05-08-2018، 14:02
(آخرین ویرایش در این ارسال: 05-08-2018، 14:03، توسط مـ༻؏☆جـےـیــّ◉ـב.)
مَجمِهبهسرا
داستان كوتاه به زبان مازندراني / ابراهيم باقري حميدآبادي
اَتا روز همینتی اينجه نيشتِمي، سِرِهی دِلِه نیشت بیمه. خَلتوم نیه، همین چند روز پیش بِیه. یک دفعِه بَدیمه رِمبش دَکِتِه و ساز و سِمايِ صدا لَرگ پیجِنه. راس بَیْمه بوردِمه بیرون: خدایا! چه خَوِره؟! چی تی بَیبو؟! لینگِ درِ کنداجه یور نیشتمه كه بَدیمه زَنا دمِ در، رَج، ویشون سر مَجمه، نالِ تِکجِه اِسّانه تا کلک بیرون.
حسن لوتی نالِ سر؛ تَنبِک وِنه کَشِ بِن، چی تی تَمبِک بِن تش دکارده، شي اَتا لینگِ سرِم هی اِشتِلوک زنده. ونِه همراه اکبِر قِرنِهچیِ قرنهي صدا هم بلنده. وِنِه دیم هفتِ چَفت هكارد، چی تی قرنهی دِلِه وا کانده؟!
جعفرِ پیِر، حیات دِلِه، دئييه مردم که دِ دستی چَکّه زونه رِ، پذیرایی کارده.
اِسا می یاد کَفِنه: آه! عروسییه. می جعفرِ عروسییه.
شومبه گِردمبِه هارشِم جعفر کِجه دَرِه؟ وِنِه عروس کییه؟! هرچی چرخ گِرمه نا جعفر پیداءِ نا ونه عروس.
بوردمه جعفر پیرِ پلی، وِرِه بکَشيمه کنار، باتِمه:
ـ اَره، جعفر کوئِه؟!
ـ بورده دامادِ حموم.
ـ پس مِره ناِتِنی جعفر عروسی دارنو؟!
ـ تِرِه ناتِمی؟! تی پیر مارِ خِدا بیامِرزه؛ دَکال حواسِ سر دَنی. تهِ شهِ جعفرِ کابِ تَش دَكاردي باتی اگِه داماد نَوّی، نیلمه کَلِکجِه یور بوری، شی شیرِ تِره حِلال نِکامبه؛ اِسا گانی مِره نائوتنی؟! بِرو بِرو اَندِه شیرینی رِ مردم دِله پخش هِكان؛ آبرو ریزی نَکان؛ مِن بورِم خانعلی چپون مَنگِل سَر کَلک سری رِ بَیرم بیارم. اَی نِماشون عروس بیاردِنه کلِک سَری آماده بوءِ، برو...
دیگه نپِرسِمه جعفر عروس کییه. ترسیمه جعفر پیِر تِک هرچی دَره مِرِه بارِه. شیرینی تبلِه رِ بَیتِمو بوردِمه مهمونای میون. خِش بِیمونی گاتِمو، شیرینی رِ پخش کاردمه. مهمونا شیرینی رِ گتِنه، کِلی هم دانه، چَکّه هم زونه، ندومبه چی شی وِسِه مِره نِشانهِ دَکال؛ دَگِردِسمه هارِشِم کی دَره سِما کانده که اینتی همهی حِواسِ شی ور جلب هِکارده؛ بَدیمه می جعفر، زَنايِ مَجمه به سرِ میون اِسّاءِ، وِنِه تَن لباس دامادی، ونه لینگ چرمِ شره، تک پر خنده، چش دره مِجه؛ زَنایِ مجمه دِله هرکدوم اَتا وَره سر بَوری، خون مجمهی دور تا دورجه تپه تپه کاندو سماعی کاندنه جعفر دور گردننه، هِدی هِدیجم قشنگتر. شیرینی تبله می دَسجه جِر دَکته؛ می دل خاسه اَتا شي قد قایده شونگ بَکشم. می نفس بالا نیَمو: جعفر جان! ته اون زنایِ میون چیکار کاندی؟! اون سر بَوری ورهها و مجمههای پِر خون کِججه بیمونه؟!
نَدوسمه خشحال بوّم یا بَترسِم! می جعفر خشحال بيیه. ونه دور و وَر زَنا هم که سِما کاردنه، خجیر خجیر لباس و قرمز قرمز دیم داشتنه، شه هر کدوم اَتا عروسِ موندسنه، خشحال بینه، کَلّی دانه؛ اَی ویشون سر مجمه و اون وره، با اون خون كه بنه کَلِسه چی شی بیه؟!
