19-02-2019، 13:43
در این بخش به مهم ترین ورایج ترین سوالات پزشکی پاسخ می دهیم.
جرمگیری و سفید کردن دندان چه تفاوتی با هم دارد؟
دندانهایم زرد است و به دنبال راهحلی برای برطرف کردن این زردی هستم. میخواهم بدانم تفاوت میان سفید کردن دندانها با جرمگیری چیست و کدامیک را به من توصیه میکنید؟
دکتر اکبر فاضل، دندانپزشک فلوشیپ پروتزهای فکی- صورتی، متخصص پروتزهای دندانی و دکترای دندانپزشکی از دانشگاه علومپزشکی تهران:
زرد شدن دندانها میتواند به دلیل عدم رعایت نکات بهداشت دهان و دندان و وجود جرم روی دندانها باشد که جرمگیری در این خصوص موثر است و اگر زردی دندان ناشی از جنس دندانها باشد، اقدام خاصی نمیتوان برای آن انجام داد. در شماره گذشته در مورد جرمگیری توضیحاتی داده شد.
از طریق روش مکانیکی جرمهایی که روی دندان رسوب کردهاند را برمیداریم که این کار توسط قلمهای جرمگیری صورت میگیرد. البته در روش جرمگیری فقط جرم روی دندانها از بین برده میشود و هیچ ساییدگی روی دندانها ایجاد نمیشود اما روش بلیچینگ یا سفید کردن دندانها تاثیر مستقیم روی مینای دندانها دارد. موادی روی مینای دندان گذاشته شده و بعد از چند دقیقه آن مواد را برمیدارند که این باعث تغییر رنگ دندانها میشود. بهتر است بدانید که روش جرمگیری فقط مکانیکی است اما سفید کردن دندانها مکانیکی و شیمیایی است.
در مورد عوارض سفید کردن دندانها نظرات متفاوتی وجود دارد؛ برخی از پزشکان بر این عقیدهاند که این روش مضر است و برخی دیگر بر این عقیده هستند که با رعایت نکات لازم این کار خطری برای دندانها ندارد. به هر حال نظرات مختلفی در این زمینه وجود دارد که هنوز به یک جمعبندی کلی نرسیده است. برخی از مردم جرمگیری را برای مینای دندان مضر میدانند ولی برخلاف تصور آنها، جرمگیری نهتنها برای دندان ضرری ندارد بلکه با برداشتن مواد خشن و پلاک میکروبی از سطح دندان به سلامت لثهها نیز کمک میکند.
نوشیدن چای تنگی نفس را تشدید میکند؟
مدتی است دچار تنگی نفس شدهام به همین خاطر از اسپری سالبوتامل استفاده میکنم. آیا مصرف زیاد چای و مایعات باعث تشدید تنگی نفس میشود؟ مدتی است بعد از نوشیدن چای و مایعات این حالت به صورت خفیف سراغم میآید. لطفا مرا راهنمایی کنید.
دکتر حمید سهرابپور، متخصص بیماریهای داخلی و فوقتخصص بیماریهای ریوی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی:
خواننده عزیز! بهتر بود در مورد بیماری خود بیشتر توضیح میدادید، مشخص نکردید به علت بیماری آسم از این اسپری استفاده میکنید یا به دلیل دیگری. با این حـال اگر فرض را بر این بگذاریـم که شما بیمـاری آسـم دارید، باید بگویـم نوشیدن چای ضرری ندارد و باعث تشدید تنگی نفس نمیشود البته بهتر است از نوشیدن چای پررنگ پرهیز کرده و چای کمرنگ را جایگزین آن کنید. اما اگر به آسم مبتلا نباشید باید بهطور دقیق مشخص شود که بیماری شما چیست.
برخی از بیماریها مانند ریفلاکس معده باعث میشود فرد دچار سرفه و تنگی نفس شود. در این صورت اگر مواد غذایی زیاد و مایعات مصرف کنید ممکن است باعث تشدید این حالتها شود اما متاسفانه شما خواننده عزیز به بیماری خود اشارهای نکــردهاید و فقط نام داروی مصرفی خود را اعلام کردهاید که امکـان تشخیص دقیق را از ما میگیرد.
