بازی آنلاین
آپلود عکس
31-08-2015، 21:06
«میدان» در مفهوم واقعی آن، فضای باز و وسیعی است که معمولا برای اجتماعات مردمی و ارائه خدمات شهری احداث می شود. ریشه شکل گیری میدان با این مفهوم را باید در «آگورا»های یونان باستان جست و جو کرد. آگوراها فضاهای بازی بودند که معمولا در مرکز شهرها ساخته و توسط ساختمان های عمومی و معابد احاطه می شدند. اگورا درواقع میدان عمومی شهر بود که برای فعالیت های گوناگون مذهبی، سیاسی، فضایی، اجتماعی، تجاری و روزانه به کار گرفته می شد.
«فوروم»ها نیز در روم باستان تحت تاثیر آگوراها به صورت میدان های عمومی مستطیل شکلی در محل تقاطع دو خیابان اصلی شهر طراحی و ساخته می شدند. فوروم ها که مراکز اصلی فعالیت های مذهبی، سیاسی، آموزشی و تجاری بودند تا اوایل قرون وسطی نقشی محوری در شکل دهی شهرهای رومی داشتند، اما از قرن پنجم میلادی با انحطاط امپراتوری روم و قدرت گرفتن کلیساها، فضاهای تجمع شهری به سمت کلیساها کشیده شدند. درنتیجه مهم ترین فضای باز شهری برای فعالیت های اقتصادی، تجمعات عمومی و از همه مهم تر مراسم مذهبی در مقابل کلیساها شکل گرفت.
دوره مهم تاریخی بعدی در تکامل میدان ها را باید سده های 10 و 11 میلادی در ایتالیا دانست که «پیاتزا» یا میدان بر پایه فوروم های رومی پدید آمد و توسعه یافت. در این دوره ابتدا به خاطر انحصارطلبی اشراف و کلیسا، فضاهای عمومی و خیابان ها با ساختن دیوار و قلعه از دسترس عموم خارج شد. درنتیجه این اتفاق، فضاهای باز کوچکی مقابل کلیساها و میان قلعه ها شکل گرفت که امروزه به صورت میدانچه هایی کوچک در محله های قدیمی شهرهای ایتالیا دیده می شوند.
مانند «پیاتزا دلاچیسترنا» (Piazza della Cisterna) در مرکز سن جیمی نیانو، که به درو یک چاه آب در میان چندین عمارت خانواده های اشرافی توسعه یافته است، اما به تدریج با تشکیل دولت- شهرها، قدرت اشراف و کلیسا کاهش یافت و خیابان ها و مکان های عمومی به روی همه شهروندان باز شدند. میدان ها بازسازی و کلیساهای بزرگ، دادگاه ها، دفاتر شورای شهر و بازار در اطراف آنها ساخته شدند. در قرن های بعدی شهرهای جدیدی ظهور کردند که میدان ها با کاربری های گوناگون، نقش اصلی را در شکل گیری آنها داشتند.
میدان در ایران
در ایران نیز از شهرهای ساسانی گرفته (که در آنها، سلسله مراتب فضایی برای شهروندان وجود داشت) تا بعد از ورود اسلام (که برابری فضایی برای همه حاکم شد)، نقش میدان به عنوان مرکزی برای تجمعات شهری، داد و ستد و مراسم های مذهبی و حکومتی غیرقابل انکار است، اما توسعه و رشد میدان را در شهرسازی اسلامی با شکل گیری محله های نیمه مستقل با محوریت مسجد، بازار و میدان می توان دید که برحسب قومیت یا شغل ساکنان ظاهر می شوند.
در این شهرها میدان های اصلی در مرکز شهر، به خاطر حضور مسجد جامع به عنوان اصلی ترین مکان تجمع مذهبی ظهور می کنند و رفته رفته نقش چند منظوره ای می یابند. از آن جمله میدان نقش جهان در اصفهان، یادگار معماری با کاربری های مختلف چون بازار، مساجد، زمین ورزشی و نهادهای اداری و حکومتی است که نه تنها مکمل و مرتبط با یکدیگرند، بلکه کالبد مشترکی را برای حضور بیشتر مردم ایجاد می کنند و نقش میدان را از یک میدان حکومتی فراتر می برند. اوج شکوفایی شهرسازی در دوره قاجار، منجر به ایفای نقش مهم میدان در فضای شهری می شود.