می تِک دَوِس بیا، اِسا نا بیتومبه حرف بزنم نا هیچ کسِ ونگ هادم. همینتی شی سرجا مِخ بخارد بيمه تکون نتوسمه بَخارِم. می دس و بالم شِل بیّو و هی الان بِنه بَیرم کی بِنه بَیرم بیمه.
جعفر همینتی مره اِشِنِه، خنده هم ونه تِک سرجه پر نینه. عَین همون ماقع که اماره همش خنده یارده بعد شه یواش یواش خنده کارده اَمِه خنده هکاردنو خشحالی تماشا کارده.
همینتی که دئیمه کَتِمه می نظر بَرسیه که اَتا شی دور و ور آدما رِ بَوینِم، هارشم کینِه؟! همسایههانه؟ ملهی آدم هسنه؟ غریبونه؟ فامیلانه؟! اِسا هرچی اِشمبه ویمبه دکال هیچ کس دنینه!! این همه آدم اینجه حیاط دله گوش تا گوش نیشت بینه؛ اِسا اَتا نفر دنییه! اصلاً ساز و سِما صدا هم َدخاته. دیگه دئیمه شاخ دریاردِمه: اِ، مگه عروسی نيیِه؟! عروسی ونه اینتی بوءِ که رَقِم به رَقِم گال به گال دگرده؟!
می سر سیوئی بورد و می چش تار بیّو، دی کتمه بنه که یکدفعه اَتا دَس بیمو می بال دِماسو مِره پِشت سرجه بَهیتو یواش بنه هنیشندیه.
اَتا چند دقه مِره هالی نیِّه چی بِگذشته؛ اَتا ماقع مِره حال و جان دَکته که می دیم و دل سر خانک اوجه گلابپاش هکاردنه. می چش سو دَکته، می حال اَتاکم بِتر بیه، چش واز هِکاردمه بدیمه اَتا بلندِ دارِ بن، قبرسون میون دَرمه. یک نفرم هی می دیم و دیار دَس کَشنه، گلابپاش کانده، می دل سرِ خانک کاندو یِواش یِواشم مجه گپ زَنده؛ صدا می جعفر صدا رِ موندسه: نِنا! ته شه مره باتی اگه داماد نَوّی، می عروسی ر نوینی، شی شیر تِره حلال نَکامبه...
اَتا نفس تازه هِکاردمه، راس بَیمه هَمون قبر ور که لِه بورد بِیمِه توک هِدامه هنیشتمه. دگردسمه شی پشت سرِ هِرشامه كه کیيه مجه گپ زَنده؟ مره هوش بیارده؟ بَدیمه می جعفر جان همون قبر بالا که من ونه نرده رِ توک هدامه نیشتبیمه، دله ور فلزی قاب پایین نیشتو، دتا لینگ کشه بیته مره اشنه، اَتا پیَله او هم ونه جلو دَره.
ـ جان مار! هَنتی شی شیرِ مِره حلال نکاردی؛ دیگه چند بار عروسی هکانم. هر سال تی دل خاطری ایمبه سِره عروسی کامبه؛
ـ پسر جعفر این جه کجوءِ، اینتا کِنه قبره؟
ـ این جه بهشت رضای مشهدِ، ننا! اِینتا هم می سروءِ، او بیشتِمه در سر هر کس رد بونه، اگه تشناءِ او ره بَخواره امام حسین یاد بیاره مِره اَتا خدا بیامرزی هاده...
□□□
الان 30 ساله که هر سال اول محرمی تا دهِم یازدهم شربت دِرِس کامبه شومبه شی جعفر جان قبر سر، اِسّمبه؛ عزادار، سینهزنا دَسه اِنِّه امامزادهسر، می پسر قبر پِلی جه رد بوننه، ویشون شربت دیمبه،
ـ مشهد شونی؟
ـ نا پسر، مشهد ندومبه ونه قبر کجوءِ که، هیچ کس نِدارمه مِره بَوِره، همینجه مَلهی قبرسونی. اَتا قبرِ نشون دِرِس هکاردمی، ونه پیرِن و پوتین خاک بسپارسمی...،... اَی ندومبه سال دیگه هم اینار ویمبه یا نا؟! اَی می جعفر عروسی کانده یا نا؟
ـ چه وِره حلال نکاندی؟
ـ حلال که پسرجان! هکار... نا، دلجه حلال هکاردمه، زبون نیاردمه...، تَرسمبه بارم دیگه عروسی نیره، ديگه مِره سر َنزِنه، ديگه سال اَتا بارم وره نَوینِم.
ـ چند سال جعفر شهید بَیّه؟
ـ 30 سالِ، پسر!