بعد از لیزیک نزدیک را خوب نمیبینم، آیا این عارضه طبیعی است؟
چهار ماه است که هر دو چشمم را عمل لیزیک کردهام. دید دور چشمم بسیارخوب و عالی است اما تاری دید نزدیکم هنوز برطرف نشده است بهطوری که اگر بخواهم از فاصله ۲۰سانتی به هر چیزی نگاه کنم احساس فشار و سنگینی دارم و تار میبینم. آیا این مشکل به تدریج بهبود مییابد یا اینکه باید برای درمان به پزشک مراجعه کنم. علاوه بر این هنوز گاهی اوقات چشمانم قرمز میشود و درد میگیرد.
دکتر مهدی خانلری، جراح و متخصص بیماریهای چشمی:
در صورتی که سن شما بیش از ۴٠ تا ۴۵ سال است که مشکل دید نزدیک شما بعد از لیزیک کاملا غیر قابل اجتناب بوده و مانند هر فرد سالم دیگری در این سنین نیاز به عینک نزدیک پیدا خواهید کرد اما اگر سنتان کمتر است، انتظار نداشته باشید دید فوقالعاده نزدیکی که قبل از عمل (در فاصله ٢٠ سانتیمتری) داشتهاید همچنان بعد از عمل نیز حفظ شود. چه بسا اغلب افرادی که تجربه این عمل را ندارند نیز از چنین دید نزدیکی- برای ٢٠ سانتیمتری- برخوردار نیستند و عملکرد چشم شما در این موارد طبیعی تلقی میشود.
به تنبلی چشم دچار هستم. شنیدهام با انجام عمل میتوان این مشکل را برطرف کرد. من ۲۰ سالهام. آیا این جراحی را به من توصیه میکنید؟
تنبلی چشم بعد از حدود ٩ تا ١٠ سالگی درمان موثری نداشته و هرگونه عمل جراحی در سنین بالغان و برای درمان تنبلی تنها میتواند شما را به حداکثر دیدی که با چشم امبلیوپ و با عینک داشتهاید، برساند.
آیا تکرر ادرار قابل درمان است؟
دختری ۲۴ ساله هستم که به دلیل استرس به تکرر ادرار مبتلا شدهام. باقیمانده ادرارم در دو سونوگرافی که داشتم ۳۶ و ۴۲ cc ثبت شده است. به چند دکتر مراجعه کردهام که برایم تولتردین و نیتروفرانتوئین تجویز کردهاند. مصرف داروها را شروع کردم اما تخلیه ادرارم حالت طبیعی ندارد و در اصطلاح فیزیک برد ندارد و به آرامی خارج میشود. آیا امکان دارد ضایعهای مجاری ادراریام را مسدود کرده باشد و آیا با خوردن این قرصها، تخلیه ادرارم به حالت معمول باز میگردد؟
دکتر سیاوش فلاحتکار، دانشیار، فوقتخصص اورولوژی:
تکرر ادرار و احساس عدم تخلیه کامل ادرار علامت شایعی است که باعث ایجاد مشکل و نگرانی در بیمار میشود. در خانمهای جوان عفونتهای ادراری، التهاب و استرس از عوامل اصلی این علامت هستند. نیتروفوران از جمله داروهایی است که برای درمان عفونت تجویز میشود و تولترودین برای کاهش انقباضات مثانه مورداستفاده قرار میگیرد بنابراین این دارو میتواند باعث کاهش قطر و جریان ادرار شود. به شما توصیه میکنم بررسی کامل را تحت نظر پزشک خود انجام دهید و اطمینان داشته باشید با تغییر دوز و نوع دارو کاملا درمان میشوید.
بعد از هر بار دفع ادرار احساس میکنم دفع کامل صورت نگرفته است. علت چیست و چه درمانی برای این مشکل وجود دارد؟
احساس عدم تخلیه کامل ادرار علل گوناگونی دارد. گاهی این احساس به دلیل وجود انسداد در مسیر خروجی ادرار مثل بزرگی پروستات و سنگ مجرا یا تنگی مجرا و… است ولی گاهی این احساس به دلیل عفونت و التهاب، تحریک مثانه، حالب و پروستات به وجود میآید. در این مورد التهاب باوجود اینکه مثانه خوب تخلیه میشود ولی بیمار احساس میکند که مثانه خالی نیست. بدیهی است که هر کدام از علل فوقدرمان مخصوص به خود را دارد.
