انسجام دفاتر سینمای جوان از بین می‌رود

[♱ ᴠɪᴄᴛᴏʀ ♱]

سعید نجاتی معتقد است: جدا شدن دفاتر سینمای جوان از ستاد مرکزی و از یکدیگر و تبدیل شدن آن‌ها به جزیره‌های مستقل با هیات امناهای خودشان، باعث از بین رفتن انسجام و یکپارچگی دفاتر سینمای جوان خواهد شد و آرام آرام ستاد مرکزی کوچک شده و بخشی از مجموعه دیگری مانند بنیاد فارابی می‌شود.

در پی سیاست کوچک‌سازی دولت و برنامه‌های سازمان سینمایی برای ادغام برخی مؤسسات و نهادهای زیرمجموعه این سازمان از جمله انجمن سینمای جوان، یا یکی از کارگردانان فیلم کوتاه به گفت‌وگو نشستیم.
سعید نجاتی در گفت‌وگویی با ایسنا، درباره این سیاست گفت: مبحث "کوچک‌سازی" یک موضوع دولتی، سیاسی و اقتصادی است، شاید تخصص من در حد ورود با این مبحث نباشد که آیا مناسب وضعیت کنونی دولت است یا خیر؟ اما نکته‌ای که درباره سینمای جوان وجود دارد، این است که سینمای جوان اصلاً دولتی نیست و فکر نمی‌کنم فیلم‌سازی باشد که سینمای جوان را دولتی بداند.
او افزود: منظورم این نیست که ما نمی‌دانیم این انجمن زیر نظر سازمان سینمایی کار می‌کند بلکه بحث سر این است که این نهاد آنقدر محبوبیت و قدمت دارد که تمام افرادی که در انجمن دوره دیدند، آنجا را خانه شخصی و دوم خود می‌دانند و به همین سادگی برای آن‌ها قابل قبول نیست که یک نفر یا یک ارگان دولتی برای آن تصمیم‌گیری کند. اینکه چهار هزار فیلمساز می‌گویند که ما نمی‌خواهیم انجمن سینمای جوان به سمت و سویی برود که با جای دیگر ادغام شود یا به صورت هیئت امنایی اداره شود خیلی موضوع ساده‌ای است. این اتفاق برای تئاتر ما هم افتاد احتمالاً همه اساتید و مدیران انجمن در شهرهای دیگر از بلایی که با این کار سر انجمن می‌آید، مطلع هستند.
نجاتی با اینکه "نکته‌ای که وجود دارد این است که کسانی هستند که اصلاً نمی‌خواهند انجمن سینمای جوان وجود داشته باشد" افزود: این افراد همان کسانی هستند که قبلاً هم انجمن را با مرکز گسترش مستند تلفیق کردند اما بعد از یک سال که مدیر عوض شد دوباره این دو از هم جدا شدند. به مانند این تصمیمات را اگر خاطرتان باشد مدیری که نسبتی با فیلم کوتاه و سینما نداشت و متأسفانه چند سال مدیر انجمن بود می‌گرفت و یک تنه باعث شد فستیوال فجر بخش فیلم کوتاه را حذف کند و بعد از رفتن ایشان با جمع آوری امضا از فیلمسازان بازهم به صورت ناقص این تصمیم اصلاح شد.
او تصریح کرد: این تصمیمات عجولانه‌ای‌ست که گیرندگان آن می‌گویند برای آنها فکر کردند، اگر فکر کردند چطور ممکن است ۴ هزار فیلم‌سازی که حداقل ۵۰ تا از آن‌ها قدمت ۳۰ ساله در این انجمن دارند و خیلی خوب ساختار آن را می‌شناسند، با این تصمیمات مخالف هستند؟! چرا انجمنی که قرار بوده به دلیل تورم بودجه‌اش را دو یا سه برابر کنند، یک باره هیئت امنایی می‌شود؟ مگر برای استاندار یا مسئولین شهرهای دیگر این انجمن و چهار جوانی که فیلمسازی می‌کنند، اهمیت دارد؟!
این کارگردان با بیان اینکه "فیلم کوتاه در دنیا اهمیت بسیاری دارد و جز امور فرهنگی هر کشور محسوب می‌شود" افزود: اما اینجا با سیاست‌های غلط اصلاً به آن اهمیت نمی‌دهند و برخی از مسئولین معتقدند بودجه‌ای به سینمای جوان داده می‌شود، اشتباه است. چهار جوانی که امروز فیلم کوتاه می‌سازند، مانند بذری می‌ماند که فردا یک میرکریمی، اصغر فرهادی و … به سینمای ایران تحویل می‌دهد. این افراد خودرو که نبودند، یک روزی در همین انجمن فیلم کوتاه می‌ساختند.
او در ادامه صحبت‌هایش گفت: همه دنیا حاضر هستند ده‌ها برابر بودجه‌ای که از بعد از انقلاب به سینمای جوان داده شده را به یک انجمن اختصاص دهند تا افراد مانند اصغر فرهادی و خیلی از اساتید دیگر را تحویل بگیرند. انجمن سینمای جوان در شهرهایی است که دورترین نقطه به مرکز هستند و خیلی از افراد وقتی صحبت از چنین انجمنی می‌شود ذوق آن را دارند و حسرت داشتنش را می‌خورند.
