واقعا «ایست قلبی» ورزشکاران را می کُشد؟

[eɴιɢмαтιc]

مرگ مهرداد اولادی خیلی‌ها را به تکاپو انداخته است، هنوز هیچکس دلیل فوت او را نمی داند و برخی با بیان اینکه اولادی «ایست قلبی» کرده، ماجرا را تمام شده می دانند. پزشکان اما می گویند «ایست قلبی» دلیل نیست بلکه قسمتی از مرگ بسیاری از افراد جامعه است، به این معنی که هرکسی (به جز افرادی که دچار مرگ مغزی می شوند) قبل از مرگ، ایست قلبی می کند در نتیجه این نمی تواند دلیلی برای مرگ باشد. به این بهانه تصمیم گرفتیم تا علل و عوامل مرگ در ورزشکاران را بررسی کنیم، به راستی چرا یک جوان 30 ساله دچار ایست قلبی شده است؟

یک باور غلط

ورزش شدید از پیشرفت بیماری‌های قلبی جلوگیری نمی‌کند و ممکن است باعث مرگ ناگهانی ورزشکارانی شود که از بیماری‌های قلبی عروقی رنج می‌برند. ورزشکارانی که به هنگام ورزش به طور ناگهانی می‌میرند، عموما دچار بیماری‌های قلبی پیشرفته ای هستند که از وجود آن باخبر نیستند. بیماری‌های قلبی که باعث این حوادث می‌شوند معمولا بیماری‌های قلبی مربوط به عروق کرونر هستند.

ورزش مداوم می‌تواند از بیماری‌های قلبی پیشگیری کند و خطر ابتلا به آنها را کاهش دهد، اما همین ورزش اگر به طور شدید در افرادی که بیماری‌های قلبی دارند انجام شود باعث مرگ ناگهانی می‌شود. در واقع، ورزشکارانی که نشانه‌های بیماری‌های قلبی دارند باید متعادل‌تر ورزش کنند و تحت نظر پزشک باشند. کمبود ورزش چهارمین دلیل اصلی ابتلا به بیماری‌های قلبی است. در واقع افراد هنگامی که هنوز به بیماری‌های قلبی دچار نشده‌اند با انجام ورزش می‌توانند از این خطر جلوگیری کنند.

معمولا بیماری‌های قلبی مربوط به «عروق‌کرونر» باعث مرگ ناگهانی افراد ۴۰ سال به بالا می‌شود که ورزش شدید انجام می‌دهند، آنهایی که زیر ۴۰ سال این اتفاق برایشان می‌افتد اغلب دچار هیپروتروپیک هستند. در نتیجه بهتر است ورزشکاران تحت نظر پزشک باشند و اگر نشانه‌هایی از بیماری‌های قلبی مشاهده کردند، ورزش را متعادل‌تر انجام دهند.

چرا ورزشکاران دچار ايست قلبي مي‌شوند؟

احمد باقري مقدم، متخصص طب ورزشي در پاسخ به اين پرسش که چرا ورزشکاران هم دچار ايست قلبي مي‌شوند در حالي که تصور اين است که آنها به خاطر انجام ورزش و فيزيک مناسب نبايد مشکلي داشته باشند مي‌گويد: بررسي‌هايي که انجام شده نشان مي‌دهد شايع ترين علت مرگ ناگهاني در ورزشکاران که بسيار هم مورد توجه است، مرگ بر اثر بيماري‌هاي قلبي است. مشکلاتي از قبيل کارديوميوپاتي عضلاني قلب(افزايش حجم عضلات قلب)، تنگي عروق کرونر، ضربات مستقيم به قفسه سينه و ناهنجاري‌هاي عروقي از جمله مهم ترين دلايل مرگ ناگهاني در ورزشکاران است.

وي در ادامه توضيحاتش در اين مورد خاطرنشان کرد: مشکل کارديوميوپاتي قلب (افزايش حجم و ضخيم شدن ماهيچه‌هاي قلب) که مهم ترين علت مرگ ناگهاني در ورزشکاران محسوب مي‌شود يک مشکل ژنتيکي و مادرزادي است. به اين معني که فرد به طور ژنتيکي مستعد اين بيماري است و در طول زمان عضلات قلب افزايش حجم پيدا مي‌کند اما هيچ علايمي‌از خود بروز نمي‌دهد و به يکباره به صورت مرگ ناگهاني خود را نشان مي‌دهد.

چرا جوانان سکته قلبي مي‌کنند؟

دکتر موژان نادري درباره دلايل سکته قلبي جوانان زير 35 سال مي‌گويد: اولين دليلي که مي‌توان آن را درنظر گرفت فاکتور‌هاي ژنتيکي است. اگر افرادي در خانواده با سابقه حمله قلبي و بيماري‌هاي قلبي عروقي وجود داشته باشد، احتمال بروز اين گونه بيماري‌ها در ديگر افراد خانواده هم افزايش پيدا مي‌کند. ديواره شريان‌هاي قلبي در اين افراد که سابقه وراثتي حملات قلبي را دارند، مستعد جذب چربي هستند و اين موضوع ارتباطي به ورزشکار بودن يا نبودن هم ندارد. چربي خون اين افراد معمولا بالاست و جداره رگ‌هاي قلبي شان به مرور نازک مي‌شود.