یخ میتواند به عنوان مسکن موضعی مصرف شود؟
خانمی ۲۶ ساله هستم که به دلیل بارداری قادر به استفاده از برخی مسکنهای شیمیایی نیستم. شنیدهام از نظر طب سنتی یخ میتواند نقش موثری در درمان برخی از مشکلات داشته باشد. لطفا در این زمینه توضیح دهید.
دکتر علیرضا عباسیان، متخصص طب سنتی، عضو هیات علمی دانشگاه علومپزشکی تهران:
در طب سنتی برای هر ماده غذایی و غیر غذایی (مثل چوب، فلزات و. . . ) یک مزاج یا طبیعی را در نظر گرفتهاند. به عنوان مثال طبع برخی از مواد سرد و برخی دیگر گرم است. در مورد یخ باید گفت طبع این ماده سرد و خشک است، به همین دلیل در برخی از موارد میتواند خـاصیت مخـدری و مسـکن داشته باشد. به عنوان مثال اگر بدنتان دچار خارش شد، میتوانید یخ را در پارچهای قرار داده و روی پوست خود بکشید، این کار باعث میشود تا خارش از بین برود.
اگر دنداندرد داشته باشید بهخصوص افرادی مثل شما که باردار هستند، میتوانند یخ را روی دندانشان قرار دهند، با این روش درد دندان از بین میرود. همچنین در بعضی مواقع برای جلوگیری از خونریزی هم میتوان از یخ استفاده کرد. اگر فردی دچار خون دماغ شود، با قرار دادن یخ روی پیشانی میتوان جلوی این خونریزی را گرفت اما فراموش نکنید از قرار دادن مستقیم یخ روی نواحی مخلتف بدن خودداری کنید. اگر میخواهید یخ را روی پوست خود قرار دهید بهتر است آن را داخل پارچه یا کیسه بگذارید.
چه زمانی از آنتیبیوتیکها استفاده کنیم؟
فرق میان ضدعفونیکنندههایی مثل بتادین با آنتیبیوتیکها چیست؟
دکتر محمدعلی شهابالدین، فلوشیپ جراحی:
مواد ضد عفونیکننده موادی هستند که بدون داخل شدن به خون انسان و فقط از طریق استعمال خارجی، قارچها، باکتریها را از بین میبرند در صورتی که آنتیبیوتیکها را فرقی ندارد که به صورت خوراکی یا تزریقی استفاده کنیم چون وارد جریان خون میشوند و از این طریق میکروبها، ویروسها و. . . را از بین میبرند. نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشیم این است که مواد ضدعفونیکننده نباید وارد چشم، گوش، دهان و دستگاههای تنفسی شود در صورتی که این هشدار در مورد آنتی بیوتیکها صدق نمیکند. همچنین لازم به ذکر است که بدانید در مصرف ضدعفونیکنندهها زیادهروی نکنید. مواد ضدعفونیکننده میتوانند مثل آنتیبیوتیکها باعث ایجاد مقاومت میکروبی شوند.
یعنی اگر دائما مورد استفاده قرار بگیرند، میکروبهایی که در ابتدا این نوع مواد رویشان اثر داشته، بعد از مدتی به علت جهش ژنتیکی و یکسری تغییرات تحت تاثیر این داروها قرار نمیگیرند. همچنین باید به غلظت ماده ضدعفونیکننده هم توجه داشته باشیم زیرا در شرایط متفاوت نیاز به غلظتهای مشخصی در مصرفشان است، گاهی ممکن است غلظت کم برای برطرف کردن مشکل توصیه شود و بالعکس اما در هر صورت باید مراقب بود چون مصرف بدون تجویز و مدیریت نشده این داروها میتواند به مسمومیت افراد منتهی شود.
