آشنایی با هنر لنگ‌بافی

[~ aylin ~]

 

لنگ‌بافی یکی از صنایع دستی شهر شوشتر در استان خوزستان است.
منسوجی نرم با ابعاد 160×100 سانتی متر از نخ پنبه ای تولید می شود و در آن از رنگهای قرمز،سرمه ای، زرد و سفید بکار می رود. نقش آن راه راه بوده و تنها منطقه تولید آن شوشتر می باشد.

 

در دستگاه لنگ‌بافی شوشتر، برخلاف اغلب دستگاه‌های پارچه‌بافی سنتی، عمل پودگذاری با سیستم شلاقی انجام می‌شود.ذ در گذشته، این هنر- صنعت اهمیت زیادی داشت. لنگ‌هایی که در شوشتر و در کارگاه‌های شخصی تولید می‌شد، در مناطق همجوار و شهرهای دورتر نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت. همچنین کشورهای عربی هم‌مرز خوزستان‌ را نباید از نظر دور داشت.

 

پارچه‌ی تولیدشده به‌وسیله‌ی دستگاه لنگ‌بافی، از نظر شکل بافت، کاملاً یکدست و یکنواخت بوده و دارای نقوش برجسته نیست. در بافت لنگ، نخ‌ها متناوباً از روی یکدیگر عبور می‌کنند و در اثر پیوستگی نخ‌های تار و پود و درگیری آنها با یکدیگر، پارچه‌ای با مقاومت مطلوب تولید می‌شود؛ زیرا تعداد پیوستگی در نخ‌های این نوع بافت (ساده‌ترین شکل بافت)، به مراتب بیش از سایر انواع بافت است

 

لنگ دست‌باف مرغوب، باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
- ‌لنگ دست‌باف با الیاف ظریف پنبه یا با نوعی ابریشم مصنوعی به نام ویسکوز بافته می‌شود و دارای لطافت و نرمی مطلوب است.

- کیفیت بافت در حد بالا است و نسبت به محصولات ماشین‌باف مشابه، بافت آن نایکنواخت است.

 

- تمام رنگ‌های به‌کاررفته در رنگرزی الیاف لنگ باید ثابت باشند. بدیهی است رنگ‌های طبیعی دارای مزیت بیشتری نسبت به رنگ‌های شیمیایی است.

- هرگونه نخ‌کشی، روزنه و گِره بزرگ، نباید بر روی لنگ مشاهده شود.

- پارچه‌ی لنگ معمولاً شامل درجاتی از رنگ‌های آبی سیر، قرمز، زرد و سفید است که با ترکیب‌های گوناگون در کنار همدیگر قرار گرفته‌‌اند.

- لنگ باید عاری از عیب‌های ظاهری ذاتی ا زقبیل گره‌دار شدن، دو رنگی، رگه‌دار شدن، غیریکنواختی ردیف‌های بافته‌شده، ترکیدگی و بدقوارگی باشد.

 

- لنگ نباید دارای عیوب ظاهری عارضی ازقبیل پارگی ، سوراخ‌شدگی ، سوختگی ، رنگ‌پس‌دادن ، پوسیدگی، آثار رفوگری، ساییدگی، رنگ‌پریدگی، بیدخوردگی و نخ‌کشی باشد.

محصولات لنگ‌، معمولاً شامل لنگ حمام و دسمال‌لنگی است. برای بافت هرکدام از اقلام یادشده، عرض چله‌ها متفاوت است.
چله‌کشی دستگاه معمولاً برای بافت حدود سی تا شصت قطعه لنگ حمام یا برای بیش از صد قطعه دسمال‌لنگی انجام می‌شود؛ بنابراین تا پایان بافت این تعداد، پهنای محصول مشخص و ثابت (با توجه به نوع محصول) است. درازای محصول نیز معین بوده و پس از بافت کامل پارچه یا در میانه‌ی کار (پس از بافت چند قطعه لنگ)، به‌واسطه‌ی بریدن پارچه به قطعات مشخص حاصل می‌شود.

 

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

لنگ‌بافی از صنایع دستی شهر شوشتر در استان خوزستان است.

 

نقوش، طرح‌ها و رنگ‌بندی محصولات لنگ‌بافی
در بافت لنگ، از نقوش خاصی استفاده نمی‌شود و نمی‌توان محصولات آن را از نظر تفاوت نقوش، به گروه‌های متنوع تقسیم نمود.
خطوط متقاطع لنگ‌ دارای پهناها و رنگ‌های مختلف بوده که تابع نقشه و الگوی خاصی نیست. این چیدمان خطوط که در عرض و طول لنگ دارای قرینگی است، بیشتر به‌صورت ذهنی و تجربی ایجاد شده‌اند. این نقوش دارای مفهوم خاصی نبوده و ساختار ساده‌ی آنها به‌سبب محدودیت نقش‌اندازی دستگاه لنگ‌بافی است. به دلیل شیوه‌ی بافت، امکان ایجاد نقوش منحنی، گل و گیاه طبیعی و انتزاعی، نقوش با خط‌های شکسته و ... در لنگ وجود ندارد.

 

اجرای چاپ‌های مختلف پارچه (نظیر باتیک ، قلمکار و ...) و نقش‌اندازی بدون قالب نیز در این هنر- صنعت رایج نیست.
با توجه به شیوه‌ی بافت لنگ، امکان ایجاد هیچ نوع خط‌نوشته‌ای در مرحله‌ی بافت وجود ندارد. حتی شیوه‌ی چاپ خطوط نوشتاری روی پارچه‌های لنگ رایج نیست.
لنگ، عمدتاً با سه تا پنج رنگ مختلف بافته می‌شود. نقش‌های موجود در آن، شامل سطوحی است که از تقاطع نوارهای رنگی مختلف حاصل می‌شوند. این سطوح (با پهناهای مختلف)، در درازا به وسیله‌ی تارها و در پهنا به وسیله‌ی پودها به وجود آمده‌است