ام۱۶

[Son of anarchy]

م۱۶ با نام رسمی تفنگ کالیبر ۵٫۵۶ ام۱۶ نام سلسله تفنگ‌های خودکار و نیمه‌خودکار مجهز ساخت شرکت کلت و تحت امتیاز ارتش ایالات متحده آمریکا است. ام۱۶ که در طبقه تفنگ‌های تهاجمی (تفنگ‌های مخصوص جنگ که از فشنگ اندازه متوسط استفاده می‌کنند) است دارای چند نسل مختلف می‌باشد که مدلهای ام۱۶/آ۱، ام۱۶/آ۲، ام۱۶/آ۳، ام۱۶/آ۴ را شامل می‌شوند.


این تفنگ در ابتدا با نام ای‌آر-۱۵ (AR-۱۵) شناخته می‌شود و از سال ۱۹۶۳ برای جنگ در جنگل‌های ویتنام وارد ارتش آمریکا شد و از سال ۱۹۶۹ جای ام۱۴ را به عنوان سلاح سازمانی استاندارد ارتش آمریکا در جنگ ویتنام گرفت. یک سال بعد در ۱۹۷۰ سلاح سازمانی ارتش آمریکا در ایالات متحده، اروپا و کره‌جنوبی هم از تفنگ پرقدرت‌تر و بزرگ‌تر ام۱۴ به‌ام۱۶ تغییر کرد. ام۱۴ از فشنگ‌های پرقدرت ناتو با کالیبر ۷٫۶۲ و طول ۵۱ میلی‌متر استفاده می‌کرد اما فشنگ مخصوص ام۱۶ فشنگ متوسط ۵٫۵۶x۴۵ میلی‌متری است. سلاح‌های مختلف خانواده‌ام۱۶ جنگ ویتنام به این سو سلاح سازمانی اصلی ارتش آمریکا به شمار می‌روند.

از سال ۲۰۱۰ ام۱۶ جای خود را به عنوان سلاح سازمانی اصلی ارتش آمریکا به تفنگ کارابین ام۴ واگذار کرده که در واقع نسخه کوتاه شده‌ام۱۶ آ۲ است.

دقت و نواخت تیر (تعداد شلیک در دقیقه) ام۱۶، بالاتر از تفنگ‌های رقیبی همچون ژ۳، اف‌ان فال و کلاشنیکف است. کالیبر مسلسل ام۱۶، ۵٫۵۶ است و به روش غیر مستقیم توسط گاز باروت حاصل از شلیک مسلح می‌شود و سیستم قفل گلنگدن آن بصورت چرخ‌دنده‌ای طراحی شده است.
خصوصیات اسلحه
حالات شلیک : ۱- تک تیر ، ۲- سه تیر (three-round burst ) ( در این حالت با هر بار فشار دادن ماشه سه تیر شلیک می‌شود . از مزیتهای آن در نشانه گیری است که با یک بار نشانه گیری دقیق، می‌توان سه تیر به سمت دشمن شلیک کرد ) ، ۳- رگبار ( حالت رگبار در مدل ام۴آ۱ وجود دارد که در این مدل حالت سه تیر وجود ندارد )


طول اسلحه : ۸۵۰٫۹ میلیمتر ( ۳۳٫۵ اینچ )

طول لوله : ۳۶۸٫۳ میلیمتر ( ۱۴٫۵ اینچ ) ( لوله این اسلحه در نوع ام۴آ۱ سنگین تر بوده و دارای مقاومت بیشتری نسبت به گرما در آتش مداوم در حالت رگبار است )

وزن اسلحه بدون خشاب : ۲٫۹۴ کیلوگرم ( ۶٫۵ پوند )

وزن اسلحه با خشاب : ۳٫۴ کیلوگرم ( ۷٫۵ پوند )

برد مؤثر : ۳۶۰ متر

برد نهایی : ۳۶۰۰ متر

میزان آتش : ۷۰۰ الی ۹۵۰ تیر در دقیقه

سرعت گلوله در سرلوله ( سرعت اولیه گلوله ) : ۹۵۰ متر بر ثانیه ( ۲۹۷۰ فوت بر ثانیه )

خشاب : ۳۰ تایی

انواع مشابه

سلاح‌های دیگری با الگوگیری از ام۱۶ ساخته شده‌اند و کارخانه‌های اسلحه‌سازی در کشورهای مختلف دنیا برخی با مجوز و تحت لیسانس شرکت کلت و برخی بدون مجوز به تولید این سلاح و انواع مشابه آن مشغولند. نورینکو سی‌کیو یک کپی بدون مجوز چینی از ام۱۶ است که هیچ کاربردی در نیروهای مسلح چین پیدا نکرده اما در تعداد محدود در اختیار مجاهدین افغانی برای جنگ با شوروی گذاشته شده و تعداد محدودی نیز به ایران و پاراگوئه صادر شد. در سال ۲۰۰۱ هم ایران سلاح جدیدی به نام S ۵.۵۶ رونمایی کرد که با وجود آن‌که اعلام شده سلاحی با طراحی داخلی ایران است اما شکل ظاهری آن نشان می‌دهد که یک کپی مستقیم از نورینکو است. تنها تفاوت ظاهری قابل مشاهده این تفنگ با ام۱۶ در شکل ظاهری دستگیره آن است.
استفاده‌کنندگان[ویرایش]


