چگونه ویندوز 7 یا ویستا را تعمیر کنیم

[Ֆℋ£¥∂α]

وقتی که ویندوز، حتی در حالت Safe Mode بوت نمی شود به احتمال زیاد مشکل/خطایی در فایل های موجود بر روی هارد درایو وجود دارد یا فایل های مورد نیاز برای راه اندازی ویندوز از سیستم حذف شده اند. همین مساله باعث می شود ویندوز نتواند به درستی شروع به کار کند.

در اینجا به معرفی و بررسی مجموعه ابزارهایی که به کمک آنها می توان این مشکلات را برطرف نمود می پردازیم که بر روی دیسک نصب ویندوز موجود هستند. کاربرانی که ویندوز 7 دارند همچنین می توانند در محیط ویندوز یک دیسک تعمیر سیستم (System Repair Disk) ایجاد کنند و یا حتی می توانند آن را از دیگران قرض بگیرند و مورد استفاده قرار دهند، البته به شرطی که معماری سخت افزاری و در واقع نسخه سیستم عامل آنها با هم همخوانی داشته باشد (32-bit/x86 یا 64-bit/x64).

هشدار:
دیسک تعمیر سیستم همان دیسک recovery/restore که سازنده به کاربر ارائه می کند نیست. (در مورد دیسک هایی صدق می کند که به همراه کامپیوترهایی ارائه می شود که از ابتدا سیستم عامل بر روی آنها نصب شده است؛ مانند بعضی لپ تاپ ها)

• دیسک تعمیر سیستم همان دیسک نصب ویندوز نیست. شما نمی توانید با استفاده از آن فرآیند نصب تعمیری انجام دهید یا ویندوز 7 را بر روی یک کامپیوتر نصب کنید.
• از دیسک تعمیر سیستم تنها می توان برای تعمیر ویندوز 7 از طریق System Recovery Options و رفع مشکلات بوت شدن و راه اندازی استفاده کرد.
• دیسک تعمیر 32 بیتی تنها با استفاده از یک ویندوز 7 نسخه 32 بیتی قابل ساخت است.
• دیسک تعمیر 64 بیتی تنها با استفاده از یک ویندوز 7 نسخه 64 بیتی قابل ساخت است.
• از دیسک تعمیر 32 بیتی تنها برای تعمیر ویندوز 7 نسخه 32 بیتی می توان استفاده نمود.
• از دیسک تعمیر 64 بیتی تنها برای تعمیر ویندوز 7 نسخه 64 بیتی می توان استفاده نمود.
  

اجازه بدهید ابتدا چند گام برای رفع مشکل، قبل از استفاده از ابزار های تعمیر سیستم، را با هم مرور کنیم:

• در بعضی موارد استفاده از Last Known Good Configuration مشکلات در بوت شدن و مشکلات عدم ثبات ناشی از نصب نرم افزارها، درایورها یا دستکاری کردن ورودی ها/کلید های رجیستری (Registry) را حل می کند.
• همیشه حداقل یک بار سیستم را در حالت Safe Mode بوت/راه اندازی کنید – در مواردی این کار فایل های سیستمی که مشکل پیدا کرده و خراب شده اند و برای راه اندازی سیستم حیاتی هستند را تعمیر می کند.
• همچنین با استفاده از قابلیتSystem Restore در صورتی که زمان طولانی از نصب ویندوز نگذشته باشد (چون با انجام این کار تمام نرم افزارها و درایورهایی که در بازه ی زمانی بعد از تاریخ بازگشت نصب شده باشند از سیستم حذف خواهند شد) و یا کاربر این قابلیت را در ویندوز غیر فعال نکرده باشد؛ می توان سیستم را به وضعیتی در تاریخ و زمان خاصی بازگرداند.
  

کاربران ویندوز 7 همچنین می توانند با استفاده از یک پارتیشن مخفی سیستم، قابلیت های Repair Your Computer و یا Startup Repair را بارگذاری و از آنها استفاده کنند. در ادامه همین مطلب به این دو مقوله هم خواهیم پرداخت.

همچنین می توانید فایل های Image نگارش های مختلف ویندوز 7 (به همراه Service Pack 1) را به صورت قانونی دانلود کنید و محتوای فایل ISO را روی یک DVD رایت کنید. برای انجام این کار می توانید از یک ویندوز 7 بدون اشکال یا برنامه های دیگر استفاده کنید.

همچنین می توانید محتوای لازم برای نصب ویندوز ویستا یا 7 را بر روی یک درایو USB قرار دهید. در فرصت دیگری به این موضوع نیز خواهیم پرداخت.

توجه: از DVD نصب ویندوز 7 برای تعمیر ویندوز ویستا استفاده نکنید و همچنین بر عکس! اگر دیسک نصب ویندوز با نگارش مورد نظر مغایرت دارد تنها می توانید از امکان خط فرمان (Command Prompt) که بر روی دیسک قرار دارد برای تعمیر خطاهای فایل های سیستم استفاده کنید.

