دین چیست؟ بررسی فرقه بهاییت 'منبع پایگاه جامع فرق و ادیان'

[ابراهیم هادی]

آراء خاص شيخ احمد احسایی

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

شيخ احمد احسائي نقطه نظرات متعددي از خود در مباحث مختلف اعتقادي برجاي گذاشته که الزاماًهمه آنهامورد انکار عالمان شيعه نيست  اما برخي ازانديشه هاي وي که مورد انتقاد وحتي صدور فتواي تکفير ايشان قرار گرفته به شرح ذيل ميباشد
معاد با جسم هور قليائي
چالش برانگيز ترين عقيده شيخ احمد که مرحوم برغاني بواسطه آن به تکفير شيخ فتوا داد همين بحث معاد است شيخ احمد احسايي تفسير ي از جسم ارايه مي‏دهد كه نزد ساير عالمان شيعي مقبول نيست زيرا  در نظر آنان  معاد جسماني اين است که انسان در روز رستاخيز با همين بدن عنصري  دنيوي بي هيچ تفاوتي به دنيا باز ميگردد. در حالي که شيخ معتقد است بدن بعد از تصفيه از عناصر دنيوي عود ميکند .
شيخ احمد پيرامون معاد جسماني نظريه خود را چنين نگاشته است :
انسان داراي دو جسد است : يک قسم آن از عناصر زماني تشکيل شده است  و اين بدن مانند لباس است که به بدن پوشيده شده و از بدن کنده ميشود ، نه او را لذتي است  ونه رنجي نه طاعتي و نه معصيتي  آيا نمي بيني هنگامي که زيد بيمار مي شود تمام گوشتهاي بدنش آب ميشود  و از آن گوشتها چيزي نمي ماند ، ولي زيد فرق نمي کند، زيد همان زيد است وتو بالبداهه ميداني اين همان زيد عاصي است و از گناهانش چيزي کاسته نشده اگر گوشت هاي ذوب شده از زيد بود(يعني دخيل در حقيقت زيد بود) بايد آنچه مربوط به زيد است از خير و شر را با خود ميبرد، همچنين اگر ضعيف شود يا چاق شود بعد از اين بيماري او همان زيد است اونه نقصي از لاغري در ذات و صفات و طاعات و معاصي در او پيدا ميشود ونه زيادتي در اثر چاق شدن ، حاصل انکه اين جسد از زيد نيست و جز اين نيست که اين بدن نسبت به زيد مانند سنگ و خاک است نسبت به شيشه ، هنگامي که سنگ ذوب شد وسنگ  وخاک کنار رفت شيشه ظاهر مي شود ، و اين شيشه در واقع همان سنگ و خاک کثيف (قبل)است که ذوب شده و کثافات از او خارج شده است.......و اين جسد مانند کثا فاتي که در سنگ و خاک است و ذاتي آنها نيست ذاتتي زيد نيست مثال ديگر لباس است که در حقيقت همان تار و پود به هم بافته شده است و رنگهاي لباس اعراض هستند که رنگي را مي پوشند و رنگي را خارج ميکنندو لباس همپنان همان لباس است....
جسد دوم :
اين جسد باقي و هميشگي است و اين جسد همان طينت است که انسان از آن آفريده شده، وقتي که زمين جسد عنصري را خاک کرد ، و بين اعضاي آن جدائي افکند هر جزء آن به جايگاه خود بر مي گردد هوا ملحق ميشود به هوا و آب ملحق مي شود به کره آب ، خاک ملحق مي گردد به خاک و آن بدن اصلي باقي ميماند
هذا الجسد الباقي هو من  ارض هُورقليا و هو الجسد الذي فيه يحشرون و يدخلون به الجنّة او النار فاِنْ قلتَ ظاهر كلامِك ان هذا الجسد لايبعث و هو مخالف لما عليه اهل الاسلام من انّها تبعث كما قال تعالي و ان اللّه يبعثُ من في القبور ، قلتُ هذا الّذي قلتُ هو ما يقوله المسلمون قاطبة ،
و اين جسد باقي  از عالم هور قليا مي باشد و همين جسد است که از محشور خواهد شد و به بهشت يا جهنم خواهد رفت ،و اگر کسي بگويد که اين بر خلاف عقيده مسلمانان است ميگويم عقيده همه مسلمين همين است و غير از آن چيزي نمي گويند ..» ( 1)
نکته قابل تأمل آنکه ، شيخ اصرار دارد انديشه خود را مطابق با فرمايشات ائمه طاهرين معرفي نمايد و آنچه که ميگويد از نصوص صادره از معصومين دريافت کرده است چنانکه گفته است :
من ذکر نکرده ام مگر  آنچه رأي ائمه عليهم السلام است و هر کس اعتراضي ميکند از اين جهت است که مقصود مرا نفهميده است و ندانسته که فرمايش ائمه است ( 2)
بنا بر این صدور فتوای تکفیر نیز  قابل تأمل خواهد بود
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت:
 1.شرح الزياره ،جلد 4 صفحه 365
 2.رساله ناصريه ، حاج محمد کريم خان کرماني ، طبع دوم ، چاپخانه سعادت ،کرمان ، 1375 ه / ق