دکتر نادري خاطرنشان کرد: اکثرا افراد جواني که دچار حمله قلبي مي‌شوند،در ناحيه قفسه سينه دردهاي خفيفي را احساس مي‌کنند و حتي در صورت مراجعه به پزشک نمي‌توان نارسايي قلبي را تشخيص داد بلکه فقط با آزمايشات تخصصي تر مي‌توان از بروز حمله قلبي جلوگيري کرد.

اين پزشک متخصص مصرف همزمان داروهاي آمفتامين يا برخي محرک‌ها به همراه الکل را نيز يکي از عوامل ايجاد آريتمي‌قلبي و در نهايت سکته ناگهاني در جوانان مي‌داند و اضافه مي‌کند: علت ديگري که سکته قلبي جوانان را به همراه دارد و باعث به کما رفتن آنها مي‌شود قند خون بالا در اين افراد است. در اين گونه موارد شخص را بايد هرچه سريع تر به بيمارستان رساند. گرفتگي رگ را بايد قبل از بروز سکته پيگيري و درمان کرد و عملا اين گرفتگي‌ها بعد از سکته امکان درمان ندارند و قلب قابليت احيا پذيري اش را از دست مي‌دهد.

منشأ اصلي بيماري قلبي مادرزادي است

اين اظهار نظرها در حالي است که دکتر آتوسامصطفوي، متخصص قلب و عروق و عضو هيات علمي‌دانشگاه علوم پزشکي تهران در مورد ايست قلبي در ورزشکاران جوان مي‌گويد: اصولا بيشتر سکته‌هاي قلبي که در ورزشکاران رخ مي‌دهد، منشأاصلي اش بيماري قلبي مادرزادي است؛ ممکن است ماهيچه قلب کلفت باشد و اين مي‌تواند يکي از دلايل بروز سکته قلبي در جوانان باشد.

دليل اصلي ايست قلبي در جوانان

عضو هیات علمي‌دانشگاه علوم پزشکي تهران با اشاره به اين مطلب که برخي از اختلالات در کانال‌هاي يوني( مثلا سندرم‌هاي مختلف در کانال‌هاي يوني شان ايراد داشته باشد) مي‌توانند باعث بروز اين اتفاق يعني ايست قلبی بشوند، مي‌گويد: البته گاهي اوقات اختلال يوني در نوار قلب نشان داده مي‌شود و گاهي اوقات نشان داده نمي‌شود.

به جامعه خیانت نکنیم

دکتر پورسعید نيز درباره علل سکته قلبی می گوید: اول اینکه این ماجرا دلایل زیادی دارد ولی اختلالات دیواره‌های قلبی یکی از علل اصلی این اتفاق است یعنی دیواره‌های قلبی فرد

به صورت مادرزادی ضخامت بیشتری دارد بنابراین فرد

به خاطر انجام فعالیت‌های ورزش حرفه ای به خودش فشار می آورد حال ممکن است توانایی ادامه آن فعالیت یا مسابقه را نداشته باشد در نتیجه خون رسانی کمتری به سیستم قلب و عروق انجام شود و در نهایت سکته قلبی اتفاق بیفتد. باید توجه کرد که ورزش کردن با ورزش حرفه ای متفاوت است، گاهی اوقات دلیل این اتفاق به خاطر الکتروفیزیولوژیکی است یعنی ممکن است به علت مواد غذایی یا ورزش نامناسب دچار اختلالات شوند. چند راهکار اصلی برای این اتفاق وجود دارد اول آنکه نوار قلبی باید گرفته شود و متخصصان باید آن را بررسی کنند، اکوکاردیوگرافی و سابقه خانوادگی فرد نیز باید گرفته شود، مجموع این‌ها یک پکیج درست می کند و پزشک می تواند آن را بررسی کند.

دکتر پورسعید درباره شایعات پیرامون فوتبالیست‌ها

می گوید: واقعا به نظرم این حرکت زشتی است، درباره مهرداد اولادی و‌هادی نوروزی این صحبت‌ها اجحاف است، یک فوتبالیست یا یک ورزشکار استرس بیشتری نسبت به یک انسان معمولی دارد، شما توجه کنید که اولادی در ملوان بازی کرده بود و تیمش در آستانه سقوط بود بنابراین اگر دنبال اصل قضیه هستیم باید از شایعات دوری کنیم وگرنه به خودمان، جامعه و ورزشکار خیانت کرده ایم.