اگر می توانید دیسک نصب ویندوز خود را از یکی از دوستان قرض بگیرید دقت کنید که نگارش مناسب و مطابق با نگارش سیستم عامل خود شما باشد. مجددا تاکید می کنم، شما می توانید از دیسک نصب ویندوز 32 بیتی تنها برای تعمیر ویندوز 32 بیتی و از دیسک نصب ویندوز 64 بیتی برای تعمیر ویندوز 64 بیتی استفاده کنید!


راه اندازی ابزار تعمیر کامپیوتر در ویندوز 7 بدون DVD نصب یا دیسک تعمیر سیستم

کاربران ویندوز 7 می توانند Repair Your Computer و یا Startup Repair را از طریق یک پارتیشن خاص مخفی بر روی هارد درایو بارگذاری و از آنها استفاده کنند.

1- اجرای Startup Repair که در زمان روشن شدن سیستم و بارگذاری ویندوز به کاربر پیشنهاد می شود

بعد از اینکه ویندوز 7 متوجه می شود که دفعه ی قبل که سیستم روشن شده نتوانسته است به درستی بارگذاری و اجرا شود، امکان Launch Startup Repair به صورت خودکار به کاربر ارائه می شود. اگر این مساله تنها یک بار به دلیل قطع برق در زمان راه اندازی ویندوز اتفاق افتاده باشد می توانید آن را نادیده بگیرید و با استفاده از Arrow Key (کلید های جهات ها بر روی کیبرد) بر روی گزینه Start Windows Normally بروید و کلید Enter را فشار دهید.

در غیر این صورت باید از گزینه ی Launch Startup Repair (recommended) استفاده کنید.















در اینجا می توانید به بخش تعمیر استارت آپ (Startup Repair) این مطلب مراجعه کنید.


2- تعمیر کامپیوتر در ویندوز 7 با استفاده از منوی گزینه های پیشرفته ی بوت (Advanced Boot Options)

برای دسترسی به کل مجموعه ابزارهای بازیابی و تعمیر بدون استفاده از دیسک نصب ویندوز 7 یا دیسک تعمیر، باید منوی Advanced Boot Options را درست قبل از بارگذاری ویندوز 7 باز کنید. وقتی دکمه پاور را فشار می دهید ممکن است یک لوگو به صورت تمام صفحه (full-screen) از شرکت سازنده، یا صفحه سیاه با کلمات خاکستری رنگ مانند «AMI»، «Intel»، «Testing Memory»، «Hard Disk» و غیره ببینید. به محض اینکه این صفحه از روی نمایشگر پاک شد، به سرعت شروع به فشردن کلید F8 رو بر روی کیبرد کنید و این کار را به دفعات تکرار کنید. با این کار منوی Advanced Boot Options ویندوز 7 باز خواهد شد. اگر به جای منوی مذکور منوی Select Boot Device نمایش داده شد کلید Esc با فشار دهید تا این منو محو شود و مجددا چندین بار کلید F8 را فشار دهید.

از کلید های جهت بر روی کیبرد استفاده کنید تا گزینه Repair Your Computer را انتخاب کنید و سپس کلید Enter را فشار دهید تا انتخاب شما تائید شود.























برای دیدن دستورالعمل های مربوط به استفاده از ابزار ها، با جزئیات کامل، بقیه مطلب را مطالعه کنید.


راه اندازی ابزار تعمیر کامپیوتر از طریق دیسک نصب / دیسک تعمیر ویندوز ویستا یا 7

اگر تا اینجا BIOS سیستم را به نحوی تنظیم نکرده اید که سیستم از درایو نوری بوت شود، این کار را انجام دهید.

بعد از اینکه کامپیوتر خود را از طریق دیسک نصب/تعمیر ویندوز بوت کردید، یک صفحه سیاه با متن خاکستری رنگ «Press any key to boot from CD or DVD» مشاهده خواهید کرد. ظرف مدت 5 ثانیه کلیدی را بر روی کیبرد فشار دهید (کلیدهای Space و Enter معمول ترین انتخاب ها هستند) تا ویندوز از روی دیسک اجرا شود.






ویندوز فایل هایی را از روی دیسک بارگذاری خواهد کرد؛ که این کار کمی طول می کشد.









اگر از DVD نصب ویندوز ویستا یا 7 استفاده می کنید دیالوگ نصب ویندوز (Install Windows) روی صفحه ظاهر خواهد شد. می توانید تنظمیات مورد نظر خود را (Time and currency format، Keyboard or input method و Language) انجام دهید. زبان انگلیسی را انتخاب کنید.

اگر از دیسک تعمیر (Repair Disc) ویندوز ویستا یا 7 استفاده می کنید دیالوگ گزینه های بازیابی سیستم (System Recovery Options) به جای نصب ویندوز روی صفحه ظاهر خواهد شد. در اینجا فقط می توانید بین تنظیات مختلف کیبرد یکی را انتخاب کنید. برای ادامه روی دکمه/لینک Next کلیک کنید.








































کاربرانی که از دیسک نصب ویندوز استفاده می کنند در این مرحله با یک دکمه بزرگ و وسوسه انگیز Install Now روبرو خواهند شد. روی این دکمه کلیک نکنید! در عوض بر روی لینک Repair your computer در گوشه پایین سمت چپ صفحه کیلک کنید.
در صورت استفاده از دیسک تعمیر سیستم این مرحله وجود ندارد و برنامه مستقیم به سراغ جستجو برای نسخه/نسخه های ویندوز نصب شده بر روی سیستم می رود.
























