کاملترین اطلاعات درباره ژیاردیازیس را بخوانید

[•ДmịrHoSsiŋ•]

ژیاردیاز یک عفونت است که بر روده کوچک، ناشی از انگل میکروسکوپی به نام ژیاردیا است. ژیاردیازیس از طریق تماس با افراد مبتلا با خوردن غذا یا آشامیدنی آلوده و آب آلوده منتقل می شود. با توجه به مرکز پزشکی وکسنر در دانشگاه ایالتی اوهایو، این شایع ترین علت عفونت های انگلی در ایالات متحده است. ژیاردیازیس معمولا در کشورهای در حال توسعه که پرجمعیت هستند و عدم وجود شرایط بهداشتی و کنترل کیفیت آب رخ میدهد

عامل‌ ایجاد کننده اسهال‌ عفونی‌ ژیاردیالامبلیا که یک‌ پروتوزوآ فلاژل‌ دار ‌است می‌باشد. روده انسان ها و ديگر پستانداران محل زندگی این میکروب می باشد و ژيارديازيس از شايعترين بيماريهاي انگلي در دنيا به شمار ميرود. پس از ورود کيست هاي انگل، تروفوزوئيت هاي تاژک دار در روده باريک آزاد مي شوند و تکثير پیدا می کنند. ژيارديا نوعي عامل اییجاد کننده پروگزيمال روده باريک است و از راه خون انتشار نمی یابد. تروفوزويت های آزاد شده یا به صورت آزاد در داخل مجراي روده مي مانند و يا به اپي تليوم روده می چسبند. در بعضی شرايط خاص کيست هايي از تروفوزوئيت ها از طريق مدفوع دفع مي شوند. و انگل معمولا بصورت کيست در مدفوع باقی می ماند. در مدفوع شل و آبکي ممکن است تروفوزوئيت نيز وجود داشته باشد، اما عامل انتقال بیماری کيست هايي مقاوم هستند که در خارج از بدن نيز می توانند زنده بمانند. کيست ها نسبت به گرما حساس هستند و نمی توانند آن را تحمل کنند اما ماه ها در آب تازه سرد زنده می مانند.با خوردن 10 کيست عفونت ایجاد می شود. با توجه به این که کيست ها در هنگام دفع يا مدتي پس از آن نیز قادر به ایجاد عفونت هستند، در صورت پایین بودن سطح بهداشت دفعي ، انتقال فرد به فرد روي ميدهد. در صورت تماس کيست هاي ژيارديا با غذا پس از آماده شدن يا پخته شدن ، بيماري از راه غذا نيز انتقال می يابد. انتقال عفونت از طریق آب باعث ایجاد عفونت اپيدميک (همه گیر) به عنوان مثال در میان مسافران مي شود.
ژيارديا در برابر ضدعفونی کردن روتين آب توسط کلر که معمولا براي کنترل عفونت هاي باکتريايي کافی می باشد مقاوم است. اما جوشاندن يا تصفيه آب ميتواند کيست هاي موجود در آن را از بين برد.
اتصال تروفوزوئيت ها ی ژيارديا به اپي تليوم روده باريک انجام می شود، اما تغييرات تخريبي موضعي ایجاد نمی شود .
به دنبال عفونت باژيارديا، بدن فرد شروع به انجام واکنش هاي ايمني سلولي و هومورال می کند، اما مشخص نیست نقش هریک از آن ها در کنترل عفونت و يا بيماري چیست. در بيمارانی که مبتلا به هيپوگاماگلوبولينمي هستند بيماري طولاني و شديد می شود و پاسخ به بسیار طولانی و به سختی است. اما آنچه که واضح است نقش مهم واکنش های ايمني هومورال درکنترل عفونت می باشد .
میان شيوع بيماري انگلي ژيارديازيس و سن افراد ارتباط نزدیکی وجود دارد و درصد كودكان زير 8 سالی که به این بیماری مبتلا شده اند بيشتر از ديگران می باشد.
از مشکلات بیماران مبتلا به ژیاردیازیس نبود نشانه ها و علایم خاصی برای تشخیص بیماری است. و تنها در تعداد كمي از بيماران علائم بيماري هاي عفوني و انگلي ظاهر می شود.
رعایت اصول بهداشتی در جهت كاهش انتقال،بيماري زايي و ريشه كني انگل هاي روده اي همچون ژيارديا بسیار ضروری و مهم می باشد.
انتشار ژيارديا مختص به منطقه خاصی نیست و انتشار جهاني دارد و باعث ایجاد عفونت در انسان ، سگ و حيوانات وحشي مي شود .
انتقال این بیماری معمولا به صورت فرد به فرد می باشد ،همچنین این بیماری از طريق انتقال مدفوع آلوده به دهان يا از طریق نوشيدن آب آلوده وخوردن غذاي آلوده نیز حاصل مي شود .
علایم بیماری