احتمال تجربه قاعدگی در زمان بارداری چقدر است؟
۲۶ ساله هستم. همیشه فکر میکردم با شروع دوران بارداری، عادت ماهانه خانمها در طول این دوران قطع میشود اما مدتی است متوجه شدم برخی از خانمها در زمان بارداری عادت ماهانه میشوند. این گفته تا چه اندازه صحت دارد؟
دکتر شیرین قاضیزادهاحسایی، متخصص زنان و زایمان و استاد دانشگاه علومپزشکی تهران:
در جواب سوال شما خواننده عزیز باید بگویم، به دلایل مختلفی ممکن است افراد در دوران بارداری دچار خونریزی شوند که البته این خونریزی با خونریزیهای دوران قاعدگی متفاوت است. به همین خاطر برخی از افراد این خونریزیها و لکهبینیها را با دوران عادت ماهانه اشتباه میگیرند. همچنین لازم به ذکر است که بدانید در دوران بارداری تخمکگذاری متوقف شده و تخمکی در این دوران آزاد نمیشود.
زمانی که تخمکی آزاد نشود دیگر عادتماهانهای صورت نخواهد گرفت. به همین خاطر ممکن نیست افراد بهطور مرتب ۲۸ روز یکبار با میزان همیشگی خونریزی داشته باشند و بعد از طی دوره پاک شوند بنابراین در پزشکی این مسئله قابل قبول نیست. برخی از خانمها ممکن است به دلیل داشتن دوران قاعدگی نامنظم (مثلا ۲۰ روز یکبار یا ۳۰ روز یکبار به مدت سه روز یا برخی اوقات پنج روز عادت ماهانه میشوند) فکر کنند در دوران بارداری عادتماهانه هستند. بهطور قطع فردی که عادت ماهانه منظم دارد امکان ندارد در دوران بارداری دچار چنین مشکلی یعنی خونریزی یا لکهبینی شود.
در هر صورت هر نوع خونریزی در دوران بارداری غیر عادی است و شخص باید به پزشک مراجعه کند و معاینات لازم را انجام دهد بهخصوص اگر گروه خونی مادر منفی و همسرش مثبت باشد در اسرعوقت باید آمپول روگام زده شود. به این ترتیب قبل از آنکه در خون مادر آنتیبادی D تولید شود، سلولهای RH مثبت نابود میشود. همچنین انجام سونوگرافی در این شرایط الزامی است زیرا اطمینان حاصل میشود که جنین زنده است و ضربان قلب دارد. در آخر باز هم تاکید میکنم، هیچ خونریزی در دوران بارداری را نباید به عادت ماهانه نسبت داد و باید در سریعترین زمان ممکن مسئله را با پزشک در میان گذاشت.
با چه روشی میتوانم قابلیتها و توانایی کودکم را ارتقا دهم؟
دختری ۹ ساله دارم که سال سوم ابتدایی است، موقع حل سوالهای ریاضی بهشدت به توضیحات من وابسته است. باید هر سوال را برایش توضیح دهم تا بتواند حل کند و آن را یاد بگیرد اما برای روز بعد یا نوبت بعد مجبورم دوباره همان نمونهها را برایش توضیح دهم تا بتواند حل کند. دیگر خسته شدهام و نگران هستم که این موضوع تا چه زمانی ادامه پیدا میکند. با توجه به توضیحاتی که دادم، روانشناس شما چه پیشنهادی دارند و من به عنوان یک مادر باید چه کار کنم؟ خیلی نگرانم.
حسن عسگریفر، روانشناس:
یادگیری محصول توانایی ایجاد ارتباط بین موقعیتها یا عوامل یا محرکهاست و تمرین تنها نمیتواند باعث یادگیری یا فهم درازمدت شود؛ یعنی عوامل دیگری هم در این امر دخیل هستند مثل اعتماد به نفس و باور به توانایی خود. فرض من این است که شاید فرزند شما در کنار شما احساس امنیت میکند ولی در مدرسه و در بین همکلاسان یا معلمش از ترس عواملی مثل شکست یا تحقیر در مقابل دیگر بچهها، معلم و حتی والدین دچار کاهش اعتماد به نفس میشود و این ترس مانع از عملکرد درست و بهموقع او میشود.
برای همین شاید دچار فراموشی مقطعی در موقعیتهایی خاص یا عدم تعمیم یک موقعیت (حل مسئله) به موقعیت دیگر (حل مسئله سوالی مشابه) میشود. به هر جهت همین که در کنار شما میتواند مسائل ریاضیاش را حل کند، خود پیام خوبی است چراکه بعضی از بچهها در این موارد دچار اختلال و مشکل هستند اما در مورد اینکه چرا در مدرسه شکست میخورد نکات ذکر شده را مد نظر داشته باشید.