سپس برنامه ی محیط بازیابی به دنبال نسخه های نصب شده بر روی درایو های ذخیره ساز سیستم می گردد. این مرحله ممکن است چند دقیقه طول بکشد.












بعد از اینکه برنامه نسخه صحیح را پیدا کرد روی دکمه Next کلیک کنید. اگر چندین نسخه/ویرایش ویندوز دارید، روی ویندوزی که مشکل پیدا کرده و بوت نمی شود کلیک کنید تا انتخاب شود.

اگر در بخش هیچ موردی نشان داده نمی شود کامپیوتر شما دیسک/درایو کنترلری دارد که ویندوز ویستا یا 7 قادر به شناسایی آن به صورت پیش فرض نیست. بر روی دکمه Load drivers کلیک کنید، CD یا دیسک فلاپی یا DVD حاوی درایور های مربوط به درایو ذخیره ساز شما است را در درایو مربوطه قرار دهید و درایور های مناسب را بارگذاری کنید. بعد از انجام این مرحله ویندوز نصب شده شما شناسایی و نمایش داده خواهد شد.



















اگر بر روی کامپیوتر بیش از یک نام کاربری داشته باشید ممکن است مجبور شوید که با حساب کاربری که اختیارات مدیریت سیستم دارد (administrative rights) لاگین کنید. یکی از نام های کاربری که Administrator است را انتخاب کنید و کلمه عبور مربوطه را وارد و بر روی دکمه OK کلیک کنید.
















پنجره گزینه های بازیابی سیستم (System Recovery Options) با فهرستی از ابزار های بازیابی موجود بر روی صفحه ظاهر خواهد شد. نام ابزارها در ویندوز ویستا و 7 تقریبا کاملا یکسان است.













































اجازه بدهید در این مرحله به بررسی اجمالی هر یک از ابزارها بپردازیم.

لطفا توجه داشته باشید که اگر در این مرحله از دیسک اشتباه استفاده کنید برای مثال از دیسک نصب ویندوز ویستا بر روی کامپیوتری که ویندوز 7 بر روی آن نصب شده است، یا نسخه 32 بیتی دیسک تعمیر سیستم بر روی ویندوز 64 بیتی، تنها می توانید از گزینه/ابزار Command Prompt استفاده کنید. با اینکه در صورت اشتباه بودن نسخه ها و عدم تطابق دیسک نصب/تعمیر با سیستم عامل نصب شده بر روی کامپیوتر سایر گزینه ها در فهرست ابزارها غیرفعال نمی شوند، استفاده از آنها توسط کاربر، به روبرو شدن با پیغام های خطا منجر خواهد شد و چه بسا که آسیب نرم افزاری وارد شده به نسخه ی ویندوز نصب شده بر روی کامپیوتر بیشتر نیز بشود.


گام 1 - گزینه Startup Repair در ویندوز ویستا یا 7

اولین گزینه ای که در صورت عدم توانایی ویندوز در بوت شدن باید امتحان شود گزینه ی Startup Repair است (به دو تصویر بالا نگاه کنید). گزینه Startup Repair وضعیت هارد درایو (درایو ذخیره ساز) را بررسی می کند تا مشخص شود فایل هایی که برای راه اندازی ویندوز لازم هستند در درایو موجود هستند یا خیر. انجام این فرآیند بین چندین دقیقه تا نیم ساعت طول می کشد.
























اگر مشکلی پیدا شود Startup Repair تلاش می کند تا آن را برطرف و فایل ها را تعمیر کند. اگر مشکل جزئی باشد این مرحه چند دقیقه طول می کشد ولی بعضی اوقات ممکن است فرآیند تعمیر تا نیم ساعت طول بکشد.







اگر مشکلات موجود با موفقیت برطرف شود Startup Repair به کاربر پیشنهاد می دهد که کامپیوتر را بلافاصله ریستارت کند تا ببیند که ویندز به صورت معمول و بدون مشکل اجرا می شود یا خیر. در اغلب موارد ویندوز بدون مشکل اجرا می شود!
























در موارد نادر Startup Repair مجددا به صورت خودکار اجرا می شود و تعمیرات بیشتری را بر روی ویندوز اعمال می کند. اجازه بدهید که این برنامه کارش را به پایان برساند و بعد از این کار و با ریستارت بعدی قاعدتا ویندوز باید به صورت معمول و بدون مشکل اجرا شود.