به گفته او آرزوی خیلی از کشورهای پیشرفته است که به این صورت با کمترین امکانات و حداقل بودجه به جوان‌هایی علاقه‌مند هستند، کمک کنند و این برای مسئولین ما باورپذیر نیست.
نجاتی در ادامه بیان کرد: این موضوعات طرح‌هایی است برای از بین بردن سینمای جوان و به دوستانی که ادعا می‌کنند برای این طرح‌ها فکر و برنامه‌ریزی کرده‌اند باید بگویم، مرکز نشینی برایشان آفت بوده چراکه فراموش می‌کنند افرادی مانند من در شهرهای کوچک‌تر هستند که توانایی پرداخت بودجه‌های آن‌چنانی به آموزشگاه‌های خصوصی برای حداقل تحصیل سینما را ندارند و سینمای جوان تنها امید و پناهشان است. این افراد نهال سینمای جوان را آرام آرام خشک می‌کنند، تا وقتی که کسی خواست آن را قطع کند بگویند این نهال خشک است، باید قطعش کنیم.
این کارگردان در پاسخ به این سوال که "چرا طرح هیئت امنایی مشکل دارد؟ " گفت: در جواب این سوال باید گفت نکته مهم این است که جدا شدن دفاتر سینمای جوان از ستاد مرکزی و از همدیگر و تبدیل شدن آن‌ها به جزیره‌های مستقل با هیئت امناهای خودشان، باعث از بین رفتن انسجام و یک‌پارچگی دفاتر سینمای جوان خواهد شد و آرام آرام ستاد مرکزی کوچک شده و بخشی از مجموعه دیگری مثل بنیاد فارابی می‌شود. در این صورت نظارت ستاد مرکزی بر روی دفاتر کم خواهد شد؛ زیرا دفاتر از لحاظ بودجه، انتخاب سرپرست دفاتر و کلیه فعالیت‌هایشان مستقل خواهند شد، طبیعتاً می‌توانند فرمانبر سینمای جوان نباشند و انتظار داشته باشند که فعالیت‌هایشان را به صورت مستقل ساماندهی، مدیریت و اجرا کنند. در این صورت لزومی ندارد که دفاتر هر کدام به عنوان یک مؤسسه فرهنگی هنری در شهر خودشان ثبت شوند و هیأت امنا و فعالیت مستقل داشته باشند.
او در ادامه صحبت‌هایش گفت: این هدف‌گذاری دقیقاً به معنای این است که دفاتر یکی یکی از ستاد مرکزی جدا و مستقل شده است، متأسفانه خطر دیگری که وجود دارد این است که در صورت مستقل شدن امکان تعطیلی، تغییر کردن در آن شرایط و بقیه موارد خواهد بود. ضمناً دفاتر زیر نظر اداره کل خواهند رفت، چراکه بقیه ادارات و سازمان‌ها در آن شهر طبیعتاً به اندازه اداره کل ارشاد اسلامی پیگیر حوزه فرهنگ نیستند یا مسئولیت فرهنگی ندارند.
نجاتی با بیان اینکه "در این صورت دفاتر باید شهریه خودشان را که در حال حاضر به طور مستقیم از ستاد مرکزی یا سازمان سینمایی دریافت می‌کنند، از اداره کل دریافت کنند و وارد چرخه مالی هیئت امنایی شوند" افزود: در چنین شرایطی یک تشکیلات پنج شش نفره باید در مورد اینکه بودجه واریز شده از تهران یا درآمدهای دفتر چگونه توسط چه کسی و صرف چه مواردی شود؛ تصمیم بگیرند. در چنین شرایطی در هر استانی به صورت سلیقه‌ای رفتار خواهد شد که با این بودجه برگزاری هفته فیلم و عکس برگزار کنند یا می‌خواهند فیلم بلند تولید کنند و یا می‌خواهند سلبریتی ها را از تهران دعوت کنند، تا اینکه بودجه را در اختیار هنرجویان و علاقه‌مندان قرار دهند برای اینکه فیلم کوتاه بسازند.
او بیان کرد: این آسیب‌ها مهمترین نکته‌ای است که باید در حوزه هیئت امنایی شدن گفته شود و اینکه چرا این مجزا شدن به پیکره کل سینمای جوان که سال‌هاست با حداقل پول و امکانات خدمات بسیار درخشانی را به سینمای ایران داده است، آسیب می‌زنند و چه لزومی دارد که با اسم کوچک سازی، قدیمی شدن و مأموریت‌های جدید سینمای جوان را از بین ببرند.