ـ دوندی 30 سالِ
ـ اَره وچه، الان 30 سال ونه قبر سر شربت دِرِس کامبه، سی بار هر سال دِرِس گت چِله سر بونه، اِمبه تی پَلی این خُو رِ تعریف کامبه؛ من شه نشون دارمه... ؛ پسر!... جعفر! می شیر تره حلال بوءِ پسر! دیگه طاقت ندارمه این خُو رِ بَوینم دیگه اون دل ندارمه...، ديگه نتومبه... . /. پايان
دِ تا بينشونحسن لوتی نالِ سر؛ تَنبِک وِنه کَشِ بِن، چی تی تَمبِک بِن تش دکارده، شي اَتا لینگِ سرِم هی اِشتِلوک زنده. ونِه همراه اکبِر قِرنِهچیِ قرنهي صدا هم بلنده. وِنِه دیم هفتِ چَفت هكارد، چی تی قرنهی دِلِه وا کانده؟!
جعفرِ پیِر، حیات دِلِه، دئييه مردم که دِ دستی چَکّه زونه رِ، پذیرایی کارده.
اِسا می یاد کَفِنه: آه! عروسییه. می جعفرِ عروسییه.
شومبه گِردمبِه هارشِم جعفر کِجه دَرِه؟ وِنِه عروس کییه؟! هرچی چرخ گِرمه نا جعفر پیداءِ نا ونه عروس.
بوردمه جعفر پیرِ پلی، وِرِه بکَشيمه کنار، باتِمه:
ـ اَره، جعفر کوئِه؟!
ـ بورده دامادِ حموم.
ـ پس مِره ناِتِنی جعفر عروسی دارنو؟!
ـ تِرِه ناتِمی؟! تی پیر مارِ خِدا بیامِرزه؛ دَکال حواسِ سر دَنی. تهِ شهِ جعفرِ کابِ تَش دَكاردي باتی اگِه داماد نَوّی، نیلمه کَلِکجِه یور بوری، شی شیرِ تِره حِلال نِکامبه؛ اِسا گانی مِره نائوتنی؟! بِرو بِرو اَندِه شیرینی رِ مردم دِله پخش هِكان؛ آبرو ریزی نَکان؛ مِن بورِم خانعلی چپون مَنگِل سَر کَلک سری رِ بَیرم بیارم. اَی نِماشون عروس بیاردِنه کلِک سَری آماده بوءِ، برو...
دیگه نپِرسِمه جعفر عروس کییه. ترسیمه جعفر پیِر تِک هرچی دَره مِرِه بارِه. شیرینی تبلِه رِ بَیتِمو بوردِمه مهمونای میون. خِش بِیمونی گاتِمو، شیرینی رِ پخش کاردمه. مهمونا شیرینی رِ گتِنه، کِلی هم دانه، چَکّه هم زونه، ندومبه چی شی وِسِه مِره نِشانهِ دَکال؛ دَگِردِسمه هارِشِم کی دَره سِما کانده که اینتی همهی حِواسِ شی ور جلب هِکارده؛ بَدیمه می جعفر، زَنايِ مَجمه به سرِ میون اِسّاءِ، وِنِه تَن لباس دامادی، ونه لینگ چرمِ شره، تک پر خنده، چش دره مِجه؛ زَنایِ مجمه دِله هرکدوم اَتا وَره سر بَوری، خون مجمهی دور تا دورجه تپه تپه کاندو سماعی کاندنه جعفر دور گردننه، هِدی هِدیجم قشنگتر. شیرینی تبله می دَسجه جِر دَکته؛ می دل خاسه اَتا شي قد قایده شونگ بَکشم. می نفس بالا نیَمو: جعفر جان! ته اون زنایِ میون چیکار کاندی؟! اون سر بَوری ورهها و مجمههای پِر خون کِججه بیمونه؟!
نَدوسمه خشحال بوّم یا بَترسِم! می جعفر خشحال بيیه. ونه دور و وَر زَنا هم که سِما کاردنه، خجیر خجیر لباس و قرمز قرمز دیم داشتنه، شه هر کدوم اَتا عروسِ موندسنه، خشحال بینه، کَلّی دانه؛ اَی ویشون سر مجمه و اون وره، با اون خون كه بنه کَلِسه چی شی بیه؟!
می تِک دَوِس بیا، اِسا نا بیتومبه حرف بزنم نا هیچ کسِ ونگ هادم. همینتی شی سرجا مِخ بخارد بيمه تکون نتوسمه بَخارِم. می دس و بالم شِل بیّو و هی الان بِنه بَیرم کی بِنه بَیرم بیمه.
جعفر همینتی مره اِشِنِه، خنده هم ونه تِک سرجه پر نینه. عَین همون ماقع که اماره همش خنده یارده بعد شه یواش یواش خنده کارده اَمِه خنده هکاردنو خشحالی تماشا کارده.