در صورتی که Startup Repair نتواند مشکلات را پیدا و برطرف کند یکی از پنجره های زیر را خواهید دید. می توانید با کلیک روی دکمه Finish کلا Startup Repair را ببندید و روش دیگری را برای بازیابی ویندوز امتحان کنید. یا می توانید با کلیک بر روی لینک View advanced options for system recovery and support به فهرست ابزارهای بازیابی بازگردید.














































بعد از یک عملیات ناموفق تعمیر ویندوز 7، Startup Repair به کاربر استفاده از بازنشانی سیستم (System Restore) را برای تعمیر کامپیوتر/ویندوز پیشنهاد می دهد. اگر Startup Repair اولین گام شما در رفع مشکل ویندوز 7 بوده است، پیشنهاد می کنم در اینجا بر روی Cancel کلیک کنید و اول سایر ابزارهای بازیابی را امتحان کنید. اگر قبل از این مرحله تمام ابزارهای دیگر را امتحان کرده اید، بر روی دکمه Restore کلیک کنید. لطفا به خاطر داشته باشید که این عملیات System Restore قابل بازگشت نیست – با اینکه فایل های، ایمیل ها، عکس ها، ویدئو ها و سایر اطلاعات شخصی را از دست نخواهید داد بعضی از برنامه ها ممکن است طی انجام این عملیات از کامپیوتر/ویندوز حذف شوند.















بعد از کلیک کردن روی دکمه Cancel مایکروسافت از شما می خواهد تا اطلاعاتی را در مورد مشکل به سرورهای آنها بفرستید تا در روند تهیه راه حل برای موارد مشابه مورد استفاده قرار گیرد. این عملیات اطلاعات شخصی شما را در اختیار مایکروسافت قرار نمی دهد، فقط دیتا در مورد سخت افزار و تنظیمات کامپیوتر و مشکلاتی که حل نشده اند به سرورهای فوق ارسال می شود.

اگر واقعا نگران نقض حریم خصوصی خود هستید بر روی Don’t Send کلیک کنید. اگر تمایل دارید کمی به مایکروسافت کمک کنید بر روی (Send information about this problem recommended) کلیک کنید.














گام 1-1 (اختیاری) استفاده از خط فرمان (Command Prompt) برای برطرف کردن خطاهای دیسک و بازنشانی فایل سیستم های حذف شده

اگر دیسک درست برای نصب ویندوز (همخوان با نسخه نصب شده بر روی سیستم) یا دیسک تعمیر را در اختیار ندارید با این حال نیاز دارید تا ببینید مشکل/خطایی بر روی دیسک های وجود دارد یا خیر و در صورت وجود آنها را برطرف کنید، بر روی خط فرمان (Command Prompt) در فهرست ابزارها کلیک کنید.









یک صفحه خط فرمان با پس زمینه سیاه رنگ بر روی درایو X باز می شود. درایو X: یک درایو خاص موقتی است که کاملا در حافظه دسترسی تصادفی (RAM) کامپیوتر شما ایجاد می شود. برای ایجاد این درایو از هیچ هارد دیسکی استفاده نمی شود.

در ابتدا باید حرف مربوط به درایوی که ویندوز بر روی آن نصب شده است را بیابیم. به احتمال زیاد ویندوز بر روی یک درایو با یکی از حروف C، D، E، یا F قرار دارد.

دستور echo list volume | diskpart را وارد کنید و کلید Enter را فشار دهید. با این کار فهرستی از تمامی درایوها/ولومها/پارتیشین های موجود و در دسترس نمایش داده خواهد شد. از این دستور برای اطمینان از این مساله استفاده می شود که کاربر مطمئن شود هیچ کدام از پارتیشن ها/ولوم ها با فایل سیساتم نوع RAW نمایش داده نمی شوند.















کلیه ولوم هایی که در بخش نوع/type به عنوان CD-ROM نمایش داده می شوند را نادیده بگیرید.
ولومی که در ستون Label با عبارت «System Rese» (بخشی از «System Reserved») مشخص شده است پارتیشن بازیابی (Recovery Partition) است و معمولا در ستون Ltr با حرف C مشخص می شود. این پارتیشن ها اغلب حجم کمی دارند – در حدود 100 مگابایت (MB). باید این پارتیشن را هم از نظر وجود خطاها و مشکلات بررسی کنید.
لطفا توجه داشته باشید که همه کامپیوترها/سیستم ها این پارتیشن بازیابی را ندارند.

بنابراین در مثلا بالا پارتیشن ویندوز 7 همان پارتیشنی است که با حرف D مشخص شده است (به ستون Ltr توجه کنید). همچنین می توانید از ستون Size برای اطمینان از اینکه پارتیشن درست را انتخاب کرده اید استفاه کنید. دقت کنید که مگابایت (MB) را با گیگابایت (GB) اشتباه نگیرید! (همچنین اگر درایو ذخیره ساز بیشتر از یک پارتیشن/ولوم داشته باشد معمولا پارتیشن/ولوم های دیگر که حاوی ویندوز نیستند ممکن است در ستون Type به عنوان Simple نمایش داده شده شوند.)

برای کنترل کردن و اطمینان کامل از اینکه حرف مربوط به درایو ویندوز کدام است دستور "bcdedit | find /i "OSDEVICE را تایپ کنید و کلید Enter را فشار دهید. این دستور یک خروجی مثلا مانند device partition=E خواهد داشت که در آن حرف آخر، حرف درایو ویندوز/سیستم شما است. ممکن است در مورد سیستم شما حرف دیگری باشد (معمولا - ولی نه همیشه - ویندوز روی درایو C قرار دارد).