---

نقش و جایگاه معصومین(ع) از دیدگاه احسایی

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

يكي ديگر از  عقايدشيخ احمد احسايي امامت و نقش ائمه در آفرينش است بر اساس انديشه شيخ معصومين در خلقت نقش دارند وي ميگويد خدايتعالي وقتي معصومين، (عليهم سلام الله اجمعين)  را خلق کرد، آنان را اذن داد تا  موجودات ديگر را بيآفرينند  بر اساس تئوري شيخ احمد :
ائمه باب الله به سوي خلق هستند و آنها بازوان آفرينشند خداوند برگزيد ايشان را بعد از آنکه تنها آنها را آفريد همراه با آنها آفريده ديگري نبود ، عبادت ميکردند خداي را و هزار دهر تسبيح و تحميد و تهليل و تکبير و تعظيم جلالت و عظمتش مينمودند ، سپس آفريد برايشان خلق را از اشعه انوارشان پس به اين جهت أئمه علت فاعلي زيرا آنها جايگاه مشيت خداوندگاريند
و آنان علت مادي نيز هستند زيرا تمام آفريدگان از شعاع انوار آنها هستند و آن شعاع قائم به انوارآنها ست آنهم به نحو قيام صدوري   
و نيز آنانند علت صوري خلقتند زيرا هر فرد از جميع خلائق از غيب و شهادت و جواهر و اعراض پس صورتش اگر طيب باشد از انوار هياکل آنها است يا از نور هياکل هياکل آنها است و هکذا زيرا ائمه رحمت خدا و مظاهر رحمت خدايند و مظهر رحمت الهي هستند و بد کاران به شکل عکس انوار هيکلهاي ائمه هستند و هکذا  
و آنها علت غائي خلقتند زيرا خداوند سبحان جز اين نيست که خلق را براي آنها آفريد و بازگشت خلائق به سوي آنها است و حساب خلق با آنها است ( 1)
چنين ديدگاه غلوآميزي، زمينه پيدايش افكار ديگري (مثل ادعاي الوهيت، تجلي ذات حق، و حلول حق تعالي در افراد و...) شده است.
 
نحوه حيات امام زمان
از ديگر انديشه هاي شيخ احسائي اعتقاد به حيات امام زمان (عجل الله تعالي فرجه ) بدون جسد عنصري و با بدن  هورقليايي است ( 2) وي معتقد است که امام زمان عليه السلام با بدن غير عنصري و هور قليايي در شهر جابلقا و جابرسا زندگي مي کند ، شيخ احمد احسائي، امام زمان عليه السلام را زنده و در عالمهور قليا ميداند( 3).
و مي گويد:امام زمان عليه السلام در هنگام غيبت در عالم هور قليا است و هر گاه بخواهد بهاقاليم سبعه تشريف بياورد، صورتي از صورت هاي اهل اين اقاليم را مي پوشد و کسي او را نمي شناسد. جسم و زمان و مکان ايشان لطيف تر از عالم اجسام بوده و از عالم مثال است.( 4)
به عقيده اکثريت قريب به اتفاق علماي شيعه اين نظريه در واقع به معناي انكار امام زمان (عجل الله تعالي فرجه ) در روي زمين است زيرا  :
اگر مراد آن است كه حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه) در عالم مثال و برزخ زندگي مي‏كند ، يا آن چنان كه قبر را آنان از عالم هورقليا مي‏دانند، پس آن حضرت حيات با بدن عنصري ندارد وحيات او مثل حيات مردگان در عالم برزخ است. که با احاديث متواتر «عدم خلوّ زمين از حجت» سازگاري ندارد.ضمن اينکه اين اعتقاد با ادلّه عقلي موجود بر ضرورت وجود امام زمان (عجل الله تعالي فرجه) درا ين عالم  نيز مناسبت ندارد (5) 
پس ادعاي شيخ مبني بر اينکه  حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه) با بدن هورقليايي زندگي مي‏كند، نه تنها يك ادعا است  که هيچ دليل عقلي ونقلي بر آن اقامه نشده است. بلکه طبق نصوص قطعي، مهدي موعود(عجل الله تعالي فرجه) در همين عالم خاكي و با بدن عنصري به زندگي طبيعي خود، ادامه‌ مي‌دهد تا روزي که بنابر مشيت الهي قيام و ظهور فرمايند.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت :
1.جوامع الکلم، رساله رشيته، قسمت سوم، ص100
2.علاقمندان مي توانند به کتاب شريف منتخب الاثر، تأليف حضرت آيت الله العظمي صافي گلپايگاني مراجعه فرمايند.
 3.شرح زيارت جامعه کبيره  جلد 1ص 59
 4.هور قليا از کلمه عبري هبل قرنيم گرفته شده هبل به معني هواي گرم  ، بخار، تنفس و قرنيم به معني درخشش و شعاع است که اين ترکيب به معني تشعشع بخار است  /شيخ احمد احسائي در نوشته هاي خود بارها اين کلمه را بکار برده و شرح داده است در تنزيه الاولياء شيخ ابوالقاسم خان ابراهيمي به نقل از ملا هادي سبزواري آورده است هور قليا هم عالمي است از عوالم که خداوند خلق فرموده است مراد از آن عالم اجمالاًعالم مثال است به معني عالم صور..........عالم هور قليا چون فوق اين اقاليم است و ازحدود ظاهر اين اقاليم خارج است اقليم ثامنش گويند (لغت نامه دهخدا )
 5.شيخ محمد کريم خان کرماني  ارشاد العوام، ج2،چاپخانه سعادت كرمان  ص151