همینتی که دئیمه کَتِمه می نظر بَرسیه که اَتا شی دور و ور آدما رِ بَوینِم، هارشم کینِه؟! همسایههانه؟ ملهی آدم هسنه؟ غریبونه؟ فامیلانه؟! اِسا هرچی اِشمبه ویمبه دکال هیچ کس دنینه!! این همه آدم اینجه حیاط دله گوش تا گوش نیشت بینه؛ اِسا اَتا نفر دنییه! اصلاً ساز و سِما صدا هم َدخاته. دیگه دئیمه شاخ دریاردِمه: اِ، مگه عروسی نيیِه؟! عروسی ونه اینتی بوءِ که رَقِم به رَقِم گال به گال دگرده؟!
می سر سیوئی بورد و می چش تار بیّو، دی کتمه بنه که یکدفعه اَتا دَس بیمو می بال دِماسو مِره پِشت سرجه بَهیتو یواش بنه هنیشندیه.
اَتا چند دقه مِره هالی نیِّه چی بِگذشته؛ اَتا ماقع مِره حال و جان دَکته که می دیم و دل سر خانک اوجه گلابپاش هکاردنه. می چش سو دَکته، می حال اَتاکم بِتر بیه، چش واز هِکاردمه بدیمه اَتا بلندِ دارِ بن، قبرسون میون دَرمه. یک نفرم هی می دیم و دیار دَس کَشنه، گلابپاش کانده، می دل سرِ خانک کاندو یِواش یِواشم مجه گپ زَنده؛ صدا می جعفر صدا رِ موندسه: نِنا! ته شه مره باتی اگه داماد نَوّی، می عروسی ر نوینی، شی شیر تِره حلال نَکامبه...
اَتا نفس تازه هِکاردمه، راس بَیمه هَمون قبر ور که لِه بورد بِیمِه توک هِدامه هنیشتمه. دگردسمه شی پشت سرِ هِرشامه كه کیيه مجه گپ زَنده؟ مره هوش بیارده؟ بَدیمه می جعفر جان همون قبر بالا که من ونه نرده رِ توک هدامه نیشتبیمه، دله ور فلزی قاب پایین نیشتو، دتا لینگ کشه بیته مره اشنه، اَتا پیَله او هم ونه جلو دَره.
ـ جان مار! هَنتی شی شیرِ مِره حلال نکاردی؛ دیگه چند بار عروسی هکانم. هر سال تی دل خاطری ایمبه سِره عروسی کامبه؛
ـ پسر جعفر این جه کجوءِ، اینتا کِنه قبره؟
ـ این جه بهشت رضای مشهدِ، ننا! اِینتا هم می سروءِ، او بیشتِمه در سر هر کس رد بونه، اگه تشناءِ او ره بَخواره امام حسین یاد بیاره مِره اَتا خدا بیامرزی هاده...
□□□
الان 30 ساله که هر سال اول محرمی تا دهِم یازدهم شربت دِرِس کامبه شومبه شی جعفر جان قبر سر، اِسّمبه؛ عزادار، سینهزنا دَسه اِنِّه امامزادهسر، می پسر قبر پِلی جه رد بوننه، ویشون شربت دیمبه،
ـ مشهد شونی؟
ـ نا پسر، مشهد ندومبه ونه قبر کجوءِ که، هیچ کس نِدارمه مِره بَوِره، همینجه مَلهی قبرسونی. اَتا قبرِ نشون دِرِس هکاردمی، ونه پیرِن و پوتین خاک بسپارسمی...،... اَی ندومبه سال دیگه هم اینار ویمبه یا نا؟! اَی می جعفر عروسی کانده یا نا؟
ـ چه وِره حلال نکاندی؟
ـ حلال که پسرجان! هکار... نا، دلجه حلال هکاردمه، زبون نیاردمه...، تَرسمبه بارم دیگه عروسی نیره، ديگه مِره سر َنزِنه، ديگه سال اَتا بارم وره نَوینِم.
ـ چند سال جعفر شهید بَیّه؟
ـ 30 سالِ، پسر!
ـ دوندی 30 سالِ
ـ اَره وچه، الان 30 سال ونه قبر سر شربت دِرِس کامبه، سی بار هر سال دِرِس گت چِله سر بونه، اِمبه تی پَلی این خُو رِ تعریف کامبه؛ من شه نشون دارمه... ؛ پسر!... جعفر! می شیر تره حلال بوءِ پسر! دیگه طاقت ندارمه این خُو رِ بَوینم دیگه اون دل ندارمه...، ديگه نتومبه... . /. پايان
هِمِندِ، وَنگِ جِمَنده نَيِّه. دال پَر نَزّو. هِوا تاريك، نا تيرِ صدا بييِه نا تَركِشه.