اگر پارتیشن ویندوز/سیستم شما در ستون (Fs (File System به صورت RAW نمایش داده می شود باید دستور chkdsk را اجرا کنید و نتایج آن را بررسی کنید. به طور معمول پارتیشن ویندوز باید در ستون Fs با عنوان “NTFS” در لیست نمایش داده شود.

الان دستور chkdsk <the drive letter>: /F /X را تایپ کنید و کلید Enter را فشار دهید. بخش <the drive letter> را با حرف درایوی که ویندوزی بر روی آن نصب شده است جایگزین کنید (یا درایوی که فایل های آن خراب و دچار مشکل شده اند)، به عنوان مثال chkdsk d: /F /X یا chkdsk c: /F /X

این دستور خطاهایی را که روی آن پارتیشن یا ولوم باشد پیدا و تعمیر می کند (سوئیچ F/) و در صورت لزوم اتصال آن را از سیستم قطع می کند (سوئیچ X/). اگر می خواهید دیسک به صورت کامل چک شود و دیتا از کلاستر های غیرقابل خواندن هم بازیابی شود از دستور chkdsk <the dirve letter>: /R /X استفاده کنید. توجه داشته باشید که این عملیات ِ کامل و دقیق ممکن است چندین ساعت طول بکشد.



این فرآیند ممکن است نسبتا طولانی شود (تا یک ساعت بدون سوئیچ R/ و چندین ساعت با سوئیچ R/). بعد از پایان عملیات از وجود خطی در گزارش انجام عملیات، که حاوی این پیام است اطمینان حاصل کنید: “Windows has checked the file system and found no problems”. اگر خطاهایی در ولوم وجود دارد و گزارش شده است دستور قبلی را تکرار کنید (با فشردن دکمه فلش رو به بالا یا Arrow Up دستور قبلی را بازخوانی کنید) تا دیگری پیغامی مبنی بر وجود مشکل در هارددیسک نمایش داده نشود.

لطفا سایر پارتیشن ها را نیز، به خصوص پارتیشن 100 مگابایتی “System Rese”، را برای وجود خطا بررسی کنید. همچنین اگر بیش از یک هارد درایو در کامپیوتر/سیستم دارید یا بر روی هارد درایو بیش از یک پارتیشن/ولوم دارید اجرای عملیات چک کردن دیسک را بر روی آنها نیز فراموش نکنید – ممکن است با انجام این کار مشکل شما حل شود.

اگر پارتیشن ویندوز با اجرای دستور diskpart به صورت RAW نمایش داده می شود، یا قبل از پایان عملیات chkdsk پیغام خطای “A disk read error occurred c0000185” نمایش داده شود، باید یکی از دو عمل زیر را انجام دهید. یا باید کابل های هارد را جدا کنید و مجددا در جای خود قرار دهید (کامپیوتر را خاموش کنید، کابل برق را جدا کنید، سپس کابل SATA یا IDE را هم در طرف مادربورد و هم در طرف هارد درایو / SSD جدا کنید و مجددا متصل کنید). اگر داخل کیس کامپیوتر خیلی گرد و خاک گرفته است با استفاده از جریان هوای با فشار (یک سشوار با باد سرد یا وسیله مشابه) داخل کیس و قسمت های مربوطه را تمیز کنید و سپس کابل ها را مجددا وصل کنید یا در صورت نیاز با کابل جایگزین کنید.

یک روش دیگر به صورت شگفت انگیزی در موارد مشابه مفید و نتیجه بخش است ریست کردن BIOS/UEFI به حالت های پیش فرض است. سیستم خود را دوباره راه اندازی کنید (reboot) و بسته به برند و مدل مادربورد و BIOS یکی از کلید های F1، F2، F10، F12، یا DEL (همان DELETE) را فشار دهید تا وارد محیط BIOS/UEFI شوید (معمولا کلید صحیح قبل از سایر موارد روی صفحه مانیتور نمایش داده می شود). در بعضی کامپیوترها ممکن است لازم باشد کلید ESC (همان Escape) را فشار دهید تا گزینه های مربوطه نمایش داده شود. سپس گزینه ای را که شبیه “Restore defaults” یا “Load defaults” است بیابید و استفاده/اجرا کنید. در مادربورد های Intel کلید F9 برای این منظور تنظیم شده است.

لطفا توجه داشته باشید که ممکن است بعد از ریست کردن BIOS به حالت پیش فرض ممکن است با پیغام خطای: “Windows failed to start, File: \Boot\BCD\, Status: 0xc000000f, Info: The Boot Configuration Data for your PC is missing or contains errors” روبرو شوید. این مشکل به راحتی از طریق دستورهای bootrec که در ادامه توضیح داده شده است قابل رفع است.

اگر جدا کردن و اتصال مجدد کابل های SATA و ریست کردن BIOS/UEFI به حالت پیشفرض کمکی نکرد، برنامه Memtest86+ را اجرا کنید تا از کارکرد صحیح و بدون مشکل module های RAM کامپیوتر/سیستم خود مطمئن شوید. اگر یکی از RAM ها مشکل/error دارد آن را از سیستم جدا یا با قطعه مشابه جایگزین کنید.