میدان های محلی با داشتن مسجد، بازارچه، حمام و... نیازهای روزمره ساکنان را برطرف می کنند و میدان های مرکزی نقش ها و عملکردهای متفاوت تجاری، ورزشی، مذهبی، اداری و حکومتی می گیرند. پنج میدان مهم این دوره در تهران میدان های توپخانه، بهارستان، ارگ، پاقاپق، و مشق هستند که بعد از دوره قاجاریه تا به امروز دستخوش تغییرات بسیاری شده اند و کاربری اولیه خود را از دست داده اند.
گذر از میدان به فلکه
میدانی که از دوره سلجوقیان به بعد تثبیت اش شروع شده، در دوره صفویه رشد و توسعه پیدا کرده و در دوران قاجار به نهایت نقش خود دست یافته بود، رفته رفته نقش باخت تا جایی که از سال های میانی دوره پهلوی هویت خود را از دست داد و در دهه های اخیر نیز در بلاتکلیفی مطلق به سر می برد. از مهم ترین عوامل این دگرگونی، وقوع انقلاب صنعتی در اروپاست. ورود اتومبیل به فضاهای شهری اروپایی، تاثیر فراوانی بر شکل و عملکرد سنتی میدان ها گذاشت و آنها را از محل اجتماع به محل تقاطع و جهت دهنده سواره تبدیل کرد. این شکل جدید که امروزه به اشتباه نام میدان بر آن می گذارند، «فلکه» نامیده شد.
آثار و نتایج انقلاب صنعتی برخلاف رشد پیوسته اش در اروپا، یک باره و به صورت درهم ریزنده ای وارد این می شود. هرچقدر شهرهای اروپایی این امکان را داشتند که عملکردهای میدان را به دیگر فضاهای شهر ببخشند، در ایران احداث پی در پی خیابان ها با نادیده گرفتن سازمان فضایی شهرها، منجر به نابودی فضاهای عمومی و از آن جمله میدان می شود. تغییر و تحولات بعدی شهرها عمدتا معطوف به حرکت سواره و توزیع ترافیک وسایل نقلیه شد، تا جایی که به تدریج تقریبا همه میادین شهری را به فلکه تبدیل کرد.
در میان تقاطع های جدید، فلکه هایی با کانون هایی غالبا دایره شکل با پوشش گیاهی، آب نما و بعضا مجسمه ساخته می شوند که عملکرد آنها توزیع و تسهیل حرکت سواره هاست و معمولا حضوری از انسان و فعالیت او در آن مطرح نیست.
میدان در فضای شهری امروز
میدان در طول تاریخ تکامل شهرسازی و نسبت به ضرورت های موجود در زمان و مکان شکل گیری اش، کاربری های متفاوتی داشته و به واسطه عملکردهای فضاهای اطراف و درون خودش، هویت می یافته است. درگذشته بیشتر فعالیت های اقتصادی، مذهبی و عملکردهای گوناگون حکومتی و اجتماعی در این فضای روباز انجام می گرفته و امروزه بیشتر فضایی برای قدم زدن، رفع خستگی، خوردن، آشامیدن، خرید کردن و تماشای اطراف است، اما آنچه که در هر دو دوران اهمیت دارد، نقش انسان پیاده و اولویت حضور او به عنوان زندگی بخش و قلب تپنده این فضاست.
نمی توان عملکردهای گوناگون دوران گذشته میدان را از آن انتظار داشت، اما دو عملکرد مهم آن هم چنان در جامعه امروز ضروری و مورد نیاز هستند. میدان از یک طرف محلی برای مکث و آسایش در میان هیاهوی خیابان برای شهروندان است و از طرف دیگر یکی از مهم ترین فضاهای شهری است که منجر به شکل گیری برخوردهای اجتماعی می شود.