دوستعلي، َلس لَس، شي راه رِ دَيشييِه. وِنه دَسِ لينگ بيگِواري لَرزسِه. ندونِسه كِجه دَرشونه. اصلَن ندونِسه كِجه دَره. آسمون زَنگاله زو. ماه دَئییِه،ماه دَکتی نَیِّه.
دوستعلي هَمينتي بيرَج و نِشون دَيْشييِه، اِسا كِججِه سر دَربياردِبو خدا عالِم بييِه! خاسِه هِرسِه، تَرسيهِ، خاسه تِندتِر بوره، ندونسِه كِجه دَرشونهِ.
وِنه واري آدم كه تير و تركش نِكارده، عملياتاي دِله همه رِ پيش كَته، اِسا وِنه لينگ بِنهِجِه بَكِندِس نَیِّه.
دوستعلي و ونِه رَفِق، شناساييجِه دَئینِه گِردسِنه. پيش پيش دِنبال. كوه و كَمِر ميون بييه. دَرّهیِ ميون تا بالا اينتي سايه بییِه كه چِش چِش نَدييِه.. ويشون اينتي ماقِع مجبور بينِه همديگهجِه فاصله بَيرِن که دوستعلي پيشترا رِ بِپّا بوءِ، وِنه رَفِق دِنبالترِ. اَتا ماقع دوستعلي رِ هالي بَيِّه شي رَفِقجِه خَلِ دير دَكِتو وِ رِ گُم هِكاردِه. اِسا وَنگ هِكاردگارِم نَيِّه. نا وِه بيتونسِه وَنگ هادِه نا وِنه رَفِق. اِسا ندونده كِدوم وَري بوره.
اَتا هِمندي دِله دَييِه كه دَكّال نا وِنه سر پيدا بييه نا وِنه تَه. اَتكَمِه لَس بَيتِه. اَتا گال شي پِشتِ سر هِرِشا. مشكوك بَيِّه: نِكانه وِنه دَگردِم اون وَری بورم؟!! نِكانه اونجِه كه شعبانِ گم هِكاردمِه پِشت وَر كوه و كَمِر ميون بَيْبو؟!! پشت ور كِجه شونه؟ رو در رو كِجوءِ؟!!
هِرسـا. سرِ راس هِكارده آسمونِ هِرشـا. اَتـا كم فكـر هِكاردو شي پَلي چُرتكه بزو: ماه، آسمونِ پَلي هِكارده، پس اونتي كه ماه دَرشونه ديم به اِفتاب مارشوءِ. خاه، با اين حساب اونوَر عراقِ. اِما شِه همينوَر ـ اِفتاب مارشوجِه دَئيمي يَمومي ديم به اِفتاب درآمِد. مِن كه اينتي دَيْشيمِه جنوبِ طرف هَسّه كه!! من شه اشتبا بيَمه بِرا ! اگه خوانه شعبانِ پيدا هِكانِم وِنه اِفتاب غروب طَرِف بورِم.
دوستعلي اَتا دياري رِ هِرشا. آه . . . ! همين وَرييِه، همين كوه رِ سَر راس هِدار هِكانم بورم رَسمبِه همون درّهی دِله كه شعبانِ گم هِكاردمه. من شِه خَله راه بيَموما !! دوستعلي شي دلِ يك جهت هِكاردو راه دَكِته ديم به اِفتاب مارشو. اِسا فکر و خیال وِ رِ وِل نَکانده. هِی شی پَلی گانه: نِکانه شعبان هیچی بَیبو؟ وِنه مار گِنا دارنه. پیر زِنا تینارِ، شعبان وِنه بالِ ماسِ. صد بار این ریکا رِ باتِمه تی بیَموئِن صِلاح نییِه، مگه گوش هِدا، انگار یاسین به گوشِ . . . ، استغفرالله، آدمِ تِکِ واز کاندِه. اگه اَتاچی بَیبو وِنه مار با اون پیر مردیِ جِوابِ چی بارِم. اَتا خواخِر دارنه لالِ، وِنه چِش دِله چیتی هارِشم؟ وِنه چِشِ سو شعبانه، وِ رِ چیتی هالی هِکانِم؟ آخه مرد حسابی! تی بیموئِن چیشی بییِه؟ تی اون پیرِ پیِر با اون لَرزونِکِ مار با اون لالِ خواخِر شِه اَتا جبهه بینه که اَتا لَشکِر آدِم خاسِه ویشونِجِه بَرِسِن که. الآن من ته رِ چیتی پیدا هِکانِم؟
□
اِسا بِشنوئين دوستعلي رَفِق، شعبانِ خَوِه:
شعبان، دوستعليِ پِشتِ سَر با هشت ـ ده متر فاصله هَمينتي شي دور و وَرِ بِپّا بييِه، يِواش يِواش يَمو كه يك دَفه دِ تا دَس، تاريكي دِله، وِنه تِكِ بَيتِنو، بيستا، وِ رِ بَكشينه سَنگِ پِشت. دوستعلي هم بيخَوِر از همه جا شي راه رِ پيش بَيتو دِلا دِلا بورده.