علایم بیماری ژیاردیازیس‌ معمولا در کودکان‌ بیشتر ظاهر می شود تا بزرگسالان. علایم‌ این بیماری در 40 تا 80 درصد کودکان‌ آلوده‌ پس از طی دوره نهفتگی 8 روزه آشکار می‌شود. ‌اسهال‌، کاهش‌ یافتن وزن‌، دردهای‌شکمی‌ وپیدایش نقص‌ در رشد از علایم شایع این بیماری می‌باشد. علایم ممکن است به تندی و یا به صورت تدریجی ظاهر شود. ممکن است علایم بیماری به صورت خود به خودی بهبود یابد و یا با‌ ایجاد شدن اسهال‌ شدید و طولانی‌ مدت‌ ، باعث سوء جذب‌ شود. ایجاد سوء جذب‌ در قندها، چربی‌ها و ویتامین‌های‌ محلول‌ در بیش تر از پنجاه در صد بیماران اتفاق می افتد.
‌اسهال شدید و انفجاري ،‌دل پيچه ،‌نفخ ،‌احساس حالت تهوع و استفراغ و تب خفيف از دیگر علایم این بیماری می باشد . به طور کلي اغلب موارد بدون علامت است .
پیشگیری‌
همانند سایر بیماری های عفونی رعایت‌ درست بهداشت‌ فردی‌ واجتماعی‌ ،توجه به استفاده‌ از آب‌آشامیدنی‌ سالم‌ و بهداشتی‌ ،استفاده از مواد غذایی‌ بهداشتی ، کنترل‌ دقیق و نظارت‌ بر مراحل‌ ایجاد مواد غذایی از تهیه‌ تا تولید، توزیع‌ و فروش‌ مواد غذایی‌ ، انجام‌ معاینات‌دوره‌ای‌ برای‌ افرادی‌ که‌ در معرض خطر ابتلا به بیماری هستند و درصورت‌ ابتلا ، درمان به موقع و مناسب ‌آنها از بهترین روش های پیشگیری در این بیماری می باشد.
ژيارديازيس حاد
همانطور که گفتیم علايم بيماري ممکن است بطور ناگهاني ایجاد شود و يا به طور تدریجی ظاهر گردد. در این نوع ژيارديازيس دوره نهفتگی معمولا 1 تا 3 هفته بطول ميانجامد، و بعد از این مدت نشانه های بيماري ظاهر مي شوند.
اسهال، درد شکم، نفخ، آروغ زدن، دفع گاز، تهوع و استفراغ از شایع ترین نشانه ها می باشد.مدت زمان بيماري معمولأ بيش تراز 1 هفته طول می کشد، اما در اکثر موارد اسهال بهبود میابد.
ژيارديازيس مزمن
در بيماران مبتلا به ژيارديازيس مزمن معمولا علايم نوع حاد وجود دارد. اما اسهال لزوما علامت مشخص بيماري نيست، اما سایر علایم مانند افزايش دفع گاز، و دفع مدفوع شل وگاه کاهش وزن روي مي دهد.
توجه به نکات زیر ضروری می باشد
علايم بيماري ممکن است بصورت مداوم يا دوره اي سال ها بيمار را آزار دهند.
سؤجذب ، کاهش وزن، ایجاد اختلال در رشد، دهيدراسيون از علایم نوع شدید بیماری است و کمتر باعث مرگ می شود.
برخي از تظاهرات خارج روده اي، از جمله کهير، يووئيت قدامي و آرتريت را با بيماري مرتبط مي دانند.
در جريان ژيارديازيس، تب، خون و يا موکوس درمدفوع و ديگر نشانه هاي کوليت وجود ندارد و درصورت وجود هر يک از اين تظاهرات بايد به فکر تشخيص هاي ديگر بود.
در بيماران مبتلا به هيپوگاماگلوبولينمي ژيارديازيس مي تواند کشنده باشد. در بيماران مبتلا به ايدز، ژيارديا مي تواند درگيري روده اي ايجاد کند، اما سير عفونت و پاسخ آن به درمان با بيماراني که دچار ايدز نيستند، تفاوتي ندارد.
تشخيص
با مشاهده آنتي ژن انگل، کيست ها و يا تروفوزوئيت ها ي انگل در مدفوع ویا روده باریک وجود این بیماری تشخیص داده می شود . شکل کيست ها بيضوي است ودارای 4 هسته می باشند.اما شکل تروفوزوئيت ها گلابي شکل است و دارای دو هسته و 4 جفت تاژک هست. به علت دفع متغیر کیست ها معمولا نميتوان کيست ها را مشاهده کرد و باید به تکرار آزمايش مدفوع، نمونه برداري از مايع دئودنوم و بيوپسي از روده باريک پرداخت.
درمان
براي درمان ژيارديازيس از روش هاي زير استفاده ميشود:
مصرف مترونيدازول (البته با توجه به دستور پزشک) در بيش از 90% سبب بهبود بیماری می شود.
کيناکرين تاثیر مثبتی در روند بهبود بیماری دارد.
داروی موثرتر از مترونيدازول يا کيناکرين تينيدازول می باشد.
برای کودکان از فورازوليدون استفاده مي شود.
از نيتازوکسانيد براي درمان کودکان استفاده ميشود.
از پارومومايسين که نوعي آمينوگليکوزيد خوراکي است و بخوبي جذب نميشود، براي درمان زنان باردار دارای علایم بیماری استفاده می شود .
دیگر داروها مانند فورازوليدون ، ‌مترونيدازول و کيناکرين نیز در درمان ژيارديازیس مؤثرند . مصرف کيناکرين و مترونيدازول در افراد باردار ممنوع است و بهتر است با رعايت بهداشت فردي و استفاده نکردن آب آلوده از ابتلا به بیماری پيشگيري کرد.