هر گونه خطای مربوط به event log را نادیده بگیرید چرا که event log ها در محیط بازیابی (Recovery Environment) قابل دسترسی نیست اند و نمایش داده شدن پیغام خطا به همین دلیل است.


















بعد از اینکه chkdsk اشکالات و خطاهای فایل سیستم را بر روی همه ولوم ها/پارتیشن ها برطرف کرد، خط فرمان (Command Prompt) را ببندید و بر روی Restart در منوی System Recovery Options کلیک کنید و ببینید که مشکل برطرف شده و ویندوز به صورت عادی بارگذاری و اجرا می شود یا خیر. اگر خطایی بر روی دیسک پیدا نشده بقیه مطلب را مطالعه کنید.

همچنین می توانید از ابزار SFC یا (System File Checker) برای بازنشانی فایل های سیستم که حذف یا خراب شده اند استفاده کنید. این ابزار به خصوص وقتی وقتی ویندوز در حال بوت شدن است ولی تنها چیزی که می بینید نشانگر موس بر روی یک صفحه سیاه است و کلیدهای میانبر Ctrl + Alt + Del هم هیچ کاری انجام نمی دهند (سیستم را ریستارت نمی کنند) مفید است. دستور sfc /scannow را تایپ کنید و کلید Enter را فشار دهید. اجازه بدهید عملیات اسکن که تقریبا سی دقیقه طول خواهد کشید کامل شود.

اگر با پیغام خطای “There is a system repair pending which requires reboot to complete. Resrart Windows and run sfc again.” نمایش داده شد، این بار از دستور جایگزینsfc /scannow /offbootdir=C:\ /offwindir=D:\d استفاده کنید (بخش \ : D را با حرف مربوط به درایو نوری سیستم خود جایگزین کنید).

ابتدا، برای اطمیان از حرف درایوی که ویندوز بر روی آن نصب شده است دستور "bcdedit | find /i "OSDEVICE را اجرا کنید. سپس دستور dism /image: D :\ /cleanup-image /revertpendingactions را تایپ کنید (بخش \ : D را با حرف مربوط به درایو نوری سیستم خود جایگزین کنید) و کلید Enter را فشار دهید. هر گونه پیغام خطا در مورد اندازه دایرکتوری scratch را نادیده بگیرید.














پنجره خط فرمان را ببندید و بر روی دکمه Restart کلیک کنید تا ببینید اجرای این دستور مفید بوده و ویندوز به درستی و کامل اجرا می شود یا خیر.


گام 1-2 (اختیاری) تعمیر دیتای تنظیمات بوت به وسیله BOOTREC

اگر BCD یا (Boot Configuration Data) در ویندوز ویستا یا 7 به دلیل کرش کردن ویندوز یا قطع شدن برق یا به هر دلیل دیگری خراب شود، هنگام بوت شدن با پیغام های خطا با کد های خطای
0xc000000e "A required device isn't connected or can't be accessed"
0xc0000001 "A required device isn't connected or can't be accessed"
0xc000000f "The Boot Configuration Data for your PC is missing or contains errors"
0xc0000034 "Boot Configuration Data file missing required information"
مواجه خواهید شد.

لطفا توجه داشته باشید که اگر پارتیشن ویندوز در نمایش نتایج دستور echo list volume | diskpart باید در ستون Fs به عنوان پارتیشن NTFS (یا در موارد بسیار نادر به صورت FAT/FAT32) لیست شده باشد در غیر این صورت اجرای دستورهای زیر بی فایده خواهد بود.

دستورهای زیر را تایپ کنید و بعد از هر کدام کلید Enter را فشار دهید:

bootrec /fixmbr
bootrec /fixboot
bootrec /rebuildbcd

اگر بعد از وارد کردن آخرین دستور، به شما پیغام داده بشه که یک یا دو ویندوز نصب شده دیگه رو که روی سیستم شناسایی شده و وجود دارند را به لیست اضافه کنید کلید A و بعد Enter را فشار دهید. این بدان معنا است که BCD به صورت موفقیت آمیز تعمیر شده یعنی کافی است خط فرمان با ببندید و کامپیوتر خود را ریستارت کنید.

در صورتی که با اجرای دستور rebuildbcd پیغام خطای "The requested system device cannot be found" نمایش داده شود به احتمال زیاد به این دلیل است که USB درایو bootable خود را به یک پورت USB3 یا USB3.1 متصل کرده اید (یعنی پورت های USB که قسمت پلاستیکی داخل آنها آبی رنگ است یا در کنار آنها کلمات SS یا SuperSpeed نوشته شده است). سیستم را shut down و خاموش کنید، درایو خود را به یک پورت USB2 متصل کنید و مجددا اجرای دستور فوق را امتحان کنید.