طب سوزنی میتواند جایگزین پروتز سینه باشد؟
خانمی ۳۱ ساله هستم و سینههای کوچکی دارم. از روش عمل جراحی به دلیل درد زیادی که دارد میترسم به همین خاطر برای مدتی تلاش کردم از طریق ورزش سایز آنها را بزرگتر کنم اما شنیدهام از طریق طب سوزنی این کار امکانپذیر است. آیا روش طب سوزنی میتواند در این زمینه کمککننده باشد؟
دکتر رضا حشمت، متخصص طب سوزنی، رئیس انجمن طب سوزنی ایران:
طب سوزنی در بزرگ کردن سینهها نمیتواند نقش موثری داشته باشد. به همین خاطر بهتر است از روشهای درمانی دیگری مثل پروتز، تزریق چربی و. . . استفاده کنید. اما اگر فردی بخواهد سایز سینهها را کوچک کند میتواند از تکنیکها و روشهای طب سوزنی با مشورت متخصص این کار استفاده کند زیرا روش کوچک کردن مانند از بین بردن بافت چربی شکم یا نقاط دیگر است. وقتی از سوزنهای این شیوه درمانی استفاده میکنیم، باعث میشویم متابولیسم بدن بالا برود و چربیها در موضع مورد نظر سریعتر بسوزند و آب شوند. دقیقا همین رویکرد را میتوان برای کوچک کردن سینهها به کار برد.
آیا ایدز از طریق حشرات گزنده هم منتقل میشود؟
یکی از نگرانیهایم این است که آیا حشرات گزنده مانند پشه که خون انسان را میمکند میتوانند بیماریهای عفونی مانند ایدز را به دیگران منتقل کنند؟
دکتر طاهره سوری، متخصص بیماریهای عفونی، استادیار دانشگاه علوم پزشکی:
ایدز از طریق حشرات منتقل نمیشود حتی در مناطقی که شیوع ایدز بالاست و پشه هم زیاد است مثل مناطق آفریقایی باز هم ثابت نشده که گزش حشره راهی برای انتقال ویروس HIV باشد. چندین دلیل وجود دارد که حشرات انتقالدهنده ایدز نیستند. یکی از دلایل این است که وقتی پشه فردی را میگزد خون فرد گزیده شده قبلی که در سیستم گوارشش وجود دارد را وارد بدن فرد دوم نمیکند بلکه بزاق خود را از طریق نیش وارد پوست فرد دوم میکند.
بزاق پشه دارای موادی است که مانع بند آمدن خون میشود و نیز مکیدن خون را برای پشه آسانتر میکند بنابراین انتقال خون به فرد دوم صورت نمیگیرد و فقط ممکن است بزاق حشره وارد بدن فرد دوم شود که بزاق عامل انتقال ایدز نیست. اجزای دهانی حشره و بزاق هم فقط ممکن است مقادیر بسیار اندکی خونرا در خود نگه دارد، ضمن اینکه خون افراد مبتلا به ایدز همیشه سطح بالایی از ویروس را ندارد پس در کل ریسک بسیار کمی دارد که بزاق پشه خونی باشد. علاوه بر این ویروس ایدز مدت بسیار زیادی در بدن حشره زنده نمیماند چون به خاطر آنزیمهای دستگاه گوارش حشره ویروس ایدز قدرت تکثیر و امکان زنده ماندن در بدن او را ندارد.
دلیل دیگر این است که به اعتقاد حشرهشناسان حشرات گزنده مثل پشه بلافاصله پس از گزش یک فرد به دنبال طعمه دیگر نمیروند و مدتی استراحت میکنند تا خون مکیده شده هضم شود. در این مدت ویروس HIV از بین میرود. همه این دلایل نشان میدهد نباید نگران انتقال ویروس HIV از طریق حشرات باشیم. البته لازم به ذکر است که برخی بیماریها میتوانند از طریق گزش پشه منتقل شوند؛ مثل مالاریا، سالک، تب زرد و. . . که اینها از طریق بزاق پشه منتقل شوند. این ویروسها بعد از ورود به بدن پشه در دستگاه گوارش حشره تکثیر میشوند و سلولهای دیواره سیستم گوارشی پشه را آلوده میکنند و بهراحتی زنده میمانند. این بیماریها از طریق بزاق پشه قابلیت انتقال دارند ولی ویروس ایدز از طریق بزاق قابلیت انتقال ندارد.