انسان ماشین زده امروز نیاز دارد در لحظاتی از روز در مکان هایی خاص متوقف شود، نگاهی به اطراف خود بیندازد و دمی بیاساید. انسان همچنین به خاطر ذات اجتماعی اش، نیازمند مکانی است که در آن سازوکارهای زندگی جمعی چون جنبش های ملی و مذهبی را با دیگر شهروندان تجربه کند.
مثال هایی که در بالا آمده است، میدان هایی هستند که هم چنان به عملکرد خود به مفهوم واقعی «میدان» پای بنید مانده اند و نه تنها محیطی امن و مفرح برای شهروندان پیاده فراهم می کنند، بلکه فضایی برای تبادلات اجتماعی و سرگرمی های فردی و جمعی به شمار می روند.
میدان های واقعی دنیای مدرن
پیاتزا دل کامپو (Piazza del Campo)
یکی از قدیمی ترین نمونه های میدان در شهر «سی ینا» ایتالیاست که می توان تاثیر و کسترش اش را در شهر حس کرد. میدان دل کامپو به شهر هویت می بخشد و به نظر می رسد تمام راه ها به آن ختم می شوند. شیب ملایم به سمت مرکز، توجه افراد را به مرکز آن جلب می کند، در حالی که فعالیت های جدی تر مانند نشستن در کافه ها یا خرید از مغازه ها در کناره ها صورت می گیرد. در هر نقطه از این میدان به راحتی می توان همه جایش را تحت نظر داشت.
میدان رینک گلونی (Rynek Glowny)
یکی از بزرگ ترین و هم چنین بهترین میدان های اروپا، میدان «رینک گلونی» در شهر تاریخی کراکوف لهستان است. این میدان بسیار پویا و پرتحرک است که رهگذران را از هر نقطه شهر به خود فرا می خواند. میدانی مستطیلی که با خانه های تاریخی، قصرها و کلیساها احاطه شده است. در گذشته عملکرد اصلی آن تجارت بود و امروز نیز محلی برای برگزاری فستیوال ها و کنسرت ها به شمار می رود.
میدان اولدتاون (Old Town Square)
پلازاهیدالگو (Plaza Hidalgo)
این میدان، یکی از مراکز مهم زندگی اجتماعی در مکزیکوسیتی است. کلیسای «ایگلسیاسن خوان باتیستا» در همسایگی این میدان، مکانی جذاب برای بازدیدکنندگان محلی و همچنین توریست هاست. افراد به راحتی و آزادانه از سویی به سوی دیگر میدان می روند و برگزاری بازارهای هفتگی رونق بیشتری به این فضا می بخشد. در اینجا نیز از حضور وسایل نقلیه خبری نیست. در یک سو، دکه های کوچک فروشندگان و در سوی دیگر نیمکت ها و سایه درختان، مردم پیاده را گرد هم می آورد و فضایی مطبوع ایجاد می کند.
میدان سرخ (Red Square)
این میدان در مسکو پایتخت روسیه قرار دارد که کاخ کرملین و کلیسای جامع سنت باسیل را در خود جای داده است. بسیاری از خیابان های اصلی مسکو به این میدان منتهی می شوند و این امر به گونه ای است که میدان سرخ میدان مرکزی مسکو و گاهی کل روسیه به شمار می آید. علاوه بر جاذبه های گردشگری، میدان سرخ امروزه محل اجرای جشن ها و کنسرت های بسیار بزرگ روسیه نیز هست.
میدان تقسیم (Taksim Square)
این میدان که در بخش اروپایی استانبول ترکیه واقع شده و یکی از مراکز خرید، جاذبه های گردشگری و تفریحی این شهر به حساب می آید. میدان تقسیم، قلب استانبول مدرن محسوب می شود که به خاطر رستوران ها، مغازه ها و هتل های متعددش شهره شده است. میدانی پویا و سرشار از زندگی که هم برای شهروندان و هم گردشگران مقصدی دلخواه است.