اما در خیلی از موارد با وارد کردن دستور bootrec /rebuildbcd نتیجه ای که به دست می آید این است که 0 (صفر) ویندوز نصب شده شناسایی شده (در واقع یعنی ویندوز نصب شده ای شناسایی نشده است). در تصویر زیر این وضعیت نمایش داده شده است:
















برای حل این مشکل ابتدا باید درایوی را که Windows Boot Manager در آن هست شناسایی کنید. در پنجره خط فرمان دستور bdcedit را تایپ کنید و کلید Enter را فشار دهید. بخشWindows Boot Manager رو پیدا کنید (معمولا اولین بخش هست و با فاکتور شناسایی {bootmgr} مشخص می شود) و همان طور که مشخص شده در خط دوم یعنی بخش device قرار دارد. در این مثال محتوای این خط عبارت است از: partition=C ، یعنی Windows Boot Manager در پارتیشن/ولومی قرار دارد که حرف مربوط به آن C است. در بسیاری از موارد ممکن است حرف عنوان درایو مورد نظر چیز دیگری به غیر از C باشد.



















اگر کامپیوتر در حالت بوت ِ legacy هست (از BIOS استفاده می کند یا طوری تنظیم شده است که به صورت legacy بوت شود). در صورت لزوم حرف درایو «C» رو با حرفی که با وارد کردن دستور قبلی به دست آمد در دو دستور اول (در زیر) جایگزین کنید.
اگر دستور اول موفقیت آمیز نباشد و خطای “Path not found” نمایش داده شود کامپیوتر شما در حالت بوت ِ legacy نیست یا شما حرف درایو اشتباهی را وارد کرده اید. نگران نباشید، می توانید از دستورهای حالت بوت ِ UEFI استفاده کنید یا بر روی حرف درایوی که در خروجی دستور bcdedit نمایش داده شده است دابل کلیک کنید.

Arrtib C:\Boot\BCD –h –r –s (حالت های hidden، read-only و system را از فولدر BCD حذف می کند)
ren C:\Boot\BCD BCD.old (نام فولدر BCD را به BCD.old تغییر می دهد)
bootrec /rebuildbcd (با این دستور سیستم تلاش می کند تا BCD را مجددا بسازد)

اگر کامپیوتر شما در حالت بوت UEFI باشد (یعنی اگر با اجرای دستورهای بالا با پیغام خطای The system cannot find the file specified روبرو شدید) از دستورهای زیر استفاده کنید و مجددا در صورت لزوم حرف درایو «C» را با حرفی که با وارد کردن دستور قبلی به دست آمد در دو دستور اول (در زیر) جایگزین کنید.

Arrtib C:\EFI\Microsoft\Boot\BCD –h –r –s (حالت های hidden، read-only و system را از فولدر BCD حذف می کند)
ren C:\EFI\Microsoft\Boot\BCD BCD.old (نام فولدر BCD را به BCD.old تغییر می دهد)
bootrec /rebuildbcd (با این دستور سیستم تلاش می کند تا BCD را مجددا بسازد)

الان در خط Add installation to boot list حرف A را تایپ کنید و کلید Enter را فشار دهید. در این مرحله BCD جدید آماده است، خط فرمان را ببندید و کامپیوتر خود را ریستارت کنید.















گام 2 – ابزار Windows Memory Diagnostic

اگر از طریق Startup Repair موفق به رفع مشکلات نشدید و از نرم افزار رایگان Memtest86+ هم اطمینان از سلامتی ماژول های حافظه کامپیوتر خود استفاده نکرده اید، می توانید Windows Memory Diagnostic را به کار بگیرید. با استفاده از این ابزار مشخص می شود که مشکل در حافظه (RAM) کامپیوتر شما دلیل ایجاد مشکل در راه اندازی و عملکرد صحیح سیستم است یا خیر. ماژول های حافظه که معیوب و دارای ایراد هستند یکی از معمول ترین علت های crash های نرم افزاری و قفل شدن و هنگ کردن سیستم هستند.

لطفا توجه داشته باشید که تکمیل این عملیات حداقل 30 تا 40 دقیقه طول می کشد.







بر روی Windows Memory Diagnostic/Tool (بسته به ویندوز ویستا یا 7) کلیک کنید و سپس بر روی Restart now and check for problems recommended در پنجره دیالوگ Windows Memory Diagnostic کلیک کنید.


















بعد از ریستارت شدن کامپیوتر ابزار Windows Memory Diagnostic به صورت خودکار اجرا می شود. این آزمایش به راحتی حدود 40 دقیقه طول خواهد کشید. هر از گاهی به بخش Status نگاهی بیاندازید. اگر پیغام No problems have been detected yet نمایش داده می شود تا آن لجظه اشکالی در حافظه ی کامپیوتر شما شناسایی نشده است.

بعد از اتمام این آزمایش طولانی کامپیوتر ریستارت خواهد شد. اگر تا قبل از مرحله ریستارت شدن در بخش Status پیغام No Problems… بوده باشد باید سیستم را با DVD نصب ویندوز یا دیسک تعمیر سیستم بوت کنید و مجددا به ابزارهای Repair your computer رجوع کنید.


























اگر کامپیوتر خود به خود ریستارت شود یا در حین اجرای عملیات هنگ بکند و به دستورات پاسخ ندهد، نشان دهنده مشکل در یکی از ماژول های RAM در سیستم است.