درد ناحیه سینه نشانه چیست؟
خانمی ۲۴ساله هستم و کودک یک سالهام را شیر میدهم. چند روزی است که در ناحیه چپ سینهام درد زیادی دارم. فکر میکردم شاید مجاری شیر پر از شیر است که درد دارم. با این حال با شیر دادن مکرر و حتی دوشیدن شیر این مشکل از بین نرفت. احساس یه توده در همان ناحیه تقریبا زیر بغل و سینهام را دارم. در ضمن دوماهه که برادر ۲۷ سالهام مبتلا به سرطان مجاری ریه شده است و در فامیل درجه سه هم چند مورد ابتلا به سرطان سینه داریم. آیا ممکن است این حالت در من هم سرطان باشد؟ اگر احیانا سرطان بود باید برای اطمینان به کجا مراجعه کنم و آیا شیر دادن به فرزندم برای او خطری دارد یا خیر؟
دکتر نسرینسادات علوی، متخصص و جراح بیماریهای پستان، عضو هیات علمی پژوهشکده سرطان پستان جهاد دانشگاهی:
درد به هیچوجه علامت سرطان سینه نیست. گرچه در خانمهای باردار و شیرده نیز سرطان سینه دیده میشود اما علامت آن درد نیست بلکه سفت شدن قسمتی از سینه یا وجود توده در سینه نشانه آن است. توصیه میکنم به سرطان فکر نکنید چون احتمال آن در شما پایین است و منفی فکر کردن به جز ایجاد مشکل هیچ نفعی برای شما ندارد. اما برای اطمینان از موارد نادری که سرطان پستان در خانمهای جوان دیده میشود به پزشک متخصص مراجعه کنید.
در حال حاضر شیر دادن هیچ ضرری برای فرزندتان ندارد اما فقط برای اطلاع بدانید در صورت اثبات سرطان، شیر باید قطع شود نه بهدلیل ضرر داشتن بیماری مادر یا فرزند بلکه برای شروع سریعتر درمان و جلوگیری از عوارض بعد از جراحی برای بیمار و عوارض داروهای تجویز شده برای کودک باید این اقدام صورت گیرد.
علت بیاختیاری حرکتی دست و پا چیست؟
دست چپ همسرم به سمت داخل متمایل است و او اختیار حرکات انگشتانش را بهطور کامل ندارد. گاهی ناخواسته انگشتانش جمع و باز میشود. پای چپش هم همین مشکل را دارد و گاهی جمع میشود. ما در یکی از شهرهای کوچک استان مازندران زندگی میکنیم و اینجا دکتر مفاصل و توانبخشی نیست، لطفا مرا راهنمایی کنید.
دکتر فتانه اکبری، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی:
بهتر بود که بیشتر توضیح مىدادید که آیا این مشکل از زمان تولد و طفولیت شروع شده یا اینکه همسرتان بهتازگی با این مشکل مواجه شده است؟ اگر اخیرا این مشکل شروع شده باید بررسی شود که علت ثانویه مانند ضربه، آسیب یا بیمارى موجب بروز آن شده یا این علائم خود به خود و بدون علت شناخته شدهاى به وجود آمده است.
در هر صورت این ضایعه مربوط به مشکلات و بیماریهاى نورون محرکه فوقانى است و اگر علت آن شناخته شده نیست و مشکل اخیرا آغاز شده و در حال پیشروى تدریجى است، بیمار باید حتما هرچه سریعتر به پزشک متخصص داخلى مغز و اعصاب یا طب فیزیکى مراجعه کند تا مورد بررسى قرار گیرد.
اما اگر ضایعه مربوط به دوران طفولیت یا ثانویه به آسیب مشخصى است و در حال پیشروى نیست، میتوان به بیمار با انجام کاردرمانى، حرکتدرمانى و تمریندرمانى کمک کرد. همچنین در صورت لزوم تجویز بریس، وسایل کمکى و داروهاى ضداسپاسم توصیه میشود. قطعا استفاده از گرما یا سرماى موضعى روى عضلات درگیر و کشش عضلات به کنترل علائم این بیمار کمک زیادى میکند.