□
دوستعلي تا درّهی دِله بَرِسه هزار جور فکر و خیال هِکارده، چار چِشمی هم شی دور وَرِ اِشا. شعبانشون دِ تا بِرار بینو اَتا خواخِر. اَتا بِرار ده دوازده ساله بییِه، او دَکِته بَمرده. وَچونِ هِمراه بوردبینِه تَجِن او دَکِفِن، او وِ رِ بَکِشیه ،خفه بَیّه بَمردِه. اگه اون روز شعبان وِنه پیر مارِ بَدیبویی تی دل کباب بییِه. قیامت بییه. چو بر زمین نیََمو. اَی وِنه خواخِرِ بَدیبویی. این کیجا لال لالی کارده شِه رِ زو، زار زار بِرمه کارده. سنگ دل پاره بییه .چند روز بوگذشته که خَوِر بیاردِنه شعبان بِرار جنازه رِ تیجِن دِهونه، دِریو لب پیدا هِکاردنه. شعبان و وِنه بِرار قاسم دِ چِمبلی آغوز بینه. اَتا یک سال قاسم بَمِردِنجه بُگذِشتبو نُگذِشتبو، شعبان اینجِه اونجِه نیشتِبییِه گاتِه:
ـ مِن نِخامبِه قاسمِ واری بَمیرم، قاسم خو دِله مِرِ باته تِه وِنه اَتا چی وِسه جان هادی که ارزش داره. وِنه مردافکن این دنیایجِه در بوری.
اَوّل اوّل این حرفا رِ یواشکی گاته، نِخاسه وِنه پیِر مار بِفَهمِن. یِواش یِواش وِنه حَرفا وِنه مار گوش بَرسیه. جنگ که شروع بَیّه مَطِل نِکارده، می دمِ دِماسه بیَمو کردستان. من شِه چند بار بوردبیمِه وِنه مار پَلی باهات بیمه که می تقصیر نییه. وِنه مار بیچاره حرف نَزو، فقط باتِه:
ـ پِسر دوستعلی هرجا دَری وِ رِ شی پَلی دار. سرِ ما از تقدیر الهی، ونه دَمِ بَیرِم مرگ دَمِ که نَتومبِه بَیرِم. هرچی خدا بِخاسه. امام حسین شِمه پِشت و پِناه.
اِسا که شی پَلی فکر کامبِه ویمبه: این زِنا فیلسوف بییا. این بیسوادِ زِنا عَجِب تفسیری هِکارده: سرِ ما از تقدیر الهی [نَگردِنه].
شعبانِ خواخِرِم که می قِسمت بَیبیهِ. بعد از قاسم دیگه مِن و شعبان بَیبیمی دِ چِمبلی آغوز. اَمِ سر سیوا نَیّه. یا ویشونِ سِره دئیمی یا اَمه سِره. اَمه بَخاردن و بَخواتن یَتا جا بییه. تا این که یِواش یِواش این لالِ کیجا اَمه دل دِله خانه هِکارده. سپاه که استخدام بَیمِه شی پیر مارِ حرفِ هیچی هِکاردِمه بوردمِه وِنه خواسِّگاری. الآن لیلا، هم شی برارِ راه داری کاندِه، هم مییه.
ونِه اَتا بِخواسی داری لال بوءِ بَوینی اِسا که نتوندِه با حرف تِه رِ باره دوس دارمِه چیتی با شی حرکت و رفتار شی دوس داشتنِ، شی مُحبتِ تی دل دِله کارنِه. آدم لیلا رِ ویندِه دیوانه بونه. عشق زبون نِخوانه دل خوانه دل که اَنده مرِ هالی بَیّه هیچ کس لیلای قایدِه دل ندارنِه. دوستعلی اینتی بوردِ بییِه لیلای پَلی، انگار تازه وِنجه بَرسی بییه دَئییه وِنجِه پَرچیم پِشت یِواشکی گپ زو، دور و وَرِم ِاسا که هیچ کس ویشون سَرساب نَوّه؛ اصلِن وِ رِ هالی نَیّه کی اَنده راه پِشتِ سر بیشتِه. به خودش که بیَمو بَدییه: آ. . . دَرّهی میون دَرِه.
دّره رِ كه تَن دَکِته، اسلحه رِ دَس بَيته، دِلّا دلّا بي چكِ چَمر، شي دور و وَرِ اِشاءِ، اتا شاب دِ تا شاب پيش شييِه.
