رشته و توليد کتابهاي آموزشي با توجه به فناوري اطلاعات صورت گيرد.
ضوابط ورود به رشته
براي ورود به اين رشته لازم است تا داوطلب، سال اول دورهي متوسطه را به اتمام رسانده و حد نصاب نمرهي لازم براي انتخاب گروه تحصيلي فني و حرفهاي را داشته باشد. در اين صورت ميتواند با انتخاب رشتهي الکتروتکنيک به تحصيل مشغول شود. لازم به توضيح است که در برخي مناطق به لحاظ استقبال زياد داوطلبان ورود به اين رشته بر اساس شرط معدل يا آزمون ورودي صورت ميگيرد.
خصوصيات فردي جهت ورود به رشته
از آنجا که در کنار مباحث علمي اين رشته مباحث تئوري نيز مطرح ميشود، ضروري است افرادي که تمايل به ادامهي تحصيل در اين رشته را دارند از پايهي نسبتاً قوي در زمينهي دروس رياضي و فيزيک برخوردار باشند و از انجام فعاليتهاي عملي (کارگاهي يا آزمايشگاهي) نيز لذت ببرند.
ميزان خلاقيت، ابتکار و نوآوري مورد نياز
با توجه به اينکه فرد در طول دوران تحصيلي و همچنين پس از آنکه جذب بازار کار ميشود به طور طبيعي با مسائل و موارد مختلف فني در ارتباط خواهد بود، لازم است براي تحصيل و بهکارگيري آموختههاي خود ذهني خلاق و روحيهاي مبتکرانه داشته باشد تا بتواند در شرايط مختلف به سرعت تصميم بگيرد و همچنين ميبايستي از پيشرفت علوم در زمينهي صنعتي کشور به بهترين وجه استفاده نمايد.
توانايي فراگير پس از دورهي 3 سالهي ديپلم
- اجراي سيمکشي ساختمانهاي کوچک
- باز کردن و بستن لوازم خانگي برقي متداول به منظور سرويس و رفع عيوب سادهي آن
- بازپيچي موتورهاي الکتريکي سهفاز و تکفاز و ترانسفورماتورهاي کوچک
- کابلکشي و راهاندازي موتورهاي الکتريکي کوچک با کليدهاي کنتاکتورها و رلههاي قابل برنامهريزي
- ترسيم مدارهاي الکتريکي مختلف بر روي پلان ساختمان با استفاده از نرمافزار مربوط
- تحليل مسائل سادهي مدارها و ماشينهاي الکتريکي
تواناييهاي فراگير پس از دورهي دوسالهي کارداني
- توانايي طراحي و محاسبهي مدارهاي روشنايي و تأسيسات الکتريکي در سطح محدود
- توانايي اجراي نقشههاي شبکهي هوايي و زميني
- توانايي تعمير و نگهداري شبکههاي فشار ضعيف و قوي و نحوهي اتصال مفصل به کابل
- توانايي تحليل مدارهاي الکتريکي، ديجيتال و مباحث ماشينهاي الکتريکي سهفاز و مخصوص
- توانايي تحليل و پيادهسازي مدارهاي قابل کنترل به کمک PLC
- توانايي سيمپيچي موتورها، ترانسفورماتورها و آرميچرهاي مختلف
- توانايي در اجراي طرحهاي تأسيساتي کوچک و راهاندازي ماشينآلات
- نصب، راهاندازي و استفاده از تجهيزات الکتريکي ساده در بخش صنعت و خدمات
- توانايي تعمير و نگهداري قسمتهاي الکتريکي ماشينهاي صنعتي
- سرپرستي بخشهاي کوچک توليدي و خدماتي مرتبط با رشتهي الکتروتکنيک
- آموزش مهارتهاي علمي رشتهي الکتروتکنيک در سطح تعيينکننده