اگر ابزار Windows Memory Diagnostic مشکلاتی را شناسایی کند باید ماژول (DIMM) معیوب در اسرع وقت جایگزین شود – چرا که وجود ماژول های حافظه معیوب در سیستم به آسانی به بروز مجدد مشکلات مشابه منجر خواهد شد و در صورت عدم جایگزینی آنها در بلندمدت قطعا با بروز مشکلات مربوط به حافظه، اطلاعات/دیتا مهم خود را از دست خواهید داد!

برای مشخص شدن اینکه کدام ماژول RAM مشکل دارد باید آنها را تک تک در سیستم (در اسلات مناسب عملکرد حافظه تکی که در دفترچه راهنما یا سایت سازنده مشخص شده قرار دهید) و به وسیله همین ابزار ویندوز یا برنامه های مشابه مانند Memtest86+ تست کنید.

ماژول یا ماژول های حافظه که دارای مشکل هستند باید با قطعه مشابه جایگزین شوند.

دقت داشته باشید که در صورتی که مثلا دو ماژول حافظه داشته باشید و احتیاج به جایگزین نمودن یکی از آنها داشته باشید در صورت موجود نبودن مدل مورد نظر که دقیقا از نظر مشخصات (حجم، نوع، ولتاژ، تایمینگ) با حافظه دیگر یکسان باشد باید هر دو حافظه را با دو ماژول جدید و همسان جایگزین کنید. به این دلیل که در صورت عدم تطبیق و همسانی کامل دو ماژول، ممکن است با مشکلاتی نظیر بوت نشدن سیستم یا مشکلات عدم شناسایی تمام حجم حافظه موجود توسط سیستم، عدم ثبات سیستم، crash کردن سیستم عامل و نرم افزارها و موارد مشابه روبرو شوید.

برای انجام صحیح این مساله از افراد مطلع سوال کنید یا به دفترچه راهنمای کامپیوتر (مادربورد) خود رجوع کنید.

قبل از جایگزین کردن ماژول (یا ماژول های) حافظه دارای اشکال از کامپیوتر خود استفاده نکنید و هیچ کدام از روش های دیگری بازیابی را نیز اجرا نکنید!


گام 3 – بازنشانی سیستم

گام بعدی امتحان کردن گزینه System Restore از منوی گزینه های بازیابی سیستم (System Recovery Options) است. این روش تنها وقتی به نتیجه می رسد که از دیسک صحیح نصب ویندوز یا تعمیر سیستم استفاده کنید که با نسخه و نگارش سیستم عامل نصب شده بر روی کامپیوتر شما همخوانی دارد. در صورت استفاده از دیسک (فایل های نصب ویندوز بر روی درایو USB هم قابل استفاده هستند) ویندوز 7 برای تعمیر ویندوز ویستا (یا بر عکس) کاربر با پیغام خطایی مبنی بر اینکه Restore Point لازم در دسترس نیست روبرو می شود.











لطفا توجه داشته باشید که عملیات بازنشانی سیستم قابل بازگشت نیست (اما می توانید بعد از اتمام آن یک Restore Point دیگر را انتخاب کنید و عملیات بازنشانی را با آن تکرار کنید). با اینکه هیچ کدام از document ها، عکس ها، ویدئو ها، ایمیل های شخصی خود را از دست نخواهید داد، کلیه برنامه های نصب شده بعد از Restore Pointی که انتخاب می کنید از سیستم حذف خواهند شد. باید این برنامه ها را مجددا نصب کنید.

گام 4 – اقدامات دیگر

اگر هیچ کدام از مراحل بالا مشکل را برطرف نکند باید نسخه پشتیبان از image دیسک خود از کامپیوتر را بازنشانی کنید. حتما نسخه پشتیبان از دیسک های خود که تهیه کرده و در اختیار دارید، اینطور نیست؟

اگر از قابلیت پشتیبان گیری داخلی خود ویندوز ویستا یا 7 برای تهیه نسخه پشتیبان استفاده کرده باشید می توانید در منوی گزینه های بازیابی سیستم (System Recovery Options) بر روی گزینه های Windows Complete PC Restore یا System Image Recovery کلیک کنید و تلاش کنید تا نسخه پشتیبان image از درایو کامپیوتر را بازنشانی کنید. دستورالعمل با جزئیات در زمینه بازیابی image سیستم در ویندوز 7 در این پست ذکر شده است.

در صورتی که از نرم افزارهای دیگری برای تهیه نسخه پشتیبان از image دیسک سیستم استفاده کرده باشید می توانید از همان برنامه های برای بازنشانی این image از دیسک سیستم بهره بگیرید.

اگر نسخه پشتیبان ندارید می توانید از نرم افزارهای مناسب برای دسترسی به فایل ها و تهیه کپی از اسناد، عکس ها، ویدئوها، فایل های صوتی و غیره بر روی فلش درایو USB یا هارد اکسترنال استفاده کنید. وقتی تمام فایل های شخصی خود را کپی کردید، ویندوز و تمام برنامه های مورد نیاز خود را مجددا نصب کنید، فایل هایی را که از روی سیستم با ویندوز قبلی کپی کرده بودید به کامپیوتر خود بازگردانید و این بار حتما به طور منظم نسخه های پشتیبان تهیه کنید و فایل های مربوطه را در جایی خارج از کامپیوتر خود نگهداری کنید.