درّه دِله ديگه هِمندِ واري سو نَيِّه. ماه مار بوردبییِه. سنگ و چِكلِم سايه كاردِه، اینتی بییه تاريك زندون.
صدتا دويستتا شاب، بَلكوم ويشتر كه بورده، بَدييه آدم نِك و ناروءِ. اسلحه رِ شی دَس بَيته. خَله بي سرُ صدا نزديك بَیّه. تِنتِر كه بورده بَدييه اَتا نَفِر وِنه نفس بالا بييه نَييه پيش خاد دَره گپ زَنده: ها دوستعلي! كِجه بوردي؟ اَي تي آخِرِ نَوّه، مِرِه سَر بيشتي، من شِه دونِسِمه وِنه تيناري بَميرم.
دوستعلي اوّل فكر هِكارده تَلوءِ. پيشتر كه بورده خوب دِقت هِكارده، بَدييه نا شعبانِ صداءِ. تَن دَكِته. تَن كه دَكِته بدون اين كه طرف متوجهي وِ بَوِّه وِ رِ خوب هِرِشا. بَدييِه نا شعبانِ، خادِشه. وِنه ديم و ديار همه خوني، نفس بالا نِنه، يِواش شِه سَرِ بَوِردِه وِنه گوش بِن، باته: شعبان! دوستعليمه، سر صدا نِكان، انگار اصلِن مِره ندي، مي صدا رِ نشنوسي، الآن تِِرِه دوش گِرمه وَرمِه.
شعبان دِ تا نَفِسِك بَزّو، خواسه گپ بَزنه دوستعلي رِ اِتاچي باره، نَتونِسّه.
دوستعلي اسلحه رِ حِمايِل هِكاره شي دوشِ سَر. دَس دَسِ سو هِكارده بَدييه نا شعبانِ اسلحه دَره نا وِنه نارنجَكا و قُمقمه وِنه كَمِر دَوِسّوءِ.
دسِ دِمِدا وِنه كَشِ بِن، وِره راس هِكارده كَتلي بيشته شي دوش سَر و اَتا نَفِس بَزو راس بَیو راه دَكِته ديم به اِفتاب درآمِد. هَنتا دِ تا شاب نَزو كه تير وِنه لينگِ بِن صدا هِكارده. اَتا نا، دِ تا نا، هشت ده تا. وِ رِ شي دور دَپيجِندييه. اينتي كِلافه بَيِّه كه دَكّال شي بيَمو راه رِ گُم هِكارده، نَدونسه چيتي هِكانه. ديرتر كه بورده بَدييه تيرُ تركِشِ صدا دَخواتِه. خارِك گوش هِدا بدييهِ همونجِه كه شعبان دِمّدا بَييهي ميزان خنده و قَه قهِ صدا اينه.
بدجوري وِنه حال بَهيت بَيِّه. وِنه دل خواسه دَگِردِه هرچي تير دارنه اونايِ سر خالي هِكانه بعد شي راه رِ بَيره بوره. هرچه اِشاءِ كه شعبان دَئيه وِنه دوش و وِنه دَس و بال دَوِس بييِه. دَگِردِسه اَتا پِشتِ سَرِ هارشه كه دِواره وِنه لينگ بِن تير زوزه هِكارده. تا بورده اين لينگ اون لينگ هِكانه اينتي وِ رِ كلافه هِكاردنه كه دِ بار، سه بار نزديك بييه بِنه بَيره، با الله و علي شي تو رِ بَيته. همواَنده هِكارده كه شه رِ اونجِجِه در بَوِره و فِرار هِكانه. با اين كه دونِسه ديم به عراق دَرشونه ولي چارهاي نِداشته فقط خواسه اونايِ دَسجِه دَر بوره بَعدَن اَتا فكر هِكانه. ديگه نِسّا. هرچي قِد داشته بيشته شي دِ تا لينگ و دوشِ سَر، همينتي نَفِس نَفِس زو شييه.
شعبانم وِنه دوشِ سَر ، اَتا نِك و ناره كاردِ و اَي تا خَلتوم بيستا بييِه.
تا خَله راه هر وقت اِساءِ اتا دم بَيره، اونا وِنه دور و وَر و لينگِ بِن رِ رگبار وَندِسِنه، وِره گِج و گِمراه كاردِنه. بيچاره چَن بار بِنه بَخواردِ بييِه، اَي به زور راس بَيِّه شعبانِ دوش بَيتِه آي راه دَكِته. اونا هَمينتي وِره دِمبال كاردِنه، تا عراق خاك دِله بوردِنه.