نجاتی در ادامه تصریح کرد: این دفاتر آموزش دارند، کشف نیروهای جدید دارند، کارگاه‌های تخصصی دارند، هفته فیلم و عکس دارند، کانون فیلم و عکس دارند، نمایشگاه برگزار می‌کنند، اردو می‌روند، پاتوق فیلم و نمایش فیلم‌های کوتاه دارند، سینما سیار دارند، المپیاد اجرا می‌کنند، ستاد مرکزی بخش بین‌الملل دارند، جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران را برگزار می‌کند، سه جشنواره منطقه‌ای و دو جشنواره موضوعی دارد، حمایت‌های زیادی از بخش‌های مختلف فرهنگی هنری و سینمایی می‌کند. سازمان سینمایی حق ندارد این مجموعه فعالیت را تحلیل و حذف کند و بگوید این دفاتر و این فعالیت‌ها را نمی‌خواهیم و قصد داریم هر مقدار بودجه به طور مستقیم از سازمان سینمایی می‌گیریم وارد تولید فیلم کوتاه کنیم. چه کسی چنین مأموریتی را تعریف می‌کند؟ آیا در شهرها بدون اینکه فضای سینمایی وجود داشته باشد، ممکن است تولید فیلم کوتاه اتفاق بیفتد؟ بدون اینکه نیروهای جدیدی وارد آموزش شوند، وارد چرخه تولید فیلم کوتاه شوند؟ با چنین شرایطی ما می‌توانیم به آثار درخشان، خلاق، متفاوت و نسل جدیدی از فیلمسازان برسیم؟
او با تاکید بر اینکه "اگر یک پاتوق سینمایی _فرهنگی در طی سال‌ها در دفاتر انجمن سینمای جوان وجود نداشته باشند، امکان تولید فیلم کوتاه در شهرستان‌ها وجود نخواهد داشت" افزود: این یک بهانه گول زننده است که ما بودجه را به استان‌ها می‌دهیم تا خودشان به طور مستقل فیلم بسازند. فرض کنید که در یک شهر در بهترین شرایط ۱۰ فیلمساز خوب وجود داشته باشد، این‌ها قرار است چه کار کنند؟ آن‌ها هر کدام می‌خواهند هر سال ۵ تا فیلم کوتاه بسازند و ما در آن دفتر ۵۰ تا فیلم کوتاه تولید کنیم، مگر شدنی است؟ با این شرایط به خروجی خوب می‌رسیم؟ ما در چنین شرایطی نیروهای جدید و خلاق می‌خواهیم، فیلم‌های هنرجویی، نیمه حرفه‌ای، حرفه‌ای و فاخر می‌خواهیم. این روند وقتی ادامه دارد و به این تولیدات می‌رسیم که یک مرکز آموزشی فعالیتی پاتوق گونه به همراه انواع و اقسام فعالیت‌ها وجود داشته باشد تا تمام اهالی علاقه‌مند به سینما و فیلم کوتاه در این مرکز رفت و آمد کنند و از طریق آن به بودجه‌ای برای تولید، آموزش، کارگاه برای عکس و فعالیت‌های مختلف دسترسی پیدا کنند. در این حالت است که بودجه تولید می‌تواند به فیلم‌های کوتاه خوب از شهرستان‌ها تبدیل شود.
نجاتی در ادامه صحبت‌هایش گفت: در این میان برخی که کاملاً از بیان‌شان عنادورزی مشخص است، با منتشر کردن هزینه‌های یازده ماهه سینمای جوان و شفاف‌سازی، اسم گول زننده و توهین آمیزی به کار بردند که سازمان سینمایی از سینمای جوان افشاگری کرد و این را به بهانه‌ای تبدیل کردند تا به دیگران بگویند که چرا هزینه پشتیبانی سینمای جوان به ۹ میلیارد تومان پول تبدیل شده است که فقط سه میلیاردش صرف تولید فیلم کوتاه شده و بقیه آن صرف فعالیت‌های دیگر شده است.
او افزود: اتفاقاً سینمای جوان در شرایط سختی است که فقط یک پنجم بودجه را صرف تولید فیلم کوتاه می‌کند و این مقدار چیزی نیست که بگوییم خیلی کم است و سینمای جوان نباید این کار را بکند. سینمای جوان ۶۰ دفتر در سطح استان‌ها دارد که هر دفتر به طور متوسط سه نیروی استانی و ستادی دارد؛ یعنی ۱۸۰ پرسنل. این انجمن این ۱۸۰ نیرو را به علاوه تمام خدمات، اجاره، شارژ، آب، برق، گاز، تن‌خواه و خرید تجهیزات برای تمامی این دفاتر را با هزینه پشتیبانی ۹ میلیاردی انجام می‌دهد. اگر کمی حساب‌گر باشیم، متوجه می‌شویم که بودجه پشتیبانی ۹ میلیاردی برای داشتن ۶۰ پاتوق فرهنگی در کشور، خیلی خیلی بودجه کمی است.
این کارگردان در پایان صحبت‌هایش با اشاره به حرف‌های شهرام مکری در اختتامیه فستیوال شبدیز بیان کرد: او در این مراسم حین جایزه گرفتنش گفت "اگر سینمای جوان نبود، من کجا باید این مسیر را طی می‌کردم؟ " این سوال را همه کسانی که برآمده از دل سینمای جوان هستند، می‌پرسند و خود را مدیون انجمن می‌دانند.