«فوروم»ها نیز در روم باستان تحت تاثیر آگوراها به صورت میدان های عمومی مستطیل شکلی در محل تقاطع دو خیابان اصلی شهر طراحی و ساخته می شدند. فوروم ها که مراکز اصلی فعالیت های مذهبی، سیاسی، آموزشی و تجاری بودند تا اوایل قرون وسطی نقشی محوری در شکل دهی شهرهای رومی داشتند، اما از قرن پنجم میلادی با انحطاط امپراتوری روم و قدرت گرفتن کلیساها، فضاهای تجمع شهری به سمت کلیساها کشیده شدند. درنتیجه مهم ترین فضای باز شهری برای فعالیت های اقتصادی، تجمعات عمومی و از همه مهم تر مراسم مذهبی در مقابل کلیساها شکل گرفت.
دوره مهم تاریخی بعدی در تکامل میدان ها را باید سده های 10 و 11 میلادی در ایتالیا دانست که «پیاتزا» یا میدان بر پایه فوروم های رومی پدید آمد و توسعه یافت. در این دوره ابتدا به خاطر انحصارطلبی اشراف و کلیسا، فضاهای عمومی و خیابان ها با ساختن دیوار و قلعه از دسترس عموم خارج شد. درنتیجه این اتفاق، فضاهای باز کوچکی مقابل کلیساها و میان قلعه ها شکل گرفت که امروزه به صورت میدانچه هایی کوچک در محله های قدیمی شهرهای ایتالیا دیده می شوند.
مانند «پیاتزا دلاچیسترنا» (Piazza della Cisterna) در مرکز سن جیمی نیانو، که به درو یک چاه آب در میان چندین عمارت خانواده های اشرافی توسعه یافته است، اما به تدریج با تشکیل دولت- شهرها، قدرت اشراف و کلیسا کاهش یافت و خیابان ها و مکان های عمومی به روی همه شهروندان باز شدند. میدان ها بازسازی و کلیساهای بزرگ، دادگاه ها، دفاتر شورای شهر و بازار در اطراف آنها ساخته شدند. در قرن های بعدی شهرهای جدیدی ظهور کردند که میدان ها با کاربری های گوناگون، نقش اصلی را در شکل گیری آنها داشتند.
میدان در ایران
در ایران نیز از شهرهای ساسانی گرفته (که در آنها، سلسله مراتب فضایی برای شهروندان وجود داشت) تا بعد از ورود اسلام (که برابری فضایی برای همه حاکم شد)، نقش میدان به عنوان مرکزی برای تجمعات شهری، داد و ستد و مراسم های مذهبی و حکومتی غیرقابل انکار است، اما توسعه و رشد میدان را در شهرسازی اسلامی با شکل گیری محله های نیمه مستقل با محوریت مسجد، بازار و میدان می توان دید که برحسب قومیت یا شغل ساکنان ظاهر می شوند.
در این شهرها میدان های اصلی در مرکز شهر، به خاطر حضور مسجد جامع به عنوان اصلی ترین مکان تجمع مذهبی ظهور می کنند و رفته رفته نقش چند منظوره ای می یابند. از آن جمله میدان نقش جهان در اصفهان، یادگار معماری با کاربری های مختلف چون بازار، مساجد، زمین ورزشی و نهادهای اداری و حکومتی است که نه تنها مکمل و مرتبط با یکدیگرند، بلکه کالبد مشترکی را برای حضور بیشتر مردم ایجاد می کنند و نقش میدان را از یک میدان حکومتی فراتر می برند. اوج شکوفایی شهرسازی در دوره قاجار، منجر به ایفای نقش مهم میدان در فضای شهری می شود.
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
میدان های محلی با داشتن مسجد، بازارچه، حمام و... نیازهای روزمره ساکنان را برطرف می کنند و میدان های مرکزی نقش ها و عملکردهای متفاوت تجاری، ورزشی، مذهبی، اداری و حکومتی می گیرند. پنج میدان مهم این دوره در تهران میدان های توپخانه، بهارستان، ارگ، پاقاپق، و مشق هستند که بعد از دوره قاجاریه تا به امروز دستخوش تغییرات بسیاری شده اند و کاربری اولیه خود را از دست داده اند.