ديگه دوستعلي شِل بَيْ بييِه. دِ تا شاب كه زو، دِلا بييِه، دِ تا دَسِ يِشتِه ساقِ سَر، نَفِس زو نَفِس زو، اَي راه كَته. اونا هم تا دينه دوستعلي هِرِساءِ، همون بِلا رِ وِنه سَر ياردِنه. دوستعلي خاطِرِم ديگه جمع بَيْ بييِه كه دَرنه وِره گمراه كاندِنه تا خنده هِكانِن. ديگه دَربَند ويشونِ تير و تركِش نَيِّه. شي دَم زوءِ، نَفِس گیتیه، راه كَته. دِمبال فُرصت دَيييِه ويشونِ گُم هِكانه، اَتا جا خِف بَوِّه، شعبانِ اَتا كم بيتِر بَتِر هِكانه، بعد اَتا ديگه مسيرجِه راه دَكفِه ديم به اِفتاب درآمِد و بوره ايران جبههي وَر.شيش هفت كيلومتر راه بورده، قَشِنگ دِكِت بينه عراق خاك دِله. هِرِسا. شعبانِ بيشته بِنه. هِنيشته اَتا نَفِس بَيره، هارشِه كِجه دَرنه، غرب كِجوءِ؟ شرق كِدوم وَرييه؟
شعبانِ كه بِنه بيشتِه اَتا چَن ثانيه بُگذشته، بَدييِه نا اونا ديگه تير و تركِش نِكاردِنه. اَتا نَفِس بَكِشيو وِنه خيال جمع بَيِّه كه يا اونا وِ رِ گُم هِكاردِنه يا بَدينه ديگه مرزِ جِه يور بَيِّه وِرِ دَس بَيتِنه.
دوستعلي خاطرجمع شعبانِ پَلي دراز بَكِشيه اَتا نَفِس بَيره بعد شعبان سرِ وضعِجه بَرِسه. شعبان شِه هوش نَييه. معلوم نيِّه شهيد بَيِّه يا زندوءِ.
هَنتا چند ثانيه رد نَيْبييِه كه بَدييِه پچ پچ صدا اينه. بورده راس بَوِّه شي دور و وَرِ هارِشِه، دِ تا اسلحه وِنه سر بالا دراز بَيِّه. دِ تا آدم نقاب دار تِفِنگِ ديم به ويشون نِشونه بَيتِنو، شي اَزرِق چِشِ دَربياردِنه ويشونِ اِشِنه. دوستعليِ تَن يخ بَيّو. اَتا چِش اون دِ نَفِر اِشِنه، اَتا چِش شعبانِ: خدايا ! ويشون دِ نَفِر نَوِسه بيبون. . . !؟ خنده و قَه قَه صدا خَله ويشتِر بی یِه. يِواش سر چرخ هِدا پِشتِ وَرِ هِرشا، بَدييه دياريجِه پنج شيش نفر سايه زنده. تِنتر اينِّه.
همين ماقع شعبان هوش بيمو. وِنه تِك خا شك بَهيت بييِه. دوستعلي شي دَسِ به حالت تسليم بيارده بالا، باته: مِن اصلَن مقاومت نَكامبِه. تسليم بومبه، فقط اَتا لحظه اجازه هادين شي رَفِق تِكِ په رِ دِ تا تِپ او بِمالِم، وِنه تِك خاشك بَيته. دَكال نَدومبِه وِنه كِجه زخمي . . .
اَتا از اونا شي اسلحه رِ بيارده دوستعلي سُفال سَر، بدون حرف و كِلام، مُعَطِل نِكارده، ماشه رِ بَكشيه. جا در جا دوستعلي رِ بكوشته. بعد خَله خونسرد دلا بَيّو وِنه پَلي اسلحه با وِنه كَمِر نارنجَكا و قُمقمه رِ دِماسِ دِ تايي راه دَكتِنه ديم به اِفتاب درآمِد. . .
اِفتاب ديگه دَيييه تيره زو. شعبانِ جَسِدِ نيمه جان و دوستعلي جنازه بي اَثِر و نِشون همون جِه بَموندِسه تا . . .
□
لیلای اَتا بِرارِ که او بَوِرده، اَتا بِرارِم که دَکال نا وِنه اَثِر بیَمو نا نِشون، وِنه پیر مارِم که از داغ شی دِ تا وَچون و شی داماد داغمیر بَینو دِنیا رِ سَر بیشتِنه بوردِنه، لیلا هم که حرف بَزهگار نیّه هِنیشه اَتا دَر و همسایهجِه درد دل هِکانه شی اون گتِ دلِ خالی هِکانه. 29 سالِ که اون پیتِ سِرهیِ دِله تَک و تینار بَهیته دَره، نا راه پَس دارنِه نا راهِ پیش.