سرباز آمریکایی در حال تیراندازی با ام۱۶آ۲ در هاوایی

ام۱۶ با دوربین دید در شب، ۱۹۷۲

تفنگدار دریایی آمریکا در حال تیراندازی با ام۱۶آ۴

سربازان مالزیایی با ام۱۶آ۱ مجهز به نارنجک‌انداز ام۲۰۳

تفنگ‌های جنگ ویتنام: دو ام۱۶ در ردیف سوم و پنجم از بالا و یک ای‌آر۱۰ در میان آن‌ها

تفنگداران دریایی فیلیپین در حال تیراندازی با ام۱۶
ام۱۶ هم‌اکنون در سازمان رزم ارتش‌های ۱۵ کشور عضو ناتو و بیش از ۸۰ کشور در کل دنیا قرار داد. کارخانه‌های متعددی در آمریکا، کانادا و چین تاکنون بیش از ۸ میلیون قبضه از انواع مختلف این سلاح را تولید کرده‌اند و حدود ۹۰ درصد آن‌ها هم‌اکنون در حال استفاده هستند.[۲] در ارتش آمریکا ام۱۶ جایگزین ام۱۴ و کارابین ام۱ به عنوان سلاح استاندارد سازمانی شد. البته‌ام۱۴ هنوز به عنوان یک تفنگ تک‌تیرانداز و همچنین در کاربردهای تشریفاتی استفاده می‌شود.

 افغانستان[۳]

 آرژانتین:[۴]
 استرالیا[۵] از سال ۱۹۸۹ اشتایر آاوگ جایگزین آن شد
 بحرین[۶]
 بنگلادش: ارتش، واحدهای ضد تروریسم و نیروهای ویژه.[۷]
 باربادوس[۸]
 بلیز[۸]
 بولیوی[۸]
 برزیل[۸]
 برونئی[۸]
 کامبوج[۹][۱۰] ام۱۶آ۱.
 کامرون[۸]
 کانادا: مدل سی۷ تولید شرکت کلت کانادا.[۱۱]
 شیلی[۸]
 کاستاریکا[۱۲]
 جمهوری دموکراتیک کنگو[۹]
 دانمارک:[۸] مدل سی۷ و سی۸ ساخت شرکت کلت کانادا
 جمهوری دومینیکن[۸]
 تیمور شرقی[۱۳]
 اکوادور[۸]
 السالوادور[۸]مدل آ۱ و آ۲.
 استونی[۱۴]
 فیجی[۸]
 فرانسه[۸]
 گابون[۸]
 غنا[۸]
 یونان[۸] نیروهای ویژه ارتش یونان در آیساف و نیروی دریایی یونان
 گرنادا[۸]
 گواتمالا[۹] مدل آ۱.
 هائیتی[۹]
 هندوراس[۱۵]
 هنگ کنگ: واحد وظایف ویژه (آ۱ و آ۲) و واحد پلیس راهبردی و واحد امنیت فرودگاه (ای‌آر-۱۰).[نیازمند منبع]
 هند[۸]
 اندونزی[۸] در حمله به تیمور شرقی به طور گسترده مورد استفاده ارتش اندونزی بود و امروزه بیشتر توسط نیروهای ویژه کاربرد دارد.[نیازمند منبع]
 عراق:ارتش عراق.[۱۶]
 اسرائیل[۱۷]
 جامائیکا[۸]
 اردن[۸]
 کره جنوبی: در جنگ ویتنام ۲۷ هزار ام ۱۶ در اختیار ارتش کره جنوبی گذاشته شد و شرکت دوو نیز حدود ۶۰۰ هزار ام۱۶ تولید کرده‌است.[۸]
 لبنان[۹][۱۸]
 لسوتو[۸]
 لیبریا[۹]
 لیتوانی[۱۹]
 مالزی[۸]
 مکزیک[۸]
 موناکو[نیازمند منبع]
 مراکش[۸]
 نیوزیلند[۸] از سال ۱۹۸۸ تفنگ اشتایر آاوگ جایگزین آن شد.
 نپال[۲۰]
 هلند:مدل سی۷ و سی۸ ساخت کلت کانادا.[۱۱]
 نیکاراگوئه[۸]
 نیجریه[۸]
 عمان[۸]
 پاکستان: گروه خدمات ویژه ارتش پاکستان[۲۱]
 پاناما[۸] M16A1 is used.
 پرو[۸]
 فیلیپین: در فیلیپین توسط شرکت الیسکو تولید می‌شود.[۸]
 قطر[۸]
 سنگال[۲۲]
 سنگاپور: نسخه محلی ام۱۶آ۱ که در سنگاپور تولید می‌شود.[۹]
 سومالی[۸]
 آفریقای جنوبی[۸]
 سری‌لانکا[۹]
 تایلند[۸] مدل‌های آ۱ و آ۲.
 تونس[۸]
 ترکیه[۸] مدل‌های آ۱، آ۲ و آ۴.
 اوگاندا[۸]
 امارات متحده عربی[۸]
 بریتانیا: واحد ویژه نیروی هوایی.[۲۳]
 ایالات متحده آمریکا[۲۴]
 اروگوئه[۸]
 ویتنام[۸]ام۱۶ آ۱ های به غنیمت گرفته شده.