گذر از میدان به فلکه
میدانی که از دوره سلجوقیان به بعد تثبیت اش شروع شده، در دوره صفویه رشد و توسعه پیدا کرده و در دوران قاجار به نهایت نقش خود دست یافته بود، رفته رفته نقش باخت تا جایی که از سال های میانی دوره پهلوی هویت خود را از دست داد و در دهه های اخیر نیز در بلاتکلیفی مطلق به سر می برد. از مهم ترین عوامل این دگرگونی، وقوع انقلاب صنعتی در اروپاست. ورود اتومبیل به فضاهای شهری اروپایی، تاثیر فراوانی بر شکل و عملکرد سنتی میدان ها گذاشت و آنها را از محل اجتماع به محل تقاطع و جهت دهنده سواره تبدیل کرد. این شکل جدید که امروزه به اشتباه نام میدان بر آن می گذارند، «فلکه» نامیده شد.
آثار و نتایج انقلاب صنعتی برخلاف رشد پیوسته اش در اروپا، یک باره و به صورت درهم ریزنده ای وارد این می شود. هرچقدر شهرهای اروپایی این امکان را داشتند که عملکردهای میدان را به دیگر فضاهای شهر ببخشند، در ایران احداث پی در پی خیابان ها با نادیده گرفتن سازمان فضایی شهرها، منجر به نابودی فضاهای عمومی و از آن جمله میدان می شود. تغییر و تحولات بعدی شهرها عمدتا معطوف به حرکت سواره و توزیع ترافیک وسایل نقلیه شد، تا جایی که به تدریج تقریبا همه میادین شهری را به فلکه تبدیل کرد.
در میان تقاطع های جدید، فلکه هایی با کانون هایی غالبا دایره شکل با پوشش گیاهی، آب نما و بعضا مجسمه ساخته می شوند که عملکرد آنها توزیع و تسهیل حرکت سواره هاست و معمولا حضوری از انسان و فعالیت او در آن مطرح نیست.
میدان در فضای شهری امروز
میدان در طول تاریخ تکامل شهرسازی و نسبت به ضرورت های موجود در زمان و مکان شکل گیری اش، کاربری های متفاوتی داشته و به واسطه عملکردهای فضاهای اطراف و درون خودش، هویت می یافته است. درگذشته بیشتر فعالیت های اقتصادی، مذهبی و عملکردهای گوناگون حکومتی و اجتماعی در این فضای روباز انجام می گرفته و امروزه بیشتر فضایی برای قدم زدن، رفع خستگی، خوردن، آشامیدن، خرید کردن و تماشای اطراف است، اما آنچه که در هر دو دوران اهمیت دارد، نقش انسان پیاده و اولویت حضور او به عنوان زندگی بخش و قلب تپنده این فضاست.
نمی توان عملکردهای گوناگون دوران گذشته میدان را از آن انتظار داشت، اما دو عملکرد مهم آن هم چنان در جامعه امروز ضروری و مورد نیاز هستند. میدان از یک طرف محلی برای مکث و آسایش در میان هیاهوی خیابان برای شهروندان است و از طرف دیگر یکی از مهم ترین فضاهای شهری است که منجر به شکل گیری برخوردهای اجتماعی می شود.
انسان ماشین زده امروز نیاز دارد در لحظاتی از روز در مکان هایی خاص متوقف شود، نگاهی به اطراف خود بیندازد و دمی بیاساید. انسان همچنین به خاطر ذات اجتماعی اش، نیازمند مکانی است که در آن سازوکارهای زندگی جمعی چون جنبش های ملی و مذهبی را با دیگر شهروندان تجربه کند.
مثال هایی که در بالا آمده است، میدان هایی هستند که هم چنان به عملکرد خود به مفهوم واقعی «میدان» پای بنید مانده اند و نه تنها محیطی امن و مفرح برای شهروندان پیاده فراهم می کنند، بلکه فضایی برای تبادلات اجتماعی و سرگرمی های فردی و جمعی به شمار می روند.
میدان های واقعی دنیای مدرن
پیاتزا دل کامپو (Piazza del Campo)
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
یکی از قدیمی ترین نمونه های میدان در شهر «سی ینا» ایتالیاست که می توان تاثیر و کسترش اش را در شهر حس کرد. میدان دل کامپو به شهر هویت می بخشد و به نظر می رسد تمام راه ها به آن ختم می شوند. شیب ملایم به سمت مرکز، توجه افراد را به مرکز آن جلب می کند، در حالی که فعالیت های جدی تر مانند نشستن در کافه ها یا خرید از مغازه ها در کناره ها صورت می گیرد. در هر نقطه از این میدان به راحتی می توان همه جایش را تحت نظر داشت.
میدان رینک گلونی (Rynek Glowny)
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
یکی از بزرگ ترین و هم چنین بهترین میدان های اروپا، میدان «رینک گلونی» در شهر تاریخی کراکوف لهستان است. این میدان بسیار پویا و پرتحرک است که رهگذران را از هر نقطه شهر به خود فرا می خواند. میدانی مستطیلی که با خانه های تاریخی، قصرها و کلیساها احاطه شده است. در گذشته عملکرد اصلی آن تجارت بود و امروز نیز محلی برای برگزاری فستیوال ها و کنسرت ها به شمار می رود.
میدان اولدتاون (Old Town Square)
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
به راحتی می توان یک روز را در نهایت خوشی در این میدان نه چندان بزرگ قلب پراگ سپری کرد و رفت و آمد توریست ها و مردم محلی را به نظاره نشست. دیدن جوان های شاد که بر سکوهای فواره زیبایی در مرکز آن نشسته اند و توریست هایی که مقابل دکه های فروش سوغاتی جمع شده اند و افرادی که روی صندلی های کافه ها و رستوران ها در فضای باز رو به روی کلیسایی تاریخی به خوردن و نوشیدن مشغولند، در فواصل به صدا درآمدن زنگ ساعت معروف آن، به راستی سرگرم کننده است. این میدان همچنین دسترسی پیاده به مکان هایی دیدنی چون پل و دانشگاه «چارلز» و میدان بزرگ تر «ونسلانس» را ممکن می کند.
پلازاهیدالگو (Plaza Hidalgo)
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
این میدان، یکی از مراکز مهم زندگی اجتماعی در مکزیکوسیتی است. کلیسای «ایگلسیاسن خوان باتیستا» در همسایگی این میدان، مکانی جذاب برای بازدیدکنندگان محلی و همچنین توریست هاست. افراد به راحتی و آزادانه از سویی به سوی دیگر میدان می روند و برگزاری بازارهای هفتگی رونق بیشتری به این فضا می بخشد. در اینجا نیز از حضور وسایل نقلیه خبری نیست. در یک سو، دکه های کوچک فروشندگان و در سوی دیگر نیمکت ها و سایه درختان، مردم پیاده را گرد هم می آورد و فضایی مطبوع ایجاد می کند.
میدان سرخ (Red Square)
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
این میدان در مسکو پایتخت روسیه قرار دارد که کاخ کرملین و کلیسای جامع سنت باسیل را در خود جای داده است. بسیاری از خیابان های اصلی مسکو به این میدان منتهی می شوند و این امر به گونه ای است که میدان سرخ میدان مرکزی مسکو و گاهی کل روسیه به شمار می آید. علاوه بر جاذبه های گردشگری، میدان سرخ امروزه محل اجرای جشن ها و کنسرت های بسیار بزرگ روسیه نیز هست.
میدان تقسیم (Taksim Square)
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
این میدان که در بخش اروپایی استانبول ترکیه واقع شده و یکی از مراکز خرید، جاذبه های گردشگری و تفریحی این شهر به حساب می آید. میدان تقسیم، قلب استانبول مدرن محسوب می شود که به خاطر رستوران ها، مغازه ها و هتل های متعددش شهره شده است. میدانی پویا و سرشار از زندگی که هم برای شهروندان و هم گردشگران مقصدی دلخواه است.
![[-]](http://www.flashkhor.com/forum/images/collapse.gif "[-]")
